2021

Iuwen:	16e	17e	18e	19e	20e	21e iuw	22e	23e	24e	25e	26e
Jierren:	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024	2025	2026

Kalinders
Gregoriaanske kalinder	2021 MMXXI
Ab urbe condita	2774
Armeenske kalinder	1470 ԹՎ ՌՆՀ
Etiopyske kalinder	2013 – 2014
Hebriuwske kalinder	5781 – 5782
Hindoekalinders
- Vikram Samvat	2076 – 2077
- Shaka Samvat	1943 – 1944
- Kali Yuga	5122 – 5123
Iraanske kalinder	1399 – 1400
Islamityske kalinder	1443 – 1443
Juliaanske kalinder	Gregoriaansk min 13 dgn.
Sineeske kalinder	4717 – 4718 丁子 – 戊丑

2021 is in gewoan jier dat begjint mei in freed. (Gregoriaanske kalinder foar 2021.)

Foarfallen

jannewaris

• 1 - De Afrikaanske Kontintale Frijhannelssône giet yn.
• 1 - Kuba ferienet nei 27 jier formeel syn twafâldige faluta. De Kubaanske ynwikselbere peso (CUC) wurdt ynlutsen en de Kubaanske peso (CUP) is fan no ôf oan de iennichste jildige muntienheid.
• 4 - In Britsk gerjochtshôf leit it near op 'e útlevering fan WikiLeaks-oprjochter Julian Assange oan 'e Feriene Steaten.
• 5 - Saûdy-Araabje en syn bûngenoaten lizze harren skeel mei Katar by. Sa komt in ein oan 'e Katareeske diplomatike krisis, dy't yn juny 2017 begûn.
• 5 - By ferkiezings foar de Amerikaanske Senaat yn 'e Amerikaanske steat Georgia ferslane de Demokratyske kandidaten Jon Ossoff en Raphael Warnock de Republikeinske kandidaten David Perdue en Kelly Loeffler. Dêrmei rekket de Amerikaanske Senaat ferdield yn 50 Demokraten en 50 Republikeinen en kin de fise-presidint as foarsitter fan 'e Senaat by stimmings de trochslachjaande stim útbringe. Sadwaande makket it de wei frij foar de trochfiering fan progressive wetjouwing troch it oankommende regear fan presidint-elekt Joe Biden.
• 6 - Wylst it Amerikaanske Kongres gearkomt yn it Amerikaanske Kapitoal yn Washington, D.C. om 'e útslach fan 'e stimming fan it Elektoraal Kolleezje te bekrêftigjen dat de Demokraat Joe Biden de presidintsferkiezings fan 2020 wûn hat, fynt de Bestoarming fan it Amerikaanske Kapitoal plak. De dieders binne poerrazene oanhingers fan presidint Donald Trump, dy't troch him en oare sprekkers tsjin it Kongres opstokele binne. Der falle fiif deaden, ûnder wa in plysjeman. It ynsidint wurdt klassifisearre as in gefal fan binnenlânsk terrorisme en wurdt rûnom feroardiele.
• 6 - De plysje yn Hongkong pakt mear as 50 demokrasy-aktivisten op, dy't tsjin lange finzenisstraffen oansjogge.
• 7 - It tal stjergefallen yn Brazylje, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 200.000.
• 11 - It tal minsken dat wrâldwiid oanhelle rekke is mei it koroanafirus passearret de 90 miljoen.
• 13 - De Amerikaanske presidint Donald Trump wurdt in wike nei de troch him feroarsake Bestoarming fan it Amerikaanske Kapitoal en in wike foar't syn termyn as presidint ôfrint, foar de twadde kear impeacht troch it Amerikaanske Hûs fan Offurdigen.
• 15 - By in ierdbeving op it Yndonezyske eilân Selebes fan 6,2 op 'e Skaal fan Richter komme teminsten 35 minsken om.
• 15 - Wrâldwiid binne der no 2 miljoen minsken ferstoarn oan COVID-19.
• 15 - Yn Nederlân treedt it Kabinet-Rutte III ôf oer de Taslagge-affêre.
• 17 - Fiif moannen nei't er troch de geheime tsjinst FSB fergiftige waard, keart opposysjelieder Aleksej Navalny werom nei Ruslân. Hy wurdt fuortendaliks nei oankomst op 'e lofthaven yn opdracht fan it regear fan Vladimir Pûtin oppakt.
• 19 - It tal stjergefallen yn 'e Feriene Steaten, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 400.000.
• 20 - Yn Washington, D.C. wurdt Joe Biden ynsward as de 46e presidint fan 'e Feriene Steaten. Hy is mei 78 jier de âldste nije presidint út 'e Amerikaanske skiednis. Kamala Harris wurdt ynsward as de earste froulike, de earste Afro-Amerikaanske en de earste Súdaziatyske fise-presidint yn 'e skiednis fan 'e Feriene Steaten.
• 20 - De nije presidint fan 'e Feriene Steaten, Joe Biden, slút syn lân wer oan by it Klimaatakkoart fan Parys en by de Wrâldsûnensorganisaasje (WHO), dêr't syn foargonger Donald Trump de Feriene Steaten út weromlutsen hie.
• 21 - It tal stjergefallen yn Kolombia, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 50.000.
• 26 - It tal minsken dat wrâldwiid oanhelle rekke is mei it koroanafirus passearret de 100 miljoen.
• 27 - It tal stjergefallen yn it Feriene Keninkryk, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 100.000.

