5 septimber

Werom—		healjier		fearnsjier		moanne		Alle dagen	moanne		fearnsjier		healjier		—Fierder
	29	30	31	1	2	3	4	5 septimber	6	7	8	9	10	11	12

5 septimber is de 248e dei fan it jier op de Gregoriaanske kalinder (yn in skrikkeljier de 249e). Der folgje noch 117 dagen oan 'e ein fan it jier ta.

Foarfallen

• 1123 - De abdij fan Sint-Winoksbergen, yn Flaanderen, baarnt ôf.
• 1800 - Malta, dat troch de Frânsen beset wie, falt yn 'e hannen fan 'e Britten.
• 1910 - De natuerkundige Maria Curie-Skłodowska slagget deryn om yn har laboratoarium yn Parys inkele grammen radium oan te meitsjen.
• 1927 - Yn Delft wurdt it Wetterloopkundich Laboratoarium iepene.
• 1944 - De Alliëarden befrije Brussel fan 'e Dútske besetting.
• 1944 - Mâle Tiisdei: Nederlân wachtet om 'e nocht op 'e befrijers.
• 1980 - Tusken Itaalje en Switserlân wurdt de Gotthardtunnel foar it autoferkear iepene.
• 1991 - De Sovjet-Uny hâldt op te bestean. Ek de fjouwer dielrepubliken dy't noch net de ûnôfhinklikheid útroppen hawwe (Ruslân, Kazachstan, Tadzjikistan en Turkmenistan) wurde no ûnôfhinklik.
• 1995 - Undergrûnske kearnproef fan Frankryk op it atol Mururoa, yn Frânsk-Polyneezje.
• 2003 - In 65-jierige man út Ryptsjerk wurdt oanholden; hy jout ta de ûntfierder te wêzen fan 'e 11-jierige Lusanne van der Gun út Aldeberkeap.

Berne

• 1187 - kening Loadewyk VIII fan Frankryk († 1226)
• 1638 - kening Loadewyk XIV fan Frankryk († 1715)
• 1722 - karfoarst Freark Kristiaan fan Saksen († 1763)
• 1722 - Boelardus Augustinus fan Boelens, Frysk dichter († 1777)
• 1733 - Christoph Martin Wieland, Dútsk skriuwer († 1813)
• 1735 - Johann Christian Bach, Dútsk komponist († 1782)
• 1771 - hartoch Karel fan Eastenryk-Teschen, lânfâd fan 'e Eastenrykske Nederlannen († 1847)
• 1816 - Johannes Bieruma Oosting, Frysk politikus en steatsman († 1885)
• 1837 - Jan van Swinderen, Frysk politikus en boargemaster († 1902)
• 1847 - Jesse James, Amerikaansk bandyt († 1882)
• 1912 - John Cage, Amerikaansk komponist († 1992)
• 1913 - Dick Osinga, Frysk keunstskilder († 1997)
• 1913 - Conny Stuart (Cornelia van Meijgaard), Nederlânsk sjongster, aktrise en kabaretiêre († 2010).
• 1933 - Jaap Zijlstra, Nederlânsk dichter, skriuwer en predikant († 2015)
• 1942 - Wil de Beer, Nederlânsk reedrydster
• 1944 - Lolle van Houten, Frysk bokser, sportskoallehâlder en strjitmakker († 2008)
• 1946 - Loudon Wainwright III, Amerikaansk sjonger, lietsjeskriuwer en humorist
• 1946 - Freddie Mercury, Ingelsk sjonger († 1991)
• 1946 - Auke Bijlsma, Frysk politikus († 2012)
• 1948 - Kim H. Veltman, Frysk histoarikus († 2020)
• 1966 - Ronald Zoodsma, Frysk follyballer
• 1986 - Ignatiy Vishnevetsky, Russysk-Amerikaansk filmkritikus en essayist

Ferstoarn

• 1235 - hartoch Hindrik I fan Brabân (* ±1165)
• 1701 - kening Jakobus II fan Ingelân, Skotlân en Ierlân (* 1633)
• 1857 - Auguste Comte, Frânsk filosoof en sosjolooch (* 1798)
• 1877 - Mâl Hynder (Crazy Horse), opperhaad fan 'e Lakota (* 1840)
• 1905 - Reitsje-de-Wolkens-Oan (Touch-the-Clouds), opperhaad fan 'e Lakota (* 1838)
• 1970 - Jochen Rindt, Eastenryks autokoereur (* 1942)
• 1995 - Jacob Visser, Nederlânsk archeolooch en genealooch (* 1915)
• 2001 - Garmant Nico Visser, Frysk sosjolooch en dichter (* 1910)
• 2001 - Bernardus Nieuwenhuis, Frysk keunstskilder (* 1912)
• 2010 - Corneille, Waalsk keunstskilder (* 1922)
• 2017 - Nico Bloembergen, Nederlânsk-Amerikaansk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* 1920)
• 2018 - Freddie Oversteegen, Nederlânsk fersetsstriidster (* 1925)
• 2022 - Lars Vogt, Dútsk pianist en dirigint (* 1970)

	29	30	31	1	2	3	4	5 septimber	6	7	8	9	10	11	12
Werom—		healjier		fearnsjier		moanne		Alle dagen	moanne		fearnsjier		healjier		—Fierder

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory 5 September fan Wikimedia Commons.