1939

Iuwen:	15e	16e	17e	18e	19e	20e iuw	21e	22e	23e	24e	25e
Jierren:	1934	1935	1936	1937	1938	1939	1940	1941	1942	1943	1944

Kalinders
Gregoriaanske kalinder	1939 MCMXXXIX
Ab urbe condita	2692
Armeenske kalinder	1388 ԹՎ ՌՅՁԸ
Etiopyske kalinder	1931 – 1932
Hebriuwske kalinder	5699 – 5700
Hindoekalinders
- Vikram Samvat	1994 – 1995
- Shaka Samvat	1861 – 1862
- Kali Yuga	5040 – 5041
Iraanske kalinder	1317 – 1318
Islamityske kalinder	1358 – 1358
Juliaanske kalinder	Gregoriaansk min 13 dgn.
Sineeske kalinder	4635 – 4636 乙寅 – 丙卯

1939 is in gewoan jier dat begjint mei in snein. (Gregoriaanske kalinder foar 1939.)

Dit jier makket ûnderdiel út fan it desennium fan 'e 1930-er jierren.

Foarfallen

• 2 jannewaris - Yn nazy-Dútslân wurdt de Rykssintrale ta Befoarding fan de Joadske Emigraasje oprjochte, in organisaasje dy't de emigraasje (eins: ferballing) fan Joaden út Dútslân oanfiterje moat.
• 26 jannewaris - Yn 'e Spaanske Boargeroarloch nimme de faksisten fan generaal Francisco Franco de Katalaanske haadstêd Barseloana yn.
• 28 jannewaris - Sûnt de Fal fan Barseloana, twa dagen earder, binne al 15.000 Katalanen nei Frankryk flechte.
• 22 febrewaris - Nederlân erkent it faksistyske rezjym fan diktator Francisco Franco as it legitime regear fan Spanje.
• 27 febrewaris - Frankryk erkent it faksistyske rezjym fan diktator Francisco Franco as it legitime regear fan Spanje.
• 28 febrewaris - It Feriene Keninkryk erkent it faksistyske rezjym fan diktator Francisco Franco as it legitime regear fan Spanje.
• 13 maart - It rjochtlike regear fan Spanje moat foar de opmars fan 'e faksisten fan generaal Francisco Franco en foar ûnderlinge wapene konflikten tusken de ferskillende republikeinske faksjes de wyk nimme nei Frankryk en wurdt in regear-yn-ballingskip.
• 15 maart - De Tsjechoslowaakske presidint Emil Hácha wurdt ûntbean troch de Dútske diktator Adolf Hitler. Under swiere druk jout er ta oan 'e Dútske easken: Tsjechoslowakije ferliest syn ûnôfhinklikheid en hâldt op te bestean. It westlik diel wurdt no it Protektoraat Bohemen en Moraavje, dat tenei diel útmeitsje sil fan nazy-Dútslân. It eastlike diel wurdt yn namme ûnôfhinklik as de Slowaakske Republyk, mar wurdt eins in Dútske fazalsteat. Yn it uterste easten ropt Roeteenje ek de ûnôfhinklikheid út ûnder de namme Karpato-Oekraïne.
• 16 maart - It Hongaarske leger beset neffens de ôfspraken mei nazy-Dútslân it uterste easten fan Tsjechoslowakije, dat ûnder de namme Karpato-Oekraïne juster de ûnôfhinklikheid útrôp.
• 19 maart - De Dútske diktator Adolf Hitler easket de 'weromjefte' fan it Memellân, in troch etnyske Dútsers bewenne kuststripe fan Litouwen.
• 21 maart - De Dútske diktator Adolf Hitler easket de anneksaasje troch Dútslân fan 'e Frije Stêd Danzig, wêrfoar't tastimming fan Poalen nedich is. It Poalske regear yn Warsjau wegeret ta te jaan oan Hitler syn easken, om't út 'e ûndergong fan Tsjechoslowakije dúdlik wurden is dat er altyd wol wer mei nije easken komme sil.
• 22 maart - Litouwen stiet it Memellân ôf oan nazy-Dútslân, dat de krite anneksearret.