febrewaris

• 1 - By in steatsgreep yn Birma wurdt troch de striidkrêften it hiele demokratysk keazen regear arrestearre en opsletten, regearingsliedster Aung San Suu Kyi ynbegrepen.
• 3 - Kanada ferklearret as earste lân de Proud Boys, in organisaasje fan Trump-oanhingers dy't op 6 jannewaris belutsen wie by de Bestoarming fan it Amerikaanske Kapitoal, ta terroristyske organisaasje.
• 4 - De Amerikaanske presidint Joe Biden kundiget oan dat syn lân gjin wapens mear leverje sil oan Saûdy-Araabje en de Feriene Arabyske Emiraten om yn 'e Twadde Jemenityske Boargeroarloch yn te setten.
• 6 - It tal minsken dat yn Nederlân oanhelle rekke is mei it koroanafirus passearret de 1 miljoen.
• 9 - Yn 'e Amerikaanske Senaat begjint it twadde impeachmentproses tsjin 'e eardere Amerikaanske presidint Donald Trump.
• 9 - In mienskiplik ûndersyk troch de Folksrepublyk Sina en ekspêrs fan 'e Wrâldsûnensorganisaasje (WHO) konkludearret dat it "ekstreem ûnwierskynlik" is dat it COVID-19-firus út it Sineeske laboratoarium yn Wuhan ûntsnapt is, en de oarsprong fan it firus nei alle gedachten in "natuerlik reservoir" yn 'e flearmûzepopulaasje yn 'e omkriten fan Wuhan wêze moat.
• 9 - It romtefartúch fan 'e Emiratyske Marsmisje berikt as earste Arabyske romtemisje feilich in baan om 'e planeet Mars hinne.
• 13 - Yn it ramt fan 'e twadde impeachment fan Donald Trump wurde de eardere presidint fan 'e Feriene Steaten frijsprutsen troch de leden fan 'e Amerikaanske Senaat mei 43 tsjin 57 stimmen (der wie ferlet fan 67 stimmen, oftewol twatrêde mearderheid, om him te feroardieljen). Alle 50 Demokratyske senators en 7 Republikeinen stimme foar feroardieling. De measte oare Republikeinen beweare net dat Trump ûnskuldich is, mar wolle hawwe dat de Amerikaanske Grûnwet de impeachment fan in presidint dy't langer net mear yn funksje is, net tastiet.
• 13-17 - By in winterstoarm komme yn 'e Feriene Steaten 58 minsken om, wylst 9,7 miljoen lju sûnder elektrisiteit en wetterlieding komme te sitten. Behammen yn Teksas binne de problemen tige grut.
• 18 - Yn it ramt fan 'e Mars 2020-misje fan 'e Amerikaanske romtefeartorganisaasje NASA arrivearret it Perseverance-karke ûnskansearre op it oerflak fan 'e planeet Mars.
• 19 - De Feriene Steaten wurde formeel wer opnommen yn it Klimaatakkoart fan Parys, 107 dagen nei't de eardere presidint Donald Trump syn lân dêr útstappe litten hie.
• 20 - It tal faksinaasjes dat wrâldwiid útfierd is tsjin COVID-19 passearret de 200 miljoen.
• 22 - It tal stjergefallen yn 'e Feriene Steaten, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 500.000.
• 25 - Wrâldwiid binne der no 2,5 miljoen minsken ferstoarn oan COVID-19.
• 25 - De Armeenske Striidkrêften roppe op ta it ôftreden fan it regear fan Armeenje. Premier Nikol Pasjinjan beskuldiget de kriichsmacht fan it prebearjen fan in steatsgreep.
• 26 - By de ûntfiering fan Zamfara wurde yn 'e steat Zamfara, yn Nigearia, troch rebellen 279 skoalfamkes ûntfierd.

maart

• 1 - De eardere Frânske presidint Nicolas Sarkozy wurdt feroardiele ta trije jier finzenisstraf (wêrfan twa jier ûnder betingst) foar korrupsje.
• 2 - Alle 279 skoalfamkes dy't op 26 febrewaris yn Nigearia by de ûntfiering fan Zamfara finzennommen wiene troch rebellen, wurde frijlitten.
• 7 - By in rige grutskalige ûntploffings op in legerbasis yn Ekwatoriaal-Guinee giet in arsenaal fan 'e kriichsmacht de loft yn. De skea oan 'e basis en de omlizzende wenwiken fan 'e stêd Bata is ûnbidige grut. Der komme teminsten 98 minsken om en mear as 615 oaren reitsje ferwûne.
• 7 - By in referindum yn Switserlân wurdt troch de befolking in boerkaferbod goedkard.
• 8 - It tal stjergefallen yn Itaalje, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 100.000.
• 9 - It Jeropeesk Parlemint heft de politike ûnskeinberens op fan 'e Katalaanske separatistyske foaroanman Carles Puigdemont en twa oare Katalaanske leden. Dat makket it paad frij foar in eventuele útlevering fan harren oan Spanje, dat harren ferfolgje wol foar belutsenens by it organisearjen fan it Katalaansk ûnôfhinklikheidsreferindum (2017).
• 17 - Yn Nederlân wurde de Twadde Keamerferkiezings wûn troch de VVD (grutste partij) en D66 (grutste winst oan sitten). It CDA, de PVV en de linkse partijen ferlieze, wylst Foarum foar Demokrasy wint en ferskate nije partijen mei ien of inkele sit yn 'e Twadde Keamer komme.
• 18 - It tal minsken dat wrâldwiid tsjin it koroanafirus yninte is, passearret de 400 miljoen.
• 19 - Noard-Koreä ferbrekt de diplomatike bannen mei Maleizje nei't dat lân inkele Noardkoreaanske steatsboargers útlevere hat oan 'e Feriene Steaten om berjochte te wurden foar it wytwaskjen fan jild.
• 20 - Presidint Recep Tayyip Erdoğan fan Turkije kundiget oan dat er syn lân by dekreet weromlûkt út 'e Konvinsje fan Istanbûl, in ynternasjonaal ferdrach tsjin frouljusmishanneling en húslik geweld yn it ramt fan 'e Rie fan Jeropa. Turkije is it earste lân dat út dat ferdrach stapt.
• 23 - Yn Israel wurde foar de fjirde kear yn twa jier parlemintsferkiezings holden, nei't it Israelyske regear yn desimber 2020 fallen is. De politike ynstabiliteit yn it lân wurdt feroarsake troch de fan korrupsje beskuldige premier Benjamin Netanyahu, dy't koste wat kost oan 'e macht bliuwe wol sadat er syn politike ûnskeinberens behâlde kin. De nije ferkiezings liede lykwols net ta oare ferhâldings: it Likûdblok fan Netanyahu wint sitten, mar kriget mei syn bûnsgenoaten gjin mearderheid yn 'e Knesset.
• 23 - De Ever Given, ien fan 'e grutste frachtskippen fan 'e wrâld, rint oan 'e grûn yn it Suëzkanaal yn Egypte, en set sa ien fan 'e wichtichste hannelsrûtes fan 'e wrâld ticht.
• 24 - It tal stjergefallen yn Brazylje, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 300.000.
• 25 - It tal stjergefallen yn Meksiko, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 200.000.
• 25 - It tal minsken dat wrâldwiid tsjin it koroanafirus yninte is, passearret de 500 miljoen.

