List fan talen yn Jeropa

Ut Wikipedy
In sterk ferienfâldige werjefte fan 'e taalsitewaasje yn Jeropa.

Dit is in list fan talen yn Jeropa dy't besiket in folslein oersjoch te bieden fan it taalferskaat op it Jeropeeske kontinint.

Register: A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - U - V - W - Y

Kar[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Yn dizze list binne allinnich talen opnommen dy't lânseigen binne yn Jeropa. Dus bygelyks it Papiamintysk yn Nederlân, dat hjir brocht is troch resinte ymmigranten fan 'e Antillen, is net werjûn, likemin as it Turksk yn Dútslân. It Turksk yn Bulgarije en Roemeenje is lykwols àl opnommen, mei't dat dêr in lânseigen minderheidstaal is. Hjirby moat oantekene wurde dat op dat mêd in útsûndering makke is foar de talen fan 'e Roma en de wenweinbewenners, dy't soms ek noch mar frij resint yn guon Jeropeeske lannen kommen binne.

Fierders binne allinnich talen opnommen dy't troch in oansjenlik diel fan 'e taalkundigen as sadanich beskôge wurde of dy't earne in offisjele status hawwe; dialekten binne yn prinsipe bûten beskôging litten. Soms is de skiedsline tusken in taal en in dialekt lykwols dreech oan te tsjutten en binne ek yn 'e wittenskiplike mienskip de mienings ferdield. Yn sokke gefallen is oan sokke taalfarianten it foardiel fan 'e twifel jûn, en binne se oer it algemien foar de folsleinens al yn dizze list opnommen.

In spesjaal gefal giet de taal oan dy't foarhinne bekend stie as Servo-Kroätysk. Sûnt it útinoarfallen fan Joegoslaavje binne dêr de nasjonale farianten Servysk, Kroätysk, Bosnysk en Montenegrynsk (en de etnyske farianten Bûnjevatysk en Goraansk) út fuortkommen, dy't yn taalkundich opsjoch dúdlik gjin aparte talen binne. Yn dit gefal is de list lykwols oanpast oan 'e politike reäliteit.

Fierders binne ek útstoarne talen en dôvegebeartetalen opnommen. Utstoarne talen binne werom te kennen oan in dagger (†) foar de namme. Inkeld talen sûnder hjoeddeiske fuortsetting binne opnommen, dus bygelyks it Aldnederlânsk, Aldnoarsk, Midfrysk en Midfrânsk binne net opnommen, om't it Nederlânsk, resp. Noarsk, Frysk en Frânsk tsjintwurdich noch sprutsen wurde. Gebeartetalen binne opnommen mei't dat folweardige kommunikaasjefoarmen binne, mei deselde of ferlykbere struktueren as sprutsen talen (grammatika, leksikon, semantyk, ensfh.).

Grinzen[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De geografyske grinzen fan Jeropa binne:

Foar it doel fan dizze list is dêr yn 'e folgjende gefallen fan ôfwykt:

  • yn it noardwesten is Grienlân meinommen (dat eins ta Noard-Amearika heart), fanwegen de nauwe politike, kulturele en taalkundige bannen mei Skandinaavje;
  • yn it súdeasten binne de lannen Georgje, Armeenje, Azerbeidzjan en Syprus meinommen, dy't geografysk sjoen ta Aazje hearre, mar om kulturele redens ornaris by Jeropa rekkene wurde;
  • yn it súdwesten binne Ceuta en Melilla (de Spaanske eksklaves yn Noard-Afrika) en de Kanaryske Eilannen, de Azoaren en Madeara (geografysk sjoen eins ek ûnderdielen fan Afrika) meirekkene;
  • ta einbeslút de trije lannen dy't sawol yn Jeropa as yn Aazje lizze:
    • Turkije is yn syn gehiel opnommen fanwegen praktyske beswieren, om't der gjin sifers oangeande sprekkerstallen fan talen bekend binne dy't inkeld foar it Jeropeeske diel fan Turkije jilde.
    • Fan Ruslân is yn prinsipe allinnich it Jeropeeske diel opnommen, mar de sprekkersoantallen fan in taal as it Russysk jilde foar it hiele lân, dus ynklusyf Sibearje; inkeld talen dy't útslutend yn Sibearje sprutsen wurde, binne weilitten.
    • Fan Kazachstan leit mar in lyts stikje yn Jeropa, en oangeande dat lân binne dêrom inkeld in stikmannich talen opnommen dy't yn dat lytse diel sprutsen wurde (mar de sifer oangeande dy talen jilde wol wer foar it hiele lân).

Register: A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - U - V - W - Y

A[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Abgazysk (Abšəa) - Noardwestkaukazysk, Abazgysk
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): offisjele taal (njonken it Russysk) - 122.000 (2003)
    • Georgje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Abgaazje (dy't Georgje net behearsket) (njonken it Georgysk) - 3.500 sprekkers (2002; sprekkers yn Abgaazje net meirekkene)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 6.800 sprekkers
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 4.000 sprekkers (1980) fan in etnyske groep fan 39.000 (2001)
  • Adygeesk (Adəgăbză) - Noardwestkaukazysk, Sirkassysk
    • Kosovo: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (600-700 sprekkers yn 1981, 100% fan de etnyske groep; de hiele mienskip waard yn 1998 ûnder de Kosovo-oarloch evakuëarre nei Adygeä)
    • Masedoanje: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Adygeä (njonken it Russysk) - 118.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 125.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 278.000 sprekkers (2000)
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdeastlik Anatoalje en Mesopotaamje; útstoarn yn 'e 8e iuw f.Kr.; yn gebrûk foar akademyske en liturgyske doelen oant likernôch 100 (n.Kr.)
  • Akkalysk (Ahkkil) - Oeralysk, Samysk
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - gjin memmetaalsprekkers mear (útstoarn yn 2003) fan in etnyske groep fan 100 minsken (1995)
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdwestlik Frankryk en noardlik Spanje; útstoarn yn 'e Iere Midsiuwen
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdlik Spanje en Noard-Afrika; nau besibbe oan it moderne Ossetysk; wierskynlik útstoarn yn 'e 6e iuw
  • Albaneesk (Shqip) - Yndo-Jeropeesk, Illyrysk
    • Albaanje: offisjele taal - 2.312.000 sprekkers (2011)
    • Bosnje-Hertsegovina: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 4.900 sprekkers (1991)
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - 60.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 150.000 (2002/2007)
    • Itaalje: minderheidstaal, erkend - 100.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 260.000 minsken (2007)
    • Kosovo: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Servysk) - 1.645.000 sprekkers (2011)
    • Kroaasje: minderheidstaal, net erkend - 14.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 18.000 minsken (2011)
    • Masedoanje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 16 gemeenten yn noardwestlik en westlik Masedoanje (njonken it Masedoanysk) - 508.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 509.000 minsken (2011)
    • Montenegro: minderheidstaal, erkend; mei lanlik in semy-offisjele status; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Ulcinj - 33.000 sprekkers, wêrûnder 30.000 etnyske Albanezen fan in etnyske groep fan 31.000 minsken (2011)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 1.700 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.300 minsken (2001)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 500 sprekkers fan in etnyske groep fan 4.000 minsken (2002)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 3 gemeenten yn súdlik Servje - 62.000 sprekkers (2002)
    • Sloveenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 4.000 sprekkers (1991)
    • Turkije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 15.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 65.000 minsken (1980)
  • Aldassyrysk, sjoch: Akkadysk
teoretyske taal dy't yn 'e Aldheid sprutsen wêze soe yn noardlik Frankryk en Belgje, en teffens oan 'e súdkust fan Ingelân; dizze teory wol hawwe dat it folk fan 'e Belgae net in foarm fan it Keltyske Gallysk sprieken, sa't ornaris oannommen wurdt, mar in Yndo-Jeropeeske taal dy't noch Keltysk, noch Germaansk wie; útstoarn yn 'e 6e of 7e iuw
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal eastlik Lyts-Aazje; útstoarn omtrint de 6e iuw f.Kr.
  • Aldkoersk, sjoch: Koerlânsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn noardlik Grikelân en súdlik Masedoanje; rekke fan6of de 4e iuw f.Kr. stadichoan yn ûnbrûk; wierskynlik útstoarn foar it begjin fan 'e jiertelling
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn noardwestlik Ruslân (de krite om Novgorod hinne); útstoarn yn 'e 15e iuw
  • Aldsardinysk, sjoch: Noeragysk
fanôf de 9e iuw sprutsen op it Ibearysk Skiereilân; útstoarn yn 'e 17e iuw
  • Arabysk, sjoch: Andalusysk Arabysk, Marokkaansk-Arabysk, Mesopotamysk-Arabysk, Noardlevantynsk Arabysk, Noardmesopotamysk-Arabysk, Syprioatysk-Arabysk, Sisyljaansk-Arabysk en Sjirvaansk-Arabysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdlik Anatoalje, Syrje, Mesopotaamje en Palestina; foel omtrint it begjin fan 'e jiertelling útinoar yn ferskate talen, wêrûnder Assyrysk, Mandeesk en Syrysk
  • Araneesk, sjoch: Oksitaansk
  • Armeensk (Haieren) - Yndo-Jeropeesk, Armeensk
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, erkend - gjin lânseigen memmetaalsprekkers (wol sprekkers fan it Homsjetysk, dat as in dialekt fan it Armeensk beskôge wurdt)
    • Armeenje: offisjele taal - 2.962.000 sprekkers (2011)
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, net erkend (yn 'e oarspronklik autonome republyk Nagorno Karabach, dy't Azerbeidzjan net mear behearsket, is it Armeensk de offisjele taal) - 120.000 sprekkers (2009; sprekkers yn Nagorno Karabach net meirekkene)
    • Bulgarije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 6.600 sprekkers (2011)
    • Georgje: minderheidstaal, erkend; mei in beskate semy-offisjele status yn 'e súdlike regio Samtskhe-Javakheti, dêr't de Georgyske steat de folsleine kosten draacht foar omtrint 144 Armeensktalige skoallen - 249.000 sprekkers (2002)
    • Grikelân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 60.000 sprekkers (2007)
    • Hongarije: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 440 sprekkers fan in etnyske groep fan mooglik wol 3.300 minsken small>(2011)
    • Malta: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear fan in etnyske groep fan 500 minsken
    • Nagorno Karabach (steat mei beheinde erkenning): offisjele taal - 146.000 sprekkers (2013)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - 50.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 100.000 minsken (2001)
    • Poalen: net-territoriale minderheidstaal, erkend, mar yn Poalen útstoarn yn 'e 18e iuw (der is noch wol in Armeenske minderheid fan 8.000 minsken yn Poalen, mar dy sprekt Poalsk)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 1.800 sprekkers (2002)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 1.182.000 sprekkers (2010)
    • Syprus: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 2.700 sprekkers (1987)
    • Súd-Osseesje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 900 sprekkers (2007)
    • Turkije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 70.000 sprekkers (2009)
  • Aroemeensk (Armâneashti) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk (altenative nammen: Flachysk of Tsintsaarsk)
    • Albaanje: minderheidstaal, erkend - 3.900 sprekkers fan in etnyske groep fan mooglik wol 350.000 minsken (2011)
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (de etnyske groep is alhiel assimilearre, meast ta Serven)
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 11.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 18.000 minsken (2007)
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - 50.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 700.000 minsken (1992)
    • Kosovo: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (de etnyske groep is alhiel assimilearre, meast ta Serven)
    • Kroaasje: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear fan in etnyske groep fan 29 minsken (2011)
    • Masedoanje: minderheidstaal, erkend; offisjele taal yn 'e gemeente Kruševo - 6.900 sprekkers fan in etnyske groep fan 9.700 minsken (2011)
    • Montenegro: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (de etnyske groep is alhiel assimilearre)
    • Roemeenje: minderheidstaal, net erkend - 28.000 sprekkers (fan in etnyske groep fan mooglik wol 150.000 minsken) (2000)
    • Servje: minderheidstaal, net erkend - 15.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 35.000 minsken (2011)
  • Arpitaansk, sjoch: Franko-Provinsaalsk
  • (1) Assyrysk (taal út 'e Aldheid), sjoch: Akkadysk
  • (2) Assyrysk (Ātûrāyâ) - Afro-Aziatysk, Semitysk
    • Armeenje: minderheidstaal, erkend - 3.500 sprekkers fan in etnyske groep fan 15.000 minsken (2001)
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 14.000 minsken (1999)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 15.000 sprekkers (1995)
  • Assyro-Babyloanysk, sjoch: Akkadysk
  • (1) Avaarsk - ûnklassifisearre
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Hongarije, Roemeenje, Slowakije en dielen fan Midden-Jeropa; útstoarn yn 'e 9e iuw
  • (2) Avaarsk (Avar Mac’) - Noardeastkaukazysk, Avaarsk-Andynsk
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, erkend - 44.000 sprekkers (1989)
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (2002)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; offisjele taal fan 'e autonome republyk Dagestan (njonken it Russysk en 12 oare minderheidstalen) - 715.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 912.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers
  • Azerbeidzjaansk (Azərbaycan) - Altaysk, Turksk
    • Armeenje: minderheidstaal, net erkend - 161.000 sprekkers (1993; sûnt hat frijwol de hiele minderheid it lân ûntflechte)
    • Azerbeidzjan: offisjele taal - 6.100.000 sprekkers (2007)
    • Georgje: minderheidstaal, erkend - 360.000 sprekkers (2007)
    • Nagorno Karabach (steat mei beheinde erkenning): offisjele taal - 6 sprekkers (2005; yn 1989 wiene der noch 41.000, mar dy binne sûnt ferdreaun by etnyske suverings)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; offisjele taal fan 'e autonome republyk Dagestan (njonken it Russysk en 12 oare minderheidstalen) - 473.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 603.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 530.000 sprekkers (2000)

