Nes (Noardeast-Fryslân)

	Nes
	Keatsbuorren
	Emblemen
	Bestjoer
Lân	Nederlân
provinsje	Fryslân
gemeente	Noardeast-Fryslân
	Sifers
Ynwennertal	375 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	7,52 km², wêrfan ; lân: 7,48 km² ; wetter: 0,04 km² ;
Befolkingsticht.	49,5 ynw./km²
	Oar
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53° 22' N 6° 5' E
	Offisjele webside
	nes-nof.nl
	Kaart
	;

Nes is in doarp yn de gemeente Noardeast-Fryslân. Nes leit noardlik fan Easternijtsjerk, eastlik fan Wierum, westlik fan Moddergat en besuden de Waadsee. Nes hat 375 (1 jannewaris 2023)^[2] ynwenners. De doarpskearn fan it doarp leit benammen om de tsjerke op de terp fan Nes.

De buorskip Wie heart by Nes. Earder hearde de buorskip Nesser Grou ek by Nes mar dy buorskip bestiet net mear.

Skiednis

In nes is in útstekkende lânpunt, en is besibbe oan it wurd 'noas'. Nes sil dus op in útstekkende lânpunt lein hawwe. It wurdt foar it earst neamd yn 1369 as Nesse. Yn 1453 wurdt in Pijbe ter Nesma neamd, yn 1466 wurdt it skreaun as Nees. Yn 1511 en oare 16e-iuwske kaarten komt de namme Nes(s) foar. De buorskip Nesser Grou is dan in ûnderdiel fan it doarp.

It gebiet is yn de 12e iuw bedike, en de âldste bewenningsresten fûn yn de omkriten fan Nes binne ek fan dy tiid. De markante bakstiennen tsjerke fan it doarp is boud yn de 13e iuw. Nei de reformaasje foarme Nes mei it oanbuorjende Wierum ien herfoarme gemeente.

Yn 1639 wurdt der foar it earst sprutsen fan in nôtmûne yn Nes. Yn 1734 waaide dy standertmûne om en waard er ferfongen troch in achtkante mûne mei omrin, dy't yn 1891 ôfbaarnde. De nije mûne fan 1897 hat tsjinne oant 1945, de stiennen ûnderbou is sloopt ein jierren 1970. ^[3]

Súdwestlik fan it doarp leit de beskerme terp Wie. Neffens de Schotanuskaart leinen dêr trije stimhawwende pleatsen. Wopke Eekhoff neamt ien dêrfan Wat State.^[4]

Sûnt 2019 leit Nes yn de gemeente Noardeast-Fryslân, dêrfoar lei it yn de gemeente Dongeradiel en foar 1984 lei it doarp yn sawol de gritenij as de gemeente West-Dongeradiel.

Mienskip

Doarpsferiening Nes hat har gearkomsten yn doarpshûs De Nespel en de doarpskrante hjit NesNijs. Der is in aktiviteitekommisje, in Grienkommisje, in Keatskommisje en in jeugdhonk 'Us Paleis'. Foar mear ynformaasje sjoch op de ynternetside http://www.nesdongeradeel.nl/

Tsjerke

Protestantske gemeente Nes-Wierum (webstee)

Skoalle

'De Tarissing' wie de protestantsk-kristlike basisskoalle fan Nes, dy't yn 2006 sletten waard. Bern fan Nes geane tsintwurdich nei it oanbuorjende Easternijtsjerk nei skoalle.

Ferienings

Biljertferiening 'De Koarte Keu'
Darts Nes
Gymnastykklup 'Warber Bliuwe'
Klaverjasklub
Motorklup de Waadriders
Muzykferiening Soli Deo Gloria (SDG)

Befolkingsferrin

Jier	1954	1959	1964	1969	1974	2004	2013	2014	2015
Ynwenners	1275*	1219*	622	605	572	450	360	361	370
Jier	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022
Ynwenners	375	375	375	385	365	390	370

Mei de befolking fan Moddergat.

Berne

Nynke fan Hichtum (1860-1939), De tsien fan Martens Afke, de earste frou fan Pieter Jelles Troelstra
Krine Boelens (1914-1995), ûnderwizer
Ids de Beer (1916-1945), fersetman
Pieter Soepboer (1920-1998), politikus en boargemaster
Jan de Graaf (1944), CDA-politikus
Harke Bremer (1955-), oersetter

Keunstners

Yn de eardere iepenbiere skoalle eksposearje wikseljende keunstners harren wurk ûnder de namme Gang. Dielnimmers wienen ûnder oare:

Gerrit Breteler, sjonger en keunstskilder
Ineke Ekkers
Wouter Koek van Egmond, byldhouwer en dichter út Nes
Gerrit Offringa
Jo Rispens (* Ulrum)
Johanna Schuurman
Wigle Engelsma (Koudum)
Sieta Jellema (Ljouwert)
Thea Hoek (Kollum)

Ferskaat

De tulpen yn de flagge ferwize nei de tulpen dy't earder maitiids de lannen om it doarp kleurden.
De pleatsen yn en by Nes hawwe ûlebuorden mei seehynderkes ynstee fan swannen.