• 28 maart - De faksistyske diktator Francisco Franco hâldt syn yntocht yn 'e Spaanske haadstêd Madrid.
• 30 maart - Yn 'e Spaanske Boargeroarloch jouwe de lêste republikeinske troepen har oer oan 'e faksistyske opstannelingen fan generaal Francisco Franco.
• 1 april - De Spaanske Boargeroarloch einiget nei trije jier bloedferjitten yn in oerwinning foar de faksisten fan generaal Francisco Franco, dy't no diktator fan Spanje wurdt.
• 3 april - De Feriene Steaten erkenne it faksistyske rezjym fan diktator Francisco Franco as it legitime regear fan Spanje.
• 7 april - Italjaanske troepen dogge in ynfal yn Albaanje nei't kening Zog wegeret om yn te stimmen mei nije easken fan Italjaanske kant. De Albanezen biede fûleindich ferset, mar moatte binnen in pear dagen belies jaan. Kening Zog nimt de wyk nei it bûtenlân.
• 10 april - It Nederlânske regear lit by it Drintske Westerbork in flechtlingekamp oanlizze foar de opfang fan útwykte Dútske Joaden.
• 12 april - Itaalje anneksearret Albaanje. De Italjaanske kening Fiktor Emanuel III wurdt útroppen ta kening fan Albaanje.
• 28 april - De Dútske diktator Adolf Hitler seit it non-agresjepakt tusken syn lân en Poalen op.
• 8 maaie - Spanje seit syn lidmaatskip fan it Folkebûn op.
• 22 maaie - Yn Berlyn tekenje de Dútske en Italjaanske diktators Adolf Hitler en Benito Mussolini it Staalpakt, in militêr bûnsgenoatskip tusken harren lannen.
• 2-4 july - Yn New York wurdt de earste World Science Fiction Convention holden.
• 4 augustus - De faksistyske Falange wurdt yn Spanje de iennichst tastiene politike partij.
• 20 augustus - By skermutselings oan 'e grins fan Mantsjoerije en Mongoalje behellet it Reade Leger ûnder lieding fan generaal Georgy Zjûkov in grutte oerwinning op Japanske troepen.
• 23 augustus - Yn Moskou slute de Sovjet-Uny en nazy-Dútslân in net-oanfalsferdrach, it Molotov-Ribbentroppakt, ferneamd nei de ministers fan Bûtenlânske Saken Vjatsjeslav Molotov en Joachim von Ribbentrop.
• 26 augustus - Yn 'e Joegoslavyske haadstêd Belgrado slute de Joegoslavyske premier Dragiša Cvetković en de Kroätyske foaroanman Vladko Maček in akkoart foar de ynterne autonomy fan Kroaasje binnen it Joegoslavyske steatsferbân.
• 30 augustus - Poalen giet oer ta de mobilisaasje fan syn kriichsmacht.
• 1 septimber - Dútske troepen dogge in ynfal yn Poalen. Poalen ferklearret nazy-Dútslân de oarloch. Nazy-Dútslân anneksearret de Frije Stêd Danzig. Begjin fan 'e Twadde Wrâldoarloch.
• 3 septimber - It Feriene Keninkryk, Frankryk, Austraalje en Nij-Seelân ferklearje nazy-Dútslân de oarloch.
• 4 septimber - Nepal ferklearret nazy-Dútslân de oarloch. Nederlân en Belgje ferklearje harren neutraal.
• 5 septimber - De Feriene Steaten ferklearje harren neutraal.
• 6 septimber - Súd-Afrika ferklearret nazy-Dútslân de oarloch. Egypte ferbrekt de diplomatike betrekkings mei nazy-Dútslân.
• 9 septimber - Yn it ramt fan 'e Dútske ynfal yn Poalen begjint de Slach om Warsjau.
• 10 septimber - Kanada ferklearret nazy-Dútslân de oarloch.
• 17 septimber - De Sovjet-Uny docht in ynfal yn it easten fan Poalen en beset it lân oan 'e Curzon-liny ta.