B[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Babyloanysk, sjoch: Akkadysk
  • Balkaarsk (Malqar til) - Altaysk, Turksk
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Kabardo-Balkaarje (njonken it Russysk en it Kabardysk) - 109.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 113.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan 7.000 minsken (2000)
  • Balkan-Romany (Romani) - Yndo-Jeropeesk, Yndo-Arysk
    • Albaanje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 1.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Bosnje-Hertsegovina: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 10.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Bulgarije: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 281.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 549.000 minsken (1985)
    • Dútslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 3.500 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Frankryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 11.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Grikelân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 40.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 84.000 minsken (1996)
    • Hongarije: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 54.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 309.000 minsken (2011)
    • Itaalje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 5.000 sprekkers (1990)
    • Kosovo: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 8.800 sprekkers fan in etnyske groep fan 36.000 (2011)
    • Masedoanje: net-territoriale minderheidstaal, erkend; offisjele taal yn 'e gemeente Šuto Orizari - 39.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 54.000 minsken (2011)
    • Moldaavje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 12.000 sprekkers (1993)
    • Montenegro: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 2.600 sprekkers fan in etnyske groep fan 5.300 minsken (2011)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 2.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 100.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 245.000 minsken (teljier ûnbekend)
    • Servje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 111.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Sweden: minderheidstaal, erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Turkije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 25.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
  • Balkanturksk (Rümeli Türkçesi) - Altaysk, Turksk
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers (sprekkers fan dizze taal steane yn Bulgarije bekend as Gadzjalen)
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - 1.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Masedoanje: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 327.000 sprekkers, wêrfan 320.000 Juruken (1993) en 7.000 Soergûtsjen (1965)
  • Baltysk Romany (Romá) - Yndo-Jeropeesk, Yndo-Arysk
    • Estlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 500 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Letlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 8.000 sprekkers (1995)
    • Litouwen: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 10.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 9.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Poalen: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 30.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 20.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Wyt-Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 22.500 sprekkers (teljier ûnbekend)
  • Baskiersk (Başqort tele) - Altaysk, Turksk
    • Kazachstan: minderheidstaal, erkend - 17.000 sprekkers (2009)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Basjkortostan (njonken it Russysk) - 1.150.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 1.590.000 minsken (2010)
  • Baskysk (Euskara) - isolearre
    • semy-offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Frankryk: minderheidstaal, net erkend - 51.000 sprekkers (2011) fan in etnyske groep fan 730.000 minsken (1991)
    • Spanje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome mienskip Baskelân en yn 61 gemeenten fan 'e autonome mienskip Navarra (njonken it Spaansk) - 663.000 sprekkers (2011)
      • Baskelân: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Spaansk) - 600.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 2.000.000 minsken (2011)
      • Kastylje-Leön: minderheidstaal, net erkend - gjin lânseigen memmetaalsprekkers mear (útstoarn yn 'e 18e iuw yn 'e eksklave Treviño, dy't folslein omjûn wurdt troch de regio Baskelân)
      • Navarra: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 61 gemeenten (njonken it Spaansk) - 63.000 sprekkers (2011)
yn 'e Aldheid sprutsen yn Hongarije en de noardlike Balkanlannen; útstoarn yn 'e 6e of de 7e iuw
  • Berchjoadsk, sjoch: Judeo-Tatysk
  • Beurla-reagaird, sjoch: Reizger-Heechlânsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn it noardwesten fan Lyts-Aazje; útstoarn op syn letst yn 'e 5e iuw (mooglik in dialekt fan it Frygysk)
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn eastlik Frankryk, westlik Switserlân en noardwestlik Itaalje; útstoarn oan 'e ein fan 'e 6e iuw
  • Boheemsk, sjoch: Tsjechysk
  • Bosnysk (Bosanski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Albaanje: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (2007)
    • Bosnje-Hertsegovina: offisjele taal (njonken it Servysk en it Kroätysk) - 1.806.000 sprekkers (1996)
    • Kosovo: minderheidstaal, erkend - 28.000 sprekkers (2011)
    • Kroaasje: minderheidstaal, erkend - 21.000 sprekkers (2001)
    • Masedoanje: minderheidstaal, erkend - 8.600 sprekkers fan in etnyske groep fan 20.000 minsken (2011)
    • Montenegro: minderheidstaal, erkend; mei lanlik in semy-offisjele status; ien fan 'e offisjele talen yn 4 gemeenten - 34.000 sprekkers, wêrûnder 32.000 lânseigen Bosnyske Moslims (út 'e Sandzjak fan Novi Pazar) fan in etnyske groep fan 74.000 minsken (2011)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 5 gemeenten - 168.000 sprekkers (2011)
    • Sloveenje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 32.000 sprekkers (2002)
    • Turkije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 18.000 sprekkers (1965) fan in etnyske groep fan 100.000-2 miljoen minsken (2008/2010)
  • Bosnyske Gebeartetaal (bestiet net), sjoch: Joegoslavyske Gebeartetaal en Kroätyske Gebeartetaal
  • Bulgaarsk (Bălgarski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Bulgarije: offisjele taal - 5.665.000 sprekkers (2011; ynkl. it Pomaakske dialekt fan 'e Pomaken of islamisearre Bulgaren)
    • Grikelân: minderheidstaal (ûnder de namme fan Pomaaksk), net erkend - 30.000 sprekkers (1998)
    • Hongarije: minderheidstaal, net erkend - 2.900 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.600 minsken (2011)
    • Masedoanje: minderheidstaal, net erkend - 1.400 sprekkers (2001)
    • Moldaavje: minderheidstaal, erkend - 39.000 sprekkers, wêrûnder 36.000 etnyske Bulgaren fan in etnyske groep fan 66.000 minsken (2004; Transdnjestrje net meirekkene)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - 131.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 205.000 minsken (2001)
    • Roemeenje: (Palytjaanske of Paulysjaanske dialekt) minderheidstaal, erkend - 7.300 sprekkers fan in etnyske groep fan 12.000 minsken (2011)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 24.000 sprekkers (2010)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 2 gemeenten - 19.000 sprekkers (2011)
    • Slowakije: minderheidstaal, erkend - 1.800 sprekkers (2011)
    • Transdnjestrje (steat mei beheinde erkenning): net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 7.600 sprekkers fan in etnyske groep fan 14.000 minsken (2004)
    • Turkije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 300.000 sprekkers (2001)

C[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Chalaj, sjoch: Galats
  • Chinalûg, sjoch: Ginalûksk
  • Chwarsjynsk, sjoch: Gwarsjynsk

D[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

yn 'e Aldheid sprutsen yn Kosovo en oangrinzgjende gebieten; útstoarn yn 'e 3e of de 4e iuw (n.Kr.)
yn 'e Aldheid sprutsen yn Roemeenje, Moldaavje, noardlik Bulgarije, eastlik Servje en dielen fan Hongarije, Slowakije en de Oekraïne; útstoarn yn 'e 5e of de 6e iuw (n.Kr.)
  • Daso-Roemeensk, sjoch: Roemeensk
  • Deensk (Dansk) - Yndo-Jeropeesk, Germaansk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Denemark: offisjele taal - 3.255.000 sprekkers (2012; mei it Jutsk derby: 5.355.000 sprekkers)
    • Dútslân: minderheidstaal, erkend - 19.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 40.000 minsken (2000; ynk. it Jutsk 21.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 45.000 minsken)
    • de Fêreu-eilannen: ien fan 'e offisjele talen (mei in legere wetlike status as it Faroysk) - 1.500 sprekkers (2011)
    • Grienlân: minderheidstaal, erkend; mei in semy-offisjele status dy't it gebrûk foar publike saken talit (sûnt 2009 is it Grienlânsk de iennichste offisjele taal fan Grienlân) - 6.200 sprekkers (2014)
    • Iislân: minderheidstaal, net erkend - 900 sprekkers (2014)
  • Djûhoery, sjoch: Judeo-Tatysk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Bulgarije; útstoarn yn 'e 9e of 10e iuw
  • Dútsk (Deutsch) - Yndo-Jeropeesk, Germaansk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Belgje: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Frânsk en it Nederlânsk); iennichste offisjele taal yn 'e Dútsktalige Mienskip - 45.000 sprekkers (2015)
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - histoarysk in lytse minderheid, mar tsjintwurdich frijwol gjin sprekkers mear (1996)
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 440 sprekkers (2001)
    • Denemark: minderheidstaal, erkend - 6.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 26.000 minsken (2007)
    • Dútslân: offisjele taal - 69.800.000 sprekkers (2012)
    • Eastenryk: offisjele taal - 7.116.000 sprekkers (2001)
    • Estlân: minderheidstaal, erkend - 1.500 sprekkers (2011)
    • Fatikaanstêd: semy-offisjele taal, yn offisjeel gebrûk by it Ministearje fan Bûtenlânske Saken, by de Switserske Garde en yn l'Osservatore Romano - miskien 100-200 lânseigen sprekkers
    • Frankryk: minderheidstaal, ienige erkenning - 1.278.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 1.880.000 minsken (1999), ferdield oer de folgjende dialekten:
      • Elzassysk (Elsässerditsch): 1.200.000 sprekkers (1999; ienige erkenning)
      • Loataringenfrankysk (Lothrìnger Plàtt): 78.000 sprekkers (1999; tige beheinde erkenning)
    • Hongarije: minderheidstaal, erkend - 38.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 132.000 minsken (2011)
    • Itaalje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome regio Trentino-Súd-Tiroal en yn 3 gemeenten yn 'e autonome regio fan 'e Aostadelling - 322.000 sprekkers fan 'e folgjende dialekten/talen:
      • Karintysk-Beiersk (Karntnarisch): 2.000 sprekkers yn 'e autonome regio Friûly-Julysk Feneesje (teljier ûnbekend; gjin erkenning as selsstannige minderheidstaal los fan it Dútsk)
      • Mokeensk (Bernstolerisch; Italjaansk: Mòcheno): 2.300 sprekkers yn 'e provinsje Trentino (2001; erkenning as selsstannige minderheidstaal los fan it Dútsk beheind ta de gemeenten Garait, Palait en Bernstol en Vlarötz, yn Trentino)
      • Tiroalsk-Beiersk (Tirolarisch): 315.000 sprekkers yn 'e provinsje Súd-Tiroal (2011; gjin erkenning as selsstannige minderheidstaal los fan it Dútsk)
      • Tsimbrysk (Tzimbrisch): 880 sprekkers yn 'e provinsje Trentino en de regio Feneto (2001; erkenning as selsstannige minderheidstaal los fan it Dútsk beheind ta de gemeente Lusérn yn Trentino)
      • Walserdútsk (Walschertiitsch): 3.400 sprekkers yn 'e autonome regio fan 'e Aostadelling en de regio Piëmont (1978; gjin erkenning as selsstannige minderheidstaal los fan it Dútsk, mar ûnder de wetjouwing fan Piëmont oantsjut as in net-erkende taal wêrfan't it gebrûk fan oerheidswegen befoardere wurde moat)
    • Kazachstan: minderheidstaal, erkend - 178.000 sprekkers (2014)
    • Kroaasje: minderheidstaal, erkend - 3.000 sprekkers (2011)
    • Letlân: minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers (2011)
    • Lychtenstein: offisjele taal - 32.000 sprekkers (2012)
    • Litouwen: minderheidstaal, erkend - 2.400 sprekkers (2011)
    • Lúksemboarch: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Frânsk en it Lúksemboarchsk) - 10.000 sprekkers (2012)
    • Moldaavje: minderheidstaal, net erkend - 3.800 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Nederlân: minderheidstaal, net erkend (ornaris beskôge as dialekten fan it Limboarchsk, hoewol't se dat taalkundich sjoen net binne; wichtichste dialekt: Tsjerkriedsk Plat) - 30.000-40.000 sprekkers (2014)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - 4.100 sprekkers fan in etnyske groep fan 33.000 minsken (2001)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend; offisjele taal (mei in legere wetlike status as it Poalsk) yn 27 gemeenten - 500.000 sprekkers (1998)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend - 37.000 sprekkers (2011)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 394.000 sprekkers (2010)
    • Servje: minderheidstaal, erkend - 4.100 sprekkers (2011)
    • Sloveenje: minderheidstaal, erkend - 1.500 sprekkers (2012)
    • Slowakije: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Krahule - 4.700 sprekkers (2011)
    • Switserlân: (Switserdútske dialekten, Schwyzerdütsch) ien fan 'e offisjele talen (njonken it Frânsk, it Italjaansk en it Retoromaansk); iennichste offisjele taal yn 17 kantons; ien fan 'e offisjele talen yn 4 kantons - 4.600.000 sprekkers (2005)
    • Tsjechje: minderheidstaal, erkend; mei in semy-offisjele status yn beskate gemeenten - 41.000 sprekkers (2011)
Ta it Dútsk wurde ornaris in protte tige ferskillende dialekten rekkene, mei dêrûnder in stikmannich dy't alhiel net of mar tige dreech ûnderling fersteanber binne mei it Standertdútsk. Feitliks ferskille de Dútske standerttaal en de measte "dialekten" folle mear faninoar as dat bgl. it Noarsk, Deensk en Sweedsk har faninoar ûnderskiede. Dochs wurde dy trije Skandinavyske taalfoarmen rûnom as selsstannige talen sjoen, wylst it mei de ûnderskate soarten Middeldútsk en Opperdútsk wizânsje is en beskôgje se allegear as dialekten fan ien en deselde taal. De Dútske "dialekten" binne dêrom net apart yn dizze list opnommen, mar hjirûnder dochs in koarte ynventarisaasje:
  • Dútsk-Switserske Gebeartetaal, sjoch: Switserdútske Gebeartetaal

E[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn yn 'e 3e iuw f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen yn it westen fan Sisylje; útstoarn yn 'e lêste iuwen f.Kr.
  • Eönavysk, sjoch: Galisysk
  • Erzya, sjoch: Erzysk
  • Estysk (Eesti) - Oeralysk, Eastseefinsk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers (de measte Esten yn Abgaazje, ôfstammelingen fan kolonisten dy't har yn 1884 yn it doarp Psou nei wenjen setten, waarden yn 1992-1993 nei Estlân ta evakuëarre fanwegen de oarloch yn Abgaazje)
    • Estlân: offisjele taal - 1.040.000 sprekkers (2012)
    • Finlân: minderheidstaal, net erkend - 33.000 sprekkers (2013)
    • Letlân: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (2011)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 18.000 sprekkers (2010)
yn 'e Aldheid sprutsen op Kreta (mooglik in dochtertaal fan it Minoysk); útstoarn yn of nei de 3e iuw f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen op Syprus en op 'e Egeyske Eilannen fan Grikelân; útstoarn yn 'e 4e iuw f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen yn Toskane, Emylja-Romanja, eastlik Korsika en de krite om Napels hinne; útstoarn yn 'e 1e iuw (n.Kr.)

