Dronryp

Dronryp
Flagge	Wapen
Polityk
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Menameradiel (oant 2018) De Waadhoeke
Sifers
Ynwennertal	3.500 (2011)
Oerflak	2,14 km² (ynkl. wetter) 2,06 km² (allinnich lân)
Befolkingstichtens	1.635,5 / km²
Oar
Stifting	Midsiuwen
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53°12′N 5°39′E
Webside	www.dronrijp.com

Dronryp, of ek wol De Ryp, is in Frysk doarp dat op 'e grins fan 'e Bouhoeke mei de Greidhoeke leit, ynklamme tusken de autosnelwei A31 (tusken Ljouwert en Frjentsjer) oan 'e noardkant, en it Van Harinxmakanaal oan 'e súdkant. It doarp hearde foarhinne ta de gemeente Menameradiel, dêr't it mei likernôch 3.500 ynwenners (yn 2011) de grutste wenkearn is, noch foàr it haadplak Menaam. Fan 1 jannewaris 2018 ôf falt Dronryp ûnder de nije fúzjegemeente De Waadhoeke. Dronryp genietet ek bûten Fryslân in beskate bekendheid as it berteplak fan 'e achttjinde-iuwske astronoom Eise Eisinga en de njoggentjinde-iuwske keunstskilder Lourens Alma-Tadema.

Etymology

Oangeande de etymology fan 'e namme "Dronryp" tinkt men wol dat de delsetting oarspronklik fêstige wurden is op in smelle stripe lân (in "ryp") tusken twa slinken yn. Dy "ryp" soe doe noch ophege wêze mei terpen, mei't de seediken pas yn 'e tsiende of alfde iuw oanlein waarden. Oer "dron-" sitte de saakkundigen eins wat mei de hannen yn 't hier, al wol ien teory hawwe dat it in gearlûking is fan 'e ier Fryske famyljenamme "Drenning". En fierders is der fansels noch it (net serieus bedoelde) rymke fan Y.H. Bosma, publisearre yn Iduna, yn 1851, wêryn't de dichter de skiednis fan Dronryp mei de gek beslacht troch út te lizzen hoe't men it plak bepaalde dêr't de tsjerke komme moast: men liet twa keppele oksen in nacht los, en wêr't men dy de oare moarns oantreffe soe, dêr soe boud wurde. De oare moarns siet it hiele lân ûnder de ryp, en fan 'e oksen wie gjin spoar te bekennen. Mar úteinlik hearde men har droanende gebalt, en doe die bliken dat se yn in reidpoel yn 'e drek leine. Dat de tsjerke waard op it plak fan 'e reidpoel boud en it doarp dat deromhinne groeide kaam Dronryp te hjitten, fan "droan" en "ryp".

D'Alde Wite, oan 'e Tsjerkebuorren, de protestantske tsjerke fan Dronryp.

Geografy

Dronryp beslacht likernôch 214 ha, wêrfan't 9 ha út oerflaktewetter bestiet. It doarp leit yn it noardwestlike diel fan 'e provinsje Fryslân, op 'e Klaai, likernôch 8 km rjocht bewesten Ljouwert. Fuort besiden it doarp leit de âlde súdgrins fan 'e Bouhoeke, dêr't oant in jier as tritich lyn de Greidhoeke begûn en dy beide lânbougebieten mei in frij skerpe demarkaasjeline faninoar skaat waarden. Tsjintwurdich is dy oergong lykwols folle stadiger, mei't yn 'e Bouhoeke it greidlân optein is, wylst troch de bou fan maïs no yn 'e Greidhoeke ek wol boulân foarkomt. Likernôch op datseldichste plak, fuort besuden Dronryp, leit in grut ferhef yn it lân, dat yn 'e lêste iistiid opsmiten is troch de gletsjers, en dêr't no de súdlike tagongswei oerhinne rint.