april

• 2 - Ruslân, dat in grutte legermacht opbout oan 'e eastgrins fan 'e Oekraïne, warskôget de NATO om gjin troepen nei de Oekraïne te stjoeren om dat lân te stypjen.
• 4 - De sykloan Seroja treft it eilân Timor. Teminsten 167 minsken yn it Yndonezyske West-Timor en 42 minsken yn it ûnôfhinklike East-Timor komme om.
• 11 - Nei't in grutte eksploazje it ynterne elektrisiteitssysteem fan it uraniumferrikingsfabryk fan Natanz ferwoastget, beskuldiget Iraan de Israelyske geheime tsjinst Mossad fan "nukleêr terrorisme" en swart wraak.
• 13 - It regear fan Japan kart in plan goed om it radio-aktive kuollingswetter út 'e kearnsintrale fan Fukushima oer in perioade fan 30 jier yn 'e Stille Oseaan te loazen. It Ynternasjonaal Atoomenerzjy Agintskip (IAEA) stipet it plan, mar de buorlannen Sina, Súd-Koreä en Taiwan kantsje har dertsjin oan.
• 17 - Wrâldwiid binne der no 3 miljoen minsken ferstoarn oan COVID-19.
• 18 - Tolve foaroansteande Jeropeeske fuotbalklubs besykje in Jeropeeske 'Superliga' op te rjochtsjen om faker tsjininoar spylje te kinnen en dêrmei mear jild binnen te swyljen. It plan kriget fuortendaliks swiere krityk fan oare fuotbalklubs, ynternasjonale fuotbalorganisaasjes lykas de FIFA en de UEFA, en fan fuotbalfans. Twa dagen letter stjert it plan in sêfte dea as de seis Ingelske klubs dy't derby belutsen wiene, har beskamme weromlûke.
• 19 - Yn Kuba draacht Raúl Castro syn restearjende macht as sekretaris-generaal fan 'e Kubaanske Kommunistyske Partij (PCC) oer oan presidint Miguel Díaz-Canel. Dêrmei komt in ein oan mear as 62 jier hearskippij fan 'e Castro's oer Kuba.
• 19 - De Amerikaanske romtefeartorganisaasje NASA fiert mei de helikopterdrone Ingenuity de earste oandreaune flecht út op in oare planeet (te witten: Mars).
• 20 - Idriss Déby, dy't al goed 30 jier presidint fan Tsjaad is, sneuvelet yn 'e striid tsjin opstannelingen yn it noarden fan syn lân. Der wurdt in Militêre Oergongsried ynsteld om it regear waar te nimmen.
• 21 - Yn Yndia fine 315.000 ynfektearrings mei it COVID-19-firus plak yn 24 oeren, it heechste dat yn lykfol hokker lân fêstlein is sûnt it útbrekken fan 'e koroanfiruspandemy.
• 24 - Nei in syktocht mei ynternasjonale stipe wurdt bekendmakke dat de ûnderseeër KRI Nanggala fan 'e Yndonezyske Nasjonale Marinemacht sonken is mei de dea fan alle 53 bemanningsleden ta gefolch.
• 24 - It tal minsken dat wrâldwiid tsjin it koroanafirus yninte is, passearret de 1 miljard. De helte fan dy faksinaasjes is ferrjochte yn mar trije lannen: Sina, de Feriene Steaten en Yndia.
• 28 - It tal stjergefallen yn Yndia, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 200.000.
• 28 - By de in grinskonflikt tusken Kirgyzje en Tadzjikistan falle eminsten 55 deaden en slane hast 50.000 minsken op 'e flecht.
• 28 - By grutskalige protesten yn alle grutte stêden fan Kolombia tsjin 'e plande belestingferhegings en sûnenssoarchherfoarmings fan presidint Iván Duque Márquez komme by plysjegeweld tsientallen demonstranten om.
• 29 - Wrâldwiid binne der no 150 miljoen befêstige gefallen fan besmetting mei COVID-19.
• 29 - De Sineeske romtefeartorganisaasje China National Space Administration set yn in baan om 'e Ierde útein mei de bou fan it Tiangong-romtestasjon, dat mei twa jier klear wêze moat.
• 30 - It tal stjergefallen yn Brazylje, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 400.000.
• 30 - Yn Israel komme 45 minsken om en reitsje 150 oaren ferwûne as se yn 'e ferdrukking komme op in festival foar ultra-otterdokse joaden op 'e berch Meron, dêr't 100.000 besikers talitten binne wylst der mar romte en fergunning is foar 10.000.