F[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Færoysk, sjoch: Fêreusk
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn om 150 n.Kr. hinne
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdlik Spanje en Noard-Afrika; útstoarn yn 'e 6e iuw
  • Fenesiaansk (Vèneto) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, net erkend - gjin memmetaalsprekkers mear
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear fan in etnyske groep fan 1.300 minsken (op Korfû)
    • Itaalje: minderheidstaal, erkenning beheind ta de regio Feneto - 3.800.000 sprekkers (2002)
    • Kroaasje: minderheidstaal, net erkend - 50.000 sprekkers (1994)
    • Montenegro: minderheidstaal, net erkend - 140 sprekkers (2011)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 2.600 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.300 minsken (2002)
    • Sloveenje: minderheidstaal, net erkend - 2.300 sprekkers (2002)
yn 'e Aldheid sprutsen yn noardeastlik Itaalje; útstoarn yn 'e 1e iuw (n.Kr.)
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn omtrint 100 f.Kr.
  • Flachysk, sjoch: Aroemeensk
  • Foarysk (Võro kiiľ) - Oeralysk, Eastseefinsk
    • Estlân: minderheidstaal, genietet in beskate erkenning - 74.000 sprekkers (2011)
    • Letlân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (yn 'e rin fan 'e 20e iuw útstoarn yn 'e Leivu- en Lutsi-enklaves)
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (yn 'e rin fan 'e 20e iuw útstoarn yn 'e Kraasna-enklave)
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn yn 'e 3e iuw f.Kr.
  • Frânsk-Belgyske Gebeartetaal, sjoch: Belgysk-Frânske Gebeartetaal
  • Frânsk-Switserske Gebeartetaal, sjoch: Switsersk-Frânske Gebeartetaal
yn 'e Aldheid sprutsen yn westlik sintraal Lyts-Aazje; útstoarn yn 'e 5e iuw
  • Frysk, sjoch: Westerlauwersk Frysk, Sealterfrysk en Noardfrysk

G[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Gaelic, sjoch: Skotsk-Gaelysk
  • Gaelysk, sjoch: Iersk, Manksk en Skotsk-Gaelysk
  • Gagaûzysk (Gagauz) - Altaysk, Turksk
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 5.000 sprekkers (2007)
    • Masedoanje: minderheidstaal, net erkend - 8.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Moldaavje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Gagaûzje (njonken it Roemeensk en it Russysk) - 105.000 sprekkers, wêrûnder 102.000 etnyske Gagaûzen fan in etnyske groep fan 148.000 minsken (2004; Transdnjestrje net meirekkene)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - 23.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 32.000 minsken (2001)
    • Roemeenje: minderheidstaal, net erkend - 45 sprekkers (2002; yn 1930 noch in etnyske groep fan 105.000 minsken)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 14.000 sprekkers (2002)
    • Transdnjestrje (steat mei beheinde erkenning): net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 2.800 sprekkers fan in etnyske groep fan 4.000 minsken (2004)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 15.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
  • Galaiko-Ekstremadoereesk, sjoch: Falaansk
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Lyts-Aazje; mooglik pas útstoarn yn 'e 6e iuw
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Poalen en Litouwen; útstoarn yn 'e 13e of 14e iuw
  • Galisysk (Galego) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk
    • semy-offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Portegal: minderheidstaal, net erkend - 15.000 sprekkers (1994)
    • Spanje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome mienskip Galysje (njonken it Spaansk) - 2.340.000 sprekkers (2012; ynkl. sprekkers om utens yn Spanje)
      • Astuerje: (Eönavysk dialekt, Eonaviego) minderheidstaal, erkend (erkenning fan dit spesifike dialekt, ûnder de offisjele namme fan "Galisysk-Astuerysk" beheind ta Astuerje) - 45.000 sprekkers (2002)
      • Galysje: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Spaansk) - 1.610.000 sprekkers (2007)
      • Kastylje-Leön: minderheidstaal, erkend - 40.000 sprekkers (2012)
  • Galisysk-Astuerysk, sjoch: Galisysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn it noardwesten fan it Ibearysk Skiereilân; útstoarn yn 'e 1e of 2e iuw (n.Kr.)
yn 'e Aldheid sprutsen yn Frankryk, Switserlân en Belgje; útstoarn yn 'e 6e iuw
  • Georgysk (Kartuli) - Súdkaukazysk
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, erkend - 46.000 sprekkers (2011; mar dêrby binne ek alle sprekkers fan it Mingrelysk en it Swanetysk meiteld; sûnder dy beide groepen nei skatting 8.000 sprekkers fan Georgysk yn Abgaazje)
    • Armeenje: minderheidstaal, net erkend - 970 sprekkers (2011)
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, erkend - 9.900 sprekkers (2009)
    • Georgje: offisjele taal - 3.635.000 sprekkers (2002; sprekkers yn Abgaazje en Súd-Osseesje net meiteld)
    • Nagorno Karabach (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 12 sprekkers (2005)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 13.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 34.000 minsken (2001)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 158.000 sprekkers (2010)
    • Súd-Osseesje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 18.000 sprekkers (2007)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 40.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 91.000 minsken (1980)
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Hongarije en de noardlike Balkanlannen; útstoarn yn 'e 6e of 7e iuw
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Spanje, Portegal, Itaalje en de Donaudelta; útstoarn yn 'e 8e of 9e iuw (in dochtertaal, it Krimgoatysk waard noch sprutsen oant yn 'e 18e iuw)
  • Goraansk (Gorani) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Albaanje: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Kosovo: minderheidstaal, erkend - 10.000 sprekkers (2011)
    • Kroaasje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 430 sprekkers (2011)
    • Masedoanje: minderheidstaal, net erkend - 2.500 sprekkers (2002)
    • Montenegro: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 200 sprekkers (2011)
    • Servje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 7.800 sprekkers (2011)
  • Gryksk (Élliniká ) - Yndo-Jeropeesk, Helleensk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Akrotiri en Dhekelia: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Ingelsk) - 7.700 sprekkers (2014)
    • Albaanje: minderheidstaal, erkend - 15.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 24.000 minsken (2011)
    • Armeenje: minderheidstaal, erkend - gjin lânseigen sprekkers ( wol sprekkers fan it Pontysk, dat as yn Georgje as in Gryksk dialekt beskôge wurdt)
    • Bulgarije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 1.400 sprekkers
    • Frankryk: minderheidstaal, net erkend; útstoarn op Korsika yn 1982 (der is noch wol in etnysk Grykske minderheid fan 1.000 minsken op Korsika, mar dy sprekt Frânsk en Korsikaansk)
    • Georgje: minderheidstaal, erkend - gjin lânseigen sprekkers (wol sprekkers fan it Pontysk, dat as yn Georgje as in Gryksk dialekt beskôge wurdt)
    • Grikelân: offisjele taal - 10.700.000 sprekkers (2012)
    • Hongarije: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 1.900 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.900 minsken (2011)
    • Itaalje: minderheidstaal, erkend - 20.000 sprekkers (1980) fan in etnyske groep fan 76.000 minsken (2011)
    • Nagorno Karabach (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 22 sprekkers (2005)
    • Noard-Syprus (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, erkend - 640 sprekkers (2006; nei de Turkske besetting fan Noard-Syprus waarden dêr 180.000-200.000 Griken ferdreaun by etnyske suverings)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - gjin lânseigen sprekkers (wol sprekkers fan it Pontysk, dat yn 'e Oekraïne as in Gryksk dialekt beskôge wurdt)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 4.200 sprekkers (2002)
    • Syprus: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Turksk) - 650.000 sprekkers (2011)
    • Turkije: minderheidstaal, erkend - 4.000 sprekkers (1993) fan in etnyske groep fan 15.000 minsken (2008)
  • Gryksk Romany (Romani) - mingtaal
    • Grikelân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - gjin memmetaalsprekkers mear; noch brûkt as geheimtaal troch 30 minsken (2000)
  • Guernseyaansk, sjoch: Normandysk

H[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Hamsjenlysk, sjoch: Homsjetysk
  • Hamsjetysk, sjoch: Homsjetysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Lyts-Aazje; útstoarn omtrint de 13e iuw f.Kr.
  • Heechdútsk, sjoch: Dútsk
  • Helvetysk, sjoch: Gallysk
  • Hemsjinlysk, sjoch: Homsjetysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn om 'e 3e iuw f.Kr. hinne
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Hongarije en de noardlike Balkanlannen; útstoarn yn 'e 5e of 6e iuw
yn 'e Aldheid sprutsen yn Lyts-Aazje en de Levant; wierskynlik útstoarn yn of koart nei de 13e iuw f.Kr.
  • Hinûchsk, sjoch: Ginûchsk
  • Hittitysk, sjoch: Hettitysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdeastlik Anatoalje, Syrje en Mesopotaamje; útstoarn omtrint 1000 f.Kr.
  • Homsjetysk (Homšetc’i) - Yndo-Jeropeesk, Armeensk (alternative nammen: Hamsjenlysk, Hamsjetysk, Hemsjinlysk)
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, erkend - 45.000 sprekkers (2005)
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - 1.500 sprekkers (2002)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 25.000 sprekkers (1995)
  • Hongaarsk (Magyar) - Oeralysk, Oegrysk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Eastenryk: minderheidstaal, erkend - 26.000 sprekkers (2001) fan in etnyske groep fan 60.000 minsken (2013)
    • Bosnje-Hertsegovina: net-territoriale minderheidstaal, erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Hongarije: offisjele taal - 9.840.000 sprekkers (2012)
    • Kroaasje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn gemeenten dêr't Hongaren mear as in trêde fan de befolking útmeitsje (njonken it Kroätysk) - 14.000 sprekkers (2011)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen (njonken it Oekraynsk yn 7 doarpen yn it distrikt Mukachevo - 149.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 157.000 minsken (2001)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen (njonken it Roemeensk) yn alle gemeenten dêr't de Hongaren >20% fan 'e befolking útmeitsje - 1.230.000 sprekkers (2011; foar it meastepart it Seeklyske dialekt, Székely, mar ek it tige ôfwikende Tsjango-dialekt, Csángó, mei 6.500 sprekkers)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e provinsje Woiwodina (njonken it Servysk en 4 oare minderheidstalen) - 254.000 sprekkers (2011)
    • Sloveenje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen (njonken it Sloveensk yn 'e gemeenten Dobrovnik, Hodoš en Lendava - 8.700 sprekkers (2013)
    • Slowakije: minderheidstaal, erkend - 459.000 sprekkers (2011)
yn 'e Iere Midsiuwen sprutsen yn Ruslân, de Oekraïne, Roemeenje, Moldaavje, Hongarije en in grut part fan eastlik en sintraal Jeropa; útstoarn nei de 5e iuw
  • Hûnzybsk, sjoch: Gûnzybsk

I[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

yn 'e Aldheid sprutsen yn it easten fan it Ibearysk Skiereilân; útstoarn yn 'e 1e of 2e iuw (n.Kr.)
  • Ibearysk Romany (Caló) - mingtaal
    • Frankryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 15.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Portegal: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 5.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Spanje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 40.000 sprekkers (1980)
yn 'e Aldheid sprutsen yn Sloveenje, Kroaasje, Bosnje-Hertsegovina, Servje, Montenegro en Albaanje; útstoarn yn 'e 6e iuw (wierskynliker is lykwols, dat it Albaneesk him hjirút ûntwikkele hat)
  • Inarysk (Anarâškielâ) - Oeralysk, Samysk
    • Finlân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen (njonken it Finsk en 2 oare minderheidstalen en mei in legere wetlike status as it Finsk) yn 'e gemeente Inari - 300 sprekkers fan in etnyske groep fan 700 minsken (2001)
  • Ingelsk (English) - Yndo-Jeropeesk, Germaansk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Akrotiri en Dhekelia: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Gryksk) - 8.000 sprekkers (2014)
    • Fatikaanstêd: semy-offisjele taal, yn offisjeel gebrûk by it Ministearje fan Bûtenlânske Saken en yn l'Osservatore Romano - mar inkele tsientallen lânseigen sprekkers
    • it Feriene Keninkryk: offisjele taal - 55.600.000 sprekkers (2012)
    • Gibraltar: offisjele taal - 8.100 sprekkers (2001)
    • Guernsey: ien fan 'e offisjele talen (mei in hegere status as it Frânsk) - 63.000 sprekkers (2014)
    • Ierlân: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Iersk) - 4.270.000 sprekkers (2012)
    • Jersey: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Frânsk) - 60.000 sprekkers (2014)
    • Malta: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Malteesk) - 16.000 sprekkers (2012)
    • Man: ien fan 'e offisjele talen (mei in hegere status as it Manksk) - 81.000 sprekkers (2011)
  • (1) Yngrysk (Eastseefinske taal sprutsen yn Ruslân, better bekend as Izjoarysk), sjoch: Izjoarysk
  • (2) Yngrysk (Finsk dialekt sprutsen yn Ruslân), sjoch: Finsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdlik Lyts-Aazje; útstoarn yn 'e 5e iuw f.Kr.
  • Italjaansk-Switserske Gebeartetaal, sjoch: Switsersk-Italjaanske Gebeartetaal
  • Ivernysk (alternative namme foar it Primityf Iersk, de âldste foarm fan 'e Ierske taal), sjoch: Iersk