• 18 septimber - It regear fan Poalen wykt út nei Roemeenje en wurdt in regear-yn-ballingskip.
• 19 septimber - De earste ûnderdielen fan 'e Britske Ekspedysjemacht (BEF) lânje yn Frankryk.
• 21 septimber - De Roemeenske premier Armand Călinescu wurdt by in oanslach troch leden fan de faksistyske Izeren Garde fermoarde.
• 27 septimber - Ein fan de Slach om Warsjau: de Poalske haadstêd kapitulearret foar de Dútske oermacht.
• 29 septimber - De Poalske generaal Władysław Sikorski rjochtet yn Frankryk de Poalske Striidkrêften yn it Westen op.
• 29 septimber - De Sovjet-Uny slút in militêr bûnsgenoatskip mei Estlân, dat de legering fan 25.000 man fan it Reade Leger yn Estlân omfiemet.
• 3 oktober - Yn Nederlân wurdt it lêste gat tichte yn 'e Mardyk, om wat de Noardeastpolder wurde moat hinne. Dêrmei is Urk gjin eilân mear.
• 3 oktober - De Sovjet-Uny slút in militêr bûnsgenoatskip mei Letlân, dat de legering fan 25.000 man fan it Reade Leger yn Letlân omfiemet.
• 6 oktober - De lêste Poalske troepen dy't noch trochfochten, jouwe har oer. Hiel Poalen is no beset. De Dútske diktator Adolf Hitler stelt oan it Feriene Keninkryk en Frankryk foar om frede te sluten op basis fan 'e status quo. De Alliëarden kinne dit foarstel net serieus nimme.
• 10 oktober - De Sovjet-Uny slút in militêr bûnsgenoatskip mei Litouwen, dat de legering fan 20.000 man fan it Reade Leger yn Litouwen omfiemet.
• 15 oktober - Nazy-Dútslân slút mei Estlân en Letlân in ferdrach oer de 'repatriëarring' fan 'e Baltyske Dútsers, de etnysk Dútske minderheid yn dy lannen. Dy 'repatriëarring' nimt lykwols de foarm oan fan in twongen deportaasje.
• 24 oktober - Underhannelings tusken de Sovjet-Uny en Finlân oer it legerjen fan inkele tsientûzenen soldaten fan it Reade Leger yn Finlân mislearje om't de Finnen út noch yn gjin útlânske militêren op harren gerjochtichheid hawwe wolle.
• 26 oktober - Nazy-Dútslân fiert de anneksaasje út fan 'e etnysk Dútske dielen fan Poalen. De rest fan it besette gebiet wurdt omfoarme ta de Generaal-gûvernemint Poalen.
• 2 novimber - It eastlike diel fan Poalen, dat beset is troch de Sovjet-Uny, wurdt nei in foar de foarm holden referindum opdield tusken de Sosjalistyske Sovjetrepublyk Wyt-Ruslân en de Sosjalistyske Sovjetrepublyk Oekraïne.
• 4 novimber - It Amerikaanske Kongres wiziget de Amerikaankse Neutraliteitswet sadanich dat it foar it regear fan presidint Franklin D. Roosevelt mooglik wurdt om wapens te leverjen oan it Feriene Keninkryk en Frankryk.
• 17 novimber - De Dútske Kriegsmarine kriget de opdracht om ek passazjiersskippen ta sinken te bringen. Dit betsjut it begjin fan 'e ûnbeheinde dûkboatoarloch.
• 30 novimber - It Reade Leger fan 'e Sovjet-Uny falt Finlân binnen, mar stjit ûnferwachts op fûleindige wjerstân fan it Finske Leger. Dit is it begjin fan 'e Winteroarloch.
• 14 desimber - Op útstel fan Argentynje en Oerûguay wurdt de Sovjet-Uny út it Folkebûn setten foar de ynfal yn Finlân.
• 23 desimber - De earste Kanadeeske troepen lânje yn Frankryk.