maaie

• 6 - Der brekt opskuor út yn Jeruzalim as de Israelyske oerheid 6 Palestynske húshâldings yn it besette East-Jeruzalim út harren huzen útsette wol om 'e wenten ynstee oan Joadske kolonisten te jaan. Dat is it begjin fan 'e Israelysk-Palestynske Krisis fan 2021.
• 7 - De Israelyske plysje falt biddende Palestinen oan by de Al-Aksamoskee op 'e Timpelberch yn Jeruzalim, dat ien fan 'e hillichste plakken fan 'e islaam is. De plysje kringt de moskee yn en brûkt dêr triengas en stungranaten, ta skandalisearring fan 'e Palestinen en oare moslims.
• 10 - Nei't Israel harren ultimatum negearre hat (om plysje en leger werom te lûken fan 'e hillige plakken op 'e Timpelberch en út 'e Eastjeruzalimske wyk Sjeik Djarrah), begjinne twa Palestynske militante groepearrings, Hamas en de Palestynske Islamityske Djihaad, út 'e Gazastripe wei raketten op Israel ôf te fjurjen. Israel reägearret mei bombardeminten troch de loftmacht op 'e Gazastripe, wêrby't yn in wike goed 213 minsken omkomme en ferskate flatgebouwen ferneatige waarden.
• 11 - By in sjitpartij op in skoalle foar fuortset ûnderwiis yn Kazan, yn 'e Russyske dielrepublyk Tatarstan, komme 9 learlingen en dosinten om en reitsje 23 oaren ferwûne. De dieder blykt in âld-learling fan 'e skoalle te wêzen.
• 14 - De Sineeske romtefeartorganisaasje China National Space Administration lânet mei súkses it selsridende karke Zhurong op it oerflak fan 'e planeet Mars. Sina is it trêde lân dat soks slagget, nei de Feriene Steaten en de Sovjet-Uny.
• 15 - Yn it ramt fan 'e Israelysk-Palestynske Krisis bombardearret de Israelyske Loftmacht yn 'e Gazastripe it Al-Djalaä-gebou, dêr't tillefyzjenetwurk Al-Jazeera en parseburo Associated Press harren kantoaren hawwe. Neffens Israel soe yn it flatgebou, dat hielendal mei de grûn lyk makke wurdt, ek in ôfdieling fan 'e militêre ynljochtingetsjinst fan 'e Palestynske militante groepearring Hamas húsfêste west hawwe. Wrâldwiid wurdt it bombardemint lykwols beskôge as in oanfal op 'e media, dy't bedoeld is om it ferslach dwaan fan 'e gefolgen fan 'e Israelyske bombardeminten yn 'e Gazastripe dreger te meitsjen.
• 18-22 - Yn Rotterdam wurdt it Eurofyzjesongfestival fan 2021 holden (dat yn 2020 oergien wie), mei fanwegen de oanhâldende koroanafiruspandemy mar beheinde talitting foar publyk. Winner is de Italjaanske ynstjoering Zitti e Buoni, songen troch de rockband Måneskin.
• 20 - In wapenstilstân makket, nei't der krapoan 250 deaden fallen binne, in ein oan 'e Israelysk-Palestynske Krisis fan 2021.
• 22 - Yn Samoä brekt in konstitúsjonele krisis út as de sittende premier Tuila‘epa Aiono Sa‘ilele Malielegaoi mei stipe fan it steatshaad, de o le ao o le malo Tuimaleali‘ifano Va‘aleto‘a Eti Sualauvi II, wegeret de oerwinning te erkennen fan opposysjeliedster Naomi Mata‘afa by de parlemintsferkiezings, nettsjinsteande ferskate útspraken yn it foardiel fan har troch it Heechgerjochthôf fan Samoä. Om't it sittende regear de doarren fan it parlemintsgebou op 't slot hâldt, lit Mata‘afa har op 24 april yn 'e tún fan it parlemintsgebou ynswarre as de nije premier. Malielegaoi kwalifisearret dat letter as in "die fan lânferrie".
• 23 - Nei in falske bommelding wurdt in ferkearsfleantúch fan loftfeartmaatskippij Ryanair, ûnderweis fan Atene yn Grikelân nei Vilnius yn Litouwen, troch Wytrussyske strieljagers twongen om te lânjen yn 'e Wytrussyske haadstêd Minsk. Dêr wurde de Wytrussyske balling en minskerjochte-aktivist Raman Pratasevitsj en syn faam Sofija Sapega út it fleantúch helle foar't it syn wei ferfolgje mei. De ynternasjonale skok is grut oer dizze aksje fan it rezjym fan diktator Aleksander Lûkasjenko, dy't betitele wurdt as "steatsterrorisme". De regearingslieders fan 'e lidsteaten fan 'e Jeropeeske Uny komme yn spoedsitting gear om nije sanksjes tsjin Wyt-Ruslân út te furdigjen.
• 24 - It tal stjergefallen yn Yndia, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 300.000.
• 24 - By in steatsgreep yn Maly wurde presidint Bah Ndaw en premier Moctar Ouane ôfset troch opstannige militêren.
• 26 - De Nederlânske rjochter leit oaljemaatskippij Keninklike Shell yn in baanbrekkend fûnis op om mear te dwaan om 'e útstjit fan broeikasgassen tsjin te gean.
• 28 - Dútslân erkent formeel as in genoside en biedt formeel ûntskuldigings oan foar de Namibyske Genoside fan 1904-1908, doe't ûnder it bewâld fan it Keizerryk Dútslân yn 'e doetiidske koloanje Dútsk-Súdwest-Afrika (no Namybje) 65.000 of mear etnyske Herero en 10.000 etnyske Nama fermoarde waarden by in rjochte útrûgingskampanje nei't dy beide folken yn opstân kommen wiene tsjin 'e Dútske koloniale oerhearsking.
• 31 - Perû stelt it tal ynwenners dat oant no ta ferstoarn is oant COVID-19 by fan 69.000 nei 181.000. It is dêrmei nei ferhâlding it slimst troffen lân.