J[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Jakaty, sjoch: Djakaty
  • Jatvingysk, sjoch: Súdovysk
  • Jenysk (Yeniche) - Yndo-Jeropeesk, Germaansk
    • Dútslân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 16.000 sprekkers (2006)
    • Eastenryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers
    • Frankryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers
    • Nederlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (mar lyts) tal sprekkers
    • Switserlân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 2.000-3.000 sprekkers (2008)
  • Jerseyaansk, sjoch: Normandysk
  • Jevaansk (Jevanitiká) - Yndo-Jeropeesk, Helleensk (alternative namme: Judeo-Gryksk)
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear; mooglik noch in pear minsken mei beheinde taalkennis yn Israel (1987)
    • Syprus: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (1987)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (1987)
  • Jiddysk (Jiddisj) - Yndo-Jeropeesk, Germaansk (alternative namme: Judeo-Dútsk)
    • Armeenje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 800 sprekkers (2015)
    • Azerbeidzjan: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Belgje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 20.000 sprekkers (teljier ûnbekend; 17.000 sprekkers yn 'e stêd Antwerpen, 1997)
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - gjin memmetaalsprekkers mear (frijwol de hiele Joadske mienskip is ûnder de Bosnyske Boargeroarloch, omtrint 1993, nei Israel ta evakuëarre)
    • Denemark: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Dútslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 5.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 49.000 minsken (2000)
    • Eastenryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 1.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Estlân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 1.800 sprekkers (2015)
    • it Feriene Keninkryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 30.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Finlân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 200 sprekkers (±2000)
    • Frankryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 120.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Georgje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Hongarije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 8.000 sprekkers (2011)
    • Ierlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (tige lyts) tal sprekkers
    • Kroaasje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (tige lyts) tal sprekkers, mooglik útstoarn
    • Letlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 700 sprekkers (2015)
    • Litouwen: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 2.700 sprekkers (2015)
    • Lúksemboarch: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (tige lyts) tal sprekkers
    • Moldaavje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan 3.600 minsken (2004; Transdnjestrje net meirekkene)
    • Nederlân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 400 sprekkers (1996)
    • Noarwegen: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 400 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 3.200 sprekkers (2001) fan in etnyske groep fan 62.000 minsken (2015; de etnyske groep telde yn 1991 noch 634.000 minsken en it tal sprekkers sil doe navenant grutter west hawwe; de measten binne sûnt nei Israel ferfearn)
    • Poalen: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 4.800 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 1.100 sprekkers (2002)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome joadske provinsje Birobidzjan yn Sibearje (njonken it Russysk) - 1.700 sprekkers fan in etnyske groep fan 157.000 minsken (2010)
    • Sloveenje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (tige lyts) tal sprekkers, mooglik útstoarn
    • Slowakije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 750 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Sweden: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 4.000 sprekkers (2000)
    • Switserlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Transdnjestrje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan 1.300 minsken (2004)
    • Tsjechje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 900 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Wyt-Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 270 sprekkers fan in etnyske groep fan 13.000 minsken (2009; de etnyske groep telde noch 231.000 minsken yn 1991, mei in navenant heger sprekkerstal; de measten binne sûnt nei Israel ferfearn)
  • Jodzjaaksk, sjoch: Komy-Jodzjaaksk
  • Joegoslavyske Gebeartetaal - dôvegebeartetaal (bestiet út Servyske, Sloveenske en Kosovaarske dialekten; soms wurdt ek Kroätyske Gebeartetaal wol as in dialekt fan Joegoslavyske Gebeartetaal beskôge)
    • Bosnje-Hertsegovina: net-territoriale minderheidstaal, erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Kosovo: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Montenegro: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Servje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 10.000 brûkers (2014)
    • Sloveenje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 1.000 brûkers (2014)
  • Joeraaksk, sjoch: Nenetsk
  • Jotvingysk, sjoch: Súdovysk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn it keninkryk Aragon; útstoarn koart nei de ferballing fan 'e Joaden út Spanje yn 1492
  • Judeo-Dútsk, sjoch: Jiddysk
  • Judeo-Frânsk, sjoch: Sarfatysk
  • Judeo-Gryksk, sjoch: Jevaansk
  • Judeo-Italjaansk, sjoch: Italkiaansk
  • Judeo-Katalaansk, sjoch: Katalanysk
yn 'e Lette Aldheid en Iere Midsiuwen sprutsen yn Itaalje en Frankryk; útstoarn yn 'e iere Midsiuwen (mooglik de taal dêr't alle lettere Judeo-Romaanske talen út fuortkommen binne)
  • Judeo-Portegeesk (Judeu-Português) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk
    • Dútslân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (foarhinne benammen sprutsen yn Hamburch); útstoarn yn 'e iere 19e iuw (tsjintwurdich tige beheind gebrûk as liturgyske taal)
    • it Feriene Keninkryk: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear; útstoarn yn 'e iere 19e iuw (tsjintwurdich tige beheind gebrûk as liturgyske taal)
    • Nederlân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear; útstoarn yn 'e iere 19e iuw (tsjintwurdich tige beheind gebrûk as liturgyske taal)
    • Portegal: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear sûnt koart nei de ferballing fan 'e Joaden yn 1597
  • Judeo-Slavysk, sjoch: Knaänysk
  • Judeo-Spaansk, sjoch: Sefardysk
  • Judeo-Tsjechysk, sjoch: Knaänysk
  • Juhury, sjoch: Judeo-Tatysk
  • Jutsk (Jysk) - Yndo-Jeropeesk, Germaansk (ornaris as in dialekt fan it Deensk beskôge)
    • Denemark: minderheidstaal, in beskate erkenning as streektaal - 2.100.000 sprekkers (2011)
    • Dútslân: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 5.000 minsken (2011)

K[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

yn 'e Aldheid sprutsen yn noardlik Itaalje; útstoarn yn 'e 1e iuw (n.Kr.)
  • Kampidaneesk, sjoch: Sardysk
  • Kanaänysk, sjoch: Knaänysk
  • Kaló, sjoch: Ibearysk Romany
  • Kalo-Romany, sjoch: Finsk Kalo
  • (1) Kappadoasysk (taal út 'e Aldheid), sjoch: Aldkappadoasysk
  • Karaïtysk (Karay dili) - Altaysk, Turksk
    • Litouwen: minderheidstaal, erkend - 50 sprekkers fan in etnyske groep fan 270 minsken (2007)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - 6 sprekkers (2007) fan in etnyske groep fan 1.200 minsken (2002)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend; gjin memmetaalsprekkers mear fan in etnyske groep fan 350 minsken (2011)
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend; gjin memmetaalsprekkers mear fan in etnyske groep fan 210 minsken (2010)
  • Karatsjaarsk (Qaraçay til) - Altaysk, Turksk
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Karatsjai-Tsjerkesje (njonken it Russysk en 3 oare minderheidstalen) - 196.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 218.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan 13.000 minsken (2000)
  • Karelysk (Karjalan kielii) - Oeralysk, Eastseefinsk
    • Finlân: minderheidstaal, erkend - 10.000 sprekkers (1994)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend (yn 'e autonome republyk Kareelje ek inkeld erkend as minderheidstaal; gjin offisjele status) - 17.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 27.000 minsken (2010; sprekkers fan it Tver-Karelysk net meiteld)
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdwesten fan Lyts-Aazje; útstoarn yn 'e 3e iuw f.Kr.
  • Karpatysk Romany (Romungro) - Yndo-Jeropeesk, Yndo-Arysk
    • Hongarije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 21.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 48.000 minsken (2001)
    • Poalen: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 3.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 5.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Slowakije: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 90.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 350.000 minsken (2001)
    • Tsjechje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 40.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 100.000 minsken (2011)
  • Kasjûbysk (Kaszëbski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Poalen: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 11 gemeenten (njonken it Poalsk en mei in legere wetlike status as it Poalsk) - 106.000 sprekkers fan in etnyske groep fan likernôch 150.000 minsken (2011)
yn 'e Aldheid sprutsen yn it noardeasten fan Lyts-Aazje; útstoarn oan 'e ein fan it 2e milennium f.Kr.
  • Kastyljaansk, sjoch: Spaansk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Kataloanje en Falinsia; útstoarn wierskynlik koart nei de ferballing fan 'e Joaden út Spanje yn 1492
  • Kaukazysk Avaarsk, sjoch: (2) Avaarsk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn súdlik Ruslân, de Oekraïne, westlik Kazachstan en de Kaukasus; útstoarn tsjin 'e 13e iuw
yn 'e Aldheid sprutsen yn it midnoardlike diel fan it Ibearysk Skiereilân; útstoarn yn 'e 1e iuw (n.Kr.)
  • Khalaj, sjoch: Galats
  • Kynky, sjoch: Reizger-Spaansk
  • Kirgizysk (Kırgızča) - Altaysk, Turksk
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 103.000 sprekkers (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 1.100 sprekkers (1982)
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Tsjechje, dielen fan Poalen en de Lausitz-regio fan Dútslân; útstoarn tsjin 'e ein fan 'e Midsiuwen
  • Koebanturkmeensk, sjoch: Turkmeensk
  • Koemuksk (Qymyk til) - Altaysk, Turksk
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Dagestan (njonken it Russysk en 12 oare minderheidstalen) - 426.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 503.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 550 sprekkers (teljier ûnbekend)
  • Koerdysk, sjoch: Noardkoerdysk en Sazaysk
  • (1) Koersk (âlde Baltyske taal), sjoch: Koerlânsk
  • (2) Koersk (Kuršu) - Yndo-Jeropeesk, Baltysk (alternative namme: Nijkoersk; faak beskôge as in dialekt fan it Letsk)
    • Litouwen: minderheidstaal, net erkend - 9 sprekkers (2008) fan in etnyske groep fan in pear hûndert minsken
  • Komy (Komi kyv) - Oeralysk, Permysk
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Komy (njonken it Russysk) - 156.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 228.000 minsken (2010)
  • Komy-Syrjeensk, sjoch: Komy
  • Kosovaarske Gebeartetaal, sjoch: Joegoslavyske Gebeartetaal
  • Krimtataarsk (Qırımtatarca) - Altaysk, Turksk
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 1.400 sprekkers (2011)
    • Litouwen: minderheidstaal, net erkend; gjin sprekkers mear (útstoarn oan 'e ein fan 'e 18e iuw) fan in etnyske groep fan 2.800 minsken (2011)
    • Moldaavje: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk de Krim en fan de stêd mei bysûndere status Sebastopol (yn beide gefallen njonken it Oekraynsk en it Russysk) - 228.000 sprekkers (2001) fan in etnyske groep fan 260.000 minsken (2006)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend; gjin sprekkers mear (útstoarn oan 'e ein fan 'e 18e iuw) fan in etnyske groep fan 1.900 minsken (2011)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend - 20.000 sprekkers (2011)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 2.500 sprekkers (2011)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 150.000 oant mooglik wol 6.000.000 minsken (2000)
    • Wyt-Ruslân: minderheidstaal, net erkend; gjin sprekkers mear (útstoarn oan 'e ein fan 'e 18e iuw) fan in etnyske groep fan 5.000 minsken (teljier ûnbekend)
  • Krimtsjaksk (Qrımçax tyľy) - Altaysk, Turksk
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 200 sprekkers fan in etnyske groep fan 1.800 minsken (2007)
  • Kroätysk (Hrvatski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Bosnje-Hertsegovina: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Bosnysk en it Servysk) - 330.000 sprekkers (2014)
    • Eastenryk: minderheidstaal, erkend (yn 'e dielsteat Boargelân is dêrnjonken ek spesifyk it Boargelânkroätysk erkend) - 19.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 45.000 minsken (2001)
    • Hongarije: minderheidstaal, erkend - 14.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 24.000 minsken (2011)
    • Itaalje: minderheidstaal, erkend - 2.800 sprekkers (2001)
    • Kosovo: minderheidstaal, erkend - 400 sprekkers (2011)
    • Kroaasje: offisjele taal - 4.200.000 sprekkers (2012)
    • Masedoanje: minderheidstaal, net erkend - 2.700 sprekkers (2002)
    • Montenegro: minderheidstaal, erkend; mei lanlik in semy-offisjele status; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Trivat - 2.800 sprekkers, wêrûnder 2.500 etnyske Kroäten fan in etnyske groep fan 6.000 minsken (2011)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeenten Lupac en Caraşova (njonken it Roemeensk) - 6.800 sprekkers (2002)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome provinsje Woiwodina (njonken it Servysk en 4 oare minderheidstalen) - 114.000 sprekkers (2006)
    • Sloveenje: minderheidstaal, erkend - 36.000 sprekkers (2002)
    • Slowakije: minderheidstaal, net erkend - 890 sprekkers (2001)
  • Kûmaansk, sjoch: Komaansk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn noardlik Ingelân en súdlik Skotlân; útstoarn yn 'e 12e iuw
  • Kwensk (Kvääni) - Oeralysk, Eastseefinsk (ek wol beskôge as in dialekt fan it Finsk)
    • Noarwegen: minderheidstaal, erkend; offisjele taal yn 'e gemeente Porsanger (njonken it Noarsk en it Noardsamysk) - 2.000-8.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 10.000-60.000 minsken (2005)
    • Sweden: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan mooglik 5.000 minsken (teljier ûnbekend)