Nesser ûlebuorden mei seehynderkes

Strjitten

Achterwei
Ids de Beerstrjitte- Ids de Beer
De Kamp
De Kop
Dyksterwei
Foarstrjitte
Haadstrjitte
Keatsbuorren *
Meinsmawei
Molebuert

Molewei
Nijewei
Noarderwei
Nykerksterwei * Nynke van Hichtumstrjitte - skriuwster Nynke van Hichtum
Sybespaad
Wierumerwei - nei it doarp Wierum
Wiesterwei
Wâldwei

(*) Yn it ferline waard de Keatsbuorren ek Middelbuorren en Doarpsstrjitte neamd. Yn it boek Nes in doarp yn 'e Dongeradielen fan Krine Boelens 1949-1950, en ek yn Om Nijtsjerk en Nes hinne fan J. Hartmans 1974 waard skreaun oer de keatspartijen dy't hjir spile waarden. Eartiids wie it wizânsje dat it keatsen begûn mei in jiermerke, op snein nei de mis yn de Nessumer Sint-Jehannes de Dopertsjerke. Der waard dan keatst om skiepfleis en oar iten, wêrby't ek in oantal kreammen opsteld stiene yn de Middelbuorren.

Publikaasjes

Jan de Jager "Nes en haar bewoners"

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ Keune, Molens s. 46-50. Wijnja, Windmolens, Nes
↑ Herma M. van den Berg, Noordelijk Oostergo/De Dongeradelen, Nes. Steatsútjouwerij, De Haach 1983

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Nes (Noardeast-Fryslân) fan Wikimedia Commons.

53° 24' NB, 6° 3' EL

	Noardeast-Fryslân
Stêd: Dokkum
Doarpen en útbuorrens: Aldwâld • Burdaard • Blije • Boarnwert • Boerum • Brantgum • Ealsum • Eanjum • Easternijtsjerk • Eastrum • Feankleaster • Ferwert • Foudgum • Ginnum • Hallum • Hantum • Hantumerútbuorren • Hantumhuzen • Hegebeintum • Holwert • Ie • Ingwierrum • Jannum • Jislum • Jouswier • Kollum • Kollumersweach • Lichtaard • Lytsewâld • De Lytse Jouwer • Ljussens • Marrum • Mitselwier • Moarre • Moddergat • Muntsjesyl • Nes • Nijewier • Peazens • De Pomp • Raard • Reitsum • De Skâns • Sweagerbosk • Ternaard • De Trieme • Waaksens • Wânswert • Warfstermûne • Westergeast • Wetsens • Wierum
Buorskippen: Ald Terp • Aldwâldmersyl • Bartlehiem (foar in part) • Beintemahûs • Betterwurd • Boarnwerterhoeke • Boarnwerthuzen • Boatebuorren • Bollingwier • Brânbuorren • Bûnte Hûn • De Dellen • Dykshoarne • Dokkumer Nije Silen • Easterbeintum • Farebuorren • Fiifhuzen (Hallum) • Fiifhuzen (Ternaard) • Fiskbuorren • Fjildbuorren • Grut Midhuzen • Hallumerhoeke • Hanenburch • Hantumerhoeke • Healwei • Hústernoard • Iesumasyl • Jewier • Keatlingwier • De Kegen • Kletterbuorren • Kollumer Aldsyl • De Kolk • Krabbuorren • Leechlân • De Leechte • Lyts Midhuzen • Lytse Leard • Lytse Wier • Meddert • Mûnebuorren • Nijlân • It Paradyske • De Reidswâl • De Ryp • Sânbulten • Sânhuzen • Sibrandahûs • De Skâns • Skernehuzen • 't Skoar • Stienharst • It Stienfek • Stiem • Teard • Teyebuorren • Tergrêft (foar in part) • Ter Lune • De Tibben • Tilbuorren • Tiltsjebuorren • Trijeboerehuzen • Weardebuorren • Westerbuorren • Westernijtsjerk • Wie • De Wygeast • De Wurden
· ·

[1] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[2] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[3] Keune, Molens s. 46-50. Wijnja, Windmolens, Nes

[4] Herma M. van den Berg, Noordelijk Oostergo/De Dongeradelen, Nes. Steatsútjouwerij, De Haach 1983

[1]

[2]

[3]

[4]