juny

• 5 - De G7 komme ta oerienkomst oer de ynfiering fan in minimaal wrâldwiid fennoatskipsbelestingspersintaazje fan 15% om belestingûntwiking troch grutte bedriuwen tsjin te gean.
• 9 - El Salvador fiert de Bitcoin yn as legale faluta njonken de Amerikaanske dollar, en wurdt dêrmei it earste lân dêr't in kryptomunt offisjeel betelmiddel wurdt.
• 11-11 july - It EK fuotbal 2020 wurdt mei in jier útstel omreden fan 'e koroanafiruspandemy holden yn alve ûnderskate gastlannen. Yn 'e finale wurdt Ingelân ferslein troch Itaalje.
• 13 - Yn Israel komt nei goed 15 jier (mei ûnderbrekkings) in ein oan it regear fan premier Benjamin Netanyahu. In koälysjeregear besteande út acht tige ferskillende politike partijen mei as iennichste oerienkomst dat se fan Netanyahu ôf wolle, komt oan 'e macht. Naftali Bennett wurdt de nije premier, dy't oer twa jier ôflost wurde sil troch Yair Lapid.
• 14 - De China National Space Administration (CNSA) stjoert de earste trije romtefarders nei it eigen nije romtestasjon Tiangong.
• 20 - It tal stjergefallen yn Brazylje, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 500.000. Brazylje is nei de Feriene Steaten it twadde lân dat dat oerkomt.
• 20 - Yn Swazylân begjinne grutskalige protesten tsjin 'e korrupsje en selsferriking fan it regear fan kening Mswati III, dy't tsjin ein juny de monargy oan it wankeljen bringe.
• 23 - Yn 'e Kanadeeske provinsje Saskatchewan wurde 751 ûnmarkearre grêven fan bern ûntdutsen op it terrein fan 'e Marieval Indian Residential School, in kostskoalle dêr't foarhinne ûnder twang tûzenen Yndiaanske bern hinne stjoerd waarden om kulturele assimilaasje yn 'e blanke Westerske kultuer te ûndergean. It is de grutste fan 'e ûntdekkings fan Yndiaanske bernegrêven by Kanadeeske kostskoallen, en it liedt yn Kanada ta grutte opskuor.
• 23-7 july - Yn it westlike part fan Noard-Amearika, benammen yn 'e Kanadeeske provinsje Britsk-Kolumbia en de Amerikaanske steaten Washington en Oregon, begjint in hjitteweach fan ûnsjoene proporsjes, wêrby't alle waarmterekôrs brutsen wurde. As gefolch dêrfan falle der mear as 645 deaden yn Kanada en teminsten 208 yn 'e Feriene Steaten.
• 24 - In appartemintekompleks stoart yn yn Surfside, by Miami, yn 'e Amerikaanske steat Floarida. Der falle 98 deaden.
• 28 - Yn 'e Tigreeske Oarloch nimme de rebellen Mekele, de haadstêd fan Tigray, yn en ferdriuwe dêr it Etiopyske regearingsleger.
• 29 - De eardere presidint fan Súd-Afrika Jacob Zuma wurdt feroardiele ta 15 moannen finzenisstraf foar mislediging fan 'e rjochtbank yn it proses tsjin him oangeande korrupsje.