L[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Ladino, sjoch: Sefardysk
  • Langobardysk, sjoch: Longobardysk
  • Lapsk, sjoch: Samysk
  • Latgaalsk (Latgalīšu) - Yndo-Jeropeesk, Baltysk (faak beskôge as in dialekt fan it Letsk)
    • Letlân: minderheidstaal, ienige erkenning as in te beskermjen "histoaryske fariant fan 'e Letske taal", wêrfan't it gebrûk befoardere wurde moat - 200.000 sprekkers (2009)
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - 5.000 sprekkers (teljier ûnbekend; yn it oan Letlân grinzgjende distrikt Pytalovo (foarhinne Abrene), dat fan 1917 oant 1940 by Letlân hearde)
yn 'e Aldheid sprutsen yn Súd- en Súdwest-Jeropa en dielen fan East- en Noardwest-Jeropa en Noard-Afrika; yn 'e Iere Midsiuwen útinoarfallen yn 'e ûnderskate Romaanske talen
  • Lazysk (Lazuri) - Súdkaukazysk
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 1.000 sprekkers (2007)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 20.000 sprekkers (2007) fan in etnyske groep fan 92.000 minsken (1980)
  • Leechlânsk-Skotsk, sjoch: Skotsk
yn 'e Aldheid sprutsen op it eilân Lemnos, yn Grikelân; útstoarn nei de 6e iuw f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen yn noardlik Itaalje; útstoarn yn 'e 1e iuw f.Kr.
  • Lezgysk (Lezgi č’al) - Noardeastkaukazysk, Lezgysk
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, erkend - 364.000 sprekkers (2007)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Dagestan (njonken it Russysk en 12 oare minderheidstalen) - 402.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 474.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 2.000-10.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
yn 'e Aldheid sprutsen yn Sloveenje en Kroaasje; útstoarn yn 'e 1e iuw (n.Kr.)
yn 'e Aldheid sprutsen yn westlik Lyts-Aazje; útstoarn yn 'e 3e of 2e iuw f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen yn noardwestlik Itaalje, súdeastlik Frankryk, op Korsika en noardlik Sardynje; útstoarn yn 'e 2e iuw (n.Kr.)
  • (2) Liguerysk (Lìgure) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk
    • Frankryk: minderheidstaal, net erkend - 5.400 sprekkers (5.000 yn it uterste súdeasten fan it Frânske fêstelân (2003) en 300-400 op Korsika (2007))
    • Itaalje: minderheidstaal, lanlik net erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeenten Calasetta en Carloforte, yn 'e autonome regio Sardynje (njonken it Italjaansk en it Sardysk) - 500.000 sprekkers (2002)
    • Monako: (Monegaskysk dialekt, Munegascu) minderheidstaal, erkend; semy-offisjele status (mei twatalige strjitnambuorden, ferplichte ûnderwiis foar bern, ensfh.) - 5.100 sprekkers (1988)
  • Liifsk (Līvõ kēļ) - Oeralysk, Eastseefinsk
    • Letlân: minderheidstaal, erkend; semy-offisjele status yn 'e beskerme regio de Liifske Kust (Līvõd Rānda) - gjin memmetaalsprekkers mear
      (útstoarn yn 2013) fan in etnyske groep fan 250 minsken (2011)
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal súdlik Lyts-Aazje; útstoarn yn it 1e milennium f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdwestlik Lyts-Aazje; útstoarn omtrint 200 (n.Kr.)
  • Lysysk B, sjoch: Miljaansk
  • Litousk (Lietuviškai) - Yndo-Jeropeesk, Baltysk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Letlân: minderheidstaal, erkend - 33.000 sprekkers (2011)
    • Litouwen: offisjele taal - 2.300.000 sprekkers (2012; mei it Samogitysk derby: 2.800.000 sprekkers)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Puńsk (njonken it Poalsk en mei in legere wetlike status as it Poalsk) - 30.000 sprekkers (2005)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 31.000 sprekkers (2010)
    • Wyt-Ruslân: minderheidstaal, net erkend - 5.100 sprekkers (2009)
  • Logûdoreesk, sjoch: Sardysk
  • Lom (Lomavren) - Yndo-Jeropeesk, Armeensk
    • Armeenje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 50 sprekkers (2004) fan in etnyske groep fan in pear tûzen minsken
    • Azerbeidzjan: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan 1.700 minsken (1989)
    • Turkije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn dielen fan Hongarije, Eastenryk en noardlik Itaalje; útstoarn omtrint it jier 1000
  • Lûlysk (Julevsámegiella) - Oeralysk, Samysk
    • Noarwegen: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Tysfjord (njonken it Noarsk) - 500 sprekkers fan in etnyske groep fan 1.000 minsken (1992)
    • Sweden: minderheidstaal, erkend - 1.500 sprekkers fan in etnyske groep fan 6.000 minsken (1992)
yn 'e Aldheid sprutsen yn it midwesten fan it Ibearysk Skiereilân, op 'e grins fan Portegal en Spanje; útstoarn yn 'e 2e iuw (n.Kr.)
  • Luteskysk, sjoch: Mysysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn Lyts-Aazje en noardlik Syrje; útstoarn om 600 f.Kr. hinne

M[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Mary, sjoch: Heechmarysk en Nedermarysk
  • Marysk, sjoch: Heechmarysk en Nedermarysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn yn 'e 3e iuw f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn omtrint 150 f.Kr.
  • (1) Masedoanysk (taal út 'e Aldheid), sjoch: Aldmasedoanysk
  • (2) Masedoanysk (Makedonski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - 2.300 sprekkers (2005; ynkl. it Torbessyske dialekt fan 'e Masedoanyske Moslims of Torbeš)
    • Albaanje: minderheidstaal, erkend - 4.400 sprekkers fan in etnyske groep fan 5.500 minsken (2011)
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 230.000 sprekkers (1992)
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - 50.000 sprekkers (1999) fan in etnyske groep fan 150.000 minsken (1992)
    • Hongarije: minderheidstaal, net erkend - 5.000 sprekkers (1995)
    • Kosovo: minderheidstaal, net erkend - 1.100 sprekkers (1981)
    • Kroaasje: minderheidstaal, net erkend - 4.100 sprekkers (2011)
    • Masedoanje: offisjele taal - 1.345.000 sprekkers, wêrûnder 1.298.000 etnyske Masedoaniërs (2011)
    • Montenegro: minderheidstaal, net erkend - 510 sprekkers fan in etnyske groep fan 900 minsken (2011)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 700 sprekkers (2002) fan in etnyske groep fan mooglik 6.000 minsken (2004)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e doarpen Jabuka en Pančevo, yn 'e autonome provinsje Woiwodina (njonken it Servysk en 5 oare minderheidstalen) - 23.000 sprekkers (2011)
    • Sloveenje: minderheidstaal, net erkend - 4.000 sprekkers (2002)
  • Mediterrane Lingua Franka (Sabir) - pidgintaal
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear; lêste gebrûk yn 'e 19e iuw
    • Itaalje: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (foarhinne benammen op Sisylje brûkt); lêste gebrûk yn 'e 19e iuw
    • Syprus: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear; lêste gebrûk yn 'e 19e iuw
  • Meglenitysk (Vlăheşte) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk (alternative namme: Megleno-Roemeensk)
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 4.000 minsken (2002)
    • Masedoanje: minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (2002)
    • Roemeenje: minderheidstaal, net erkend - 1.200 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan 4.000-5.000 minsken (2006)
  • Megleno-Roemeensk, sjoch: Meglenitysk
  • Merjaansk - Oeralysk, miskien Eastseefinsk
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear; útstoarn nei de 11e iuw, wierskynlik oan 'e ein fan 'e Midsiuwen; der bestiet noch altyd (of wer) in etnyske groep dy't him mei de oarspronklike kultuer fan 'e Merjanen assosjearret
yn 'e Aldheid sprutsen yn 'e "hakke" fan 'e Lears fan Itaalje; útstoarn omtrint it begjin fan 'e jiertelling
  • Middeldútsk, sjoch: Dútsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdwestlik Lyts-Aazje; útstoarn yn it earste milennium f.Kr.
  • Mingrelysk (Margaluri) - Súdkaukazysk
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 35.000 sprekkers (skatting, 2011)
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 465.000 sprekkers (1989; sprekkers yn Abgaazje net meiteld)
  • Minnistedútsk (Plautdietsch) - Yndo-Jeropeesk, Germaansk
    • Kazachstan: minderheidstaal, net erkend - 50.000 sprekkers (1986; wierskynlik no folle minder, mei't in protte sprekkers ferfearn binne nei Dútslân en Noard- en Súd-Amearika)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (etnyske groep is út 'e Oekraïne weiwurden sûnt de midden fan 'e 20e iuw)
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers (de etnyske groep begûn al om 1900 hinne nei oare lannen te ferfarren, en de efterbliuwers binne is sûnt 1991 hast allegear emigrearre nei Noard- en Súd-Amearika en Dútslân)
yn 'e Aldheid sprutsen op Kreta; útstoarn omtrint de 15e iuw f.Kr. (hoewol't it letter sprutsen Eteokretinzysk mooglik in dochtertaal wie)
yn 'e Aldheid sprutsen yn it noardwesten fan Lyts-Aazje; útstoarn yn 'e 1e iuw f.Kr.
  • Misjaarsk, sjoch: Tataarsk
  • Mitanny, sjoch: Hoerritysk
  • Mòcheno, sjoch: Dútsk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn sintraal Ruslân; útstoarn yn 'e 11e of 12e iuw
  • Mokeensk, sjoch: Dútsk
  • Moksha, sjoch: Moksysk
  • Moldavysk, sjoch: Roemeensk
  • Monegaskysk, sjoch: Liguerysk
  • Montenegrynsk (Crnagorski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Albaanje: minderheidstaal, erkend - 70 sprekkers fan in etnyske groep fan 370 minsken (2011)
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - 10.000 sprekkers (1991; foar it meastepart ûnder de Bosnyske Boargeroarloch it lân ûntflechte)
    • Kosovo: minderheidstaal, erkend - 20.000 sprekkers (1991)
    • Kroaasje: minderheidstaal, net erkend - 4.500 sprekkers (2011)
    • Masedoanje: minderheidstaal, net erkend - 2.700 sprekkers (2002)
    • Montenegro: offisjele taal - 136.000 sprekkers, wêrûnder 106.000 etnyske Montenegrinen fan in etnyske groep fan 279.000 minsken (2011)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Mali Iđos, yn 'e autonome provinsje Woiwodina (njonken it Servysk en 4 oare minderheidstalen) - 39.000 sprekkers (2011)
    • Sloveenje: minderheidstaal, net erkend - 2.700 sprekkers (2002)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 250.000 sprekkers (2013)
  • Moravysk (Moravščina) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk (faak beskôge as in dialekt fan it Tsjechysk)
    • Slowakije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers, nei skatting inkele tûzenen
    • Tsjechje: minderheidstaal, net erkend - 108.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 523.000 minsken (2011)
  • Mordovysk, sjoch: Erzysk en Moksysk
  • Mordwynsk, sjoch: Erzysk en Moksysk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn it suden en de midden fan it Ibearysk Skiereilân; útstoarn yn 'e 14e iuw

