Springe nei ynhâld

Surhústerfean

Ut Wikipedy
Surhústerfean
Surhústerfean yn eastlike rjochting
Surhústerfean yn eastlike rjochting
Emblemen
               
Polityk
Lân flagge fan Nederlân Nederlân
Provinsje Fryslân
Gemeente Achtkarspelen
Sifers
Ynwennertal 6.100 (1 jannewaris 2023)[1]
Oerflak 7,88 km², wêrfan:
- lân: 7,87 km²
- wetter: 0,01 km²
Befolkingsticht. 864 ynw./km²
Oar
Tiidsône UTC +1
Simmertiid UTC +2
Koördinaten 53° 10' N 6° 09' E
Offisjele webside
Side Surhústerfean
Kaart
Surhústerfean (Fryslân)
Surhústerfean

Surhústerfean is ien fan de tolve doarpen fan de Fryske gemeente Achtkarspelen.

By it doarp hearre ek de buorskippen Blauhûs, in diel fan Koartwâld en It Wyldfjild. De Fjouwerhústerwei is ferneamd nei de buorskip Fjouwerhûzen.

Surhústerfean hat 6.100 (1 jannewaris 2023)[2] ynwenners.

Surhústerfean is oan ein 16e iuw ûntstien doe't de earste turfgravers en skippers harren dêr nei wenjen setten. It ha benammen de muontsen west dy't fan ynfloed west hawwe op it ûntstean. Hja hearden ta de pioniers fan de ferfeanting, dêrnei kamen al rillegau de ambachtslju en winkellju.

De eardere feart fan Surhústerfean

De namme fan it doarp betsjut letterlik 'Surhuzumerfean', de feangrûnen súdlik fan it tsjintwurdich lytsere, mar âldere Surhuzum. De abt fan it kleaster Jeruzalim yn Gerkeskleaster sluet doe in kontrakt mei Utertske ûndernimmers om de hege feanen ôf te graven. De wiken en de feart (Dimpte Feart) dy't troch de flekke rûnen binne tichtsmiten.

Súdeastlik fan it doarp begjint it âlde rivierke de Lauwers, al is dat dêr net mear as in foege sleat.

Tsjintwurdich hat Surhústerfean ekonomysk sjoen in regionale funksje, mei in foech winkelbestân, ferskate hoarekafoarsjennings en in tal yndustriële bedriuwen.

Toerplein

De Meniste Gemeente fan Surhústerfean ûntstie om 1600 by de ferfeantings. Om 1620 hat der seker al in fermanje stien om't de earste bekende learaar Gabbe Paulus stoar yn 1643. De predikanten yn letter tiid (lykas D. Pekelharing) hawwe in bydrage levere oan de ferbettering fan Surhústerfean. De hjoeddeiske fermanje is fan 1804.
Fan 1720 oant 1729 hat der in groep Dútske menisten yn Surhústerfean of omkriten wenne. Se lieten har dope yn in poel by Koartwâld. Fan harren is fierders net folle bekend. Fan Surhústerfean gienen sy oer Rotterdam mei it skip ‘Allen’ nei de Feriene Steaten fan Amearika. Se fêstigen har yn Pennsylvania en foarmen dêr de Church of Brethren

De flekke hat in feriening foar Doarpsbelang dy't gearkomsten hat yn multyfunksjoneel sintrum It Fleckehûs. It doarp hat as basisskoallen It Skriuwboerd, De Bernebrêge en De Hoekstien. As eveneminten wurde alle jierren in kross hâlden, in hurdfytswedstryd (de Profomgong fan Surhústerfean) en in konkoers hippyk. Der is ek in VVV-kantoar yn Surhústerfean. Fan 1945 oant 2019 wie der yn Surhústerfean in selsstannige boekhannel fêstige, Boekhannel Douma.

De Fryske Rie foar Heraldyk hat it doarp Surhústerfean op 4 septimber 1986 de erkenning 'Flekke' takend. Flek of flekke is yn Fryslân de ûnoffisjele oantsjutting fan in grut doarp, dat eins yn de ûntwikkeling fan doarp nei stêd stykjen bleaun is. Se hiene faak mear rjochten as de trochsneed doarpen, lykas rjocht fan waach en rjochtspraak. De flekken wurde ferdield yn de iere en lettere flekken. Drachten, De Gordyk, It Hearrenfean en Surhústerfean hearre ta dy lêste groep. Se binne yn de 17e en 18e iuw ta ûntwikkeling komd. De flekkewapens ûnderskiede har fan de gewoane doarpswapens, trochdat se wol in kroan fiere.

Doarpstsjerke
Fermanje

Surhústerfean hie yn de jierren 1980 noch fjouwer skoallen foar fuortset ûnderwiis. Foar dy tiid wie der sels ek noch in Lânbouskoalle oan de Dimpte Feart. Yn de jierren 1980 ferdwûn de húshâldskoalle oan De Dellen, dy't ferboud waard ta tsjerke. Nei't ek de iepenbiere MAFU oan de Jan Binnesleane ferdwûn, wiene der noch twa: de kristlike MAFU (Lauwers Kolleezje) en it Singelland Kolleezje, dy't yn 2016 fusearren ta de Skoalle Mienskip Singelland.

  • Iepenbiere Skoalle Mienskip Singelland
  • Kristlike basisskoalle 'De Bernebrêge'
  • Kristlike basisskoalle 'De Hoekstien'
  • Iepenbiere basisskoalle 'It Skriuwboerd'
Mûne Koartwâld
  • Fûgelferiening Surhústerfean (Webstee)
  • Fûgelwacht Stynsgea/Surhuzum (webstee)
  • Fuotbalferiening 't Fean 58 (webstee)
  • Kuorbalferiening KV It Fean
  • Skeelerferiening
  • Frouljuskoar 'Noaten op 'e Sang'

Befolkingsferrin

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Jier 1955 1960 1965 1970 1973 1990 2004 2008 2010 2021
Ynwenners 2.801 3.140 3.524 4.026 4.602 5.866 5.740 5.757 5.874 6.055

Bekende Feansters

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
  • Museum Ot en Sien

Alle strjitten yn Surhústerfean.

Iepenbier ferfier

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Buslinen fan ferfierder Arriva:

Buslinen fan ferfierder Qbuzz:

Keppeling om utens

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. https://opendata.cbs.nl/statline
  2. https://opendata.cbs.nl/statline

Achtkarspelen
Doarpen en útbuorrens:
BoelensloaneBûtenpostDroegehamGerkeskleasterDe HarkemaKoatstertilleStynsgeaStrobosSurhústerfeanSurhuzumTwizelTwizelerheide
Buorskippen:
BlauforlaetBlauhûsBuwekleasterDykhuzenHamsherneKoartwâldDe KoatenKûkherne (foar in part)De Lêste StoerLytsepostOphûsReahelReaskuorreSurhuzumer Mieden
· · Berjocht bewurkje