july

• 3 - De Feriene Naasjes meitsje bekend dat de Tigreeske Oarloch yn noardlik Etioopje in hongersneed feroarsake hat dy't no 400.000 minsken bedriget.
• 5 - Mear as 1.000 Afgaanske soldaten flechtsje oer de grins fan it buorlân Tadzjikistan, nei't se ferslein binne troch de Taliban.
• 6 - Yn Amsterdam wurdt ferslachjouwer Peter R. de Vries nei dielname oan in útstjoering fan it tillefyzjeprogramma RTL Boulevard delsketten. Dyselde jûns noch wurde der twa mannen arrestearre dy't derfan fertocht wurde de dieders te wêzen. De Vries komt njoggen dagen letter, op 15 july, oan syn ferwûnings te ferstjerren.
• 7 - Yn Port-au-Prince, de haadstêd fan Haïty, wurdt de Haïtiaanske presidint Jovenel Moïse yn it presidinsjeel paleis deasketten. Syn frou wurdt ek delsketten en bedarret yn it sikehûs. Yn 'e folgjende dagen pakt de Haïtiaanske plysje in groep Haïtianen en Kolombiaanske en Amerikaanske hierlingen op dy't efter de moardoanslach lykje te sitten.
• 8 - Wrâldwiid binne der no 4 miljoen minsken ferstoarn oan COVID-19.
• 11 - Op Kuba brekke seldsume anty-regearingsdemonstraasjes út, dy't benammen feroarsake wurde troch tekoarten oan iten en koroanafaksêns.
• 12 - Yn 'e Súdafrikaanske provinsjes KwaZulu-Natal en Gauteng brekke grutskalige ûngeregeldheden út dy't mank geane mei plonderings fan winkels en oare bedriuwen, nei't de eardere presidint Jacob Zuma arrestearre is yn ferbân mei minachting fan 'e rjochtbank by syn berjochting foar korrupsje.
• 14 - It tal stjergefallen yn de Feriene Steaten, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 600.000.
• 15 - Grutskalige oersteamings teheisterje de Dútske dielsteaten Rynlân-Palts en Noardrynlân-Westfalen, it Gruthartochdom Lúksemboarch, de Belgyske Ardinnen en it Nederlânske Súd-Limburch nei't der by needwaar yn in pear dagen tiid likefolle reinwetter delkommen is as oars yn 'e moannen july en augustus mei-inoar. Yn Dútslân komme teminsten 184 minsken om en Belgje 52.
• 18 - Ut in ynternasjonaal ûndersyk komt oan it ljocht dat it Israelyske technologybedriuw NSO Group spyware ynset om steatshaden en tûzenen aktivisten, sjoernalisten en dissidinten fan oer de hiele wrâld te bespionearjen.
• 21 - De organisaasje fan 'e Olympyske Simmerspullen 2032 wurdt tawiisd oan 'e stêd Brisbane, yn Austraalje.
• 22 - By grutskalige oerstreamings yn 'e Yndiaaske dielsteat Maharasjtra komme teminsten 200 minsken om.
• 23 - Nei in útspraak fan it Samoaanske Hof fan Berop (ferlykber mei de Ried fan Steat yn Nederlân), wêryn't de heechste rjochters fan it lân oanjouwe dat opposysjeliedster Naomi Mata‘afa en har partij FAST de Samoaanske parlemintsferkiezings fan 22 maaie wûn hawwe en sûnt 24 maaie eins it rjochtlike regear fan it lân foarmje, jout de útgeande premier Tuila‘epa Aiono Sa‘ilele Malielegaoi einlings en te'n lêsten syn ferset tsjin 'e ferkiezingsútslach op en ûntrommet syn kantoar, hoewol't er de rjochters noch wol beskuldiget fan "lânferrie" om't bestjoerders yn syn optyk "troch God keazen" wurde. Hjirmei komt in ein oan 'e Samoaanske konstitúsjonele krisis.
• 23-8 augustus - De Olympyske Simmerspullen 2020 wurde holden yn 'e Japanske haadstêd Tokio. De Spullen hiene eins yn 2020 holden wurde moatten, mar waarden in jier útsteld y.f.m. de koronafiruspandemy.
• 25 - De Tunezyske presidint Kaïs Saïd stjoert it parlemint nei hûs en ûntslacht de premier yn in ferkapte steatsgreep.
• 28 - Foar it earst fynt der in direkte observaasje fan ljocht plak dat efter in swart gat wei komt. Dêrmei wurdt Einstein syn algemiene relativiteitsteory befêstige.
• 28 - Yn Turkije brekke grutskalige natoerbrannen út, dy't oan acht minsken it libben kostje.

