Ferwert
| Ferwert | ||
| ||
| It Frijhôf | ||
| Emblemen | ||
 
| ||
| Bestjoer | ||
| Lân |  Nederlân
| |
| provinsje |  Fryslân
| |
| gemeente |  Noardeast-Fryslân
| |
| Sifers | ||
| Ynwennertal | 1.815 (1 jannewaris 2023)[1] | |
| Oerflak | 18,22 km², wêrfan: - lân: 18,16 km² - wetter: 0,07 km² | |
| Befolkingsticht. | 98 ynw./km² | |
| Oar | ||
| Tiidsône | UTC +1 | |
| Simmertiid | UTC +2 | |
| Koördinaten | 53° 20' N 5° 49' E | |
| Offisjele webside | ||
| Doarpsbelang Ferwert-Hegebeintum | ||
| Kaart | ||
  | ||
Ferwert is in doarp oan de Waadsee yn de gemeente Noardeast-Fryslân. Ferwert leit noardlik fan Wânswert, noardeastlik fan Marrum, westlik fan Hegebeintum, súdwestlik fan Blije. Op 1 jannewaris 2023 hie Ferwert 1.815 [2] ynwenners. De doarpskearn leit benammen oan de krusing fan de Haadstrjitte, It Frijhof, Hegebeintumerdyk en Marrumerwei.
De buorskip De Ryp heart ek by Ferwert.
Geografy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Ferwert leit yn it westlike diel fan de gemeente oan de Provinsjale dyk N357 fan Ljouwert nei Holwert, dy't it doarp ferbynt mei Marrum en Hallum nei it súdwesten en Blije nei it noardeasten. Eastlik fan Ferwert leit likernôch in kilometer fierder it terpdoarp Hegebeintum, dêr't it oer de Ferwerter Feart mei ferbûn is. Oan de westkant ferbynt de Burmaniafeart it doarp mei Foswert. Beide fearten jouwe súdliker ferbining mei de Dokkumer Ie. Ferwert leit oan it Fryske Kustpaad. Fan 1901 oant 1936 lei it doarp oan it Dokkumer Lokaeltsje.
Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje].jpg)
Ferwert ûntstie foar it begjin fan de jiertelling. It doarp leit op in kwelderwâl dêr't ek Hallum, Marrum en Blije op lizze. It is in terpdoarp, mei in terp dy't heech genôch wie om de see te sjen, mar om 1900 hinne is oan de noardwest kant it grutste part fan de terp ôfgroeven.
Súdlik fan it doarp lei oant de reformaasje it oan Jehannes de Doper wijde benediktynske dûbelkleaster Foswert (ek Betanië). Neffens in oerlevering waard it kleaster yn 860 op It Amelân stifte en ferhûze it kleaster fanwegen de ynfallen fan Wytsings yn 1109 nei Ferwert. Foswert waard yn 1580 plondere en yn 'e brân stutsen; de grûn waard troch de oerheid yn beslach nommen en letter ferkocht. Op de lokaasje steane tsjintwurdich twa pleatsen, dêr't ien fan in ryksmonumint is. Njonken fynsten betinke allinne de grêften om it kleasterterrein, strjitnammen en de namme fan in wensoarchsintrum it eartiidske kleaster.[3]
Yn 1999 waard de doarpsnamme offisjeel Frysktalich.
Sûnt 2019 leit Ferwert yn de gemeente Noardeast-Fryslân, dêrfoar lei it doarp yn sawol de gritenij as de gemeente Ferwerderadiel. Ferwert hat altyd haadplak west fan Ferwerderadiel.
Gebouwen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- States
By Ferwert stie oant 1500 hinne de Tsjallingastate en oant it begjin fan de 19e iuw de Camminghastate, dêr't it Cammingha Hôf noch fan oer is. Fierders hawwe op it doarpsgebiet de states Deniastate, Gerbrandastate, Juwsmastate en Meekmastate stien. Fan Sminiastate binne noch twa pleatsen oer.
- Tsjerke
De Wikipedy hat ek in side Sint-Martinustsjerke (Ferwert).
De foarse Sint-Martinustsjerke is in tsjerke út 1421. Yn de toer hingje trije klokken út 1383, 1426 en 1457. De klok út 1383 hat mooglik fan de tsjerke fan it eardere Easterbeintum west. Yn de jierren 1930 waarden in tal feroarings útfierd dy't de toer in hiel oar uterlik joegen. Sûnt 12 febrewaris 2007 is de tsjerketoer troch in yngreven restauraasje yn de steat fan foar dy tiid werombrocht. Ek binne in oantal jierren lyn de klokken laske en ophongen oan oare liedassen.
Op de súdmuorre fan de tsjerke sit in sânstiennen sinnewizer út 1640, dy't yn 1704 fernijd waard.
- Oars
Súdlik fan it doarp stiet in lytse Amerikaanske wynmotor.
Mienskip
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Ferwert dielt sûnt 1953 it ferieningslibben mei it oanbuorjende Hegebeintum. De beide doarpen hawwe ek in mienskiplike feriening fan Doarpsbelang. Foar de jongerein is der sûnt freed 21 jannewaris 2000 soas de Yntro.[4] Ferwerters wurde ek wol útmakke foar skierroeken.[5]
Beskerme doarpsgesicht
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]In diel fan Ferwert is hjoed-de-dei beskerme doarpsgesicht.
Tsjerken
[bewurkje seksje | boarne bewurkje].jpg)
Skoallen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It doarp hat twa basisskoallen:
De lokaasje fan it Dockingakolleezje foar fuortset ûnderwiis is sûnt 2019/2020 sletten.[6]
Ferienings
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
|
.jpg)
Berne
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
|
|
Befolkingsferrin
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Jier | 1830 | 1848 | 1913 | 1954 | 1959 | 1964 | 1969 | 1971 | 1973 | 1999 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ynwenners | 1429 | 1463 | 1699 | 1965 | 2023 | 1892 | 1837 | 1898 | 2008 | 1824 |
| Jier | 2002 | 2004 | 2015 | 2020 | ||||||
| Ynwenners | 1874 | 1915 | 1796 | 1781 |
Strjitten
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Alle strjitten yn Ferwert.
Ofbylden ryksmonuminten
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]-
Terp Keekmaloane -
Marrumerwei 3 (1870) -
Haadstrjitte 33 -
Tsjerkepaad
.jpg)
Byldzjende keunst
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]-
Frouljusfiguer ( Hans Jouta ) -
Monumint fan de tiid (Hans Jouta) -
Sûnder titel (Frans Ram) -
Ynjemonumint Ferwert
-
As it nedich is (oarlochsmonumint, Jan van Luijn) -
De Wardiaan (Hans Jouta) -
De omrin fan it libben (Frans Ram) -
Gemme fan Burmania (Hans Jouta)
Sjoch ek
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