N[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Nedersaksysk, sjoch: Nederdútsk/Nedersaksysk
  • Nenetsk (Njenjocja vada) - Oeralysk, Samojeedsk (alternative nammen: Joeraaksk, Nentsy)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e autonome gebieten Nenetsje en Jamalo-Nenetsje (njonken it Russysk) en yn it bysûndere distrikt Taimyr (njonken it Russysk en 2 oare minderheidstalen) - 22.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 45.000 minsken (2010; ynkl. it diel fan it wengebiet yn noardwestlik Sibearje)
  • Nentsy, sjoch: Nenetsk
  • Nijkoersk, sjoch: (2) Koersk
  • Noardkoerdysk (Kurmancî) - Yndo-Jeropeesk, Iraansk
    • Armeenje: minderheidstaal, erkend - 37.000 sprekkers (2011)
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, net erkend - 6.100 sprekkers (2009)
    • Georgje: minderheidstaal, erkend - 21.000 sprekkers (2002)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 23.000 sprekkers (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - teminsten 15.000.000 sprekkers (2009) fan in etnyske groep fan 20-21 miljoen (2012)
yn 'e Aldheid sprutsen yn it noardeasten fan 'e Lears fan Itaalje; útstoarn yn it 1e milennium f.Kr.
  • Noardsamysk (Davvisámegiella) - Oeralysk, Samysk
    • Finlân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen (njonken it Finsk en ferskate oare minderheidstalen en mei in legere wetlike status as it Finsk) yn 3 gemeenten en in diel fan in fjirde gemeente - 1.700 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.500 minsken (2001)
    • Noarwegen: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 7 gemeenten (njonken it Noarsk) - 20.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 30.000 minsken (2013)
    • Sweden: minderheidstaal, erkend - 4.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 5.000 minsken (1992)
yn 'e Aldheid sprutsen yn Eastenryk en Sloveenje; útstoarn yn 'e 2e iuw (n.Kr.)
der binne 4 standertskriuwtalen, wêrfan't 2 in offisjele status hawwe:
  • Bokmål ("Boeketaal"): offisjele skriuwtaal - brûkt troch rom 4.000.000 minsken
  • Høgnorsk ("Heechnoarsk"): ûnoffisjele skriuwtaal - brûkt troch in ûnbekend (lyts) tal minsken
  • Nynorsk ("Nijnoarsk"): offisjele skriuwtaal - brûkt troch 600.000 minsken
  • Riksmål ("Rykstaal"): ûnoffisjele skriuwtaal - brûkt troch in ûnbekend (lyts) tal minsken
  • Sweden: minderheidstaal, net erkend - 10.000 sprekkers (yn 'e krite Bohuslân) (teljier ûnbekend; mei it Jamtsk en it Harjedelstersk derby: 45.000 sprekkers)
  • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - gjin lânseigen memmetaalsprekkers mear fan in etnyske groep fan 100 minsken (2010)
  • Noeragysk - ûnklassifisearre (alternative nammen: Aldsardinysk of Paleo-Sardinysk)
yn 'e Aldheid sprutsen op Sardynje en mooglik ek op Korsika; útstoarn yn 'e 2e iuw (n.Kr.)
  • Nogai (Nogay tili) - Altaysk, Turksk
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 500 sprekkers (2007)
    • Roemeenje: minderheidstaal, net erkend - 11.000 sprekkers (2007)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e autonome republyk Karatsjai-Tsjerkesje (njonken it Russysk en 3 oare minderheidstalen) en yn 'e autonome republyk Dagestan (njonken it Russysk en 12 oare minderheidstalen) - 87.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 104.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan 90.000 minsken (teljier ûnbekend)

O[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Oekraynsk (Ukrainski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Armeenje: minderheidstaal, net erkend - 1.200 sprekkers (2011)
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, net erkend - 22.000 sprekkers (2009)
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Donjetsk (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Russysk) - ûnbekend tal sprekkers (gjin gegevens beskikber oangeande it tal en de etnisiteit fan 'e ynwenners)
    • Estlân: minderheidstaal, net erkend - 23.000 sprekkers (2000)
    • Georgje: minderheidstaal, erkend - 7.000 sprekkers (2002)
    • Hongarije: minderheidstaal, net erkend - 3.400 sprekkers fan in etnyske groep fan 5.600 minsken (2011)
    • Kazachstan: minderheidstaal, erkend - 333.000 sprekkers (2009)
    • Kroaasje: minderheidstaal, erkend - 2.000 sprekkers (2001)
    • Letlân: minderheidstaal, net erkend - 46.000 sprekkers (2000)
    • Litouwen: minderheidstaal, erkend - 16.000 sprekkers (2011)
    • Lûhansk (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Russysk) - ûnbekend tal sprekkers (gjin gegevens beskikber oangeande it tal en de etnisiteit fan 'e ynwenners)
    • Moldaavje: minderheidstaal, erkend - 130.000 sprekkers, wêrûnder 119.000 etnyske Oekraïners fan in etnyske groep fan 282.000 minsken (2004; Transdnjestrje net meirekkene)
    • Nagorno Karabach (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 21 sprekkers (2005)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 13 gemeenten (njonken it Roemeensk) - 51.000 sprekkers (2011)
    • de Oekraïne: offisjele taal - 31.971.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 37.542.000 (de rest sprekt Russysk)(2001; sifers ynkl. de folksrepubliken fan Donjetsk en Lûhansk)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend - 51.000 sprekkers (2011) fan in etnyske groep fan 150.000 minsken (teljier ûnbekend)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 1.928.000 sprekkers (2010) fan in etnyske groep fan 4.365.000 minsken (2001)
    • Servje: minderheidstaal, erkend - 5.400 sprekkers (2002)
    • Slowakije: minderheidstaal, erkend - 7.400 sprekkers (2011)
    • Transdnjestrje (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Russysk en it Roemeensk - 68.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 161.000 minsken (2004)
    • Tsjechje: minderheidstaal, erkend - 8.500 sprekkers (1991; 54.000 sprekkers yn 2011, mar dêrûnder binne in protte nijynkommelingen)
    • Wyt-Ruslân: minderheidstaal, erkend - 8.800 sprekkers fan in etnyske groep fan 159.000 minsken (2009)
yn 'e Aldheid sprutsen yn eastlik Anatoalje en Armeenje; útstoarn yn 'e 6e iuw f.Kr.
  • Oerûm (Urum) - Altaysk, Turksk (in taal sprutsen troch etnyske Griken)
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers (2006)
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - 27.000 sprekkers (2006)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend ta sprekkers (guon boarnen hawwe it oer 95.000 sprekkers yn 2000 yn 'e provinsje Donjetsk, mar by de folkstelling fan 2001 joegen dêre fan 'e 77.516 etnyske Griken mar 112 in oare memmetaal op as Gryksk (d.w.s Pontysk), Oekraynsk of Russysk)
  • Opperdútsk, sjoch: Dútsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdlik Itaalje; útstoarn yn 'e 1e iuw f.Kr.
  • Ossetysk (Iron ævzag) - Yndo-Jeropeesk, Iraansk
    • Georgje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome provinsjale entiteit Súd-Osseesje (dy't Georgje net behearsket) (njonken it Georgysk) - 38.000 sprekkers (2002; sprekkers yn Súd-Osseesje net meirekkene)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Noard-Osseesje-Alaanje (njonken it Russysk) - 451.000 sprekkers (fan in etnyske groep fan 529.000 minsken)
    • Súd-Osseesje (steat mei beheinde erkenning): offisjele taal (njonken it Russysk en it Georgysk) - 46.000 (2012)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 37.000 sprekkers (2015)

P[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

yn 'e Aldheid sprutsen yn noardlik Masedoanje; wierskynlik útstoarn yn 'e 4e iuw (n.Kr.)
yn 'e Aldheid sprutsen yn noardwestlik Lyts-Aazje; útstoarn omtrint 1300 f.Kr.
  • Paleo-Sardinysk, sjoch: Noeragysk
  • Palytjaansk, sjoch: Bulgaarsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn Lyts-Aazje; útstoarn yn it 1e milennium f.Kr.
  • Pannoanysk Avaarsk, sjoch: (1) Avaarsk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Hongarije; útstoarn omtrint 700
  • Paulysjaansk, sjoch: Bulgaarsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn Grikelân; útstoarn yn it earste milennium f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal en súdlik Itaalje; útstoarn yn 'e 1e iuw f.Kr.
  • Permjaaksk, sjoch: Komy-Permjaaksk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn 'e Oekraïne en Moldaavje; útstoarn yn 'e 12e iuw
yn 'e Aldheid en de Midsiuwen sprutsen yn Skotlân; útstoarn omtrint 900
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdwestlik Lyts-Aazje; útstoarn nei de 2e iuw (n.Kr.)
  • Pitysk (Bidumsámegiella) - Oeralysk, Samysk
    • Noarwegen: minderheidstaal, erkend - gjin memmetaalsprekkers mear (2000)
    • Sweden: minderheidstaal, erkend - 20 sprekkers (2007) fan in etnyske groep fan 2.000 minsken (1995)
  • Platdútsk, sjoch: Nederdútsk/Nedersaksysk
  • Poalsk (Polski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers (ûnder de Bosnyske Boargeroarloch, yn jierren '90, binne 4.000 etnyske Poalen út Bosnje wei repatriëarre wurden nei Poalen ta)
    • Dútslân: minderheidstaal, net erkend - 241.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 2.006.000 (2011)
    • Fatikaanstêd: semy-offisjele taal, yn offisjeel gebrûk by it Ministearje fan Bûtenlânske Saken en yn l'Osservatore Romano - inkele tsientallen lânseigen sprekkers
    • Frankryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers fan in etnyske groep fan 1.000.000 minsken (teljier ûnbekend; de skiednis fan 'e Poalske minderheid yn Frankryk begûn mei de ymmigraasje fan 100.000 Poalen yn 'e Napoleontyske Tiid (1802-1815), sadat yn dit gefal sa stadichoan sprutsen wurde kin fan in lânseigen minderheid)
    • Hongarije: minderheidstaal, net erkend - 3.100 sprekkers fan in etnyske groep fan 5.700 minsken (2011)
    • Kazachstan: minderheidstaal, erkend - 47.000 sprekkers (1999)
    • Litouwen: minderheidstaal, erkend - 258.000 sprekkers (2006)
    • Letlân: minderheidstaal, net erkend - 52.000 sprekkers (2011)
    • Moldaavje: minderheidstaal, net erkend - 2.400 sprekkers (2004; Transdnjestrje net meirekkene)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - 19.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 144.000 minsken (2001)
    • Poalen: offisjele taal - 36.600.000 sprekkers (2012)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend - 2.500 sprekkers (2011)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 47.000 sprekkers (2010)
    • Slowakije: minderheidstaal, erkend - 2.600 sprekkers (2001)
    • Transdnjestrje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 1.800 sprekkers (2004)
    • Tsjechje: minderheidstaal, erkenning beheind ta de distrikten Frydek-Místek en Karviná - 51.000 sprekkers (2011)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 40 sprekkers fan in etnyske groep fan 100 minsken (2000)
    • Wyt-Ruslân: minderheidstaal, erkend - 24.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 295.000 minsken (2009)
  • Poloftsysk, sjoch: Komaansk
  • Pomaaksk, sjoch: Bulgaarsk
  • Pontysk (Pontiaká) - Yndo-Jeropeesk, Helleensk
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 1.400 sprekkers (2011)
    • Armeenje: minderheidstaal, net erkend - 900 sprekkers (2011)
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 15.000 sprekkers (2002)
    • Grikelân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 400.000 sprekkers (2009)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, net erkend - 5.800 sprekkers fan in etnyske groep fan 92.000 minsken (2001; de etnyske groep is meast Russysktalich)
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - 104.000 sprekkers (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 300.000 sprekkers (2009)
  • Portegeesk (Português) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Andorra: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 14.000 sprekkers (2005)
    • Fatikaanstêd: semy-offisjele taal, yn offisjeel gebrûk by it Ministearje fan Bûtenlânske Saken en yn l'Osservatore Romano - inkele tsientallen lânseigen sprekkers
    • Portegal: offisjele taal - 10.000.000 sprekkers (2012)
    • Spanje: minderheidstaal, net erkend - 4.600 sprekkers (2006)
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn yn 'e 5e iuw f.Kr.
  • Proto-Bulgaarsk, sjoch: Donaubulgaarsk
  • (1) Prusysk (Baltyske taal), sjoch: Aldprusysk
  • (2) Prusysk (Middeldútsk dialekt: Heechprusysk), sjoch: Dútsk, by Heechprusysk
  • (3) Prusysk (Nederdútsk dialekt: Nederprusysk), sjoch: Nederdútsk/Nedersaksysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn Noard-Afrika (de taal fan Kartago), en teffens op Sisylje en Malta; útstoarn (yn Noard-Afrika) yn 'e 6e iuw (n.Kr.), mar yn Jeropa al yn 'e 2e iuw (n.Kr.)

Q[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Quinqui, sjoch: Reizger-Spaansk

