Desmond Tutu

	Desmond Tutu
	geastlike
	Biskop Desmond Tutu
	persoanlike bysûnderheden
echte namme	Desmond Mpilo Tutu
nasjonaliteit	Súdafrikaansk
bertedatum	7 oktober 1931
berteplak	Klerksdorp
stjerdatum	26 desimber 2021
stjerplak	Kaapstêd
religy	kristendom
denominaasje	Anglikaanske Tsjerke
	wurkpaad
1985-1986	biskop fan Jehannesburch
1985–1986	aartsbiskop bisdom Kaapstêd
1996-1998	foarsitter Wierheids- en Fersoeningskommisje

Desmond Mpilo Tutu (Klerksdorp (Transvaal), 7 oktober 1931 - Kaapstêd, 26 desimber 2021) is in Súdafrikaansk anglikaansk geastlike.

Hy wie de earste swarte aartsbiskop fan de Anglikaanske Tsjerke yn Kaapstêd en folge Philip Russell op. Hy krige foar syn ynspanningen yn de striid tsjin de apartheid op 16 oktober 1984 de Nobelpriis foar de Frede, en yn 2005 krige hy in earedoktoraat fan de Universiteit Gint.

Tutu wie foarsitter fan de Wierheids- en Fersoeningskommisje, dy't nei de fal fan it apartheidsrezjym dernei stribbe de ferskillende befolkingsgroepen yn frede mei elkoar libje te litten. In bekend sitaat fan him is: "Better as gerjochtichheid yn de foarm fan ferjilding is gerjochtichheid dy't ta fersoening liedet".

Nei de apartheid hold de status as homorjochtenaktivist Tutu mear yn it nijs as hokker oare kwestje ek wêrmei't de Anglikaanske Tsjerke te krijen hie. Syn opfettingen wiene oer it algemien troch syn taspraken en preken bekend. Tutu stelde diskriminaasje fan homoseksuëlen lyk oan diskriminaasje fan swarte minsken en sei dat er him skamme in Anglikaan te wêzen doe't de 13e Lambeth-konferinsje fan 1998 him op 'e nij fersette tsjin seksuële hannelingen tusken minsken fan itselde geslacht. Hy bekritisearre Rowan Williams, aartsbiskop fan Canterbury, dat er de konservative Anglikanen tefolle yn 'e mjitte kaam, dy't de Noardamerikaanske tsjerken út de Anglikaanske mienskip ferdriuwe woene om't hja harren foar de rjochten fan homo's útsprieken. Yn 2007 beskuldige Tutu de Anglikaanske Tsjerke fan in obsessy foar homoseksualiteit en ferklearre: "As God, lykas hja sizze, homofoob is, dan soe ik dy God net oanbidde".

Tutu hat ek de minskenrjochtenskeiningen yn Simbabwe bekritisearre en hat Simbabwaanske presidint Robert Mugabe in karikatuer fan in Afrikaanske diktator neamd. Ek hat hy it belied fan stille diplomasy fan de Súd-Afrikaanske regearing yn dizze kwestje bekritisearre. Hy is drager fan de Oarder fan Fertsjinste fan Súd-Afrika.

Njongonkulu Ndungane folge Desmond Tutu yn 2006 op as aartsbiskop fan Kaapstêd en metropolyt fan 'e Anglikaanske Tsjerke fan Súd-Afrika.

Desmond Tutu protestearre yn 2008 yn San Francisco tsjin de ûnderdrukking fan Tibet. Ek rôp er lannen op ta in boycot fan 'e Olympyske Simmerspullen dat jier yn Peking. Tutu noege de 14e Dalai Lama út om syn 80e jierdei mei te fieren yn oktober 2011. It Súdafrikaanske ferliende de Dalai Lama lykwols gjin tagong, nei alle gedachten om Sina net te misledigjen.

Yn 2010 stiel hy de show by it iepeningskonscert fan it WK 2010 yn Súd-Afrika.

Yn septimber 2010 ferskynde der by Utjouwerij Benjamin de bernebibel Kinderen van God fan Desmond Tutu. Meiwurking waard ûnder oare ferliend troch de Nederlânske yllustrator Marijke ten Cate. Dy bernebibel ferskynde yn 14 talen - mei in earste oplage fan 150.000 eksimplaren.

Prizen/ûnderskiedingen

16 oktober 1984: de Nobelpriis foar de Frede
2005: in earedoktoraat fan de Universiteit Gint.
2006: de Light of Truth Award
Yn augustus 2009 krige hy fan presidint Barack Obama de Presidential Medal of Freedom.

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Desmond Tutu fan Wikimedia Commons.