Dronryp hat foarhinne altyd ta de gemeente Menameradiel heart, oant it per 1 jannewaris 2018 ûnder de nije fúzjegemeent De Waadhoeke kaam te fallen. De Rypster himrik grinzget yn it noarden oan Menaam, yn it noardwesten oan Skingen en yn it easten oan Deinum en Blessum. Yn it westen grinzget Dronryp oan it Frjentsjerteradielster doarp Sweins, en yn it suden (fan west nei east) oan 'e Littenseradielster doarpen Wjelsryp, Baaium, Winsum, Húns en Hilaard. It doarp Dronryp sels leit ynklamme tusken de Rykswei 31 oan 'e noardkant en it Van Harinxmakanaal oan 'e súdkant, al stekt de beboude kom in lyts eintsje oer dat wetter hinne út. In kilometer as twa besuden it doarp leit de útbuorren Hatsum, mei in eigen stasjon oan it spoar fan Ljouwert nei Harns. Eastlik fan 'e beboude kom, oan it Van Harinxmakanaal, leit De Puollen, dat foarhinne ek as in útbuorren beskôge waard.

Kafee De Posthoorn

States en pleatsen yn en om Dronryp (Schotanusatlas)

Strjitten

Foar in opsomming fan alle strjitten yn Dronryp, sjoch de list op dizze side.

Skiednis

Dronryp waard foarhinne wol "it Fryske Rome" neamd, net om't men der sa roomsk is (al is it noch altyd wol ien fan 'e meast roomske doarpen fan Fryslân), mar om't it krekt as Rome boud wie op sân heuvels, al wiene dy "heuvels" yn Fryslân fansels terpen. It is net bekend wannear't Dronryp stifte waard, mar dat moat foàr Kristus west hawwe, mei't by archeologyske opgravings yn 'e ûnderskate terpen in grut ferskaat oan âldheden út 'e Romeinske tiid út 'e grûn helle is. Sa kaam by De Puollen geometrysk fersierd ierdewurk foar 't ljocht dat datearre wurde moat om it begjin fan 'e jiertelling hinne, en smieten de beide Hatsumer terpen (de iene benoarden en de oare besuden it spoar) mar leafst 451 resp. 256 ferskillende Romeinske fynsten op. Dêrûnder wiene in itensiederspot, in gielgoudene ring út 'e trêde iuw, in byldsje fan 'e Romeinske oarlochsgod Mars en fierders dakpannen by 't kroadfol.

Yn 'e Midsiuwen, doe't yn 'e measte Fryske doarpen ien inkeld haadlingelaach foar master opsloech, lei dat yn Dronryp justjes oars. Der wiene teminsten sân states: Fetsastate, Grut-Dotingastate, Osingastate en Hobbemastate yn of fuort by de buorren, Foppingastate oan 'e súdkant fan 'e âlde Harnzer Trekfeart, Glinsstate (ek wol it Blauhûs neamd) by De Puollen, en Hommemastate op Hatsum. Om't men sadwaande yn Dronryp tichter op in protsje siet as dat op oare plakken wenst wie, moast der ek better gearwurke wurde om mei-inoar troch de tiid te kommen. Dat liket wûnderwol slagge te wêzen, mei't út 'e saneamde benifysjaalboeken fan it doarp bliken docht dat frijwol alle (lukrative) tsjerklike amten yn it doarp út 'e eigen rûnte wei beset waarden.

It âldste diel fan it gasthûs "Vredenhof", oan 'e Dûbelestreek.

Yn 'e tiid fan 'e partijskippen tusken Skier en Fet stie Dronryp ienriedich oan kant fan 'e Skieringers, krektlyk as omlizzende doarpen lykas Berltsum, Bitgum, Marsum, Deinum, Blessum en Boksum. Dêrmei hearde dizze krite ta de ynfloedssfear fan it Skieringer Frjentsjer, en kanten de doarpen har oan tsjin it Fetkeaperske Ljouwert, dat doe ek al op útwreiding út wie. Lykwols hie Dronryp in stik minder te lijen ûnder de boargeroarloch as guon buordoarpen, wat nammers te krijen hie mei it feit dat der doedestiden noch gjin himelsbrede lânferbining tusken Ljouwert en Frjentsjer oer Dronryp bestie. Ynstee rûn de âlde haadwei oer Marsum, Bitgum, Berltsum, Rie en Doanjum, dêr't er behearske waard troch de haadlingen dy't yn dy doarpen op harren stinzen sieten, in feit dat de Ljouwerters min nei 't sin wie. Mar likegoed wiene de Rypsters solidêr mei har buorlju en tekenen se yn 1496 yn 'e mande mei de oare doarpen in ferbûn mei de stêd Grins. Yn 1497 fûn der sels in gearkomste fan 'e Steaten fan Eastergoa en Westergoa yn Dronryp plak, wêrby't de stridende partijen in bestân sleaten. Mooglik wiist it plak fan gearkomste derop dat de Rypsters by de ûnderhannelings in rol as midsman ferfollen.