augustus

• 3 - Yn Grikelân brekke grutskalige boskbrannen út.
• 4 - De Wytrussyske atlete Krystsina Tsimanouskaja, dy't troch har útspraken op 'e Olympyske Simmerspullen 2020 yn Tokio yn 'e knipe kommen wie mei it Wytrussyske regear fan diktator Aleksander Lûkasjenko en dêrom net nei har heitelân weromkeare woe, kriget polityk asyl yn Poalen.
• 4 - Wrâldwiid binne der no 200 miljoen befêstige gefallen fan besmetting mei COVID-19.
• 5 - Yn 'e Tigreeske Oarloch feroverje de Tigreeske rebellen Lalibela, in plak dat op 'e Wrâlderfgoedlist fan 'e UNESCO stiet, op it Etiopyske regearingsleger.
• 8 - Yn 'e Oarloch yn Afganistan feroverje de Taliban de wichtige stêd Kunduz.
• 9 - It Yntergûverneminteel Panel oangeande Klimaatferoaring (IPCC) publisearret in nije rapportaazje, wêryn't konkludearre wurdt dat de effekten fan 'e troch de minskheid feroarsake klimaatferoaring no "wiidferspraat, fluch en almar yntinsiver" binne.
• 12 - Yn 'e Oarloch yn Afganistan feroverje de Taliban Herat, de op twa nei grutste stêd fan Afganistan.
• 13 - Yn 'e Oarloch yn Afganistan feroverje de Taliban Lashkar Gah, de haadstêd fan 'e wichtige provinsje Helmand, en Kandahar, de op ien nei grutste stêd fan Afganistan.
• 14 - Haïty wurdt troffen troch in swiere ierdbeving fan 7,2 op 'e skaal fan Richter, werby't mear as 2.100 minsken omkomme.
• 14 - Yn 'e Oarloch yn Afganistan feroverje de Taliban de wichtige stêd Mazar-i-Sharif.
• 15 - Yn 'e Oarloch yn Afganistan feroverje de Taliban Kabul, de haadstêd fan Afganistan. Presidint Ashraf Ghani ûntflechtet it lân. De Taliban ferklearje de oarloch foar ôfrûn.
• 15 - It Nasjonaal Fersetsfront fan Afganistan, in anty-Taliban-groepearring û.l.f. Ahmed Massud en Amrullah Saleh, nimt de macht oer yn 'e Panjshirdelling, it iennichste part fan Afganistan dat noch net yn 'e hannen fan 'e Taliban fallen is.
• 15-30 - De evakuaasje út Afganistan fynt plak fan alle troepen en boargers fan Westerske lannen en dy Afganen dy't foar de Westerske troepen en helporganisaasjes wurke hawwe en dêrom represailles fan 'e Taliban ferwachtsje kinne. Hjirby wurde troch 39 lannen 122.000 minsken troch de loft evakuëarre. Tsientûzenen Afganen dy't mei de Westerlingen gearwurke hawwe, en ferskate tûzenen Westerske steatsboargers, kinne lykwols net mear fuortkomme foar't de Feriene Steaten op 30 augustus in ein oan 'e evakuaasje meitsje.
• 19 - De Taliban jouwe it terroristyske Hakkani-netwurk sizzenskip oer de befeiliging yn 'e Afgaanske haadstêd Kabul.
• 24-5 septimber - Yn Tokio, yn Japan, wurde de Paralympyske Simmerspullen 2020 holden, dy't omreden fan 'e koroanapandemy in jier útsteld wiene.
• 26 - By in troch de terroristyske organisaasje ISIS-K opeaske bomoanslach op 'e lofthaven fan Kabul komme mank de gaos fan 'e evakuaasje út Afganistan teminsten 182 minsken om, ûnder wa 11 Amerikaanske mariniers, 1 soldaat en 1 matroas.
• 29 - De orkaan Ida komt as in orkaan fan 'e fjirde kategory op 'e skaal fan Saffir-Simpson oan lân yn 'e Amerikaanske steat Louisiana, en rjochtet dêr grutte skea oan. Der falle 17 deaden.
• 30 - Mei de weromlûking fan 'e lêste Amerikaanske troepen út Afganistan fan 'e lofthaven fan Kabul komt der in ein oan tweintich jier fan belutsenens fan 'e Feriene Steaten by de Oarloch yn Afganistan.

septimber

• 1 - De restanten fan 'e orkaan Ida tsjogge oer it noardeasten fan 'e Feriene Steaten en soargje dêr foar sa'n reinfal dat der rekôrs brutsen wurde en grutte oerstreamings ûntsteane. Dêrby komme 53 minsken om. Fral de Amerikaanske steaten Nij-Jersey en New York wurde slim troffen.
• 1 - Yn 'e Amerikaanske steat Teksas wurdt in nije wet fan krêft dy't net inkeld abortus fanôf de sechsde wike fan it swierwêzen fan in frou ferbiedt (wat legale abortus yn 'e praktyk ûnmooglik makket), mar ek nochris gjin útsûndering makket foar slachtoffers fan ferkrêfting of froulju dy't om medyske redens gjin bern foldrage kinne. Boppedat wurdt der in systeem optuge, wêrby't it neilibjen fan dy wet ôftwongen wurde moat troch partikulieren, dy't fan eltsenien dy't by in abortus belutsen is, al is it ek mar in taksysjauffeur dy't de swiere frou nei it sikehûs riidt, in "skeafergoeding" fan minimaal $10.000 easkje kinne.
• 5 - By in steatsgreep yn Guinee wurdt presidint Alpha Condé ôfset.
• 7 - De Bitcoin is fan hjoed ôf in offisjele muntienheid fan El Salvador (njonken de Amerikaanske dollar).
• 7 - It Heechgerjochtshôf fan Meksiko docht unanym de útspraak dat abortus yn Meksiko legaal wurde moat.
• 10 - Ut sjoernalistike ûndersiken (los faninoar) troch de kranten The New York Times en The Washington Post en troch de nijsstjoerder CNN docht bliken dat de tsien deadlike slachtoffers fan 'e Amerikaanske ferjildingsaksje (troch in drone-oanfal) nei de bomoanslach op 'e lofthaven fan Kabul op 26 augustus gjin terroristen fan ISIS-K wiene, mar ynstee Afgaanske boargers, wêrûnder sân bern. Op 17 septimber jout it Amerikaanske Leger ta dat dat wier is en dat de ferjildingsaksje op dramatyske wize mis gien is.
• 15 - De Feriene Steaten, it Feriene Keninkryk en Austraalje foarmje it nije militêre bûnsgenoatskip AUKUS, dat rjochte is tsjin 'e tanimmende ynfloed fan 'e Folksrepublyk Sina yn Súdeast-Aazje. As ûnderdiel fan it nije pakt skaft Austraalje syn earste nukleêre dûkboaten oan fan 'e Feriene Steaten. Dêrfoar seit it lân in kontrakt mei Frankryk ôf om dêr nije dûkboaten te keapjen. As Frankryk dit út 'e media fernimme moat, liedt dat ta in diplomatike krisis wêrby't de Frânske ambassadeurs út Austraalje en de Feriene Steaten weromroppen wurde.
• 19 - Op it Kanaryske eilân La Palma begjint in útbarsting fan 'e fulkaan de Cumbre Vieja, wêrfoar't yn 'e folgjende dagen 7.000 minsken evakuëarre wurde moatte en wêrby't 1.100 gebouwen ferlern geane.
• 19 - By in plechtige seremoanje yn Amsterdam ûntbleatet kening Willem-Alexander fan 'e Nederlannen it nije Holokaust Nammemonumint.
• 26 - By de Bûnsdeiferkiezings yn Dútslân wint de sosjaal-demokratyske SPD it nipt fan 'e kristen-demokratyske CDU/CSU.
• 26 - By in referindum yn Switserlân stimt in romme mearderheid fan 'e befolking foar de ynfiering fan it homohoulik.