Berne

jannewaris

• 8 - Manfred de Graaf, Nederlânsk akteur. († 2018)
• 10 - Scott McKenzie, Amerikaansk sjonger († 2012)
• 17 - Itty Sluis, Frysk skriuwster († 2011)

febrewaris

• 15 - Ole Ellefsæter, Noarsk skyrinner († 2022)
• 19 - Roel Slofstra, Frysk trûbadoer
• 27 - Kenzō Takada - Japansk stilist († 2020)

maart

• 8 - Lidia Skoblikova, Russysk reedrydster
• 9 - Eef Brouwers, Nederlânsk bestjoerder, amtner, sjoernalist en nijslêzer († 2018)
• 15 - Gunnar Daan, Nederlânsk arsjitekt († 2016)

april

• 13 - Seamus Heaney, Noardiersk dichter en oersetter († 2013)
• 21 - Wim Bors, Frysk fotograaf, skilder en inisjatyfnimmer Media Art Festival Fryslân († 2010)
• 30 - Pieter van Vollenhoven, Nederlânsk bestjoerder en prins

maaie

• 1 - Johano Strasser, Dútsk skriuwer, útjouwer en politikolooch
• 7 - Ruud Lubbers, premier fan Nederlân († 2018)
• 17 - Wim de Bie, Nederlânsk komediant († 2023)
• 23 - Maarten Biesheuvel, Nederlânsk sdkriuwer († 2020)
• 24 - Gert Schutte, Nederlânsk politikus († 2022)

juny

• 10 - Jelle Buising, Frysk musikus († 2013)
• 29 - Sante Gaiardoni, Italjaansk hurdfytser († 2023)

july

• 11 - Seth Gaaikema, Nederlânsk kabaretier, musicalskriuwer en fertaler († 2014)
• 28 - Jan-Just Bos, Nederlânsk roeier, botanikus en presintator († 2003)

augustus

• 11 - Pier Alma, Frysk fuotballer († 2000)
• 31 - Clyde Warrior, Amerikaansk aktivist († 1968)
• 31 - Jerry Allison, Amerikaansk drummer († 2022)

oktober

• 14 - Willem de Ridder, Nederlânsk keunstner († 2022)
• 18 - Lee Harvey Oswald, moardner fan 'e Amerikaanske presidint John F. Kennedy († 1963)
• 27 - John Cleese, Ingelsk akteur

novimber

• 7 - Eiður Svanberg Guðnason, Yslânsk politikus († 2017)
• 10 - Russell Means, Amerikaansk aktivist en akteur († 2012)
• 26 - Tina Turner, Switsersk/Amerikaansk sjongeres († 2023)

desimber

• 10 - Jant van der Weg, Frysk skriuwster en sjoernaliste
• 21 - Cees Andriesse, Frysk natuerkundige, skriuwer en wittenskipshistoarikus

datum ûnbekend

• Victor Golla, Amerikaansk antropolooch en taalkundige

Ferstoarn

jannewaris

• 8 - Charles Eastman, Amerikaansk histoarikus en skriuwer (* 1859)
• 9 - Nynke fan Hichtum, Frysk skriuwster (* 1860)
• 22 - Peder Østlund, Noarsk reedrider (* 1872)
• 28 - William Butler Yeats, Iersk dichter (* 1865)

maart

• 2 - Howard Carter, Ingelsk argeolooch (* 1874)

april

• 16 - Jan Hepkes Wouda, Frysk fellekeapman en swetser (* 1862)

july

• 1 - Louis Davids, Nederlânsk kabaretier en revu-artyst (* 1883)
• 19 - Willem Cornelis de Groot, Frysk arsjitekt (* 1853)

augustus

• 22 - Johannes Kolk, Frysk politikus (* 1878)

septimber

• 23 - Sigmund Freud, Eastenryksk psychiater (* 1856)

oktober

• 1 - Anne Veenbaas, feearts (* 1884)
• 23 - Zane Grey, Amerikaansk skriuwer (* 1872)

novimber

• 8 - Engel Molenaar, Flylânsk ûnderwizer en publisist (* 1868)
• 20 - Onno Harmens Sytstra, Frysk skriuwer (* 1858)

desimber

• 14 - Helene Kröller-Müller, Nederlânsk keunstsamler (* 1869)

datum ûnbekend

• Valentine McGillycuddy, Amerikaansk legerdokter en boargemaster (* 1849)

Literatuer

prizen

• De Finske skriuwer Frans Eemil Sillanpää wint de Nobelpriis foar de Literatuer

romans

• Arthur van Schendel, De Zeven Tuinen

ferhalebondels

• Jean-Paul Sartre, Le Mur

toaniel

• T.S. Eliot, The Family Reunion

non-fiksje

• Norbert Elias, Über den Prozeß der Zivilisation
• Antoine de Saint-Exupéry, Terre des Hommes

Muzyk

singles

• Glenn Miller Orchestra, In the Mood
• Judy Garland, Over the Rainbow
• Erskine Hawkins, Tuxedo Junction

Byldzjende keunst

• 
  Kat (1939) Gra Rueb, De Haach, Suderpark

Jierren:	1934	1935	1936	1937	1938	1939	1940	1941	1942	1943	1944
Iuwen:	15e	16e	17e	18e	19e	20e iuw	21e	22e	23e	24e	25e

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory 1939 fan Wikimedia Commons.