Yn 'e Slach by Frjentsjer sneuvele yn 1500 û.o. Heare Rynks, haadling te Dronryp, yn 'e striid tsjin 'e troepen fan Albrecht fan Saksen. Doe't de Saksers úteinlik har rjochten yn Fryslân oerdiene oan 'e Habsburgers, bliek dat foar Dronryp gjin ferbettering te wêzen, want yn 1516 waard it doarp plondere en ferwuostge troch de troepen fan Floaris fan Egmond, de steedhâlder fan 'e Habsburchske lânshear Karel V, dy't de befolking útmoarden en de froulju ferkrêften. Doe't it yn 1524, nei hast tritich jier fan oanhâldende oarloch, wer frede waard, krige men nije swierrichheden op it mêd fan godstsjinst, mei't dat de tiid fan 'e Reformaasje wie. De ûnrêst dy't dêrmei mank gie, hold in heale iuw oan, oant úteinlik ûnder de Tachtichjierrige Oarloch de bân mei Spanje trochsnien waard en de Reformaasje yn 1580 formeel trochfierd wurde koe.

It bûten Skatzenburch yn 1900.

Neitiid rekken de âlde haadlingelagen fan Dronryp, ynsafier't se net útstoaren, yn jildpine, mei as gefolch dat de staten fan it doarp stadichoan ôftakelen. Fan Fetsastate, bygelyks, is bekend dat om 1700 hinne de doetiidske eigner, Teake Sybrand Camminga fan Burmania, de seis rigen ipebeammen oan 'e opreed, dy't de pronk fan it doarp wiene, foar heal jild foar it hout ferkeapje moast. Tsjin 1750 wie Fetsastate in ferfallen rottekleaster wurden. Ek Osingastate en Hommemastate waarden al ier wei, mar de oaren bleaune likemin sparre. Hobbemastate, dat tsjin 'e ein fan 'e achttjinde iuw ôfbrutsen waard, hold it noch it langste út. Inkeld in folle jonger slot, Skatzenburch, dat yn 'e saneamde Kwestjebosk drekt benoarden it doarp stiet (oan 'e noardkant fan 'e A31), bestiet noch altyd. Skatzenburch (dat net betize wurde moat mei it rekreaasje-oard ûnder Menaam, dat dernei ferneamd is) waard yn 1698 boud yn opdracht fan Harmannus Huber, de siktaris fan 'e Steaten fan Fryslân.

De mûne Keimpetille.

Wat it sljochtwei folk oanbelange, dat hie it yn 'e achttjinde iuw net maklik, mei't Fryslân yn dy tiid troch de feepest troffen waard, in besmetlike feesykte dy't yn juny 1714 yn De Puollen by Dronryp foar it earst útbrutsen liket te wêzen. De sykte bleau jierrenlang omwaarjen, wêrby't ferskate boeren mear as ien kear yn har libben har hiele feebestân kwytrekken (yn in tiid dat fersekeringen noch net bestiene). Yn it boek Skiednis fan Menameradiel makket O. Santema melding fan in Piter Hindriks Hiemstra, dy't yn 1740 yn Ypekolsgea berne waard, boere-arbeider waard te Iens, troude mei in boeredochter en sadwaande yn Tsjom op 'e pleats kaam en dêr 37 jier buorke, mar twaris al syn bisten ferlear oan 'e feepest. Nei de twadde kear moast er fan 'e pleats ôf en waard er mei 60 jier kastlein yn Blauhûs, dêr't syn frou stoar. Fjouwer jier letter wied er wer opklaud ta pachtboer, diskear yn Dronryp, dêr't er nochris 33 jier buorke. Op syn 97ste, nei 70 jier boer west te hawwen, sette er him yn 1837 nei wenjen yn in boargerhúske yn 'e buorren, mar doe't dat ôfbrutsen wurde moast, gied er by de bernsbern yn, dêr't úteinlik op 4 novimber 1844 yn 'e hege âlderdom fan 104 jier kaam te ferstjerren.