R[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Reizger-Deensk, sjoch: Rotwelsk
  • Reizger-Dútsk, sjoch: Jenysk
  • Reizger-Noarsk (Rodi) - mingtaal
    • Noarwegen: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers, mar omskreaun mei de termen active use ("yn aktyf gebrûk") en vigorous ("libben", "krêftich") (1997)
  • Reizger-Spaansk (Quinqui) - ûnklassifisearre (wierskynlik in mingtaal)
    • Spanje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers, omskreaun as vigorous ("libben", "krêftich") (1996), fan in etnyske groep fan 40.000 minsken (teljier ûnbekend)
  • Reizger-Sweedsk (Tavringer Rommani) - mingtaal
    • Noarwegen: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 100-150 sprekkers (2014) fan in etnyske groep fan 10.000 minsken (2010)
    • Sweden: net-territoriale minderheidstaal, erkend - ûnbekend tal sprekkers, mooglik hielendal gjin memmetaalsprekkers mear (2014) fan in etnyske groep fan 65.000 minsken (2010)
yn 'e Aldheid sprutsen yn noardlik Itaalje en Eastenryk; útstoarn yn 'e 3e iuw (n.Kr.)
It Retoromaansk bestiet út in sântal sterk faninoar ôfwikende "dialekten", dy't foar in part hielendal net of mar kwealk ûnderling fersteanber binne en poer taalkundich sjoen eins ek wol talen hjitte meie. Hjirby giet it om:
(Heech- en Nederengadynsk en Jauwersk wurde soms ek wol mei-inoar oantsjut as Switsersk Ladynsk, net te betiizjen fan it Italjaanske Ladynsk)
  • Roemeensk (Română) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - ûnbekend (tige lyts) tal sprekkers
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 900 sprekkers (2011)
    • Hongarije: minderheidstaal, erkend - 14.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 26.000 minsken (2011)
    • Moldaavje: offisjele taal (hoewol't de Moldavyske grûnwet de offisjele taal fan it lân oantsjut as Moldavysk (Moldovenească), sprekt de ûnôfhinklikheidsferklearring fan Roemeensk; yn 2013 die it Moldavyske Heechgerjochtshôf datoangeande de útspraak dat de tekst fan 'e ûnôfhinklikheidsferklearring foarrang hat, en dat mei "Moldavysk" yn 'e grûnwet eins "Roemeensk" bedoeld wurdt) - 2.543.000 sprekkers, wêrûnder 2.496.000 etnyske Roemenen fan in etnyske groep fan 2.638.000 minsken (2004; Transdnjestrje net meirekkene)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend; offisjele taal yn 'e doarpen Tarasivtsi en Bila Tserkva - 320.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 410.000 minsken (2001)
    • Roemeenje: offisjele taal - 19.900.000 sprekkers (2012)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 117.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 160.000 minsken (2000)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e autonome provinsje de Woiwodina, yn 8 gemeenten en yn 11 doarpen yn in 9e gemeente (yn alle gefallen njonken it Servysk en 4 oare minderheidstalen) - 29.000 sprekkers (2011)
    • Transdnjestrje (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Russysk en it Oekraynsk - 168.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 178.000 (2004)
  • Roeteensk (Rusyn’skyj) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Bosnje-Hertsegovina: (Pannoanysk-Roeteensk dialekt, Ruski) minderheidstaal, erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Hongarije: minderheidstaal, net erkend - 1.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.300 minsken (2011)
    • Kroaasje: (Pannoanysk-Roeteensk dialekt, Ruski) minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn gemeenten dêr't Roetenen mear as in trêde fan de befolking útmeitsje (njonken it Kroätysk) - 2.300 sprekkers (2001)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, net erkend - 720.000 sprekkers (1994)
    • Poalen: (Lemkyske dialekt, Lemky) minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Gorlice (njonken it Poalsk en mei in legere wetlike status as it Poalsk) - 17.000 sprekkers (2011) fan in etnyske groep fan 65.000 minsken (1994)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend - 260 sprekkers (2002)
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - 230 sprekkers (2010)
    • Servje: (Pannoanysk-Roeteensk dialekt, Ruski) minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome provinsje Woiwodina (njonken it Servysk en 4 oare minderheidstalen) - 16.000-30.000 sprekkers (2002, resp. 2006)
    • Slowakije: minderheidstaal, erkend - 34.000 sprekkers (2011) fan in etnyske groep fan 128.000 minsken (1994)
    • Tsjechje: minderheidstaal, net erkend - 1.100 sprekkers (2001)
  • Romany, sjoch: Anglo-Romany, Balkan-Romany, Baltysk Romany, Boheemsk Romany, Gryksk Romany, Ibearysk Romany, Karpatysk Romany, Laiuse-Romany, Servysk Romany, Walachysk Romany en Welsk Romany
  • Romano-Servysk, sjoch: Servysk Romany
  • Rotwelsk (Rotwelsch) - mingtaal (alternative namme: Reizger-Deensk)
    • Denemark: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - foar safier bekend gjin memmetaalsprekkers mear (noch wol brûkt as twadde taal) fan in etnyske groep fan 15.000-20.000 minsken (teljier ûnbekend)
    • Dútslân: minderheidstaal, net erkend - foar safier bekend gjin memmetaalsprekkers mear; noch wol yn gebrûk as twadde taal/geheimtaal (2005)
yn 'e Aldheid sprutsen yn Hongarije en de noardlike Balkanlannen; útstoarn yn 'e 5e of 6e iuw
  • Russysk (Russki) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Abgazysk) - 22.000 sprekkers (2011)
    • Armeenje: minderheidstaal, erkend - 12.000 sprekkers (2011)
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, net erkend - 119.000 sprekkers (2009)
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 10.000 sprekkers (2011)
    • Donjetsk (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Oekraynsk) - ûnbekend tal sprekkers (gjin gegevens beskikber oangeande it tal en de etnisiteit fan 'e ynwenners)
    • Estlân: minderheidstaal, erkend - 383.000 sprekkers, wêrûnder 321.000 etnyske Russen (2011)
    • Finlân: minderheidstaal, erkend - 3.000 sprekkers (fan in etnyske groep fan 5.000 minsken (2007; dit binne de saneamde 'Aldrussen' – de 'Nijrussen', nije ymmigranten, net meirekkene)
    • Georgje: minderheidstaal, erkend - 68.000 sprekkers (2002)
    • Kazachstan: minderheidstaal, erkend - 3.795.000 sprekkers (2009)
    • Letlân: minderheidstaal, net erkend - 770.000 sprekkers, wêrûnder 557.000 etnyske Russen (2011)
    • Litouwen: minderheidstaal, erkend - 219.000 sprekkers, wêrûnder 177.000 etnyske Russen (2011)
    • Lûhansk (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Oekraynsk) - ûnbekend tal sprekkers (gjin gegevens beskikber oangeande it tal en de etnisiteit fan 'e ynwenners)
    • Moldaavje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e autonome republyk Gagaûzje (njonken it Roemeensk en it Gagaûzysk); semy-offisjele status as "taal foar ynteretnyske kommunikaasje" - 541.000 sprekkers, wêrûnder 188.000 etnyske Russen fan in etnyske groep fan 201.000 minsken (2004; Transdnjestrje net meirekkene)
    • Nagorno Karabach (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 170 sprekkers (2005)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk de Krim en fan 'e stêd mei bysûndere status Sebastopol (yn beide gefallen njonken it Oekraynsk en it Krimtataarsk); ien fan 'e offisjele talen yn 7 provinsjes en yn 3 stêden yn oare provinsjes (yn alle gefallen njonken it Oekraynsk) - 14.266.000 sprekkers, wêrûnder 7.994.000 Russen (fan in totale etnyske groep fan 8.334.000 minsken); de rest fan 'e sprekkers binne etnyske Oekraïners en leden fan oare etnisiteiten (2001; sifers ynkl. de folksrepubliken fan Donjetsk en Lûhansk)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend - 13.000 sprekkers (2011)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend - 24.000 sprekkers (2011)
    • Ruslân: offisjele taal - 125.000.000 sprekkers (1999)
    • Servje: minderheidstaal, net erkend - 1.200 sprekkers (2002)
    • Slowakije: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers, mooglik likernôch 1.500 (teljier ûnbekend)
    • Súd-Osseesje (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Ossetysk en it Georgysk) - 2.100 sprekkers (2007)
    • Transdnjestrje (steat mei beheinde erkenning): ien fan 'e offisjele talen (njonken it Oekraynsk en it Roemeensk) - 280.000 sprekkers, wêrûnder in etnyske groep fan 169.000 Russen (2005)
    • Wyt-Ruslân: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Wytrussysk) - 6.672.000 sprekkers, wêrûnder 785.000 etnyske Russen (2009)
  • Russyske Gebeartetaal - dôvegebeartetaal
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Armeenje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (tige lyts) tal brûkers
    • Azerbeidzjan: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Bulgarije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal brûkers
    • Estlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Georgje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Letlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Litouwen: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Moldaavje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers (mooglik oant 11.000 minsken)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, ienige wetlike erkenning (sa formulearre dat finansjele stipe troch de steat útsletten wurdt) - 121.000 brûkers (2010)
    • Súd-Osseesje (steat mei beheinde erkenning): net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Transdnjestrje (steat mei beheinde erkenning): net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers
    • Wyt-Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal brûkers (mooglik oant 9.400 minsken)
  • Rûtûlsk (Myx’ Abišdy č’el) - Noardeastkaukazysk, Lezgysk
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, erkend - 17.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Dagestan (njonken it Russysk en 12 oare minderheidstalen) - 30.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 35.000 minsken (2010)

S[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn om 'e 3e iuw f.Kr. hinne
  • Samysk, sjoch: Akkalysk, Inarysk, Kainû, Kemysk, Kildinysk, Lûlysk, Noardsamysk, Pitysk, Skoltysk, Súdsamysk, Tersk en Umysk
  • Sardinysk, sjoch: Sardysk
  • Sardynsk, sjoch: Sardysk
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Frankryk; útstoarn yn 'e 14e iuw
yn 'e Aldheid sprutsen yn 'e Oekraïne en súdlik Ruslân; útstoarn yn 'e Iere Midsiuwen
  • Seeklysk, sjoch: Hongaarsk
  • Sefardysk (Sefardí) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk (alternative nammen: Judeo-Spaansk of Ladino)
    • Albaanje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear
    • Bosnje-Hertsegovina: net-territoriale minderheidstaal, erkend - ûnbekend (tige lyts) tal sprekkers, mooglik útstoarn (frijwol de hiele Sefardyske mienskip waard ûnder de Bosnyske Boargeroarloch, yn 'e njoggentiger jierren, nei Israel ta evakuëarre)
    • Bulgarije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (1997)
    • Grikelân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 1.000 sprekkers (1997)
    • Kosovo: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (tige lyts) tal sprekkers, mooglik útstoarn
    • Masedoanje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (tige lyts) tal sprekkers, mooglik útstoarn
    • Servje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - wierskynlik gjin sprekkers mear
    • Spanje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers, mooglik útstoarn
    • Turkije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 10.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 15.000 minsken (2007)
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn súdeastlik Letlân en noardeastlik Litouwen; útstoarn yn 'e 16e iuw
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn sintraal Letlân en it uterste noarden fan Litouwen; útstoarn yn 'e 16e iuw
  • Servysk (Srpski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Albaanje: minderheidstaal, net erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers (de minderheid bestie yn 1928 noch út 65.000 Serven en Montenegrinen; in protte Serven ferlieten Albaanje ûnder de Joegoslavyske oarloggen fan begjin en mids jierren njoggentich; ûnder de Kosovo-oarloch fan 1998-99 folge in nije úttocht)
    • Bosnje-Hertsegovina: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Bosnysk en it Kroätysk) - 1.485.000 sprekkers (1996)
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 310 sprekkers (2011)
    • Hongarije: minderheidstaal, erkend - 3.700 sprekkers fan in etnyske groep fan 7.200 minsken (2011)
    • Kosovo: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Albaneesk) - 93.000 sprekkers, wêrfan 67.000 yn Noard-Kosovo (2014), en 26.000 yn 'e rest fan it lân (2011)
    • Kroaasje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn gemeenten dêr't Tsjechen mear as in trêde fan de befolking útmeitsje (njonken it Kroätysk) - 187.000 sprekkers (2011)
    • Masedoanje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Čučer-Sandevo (njonken it Masedoanysk) - 25.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 36.000 minsken (2011)
    • Montenegro: minderheidstaal, erkend; mei lanlik in semy-offisjele status; 394.000 sprekkers, wêrûnder 178.000 etnyske Serven (en û.m. 156.000 etnyske Montenegrinen) (2011)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 620 sprekkers (2001)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeenten Pojejena, Socol en Sviniţa (njonken it Roemeensk) - 18.000 sprekkers (2011)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 3.500 sprekkers (2010)
    • Servje: offisjele taal - 5.988.000 sprekkers (2011)
    • Sloveenje: minderheidstaal, net erkend - 39.000 sprekkers (2002)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 20.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 61.000 minsken (1980)
  • Servyske Gebeartetaal, sjoch: Joegoslavyske Gebeartetaal
  • Servo-Kroätysk, sjoch: Bosnysk, Bûnjevatysk, Goraansk, Kroätysk, Montenegrynsk en Servysk
  • Shuadit, sjoch: Judeo-Provinsaalsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdwestlik Lyts-Aazje; útstoarn yn 'e 3e iuw f.Kr.
  • Sikany - ûnklassifisearre
yn 'e Aldheid sprutsen op sintraal Sisylje; útstoarn omtrint 300 f.Kr.
yn 'e Aldheid sprutsen op eastlik Sisylje; útstoarn yn 'e 3e iuw f.Kr.
  • Sikulo-Arabysk, sjoch: Sisyljaansk-Arabysk
  • Sinty (Sinti) - Yndo-Jeropeesk, Yndo-Arysk
    • Dútslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 80.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 200.000 minsken (2000)
    • Eastenryk: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 4.400 sprekkers (2001)
    • Frankryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 28.000 sprekkers (2000)
    • Hongarije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Itaalje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 14.000 sprekkers (1980)
    • Kosovo: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 11.000 sprekkers
    • Kroaasje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 131.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Nederlân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 1.200 sprekkers (2000)
    • Poalen: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 5.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 5.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Servje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 20.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Sloveenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 3.300 sprekkers (2002)
    • Switserlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 21.000 sprekkers (1993)
    • Tsjechje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 5.100 sprekkers (2004)
    • Wyt-Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 1.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
  • Sintraal Súdslavysk, sjoch: Bosnysk, Bûnjevatysk, Goraansk, Kroätysk, Montenegrynsk en Servysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn súdeastlik Anatoalje en Syrje; útstoarn nei de 14e iuw (tsjintwurdich noch yn gebrûk as tsjerketaal)
  • Syrjeensk, sjoch: Komy
  • Sirkassysk, sjoch: Adygeesk, Kabardysk, Sjapsûchsk en Tsjerkessysk
yn 'e Midsiuwen sprutsen op Sisylje en Malta; stoar op Sisylje omtrint 1100 út, wylst op Malta it Malteesk him derút ûntjûn hat
  • Sjeldrû, sjoch: Reizger-Iersk
  • Sjelta, sjoch: Reizger-Iersk
yn 'e Aldheid sprutsen yn Hongarije en de noardlike Balkanlannen; útstoarn yn 'e 6e of 7e iuw
yn 'e Aldheid sprutsen yn 'e Oekraïne, súdlik Ruslân en Kazachstan; útstoarn yn 'e 2e of 3e iuw (n.Kr.)
  • Skoltysk (Sää'mǩiõll) - Oeralysk, Samysk
    • Finlân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen (njonken it Finsk en twa oare minderheidstalen, en mei in legere wetlike status as it Finsk) yn 'e gemeente Inari - 300 sprekkers fan in etnyske groep fan 500 minsken (2007)
    • Noarwegen: minderheidstaal, erkend - gjin memmetaalsprekkers mear
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - 350 sprekkers fan in etnyske groep fan 400 minsken (2010)
  • Sloveenske Gebeartetaal, sjoch: Joegoslavyske Gebeartetaal
  • Slowaaksk (Slovenski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - <200 sprekkers (2001)
    • Eastenryk: minderheidstaal, erkend - 2.000 sprekkers (1998)
    • Hongarije: minderheidstaal, erkend - 9.900 sprekkers fan in etnyske groep fan 30.000 minsken (2011)
    • Kroaasje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn gemeenten dêr't Slowaken mear as in trêde fan de befolking útmeitsje (njonken it Kroätysk) - 4.700 sprekkers (2011)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - 6.400 sprekkers (2010)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend - 1.700 sprekkers (2002)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeente Nădlac (njonken it Roemeensk en it Hongaarsk) - 14.000 sprekkers (2011)
    • Servje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome provinsje Woiwodina (njonken it Servysk en 4 oare minderheidstalen) - 53.000 sprekkers (2011)
    • Slowakije: offisjele taal - 4.750.000 sprekkers (2012)
    • Tsjechje: minderheidstaal, erkend - 235.000 sprekkers (2011)
  • Sorbysk, sjoch: Heechsorbysk en Nedersorbysk
yn 'e Aldheid sprutsen op it Ibearysk Skiereilân; útstoarn omtrint 200 f.Kr.
  • Spaansk (Español) - Yndo-Jeropeesk, Romaansk (alternative namme: Kastyljaansk)
    • offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • Andorra: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 28.000 sprekkers (2005)
    • Gibraltar: (Janito-dialekt, Llanito) minderheidstaal, net erkend - 18.000 sprekkers
    • Fatikaanstêd: semy-offisjele taal, yn offisjeel gebrûk by it Ministearje fan Bûtenlânske Saken en yn l'Osservatore Romano - inkele tsientallen lânseigen sprekkers
    • Spanje: offisjele taal - 33.920.000 sprekkers (2014)
  • Sûdovysk-Jatvingysk, sjoch: Súdovysk
  • Sûdovysk (Sūdaviskas) - Yndo-Jeropeesk, Baltysk (alternative nammen: Jatvingysk, Jotvingysk of Sûdovysk-Jatvingysk)
    • Litouwen: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear; útstoarn yn 'e 17e iuw
    • Poalen: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn yn 'e 4e iuw f.Kr.
yn 'e Iere Midsiuwen sprutsen yn noardwestlik Spanje en noardlik Portegal; útstoarn yn 'e 7e of 8e iuw
  • Swanetysk (Lušnu nin) - Súdkaukazysk
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers (skatting, 2011)
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 12.000-27.000 sprekkers (1997/2000; sprekkers yn Abgaazje net meiteld)
  • Switserdútsk, sjoch: Dútsk