oktober

• 2 - It tal stjergefallen yn de Feriene Steaten, feroarsake troch de koroanafiruspandemy, passearret de 700.000.
• 3 - It Ynternasjonaal Konsortium fan Undersykssjoernalisten makket y.g.m. media yn ferskate lannen en territoaria in kloft fan 11,9 miljoen dokuminten iepenbier, dy't lekt binne by 14 finansjele ynstellings wei. Dizze Pandora Papers foarmje bewiis foar finansjele aktiviteiten dy't it deiljocht net ferdrage kinne fan in grut tal eardere en hjoeddeistige wrâldlieders en oare politisy. Yn Nederlân ûntstiet yn dat ramt opskuor oer belizzings fan minister fan Finânsjes Wopke Hoekstra.
• 5 - De Russyske romtefeartorganisaasje Roscosmos lansearret de Sojûz MS-19-misje nei it Ynternasjonaal Romtestasjon ISS. Oan board binne û.o. aktrise Jûlija Peresild en regisseur anneks kameraman Klim Sjipenko, dy't yn it romtestasjon opnamen dwaan sille foar de spylfilm Vyzov. Dat is in primeur; nea earder is in film opnommen yn 'e romte.
• 6 - De Wrâldsûnensorganisaasje (WHO) kart it earste faksên tsjin malaria goed.
• 9 - De Eastenrykske bûnskânselier Sebastian Kurz treedt ôf middenmank in korrupsjeskandaal. Hy bliuwt wol oan as partijlieder fan 'e kristen-demokratyske Eastenrykske Folkspartij (ÖVP).
• 13 - By in in oanslach yn 'e Noarske stêd Kongsberg troch in Deenske man dy't út islamistysk terroristysk motyf hannelet, komme 5 minsken om en reitsje 3 oaren ferwûne.
• 15 - De Italjaanske nasjonale loftfeartmaatskippij Alitalia wurdt nei 75 jier opheft. Dêrfoar yn 't plak komt in nije loftfeartmaatskippij dy't eigendom is fan 'e Italjaanske steat, Italia Trasporto Aereo.

Ferstoarn

jannewaris

• 4 - Tanya Roberts, Amerikaansk aktrise (* 1955)
• 10 - Joop Mulder, Frysk teäterprodusint (* 1953)
• 18 - Hans de Boer, Nederlânske ûndernimmer en bestjoerder (* 1955)
• 21 - Jan Kooistra, Frysk keunstskilder (* 1950)
• 23 - Larry King, Amerikaanske radio- en telefyzjepresintator (* 1933)
• 27 - Jan J. Bijlsma, Frysk ûnderwizer en skriuwer/dichter (* 1931)

febrewaris

• 8 - Hitoshi Kodama, Japansk taalkundige (* 1931)
• 10 - Larry Flynt, Amerikaansk produsint en útjouwer fan pornografy (* 1942)
• 17 - Jan Geersing, Frysk politikus (* 1940)
• 17 - Rush Limbaugh, Amerikaansk radiopresintator (* 1951)
• 18 - Jan Mans, Nederlânsk politikus (* 1940)
• 20 - Roel Falkena, Frysk feedokter en politikus (* 1936)
• 21 - Hannie Bruinsma-Kleijwegt, Nederlânsk politika (* 1936)
• 27 - Wiebe Kort, Frysk hurdsiler en reedrydtrainer (* 1944)

maart

• 13 - Igor Cornelissen, Nederlânske sjoernalist en auteur (* 1935)

april

• 9 - DMX, Amerikaansk rapper (* 1970)
• 9 - prins Philip Mountbatten, hartoch fan Edinburgh, Britsk prins-gemaal (* 1921)
• 16 - Heinze Bakker, Frysk sportferslachjouwer (* 1942)
• 19 - Walter Mondale, Amerikaansk politikus en diplomaat (* 1928)
• 28 - Michael Collins, Amerikaansk romtefarder (* 1930)
• 29 - Hafid Bouazza, Marokkaansk-Nederlânsk skriuwer (* 1970)

maaie

• 9 - Meindert Leerling, Nederlânsk politkus en sjoernalist (* 1936)
• 20 - Cees van Drongelen, Nederlânsk radio- en telefyzjepresintator (* 1936)

juny

july

• 15 - Peter R. de Vries, Nederlânske misdiedferslachjouwer (* 1956)
• 25 - Tsjisse Hettema, Frysk skriuwer en dichter (* 1955)

septimber

• 28 - Karan Armstrong, Amerikaansk operasjongster (* 1941)
• 28 - Jaap Maarleveld, Nederlânsk akteur (* 1924)

Literatuer

non-fiksje

• Flip van Doorn, De Friezen

Films

• Stjer

Tillefyzje

• Star Trek: Prodigy

Jierren:	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024	2025	2026
Iuwen:	16e	17e	18e	19e	20e	21e iuw	22e	23e	24e	25e	26e

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory 2021 fan Wikimedia Commons.