Tsjin dy tiid wie Dronryp troch de bank nommen in frij woltierich doarp, ek al sil it grif syn earmen hân hawwe. Mar yn 1850 krige it as ien fan 'e earste doarpen yn 'e wide omkriten strjitferljochting, neffens Santema "in healwizichheit, dêr't men yn oare doarpen it nut net fan ynseach en dat ek planút sei." Om deselde tiid hinne krige Dronryp in wolfoarsjoene bibleteek, en wie der in heech oanskreaune (iepenbiere) legere skoalle. Teffens naam de skipfeart oer de Harnzer Trekfeart ta, wêrfan't Dronryp profitearre. Yn 1951 kaam de ferbreding en ferjipping fan 'e feart ree, dy't him tagonklik meitsje moast foar de moderne skipfeart. De Harnzer Trekfeart waard doe omnamme ta it Van Harinxmakanaal. Yn 1863 kaam it spoar, en krige Dronryp daliks in stasjon (te Hatsum). Der waard in strjitwei oanlein fan Frjentsjer nei Ljouwert, dy't oan 'e noardkant by it doarp lâns rûn. Fan 1900 ôf ried dêr de tram, en sûnt de 1930-er jierren de bus.

D' Alde Wite, de protestantske tsjerke fan Dronryp.

De búste fan Eise Eisinga yn syn berteplak Dronryp.

Yn it lêst fan 'e Twadde Wrâldoarloch, op woansdei 11 april 1945, brochten de Dútsers fjirtjin gizelders út it hûs fan bewar yn Ljouwert nei Dronryp ta, nei't it Rypster ferset mei springstof tusken Ljouwert en Frjentsjer in trein ûntspoare litten hie. Om't de brêge oer it nije kanaal iepenset wie, en men dêr dus net fierder koe, waarden de finzenen dêr út 'e frachtwein helle en oan 'e igge fan it kanaal, oan 'e westkant njonken it talud fan 'e brêge, deasketten. Op it plak dêr't dizze Dronryp-represaille útfierd waard, stiet noch altyd in tinkteken yn 'e foarm fan in grut wyt krús. De nammen fan 'e slachtoffers binne: Sybrandus van Dam, Oudger van Dijk, Johannes Marinus Ducaneaux, Heinrich Harder, Dirk de Jong, Hendrik Jan de Jong, Ruurd Kooistra, Johannes Nieuwland, Hendrik Joze Spoelstra, Douwe Tuinstra en de bruorren Egbert Mark Wierda, Klaas Jan Wypcke Wierda en Hyltje Wierda. De fjirtjinde man, Gerard de Jong, waard neitiid troch it ferset swier ferwûne tusken de liken fan 'e oare slachtoffers weihelle, en oerlibbe de moardpartij op wûnderbaarlike wize, temear om't de slachtoffers ûnder skerpe Dútske bewekking 24 oeren ûnoanroerd bleaune.

Doarpsbyld

Yn totaal telt Dronryp 41 ryksmonuminten. It wichtichste dêrfan is sûnder mis D'Alde Wite, de protestantske tsjerke, dy't de byldbepalende tsjerke fan it doarp is (en dêrom ek op 'e doarpsflagge stiet). Hy hjit eins fan Salviustsjerke, mei't er foar de herfoarming fan 1580 oan 'e hillige Salvius wijd wie. It is in ienbeukich tsjerkegebou yn 'e romaanske styl mei in houten tonferwulft, dat yn 'e tolfde iuw set is. Yn 'e flier lizze ferskate grêfsarken. By in grutte ferbouwing yn 1504 hawwe benammen it koar en de súdmuorre in goatysk karakter krigen. Yn 'e midden fan 'e santjinde iuw is de tsjerke fan binnen sterk ferfraaid, yn 't bysûnder troch de pleatsing fan in sântal sterk opinoar lykjende oerkape famyljebanken en in nije preekstoel, en troch it oanbringen fan houtfykwurk. Teffens is it oargel doe oanskaft, dat út 1653 datearret en dêrmei it âldste oargel fan Fryslân is. It waard makke troch de bruorren Arnoldus en Tobias Bader, dy't der fiif jier oan wurken en der sa'n 4.900 Karolusgûnen oan fertsjinnen, noch bûten de oargelkast en it fykwurk. Yn 'e njoggentjinde iuw is it restaurearre troch Willem Hardorff, en yn 'e tweintichste iuw nochris troch Bakker & Timmenga.

De toer is yn 1544 boud en bestiet út sterk fersnijende lidden dy't bekroane binne mei in trêde lid dat in achtsidige, iepenwurke foarm hat dy't ek wol in "lantearne" neamd wurdt. Sokke tuorren komme wol mear foar yn Seelân, en ek yn Elst, yn 'e Betuwe, mar yn Fryslân sjocht men dizze foarm inkeld yn Pepergea werom. De súdyngong fan 'e toer hat in fronton mei in deadskop flankearre fan twa obelisken. Njonken de yngong befynt him in tinkstien ta oantins oan Eise Eisinga. De fronton boppe de eastyngong hat trije bylden fan 'e kristlike deugden leauwe, hope en leafde. Yn 'e toer hongen foarhinne twa klokken, in grutten en in lytsen. De grutte, dy't der noch altyd hinget, waard yn 1493 getten troch Geert van Wou. De lytse klok datearre fan 1632 en wie getten troch Hans Falck van Neurenberg, út Ljouwert, mar dy is yn 'e besettingstiid troch de Dútsers opfoardere en omsmolten.

De roomske Marije Bertetsjerke.

De roomske Marije Bertetsjerke datearret út 1839, doe't der nei iuwen fan inkeld gewissefrijheid (wêrby't de roomsen en minnisten yn skûltsjerken gearkomme moasten), wiere godstsjinstfrijheid yn Nederlân kaam. Mei't de âlde roomske (skûl)tsjerke boufallich wie, waard doe besletten dat der in nij gebou komme moast, mar de gemeente wie te earm om dat sels te bekostjen. Dêrta sprong it Ryk doe by mei in subsydzje fan ƒ8.000. De nije Wettersteatstsjerke waard ûntwurpen troch arsjitekt A. van der Moer, en krige persiis hûndert jier nei de bou in oanpaste foargevel en in opfallende toer. Dy nije eleminten waarden ûntwurpen troch J.M. van Hardeveld.

Fierders stiet yn Dronryp oan It Tichelwurk 11-12 de wente fan 'e direkteur fan it stienfabryk, dat yn it doarp bestie fan 1736 oant 1919, en yn 1920 ôfbrutsen waard. Dit fabryk hiet d'Orebyter, de direkteurswente giet troch it libben as De Oorebyt. Op in tinkstien yn 'e direkteurswente, dy't sels datearret út 1731, steane twa fjochtsjende manlju ôfbylde mei dêrby de tekst:

Door de Nyt wordt Twist Geboren

Door Gebyt Dit Oir Verloren

Neffens it ferhaal soene twa soannen fan 'e slothear fan Grut Heeremastate spul krigen hawwe om in fanke. By de slaanderij dy't dêrop folge, soe de iene by de oare in ear ôfbiten hawwe. It tichelwurk soe dêrtroch oan syn namme kommen wêze.

It haadgebou fan it bûten Skatzenburch, mank de beammen fan Kwestjebosk.

Bûten it doarp stiet oan 'e Eastryp it bûtenplak Skatzenburch (Schatzenburg), dat dêr yn 1698 troch Harmannus Huber, de siktaris fan 'e Steaten fan Fryslân, sette litten waard op it stee dêr't earder Brantsmastate stie. Neffens Santema waard it bûten doedestiden omskreaun as een nieuw woonjuys met een Vlaams gewel. Yn 'e earste helte fan 'e achttjinde iuw wenne dêr Agnes Alida Huber, dy't it gasthûs (âldereintehûs) "Vredenhof" yn it doarp stifte. Oare bewenners fan it bûten wiene û.o. Johannes Lambertus Huber, Cornelis Martinus Haersma en dr. Assuerus Quaestius. Dy lêste makke yn 1887 Skatzenburch mei trije pleatsen oan it gasthûs ta om dat in finansjeel solide basis te ferskaffen. Sûnt mocht it bûten troch de fâden en fâdessen fan it gasthûs bewenne wurde. Om it bûten hinne stiet in kloft beammen dy't yn 'e folksmûle (alteast, foarhinne) Kwestjebosk neamd waard, neffens it ferhaal nei in net by namme neamde jonker fan Skatzenburch dy't oer alles sei: "Tsja, 't is in kwestje."

It al neamde gasthûs "Vredenhof", dat yn 1745 sftifte waard troch Agnes Alida Huber, bestie yn 't earstoan út seis wenten. Persiis in iuw letter, yn 1845, waarden dêr oan 'e efterkant nochris seis wenten tsjinoan boud. Dy dûbele rige fan tolve wenten waard yn 'e tweintichste iuw gearfoege en ferboud ta seis wat rommere huzen (Dûbelestreek 19-29). It gehiel is wytkalke en hat oan 'e strjitkant twa klokgevels mei oansetkrollen. Yn 'e jierren 1872-1876 is der 100 m súdliker in útwreiding kommen oan 'e trochgeande wei troch it doarp (It Heech 6-40). Dat waard in rige wenten yn neoklassisistyske styl nei in ûntwerp fan C.S. Reitsma, dat yn trije fazen set waard en in 1980 yngeand ferboud is.

De útwreiding fan it gasthûs "Vredenhof", oan It Heech, fan 'e sydkant ôf besjoen.

Yn 'e Rypster himrik steane fierders in trijetal poldermûnen: De Puollen, Keimpetille en de Hatsumermûne. De Puollen, dy't yn 'e eardere útbuorren mei deselde namme likernôch 1 km eastlik fan it doarp stiet, is in grûnsiler dy't yn 1850 boud waard foar de bemealling fan 'e 365 ha grutte Easterpolder, tsjintwurdich ûnderdiel fan 'e polder De Puollen. Lang ferkearde dizze mûne yn in ferfallen steat, mar yn 1984/1985 is er restaurearre, en hoewol't er net mear oansletten is op 'e Fryske boezem, is er noch wol mealfeardich. De grûnsiler Keimpetille stiet súdwestlik fan 'e Rypster buorren, oan 'e súdkant fan it Van Harinxmakanaal, foar de eigentlike útbuorren Keimpetille oer, dy't oan 'e noardkant fan it kanaal yn Frjentsjerteradiel leit. Dizze mûne datearret út 1870 en waard yn 1987 op syn hjoeddeistige lokaasje pleatst om 'e Hatsumerpolder te bemeallen. De Hatsumermole, ta einbeslút, stiet súdlik fan Dronryp yn 'e útbuorren Hatsum. Dit is ek al in grûnsiler, dy't yn 1878 boud waard foar de bemealling fan 'e 60 ha grutte polder Sikma. Hy is yn 1988/1989 restaurearre en yn 2003 fan in nije kap foarsjoen. Alle trije poldermûnen binne eigendom fan 'e Stifting Moles yn Menameradiel en kinne op ôfspraak besichtige wurde.

De mûne De Puollen, by Dronryp.

Mienskip

Dronryp beskikt oer in iepenbiere bibleteek, in supermerk en ferskate oare winkels. Der binne trije basisskoallen, wêrfan't de Iepenbiere Basisskoalle "De Romte" de âldste is. De roomske Sint-Radbodusskoalle waard yn 1875 iepene, en de Kristlike Basisskoalle "It Anker", stifte troch otterdoks-herfoarmden en grifformearden, datearret fan 1908. Foar senioaren is der it soarchstipepunt "Drenningahof" en Stifting "It Palet". Foar de jongerein wie der earder it jeugdsintrum "Interije".

It molkfabryk "De Takomst" (oprjochte yn 1892 as "De Volharding"), dat op 6 novimber 2009 noch lanlik yn it nijs kaam doe't der in wolk salpetersoer ûntsnapte, moast yn 2011 slute. Oan it Van Harinxmakanaal stiet noch wol de hinneslachterij fan Van der Meer, dy't no ien fan 'e grutste wurkjouwers yn it doarp is. Yn 'e buorskip Hatsum leit it Stasjon Dronryp oan it spoar fan Ljouwert nei Harns. Fuort dêrnjonken stiet it restaurant Op Hatsum.

It doarpsblêd fan Dronryp hjit De Gearfetter. Alle jierren wurdt yn ein maaie of begjin juny yn it doarp de Rypster Merke holden, de grutste doarpsmerke fan Noard-Nederlân. Yn 'e twadde helte fan augustus fynt yn Dronryp it Skots & Skeef Festival plak.

It restaurant Op Hatsum, yn 'e buorskip Hatsum.

Ferienings

• Fuotbalferiening Dronryp - fuotbal
• It Nut
• d'Alde Wite - aktiviteiten
• Feriening foar Folksfermaken Sjirk de Wal - keatsen en merke
• Brenningahof - biljerten
• DOS Dronrijp - gymnastyk
• DSVS - follybal
• Gezelligheid Troef - bridge
• Studio Si Nan Ju - tangsudo
• De Alve Oksen - karnavalsferiening
• Hâld Moed - toaniel

De Hatsumermûne, yn 'e útbuorren Hatsum.

Demografy

Oant fier yn 'e 1970-er jierren ta wie Dronryp yn grutte altyd it twadde doarp fan 'e gemeente Menameradiel, nei Berltsum, mar foàr it haadplak Menaam. Yn 'e twadde helte fan 'e jierren santich is it doarp lykwols ek Berltsum foarby stribbe. De ynwennerstallen fan Dronryp litte in stadige stiging sjen, mei inkeld yn 'e midden fan 'e fyftiger jierren fan 'e tweintichste iuw in lytse tebekfal. De ynwenners fan Dronryp binne Rypsters. Harren tradysjonele skelnamme is "oksen".

Befolkingsgroei

Jier Befolking 1714 750 1748 760 1796 919 1815 1.043 1855 1.647 1880 1.942 1954 2.018

Jier Befolking 1959 1.981 1964 1.902 1969 1.906 1974 2.254 2004 3.250 2008 3.400 2011 3.500

It ynterieur fan D'Alde Wite.

It oargel fan D'Alde Wite.

Godstjinst

Dronryp stiet derom bekend dat it ien fan 'e grutste roomske enklaven yn Fryslân is, yn 'e mande mei sokke plakken as Boalsert, Reahûs en Blauhûs. De Rypster parochy hat altyd de iennichste fan Menameradiel west. Yn 1796 wiene der 173 belidende roomsen op in totale doarpsbefolking fan 919 minsken, wat delkomt op 18,8% fan 'e befolking, oftewol krapoan in fyfdepart. Oan 'e protestantske kant wie Dronryp yn 'e njoggentjinde iuw en de earste helte fan 'e tweintichste iuw útsprutsen frijsinnich; de otterdoks-herfoarmden tsjerken yn Menaam. Yn 1897 waard der yn Dronryp troch bemuoienis fan 'e grifformearde klassis Frjentsjer in selsstannige grifformearde gemeente oprjochte. Dy is nei 2000 yn in Samen op Weg-proses mei de herfoarmden opgien yn 'e feriene protestantske gemeente. Minnisten hawwe der yn Dronryp nea net in soad west; sels yn 1796 waarden der mar fiif teld.

Ferneamde Rypsters

Stânbyld fan Alma Tadema yn Dronryp

Berne yn Dronryp

• Douwe fan Glins (†1573), Frysk frijheidsstrider
• Petrus Schotanus à Sterringa (1601-<1675), keunstskilder
• Eise Eisinga (1744-1826), wolkjimmer en astronoom
• Johannes Lambertus Huber (1750-1826), politikus en rjochter
• Rutger Adolf Benthem Reddingius (1801-1863), dokter en boargemaster
• Lourens Alma-Tadema (1836-1912), keunstskilder
• Michael Jan de Goeje (1836-1909), oriïntalist en arabist
• Coert van Dalsen Fontein (1842-1897), amtner en politikus
• Cornelis Boersma (1901->1975), keatspublisist
• Theo Lambooij (1901-1995), musikus
• Willem van Althuis (1926-2005), byldzjend keunstner
• Gryt van Duinen (1950), sjoernaliste en programmamakster

Oare bekende ynwenners

• Harmannus Huber, siktaris fan 'e Steaten fan Fryslân en boargemaster fan Snits (1663-1730)
• Elizabeth Huber-De Hertoghe, frou fan Harmannus Huber (1666-1751)
• Agnes Alida Huber, stiftster fan it gasthûs "Vredenhof" (1702-1774)
• Assuerus Quaestius, jurist en keunstsamler (1815-1887)
• Aart Staartjes, Nederlânsk akteur, regisseur, presintator, dokumintêremakker en skriuwer (1938)

Sjoch ek

• Fryske doarpen

Keppelings om utens

• Offisjele doarpswebside fan Dronryp

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

referinsjes: boarnen: Santema, O., en Ypma, dr. Y.N., ûnder redaksje fan, Skiednis fan Menameradiel, Ljouwert, 1972 (Fryske Akademy), ISBN 9 06 17 14 273. Bosma, Andries, en Dijkstra, Harrie, Net Ferjitte... Niet Fergete: Menaldumadeel en Het Biltdt in de Jaren 1940-1945, Frjentsjer, 1995 (Van Wijnen), ISBN 9 05 19 41 307.