T[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

yn 'e Aldheid sprutsen yn súdlik Spanje; útstoarn nei de 5e iuw f.Kr.
  • Tataarsk (Tatarça) - Altaysk, Turksk (alternative namme: Wolgatataarsk)
    • Estlân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 2.000 sprekkers (2011)
    • Finlân: (Misjaarsk dialekt, Mişär) net-territoriale minderheidstaal, erkend - 900 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Kazachstan: minderheidstaal, erkend - 204.000 sprekkers (2009)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 73.000 sprekkers (2001)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Tatarstan (njonken it Russysk) - 4.280.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 5.311.000 minsken (2010; ynkl. sprekkers fan it Misjaarsk, Mişär)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 26.000 sprekkers (2004)
  • Tyrreensk, sjoch: Etruskysk
  • Torbessysk, sjoch: Masedoanysk
yn 'e Aldheid sprutsen yn noardeastlik Grikelân, Jeropeesk Turkije en Bulgarije; útstoarn yn of nei de 6e iuw (it lêste oerlibjende dialekt wie it Bessaansk, dat yn elts gefal noch yn 'e 6e iuw sprutsen waard)
  • Trûchmeensk, sjoch: Turkmeensk
  • Tsimbrysk, sjoch: Dútsk
  • Tsintsaarsk, sjoch: Aroemeensk
  • Tsjango, sjoch: Hongaarsk
  • Tsjearemissysk, sjoch: Heechmarysk en Nedermarysk
  • Tsjechysk (Česky) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk (alternative namme: Boheemsk)
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - ûnbekend (lyts) tal sprekkers
    • Bulgarije: minderheidstaal, net erkend - 320 sprekkers (2001)
    • Eastenryk: minderheidstaal, erkend - 20.000 sprekkers (1998)
    • Kroaasje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn gemeenten dêr't Tsjechen mear as in trêde fan de befolking útmeitsje (njonken it Kroätysk) - 9.600 sprekkers (2011)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, net erkend - 1.200 sprekkers fan in etnyske groep fan 5.900 minsken (2001)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend - 3.500 sprekkers (2011)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 3 gemeenten (njonken it Roemeensk) - 2.500 sprekkers (2011)
    • Servje: minderheidstaal, net erkend - 1.700 sprekkers (2011) fan in etnyske groep fan 40.000 minsken (2006)
    • Slowakije: minderheidstaal, erkend - 30.000 sprekkers (2011)
    • Tsjechje: offisjele taal - 10.280.000 sprekkers (2012)
yn 'e Midsiuwen sprutsen yn Bulgarije en oare parten fan súdeastlik Jeropa; útstoarn oan 'e ein fan 'e Midsiuwen (noch altyd yn gebrûk as tsjerketaal)
  • Tsjetsjeensk (Noxçiyn mott) - Noardeastkaukazysk, Nachysk
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, net erkend - 5.000 sprekkers (2002)
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 8.100 sprekkers (2002)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, net erkend - 1.600 sprekkers fan in etnyske groep fan 2.900 sprekkers (2001)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan 'e autonome republyk Tsjetsjeenje (njonken it Russysk) en fan 'e autonome republyk Dagestan (njonken it Russysk en 12 oare minderheidstalen) - 1.350.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 1.431.000 minsken (2010)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 100.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
  • Turkmeensk (Türkmen dili) - Altaysk, Turksk
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend (fierhinne net-territoriaal, mar mei in lytse territoriale minderheid, de saneamde Koebanturkmenen, yn 'e Koeban-regio, benoarden de Kaukasus) - 37.000 sprekkers (2010), wêrûnder 10.000 Koebanturkmenen (1994), dy't it sterk fan 'e Turkmeenske standerttaal ôfwikende Koebanturkmeenske of Trûchmeenske dialekt (Truhmen dili) sprekke
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - 920 sprekkers (1982)
  • Turksk (Türkçe) - Altaysk, Turksk
    • Abgaazje (steat mei beheinde erkenning): minderheidstaal, net erkend - ûnbekend tal sprekkers (oantallen fan 10.000-15.000 lykje fertroebele te wêzen troch "weromkearende" leden fan 'e Abgazyske minderheid yn Turkije)
    • Azerbeidzjan: minderheidstaal, net erkend - ±119.000 sprekkers (2000), wêrûnder 19.000 Osmaanske Turken (1998) en 90.000-110.000 Mesketyske Turken (2001)
    • Bosnje-Hertsegovina: minderheidstaal, erkend - 270 sprekkers (1991)
    • Bulgarije: minderheidstaal, erkend - 588.000 sprekkers (2011)
    • Grikelân: minderheidstaal, net erkend - 135.000 sprekkers, wêrûnder 130.000 Westtrasyske Turken (1998) en 5.000 Dodekanezyske Turken (2005; 3.400 op Roados en 2.000 op Kos)
    • Kosovo: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn it distrikt Prizren (njonken it Albaneesk en it Servysk) - 19.000 sprekkers (2011)
    • Kroaasje: minderheidstaal, net erkend - 370 sprekkers (2011)
    • Georgje: minderheidstaal, net erkend - 600-1.000 sprekkers (2006; de Mesketyske Turken, in minderheid út súdlik Georgje, waard yn 1944 deportearre nei Sintraal-Aazje)
    • Masedoanje: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 'e gemeenten Centar Župa en Plasnica (njonken it Masedoanysk) - 72.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 78.000 minsken (2002)
    • Montenegro: minderheidstaal, net erkend - 104 sprekkers (2011)
    • Noard-Syprus (steat mei beheinde erkenning): offisjele taal - 284.000 sprekkers (2011)
    • Roemeenje: minderheidstaal, erkend - 28.000 sprekkers (2011)
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - 70.000-90.000 sprekkers (Mesketyske Turken) (2006)
    • Servje: minderheidstaal, net erkend - 650 sprekkers (2011)
    • Syprus: ien fan 'e offisjele talen, njonken it Gryksk - 2.000 sprekkers (2007; Noard-Syprus net meirekkene)
    • Turkije: offisjele taal - 55.000.000 sprekkers (1999)

U[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Ubychsk (Twaxăbza) - Noardwestkaukazyske, Ubychsk
    • Ruslân: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear fan in etnyske groep fan 33 minsken (2010; frijwol de hiele etnyske groep fan 40.000 minsken waard yn 1864 nei Turkije ferdreaun)
    • Turkije: minderheidstaal, net erkend - gjin sprekkers mear (útstoarn yn 1992)
  • Ulsterskotsk, sjoch: Skotsk
yn 'e Aldheid sprutsen yn sintraal Itaalje; útstoarn yn 'e 1e iuw f.Kr.
  • Umysk (Ubmejensámien giella) - Oeralysk, Samysk
    • Noarwegen: minderheidstaal, erkend - gjin memmetaalsprekkers mear (2000)
    • Sweden: minderheidstaal, erkend - 20 sprekkers fan in etnyske groep fan 1.000 minsken (2000)
  • Urûm, sjoch: Oerûm

W[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Walachysk Romany (Romanés) - Yndo-Jeropeesk, Yndo-Arysk
    • Albaanje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 4.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 8.300 minsken (2011)
    • Belgje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 500 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Bosnje-Hertsegovina: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 4.000 sprekkers (2012)
    • Bulgarije: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 1.800 sprekkers (2011)
    • Dútslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 5.000-7.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Eastenryk: minderheidstaal, erkend - 1.900 sprekkers (2001)
    • it Feriene Keninkryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 4.100 sprekkers (2004)
    • Frankryk: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 10.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Grikelân: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 1.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Hongarije: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 5.000-20.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Itaalje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 4.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Moldaavje: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 5.000 sprekkers (skatting, 2004)
    • Nederlân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 1.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Noarwegen: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 500 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.500 minsken (1993)
    • de Oekraïne: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 3.000 sprekkers (skatting, 2004)
    • Poalen: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 5.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Portegal: net-territoriale minderheidstaal, net erkend - 500 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Roemeenje: net-territoriale minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 80 gemeenten (njonken it Roemeensk) - 242.000 sprekkers (2002) fan in etnyske groep fan 1.250.000 minsken (1997)
    • Ruslân: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 2.000 sprekkers (skatting, 2004)
    • Servje: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 22.000 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Slowakije: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 500 sprekkers (teljier ûnbekend)
    • Sweden: net-territoriale minderheidstaal, erkend - 11.000 sprekkers (2009)
  • Walserdútsk, sjoch: Dútsk
  • Welsk (Cymraeg) - Yndo-Jeropeesk, Keltysk
    • semy-offisjele taal fan 'e Jeropeeske Uny
    • it Feriene Keninkryk: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen fan it lânsdiel Wales - 421.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.693.000 minsken (2011; ynkl. sprekkers om utens yn it Feriene Keninkryk)
      • Wales: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Ingelsk) - 320.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 3.064.000 minsken (2011)
  • Wendysk, sjoch: Nedersorbysk of Polabysk
  • Wytrussysk (Belarusski) - Yndo-Jeropeesk, Slavysk
    • Kazachstan: minderheidstaal, erkend - 67.000 sprekkers (2009)
    • Letlân: minderheidstaal, net erkend - 68.000 sprekkers (2011)
    • Litouwen: minderheidstaal, erkend - 36.000 sprekkers (2011)
    • de Oekraïne: minderheidstaal, erkend - 55.000 sprekkers fan in etnyske groep fan 276.000 minsken (2001)
    • Poalen: minderheidstaal, erkend; ien fan 'e offisjele talen yn 4 plattelânsgemeenten en yn 'e stedsgemeente Hajnówka (njonken it Poalsk en mei in legere wetlike status as it Poalsk) - 220.000 sprekkers (2001)
    • Ruslân: minderheidstaal, erkend - heechút 130.000 sprekkers (25% fan 'e etnyske groep; skatting op grûn fan it feit dat yn Wyt-Ruslân sels mar 26,1% fan 'e etnyske Wytrussen de eigen taal as memmetaal hat) fan in etnyske groep fan 521.000 minsken (2010)
    • Tsjechje: minderheidstaal, erkend - ûnbekend tal sprekkers
    • Wyt-Ruslân: ien fan 'e offisjele talen (njonken it Russysk) - 2.224.000 sprekkers (23,4% fan 'e befolking), wêrûnder 2.077.000 etnyske Wytrussen (2009)
  • Wolgatataarsk, sjoch: Tataarsk

Y[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

sjoch ûnder de I

Register: A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - U - V - W - Y

Boarnen, noaten en referinsjes[boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en/as referinsjes: