Miami Beach (Floarida)
| Miami Beach | ||
| ||
| It súdlike part fan Miami Beach, mei op 'e eftergrûn, oarekant it wetter, de stêd Miami. | ||
| Emblemen | ||
 
| ||
| Bestjoer | ||
| Lân |  Feriene Steaten
| |
| Steat |  Floarida
| |
| County |  Miami-Dade County
| |
| Gemeente | Miami Beach
| |
| Sifers | ||
| Ynwennertal | 88.885 (2019) | |
| Oerflak | 48,5 km² (ynkl. wetter) 18,2 km² (allinnich lân) | |
| Befolkingsticht. | 4.883,8 / km² | |
| Stêdekloft | Miami | |
| Hichte | 1,2 m | |
| Oar | ||
| Stifting | 1912 | |
| Tiidsône | UTC –5 | |
| Simmertiid | UTC –4 | |
| Koördinaten | 25°48′47″N 80°08′03″W | |
| Offisjele webside | ||
| www.miamibeachfl.gov | ||
| Kaart | ||
| ||
| De lizzing fan Miami Beach yn Miami-Dade County en yn 'e steat Floarida. | ||
Miami Beach is stêd en baaiplak yn it suden fan 'e Amerikaanske steat Floarida. It heart ta de stêdekloft fan Miami, mar is in selsstannige gemeente dy't bestjoerlik los stiet fan dy gruttere, oanbuorjende stêd. Miami Beach leit op in stikmannich foar in diel natuerlike en foar in diel keunstmjittige barriêre-eilannen foar de eastkust fan it Floarida-skiereilân, en wurdt ynklamme tusken de Atlantyske Oseaan yn it easten en de Biscaynebaai yn it westen, dy't de stêd skiedt fan Miami. De súdlike wyk South Beach fan Miami Beach foarmet yn 'e mande mei de binnenstêd fan Miami en de haven fan Miami it kommersjele hert fan Súdlik Floarida. Sels stiet Miami Beach benammen bekend as in toeristyske bestimming, omreden fan syn strannen. Neffens in offisjele skatting út 2019 hie de stêd doe krapoan 89.000 ynwenners.
Geografy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Miami Beach leit yn it súdlike part fan 'e Amerikaanske steat Floarida, oan 'e súdeastlike kust fan it Floarida-skiereilân. De hiele stêd befynt him op in stikmannich barriêre-eilannen, wêrfan't guon op natuerlike wize ûntstien binne, wylst oaren relatyf koartby op keunstmjittige wize kreëarre binne troch de minske, troch opspuiting fan sân. Oan 'e eastlike kant fan 'e eilannen leit de iepen Atlantyske Oseaan, wylst oan 'e westlike side de Biscaynebaai leit, in smelle seestrjitte dy't Miami Beach skiedt fan it fêstelân fan Floarida en de rest fan 'e stêdekloft fan Miami.
Yn totaal beslacht Miami Beach in oerflak fan 48,5 km², wêrfan't 30,2 km² út oerflaktewetter bestiet (benammen yn 'e Biscaynebaai) en mar 18,2 km² út drûch lân. De stêd is opmakke út trije wichtige wiken. Fan noard nei súd binne dat North Beach, Mid-Beach en South Beach. Elts binne dy stedsdielen wer opboud út ferskate buerten. South Beach foarmet mei de binnenstêd en de haven fan Miami, op it oanbuorjende fêstelân, it kommersjele sintrum fan Súdlik Floarida.
Miami Beach leit mar 1.20 m boppe seenivo, en by springfloed strûpe ferskate strjitten derûnder. It westlike part fan South Beach leit frijwol op seenivo en hâldt sadwaande by in gewoane floed de fuotten mar krekt drûch. Ut wittenskiplik ûndersyk troch de Universiteit fan Miami is bleken dat fan 'e midden fan 'e 2000-er jierren ôf oerstreamings as gefolch fan tijwurking almar faker foarkomme. Dat is in nammenste grutter probleem foar Miami Beach om't troch de poreuze aard fan 'e kalkstiennene ûndergrûn fan 'e stêd it opsmiten fan seediken nei ferwachting net folle úthelje sil, om't it seewetter der dan gewoan ûndertroch siperet.
Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Yn 1870 kochten heit en soan Henry en Charles Lum de eilannen oan dy't no Miami Beach foarmje foar de priis fan 75 dollarsint de acre. It earste bouwurk dat op 'e eilannen set waard, wie yn 1876 it Biscayne House of Refuge, in skûlplak foar skipbreklingen fan 'e Amerikaanske Libbensrêdingstsjinst (USLSS), dy't fan presidint Ulysses S. Grant opdracht krigen hie foar de oanlis fan sokke bouwurken by de hiele Amerikaanske kust lâns. Tsjin 'e tiid dat de Libbensrêdingstsjinst yn 1915 opgie yn 'e Amerikaanske Kustwacht, wie it Biscayne House of Refuge al yn ûnbrûk rekke. Yn 1926 waard it ferwoastge troch de Orkaan fan Miami om nea werboud te wurden.
Yn 'e 1880-er jierren besochten twa ûndernimmers út Nij-Jersey, Ezra Osborn en Elnathan T. Field, om op 'e eilannen dy't letter Miami Beach wurde soene, in kokosnuteplantaazje op te setten, mar dy waard nea winstjaand, dat úteinlik giene se oer de kop. Ien fan 'e ynvestearders fan it projekt wie de grutboer John S. Collins, dy't neitiid syn sakepartners útkocht en súkses berikte troch oare lânbougewaaksen op 'e eilannen oan te plantsjen, yn 't bysûnder avokado's. Underwilens waard oarekant Biscaynebaai yn 1896 de stêd Miami stifte, dy't troch de oanlis fan in spoarline dêrhinne útgroeie koe ta in havenplak fan belang. Om dat te fasilitearjen waard yn 1905 de Government Cut útgroeven, in breed farwetter dat sûnt Fisher Island fan 'e súdpunt fan 'e Miami Beach-eilannen skiedt.
De famylje Collins seach it potinsjeel yn fan 'e ûntwikkeling fan it foar de lânbou weardeleaze strân fan 'e eilannen as baaiplak. Dat proses sette koart nei de iuwwiksel útein yn gearwurking mei de bruorren Lummus, dy't bankiers yn Miami wiene, en de ûndernimmer Carl G. Fisher út Indianapolis. Omreden fan it strân krige it baaiplak de plaknamme Miami Beach, dat oerset wurde kin as "Miami-Strân" of "Miami oan it Strân"; as it yn Nederlân lei, hie it nei alle gedachten "Miami-oan-See" hjitten. Yn 't earstoan wie der allinne mar sprake fan deitoerisme troch strânbesikers dy't yn Miami wennen en har troch in set oerfarre lieten. Om soks te fasilitearjen waarden der badhuzen boud en itenkreamkes opset.
Tsjin 1912 setten de earste lju har op 'e eilannen sels nei wenjen. Dat wiene foar it meastepart wurknimmers fan 'e Miami Beach Improvement Company fan 'e Collins/Pancoast-famylje, dy't har dwaande holden mei it klearjen fan it binnenlân fan 'e eilannen. Dat wie oant dy tiid foar it meastepart noch in betize oerwâld fan mangroven. Behalven dat it beamkeguod fuortkappe waard, ferdjippe en ferbrede men ek de wetterrinnen. Doe't de lânseigen begroeiïng frijwol folslein ferwidere wie, waard úteinset mei de djoere oanfier fan ierde fan it fêstelân om 'e lânbougrûn te ferbetterjen en de eilannen op te heegjen en út te wreidzjen. Wat earst in 1.600 acres mjittende sânbank west hie, feroare op dy wize yn in rige eilannen mei in oerflak fan 2.800 acres.
Om dyselde tiid hinne wie de famylje Collins, mei finansiering troch de bruorren Lummus, úteinset mei de oanlis fan 'e houten brêge fan 4 km lang dwers troch de Biscaynebaai, dy't de eilannen mei it fêstelân ferbûn. De bou fan dy Collinsbrêge koste mear as $150.000, en it wie doedestiden de langste houten brêge fan 'e wrâld. Hy gie op 12 juny 1913 iepen. Yn 1915 waard it earste hotel yn Miami Beach boud, Brown's Hotel, dat noch altyd stiet (op 112 Ocean Drive). Tsjin dy tiid wennen Collins en syn famylje, Pancoast, Fisher en de bruorren Lummus allegear yn nijboude filla's op 'e eilannen, dêr't datselde jiers noch twa oare hotels, twa grutte badhuzen, in iepenbier akwarium en in golfbaan fan achttjin holes oanlein waarden. Op 26 maart 1915 waard Miami Beach bestjoerlik ûnôfhinklik fan Miami as in town, en yn 1917 krige it plak stedsrjochten.
Yn 'e 1920-er jierren ûntjoech Miami Beach him ta in fakânsjebestimming foar de superriken út it noardeasten en midwesten fan 'e Feriene Steaten. Der waarden ferskate tige lúksueuze hotels boud. It oerflak fan 'e eilannen waard fierder útwreide troch it opspuitsjen fan sân fan 'e boaiem fan 'e Biscaynebaai. Yn 1925 waard de Collinsbrêge, dy't de skipfeart troch de baai behindere, ferfongen troch de saneamde Venetian Causeway, dy't bestie út in rige ophelbrêgen. De ferwoastgjende orkaan fan Miami, dy't ek yn Miami Beach in protte skea oanrjochte, makke yn 1926 in ein oan 'e iere heechtijdagen fan it baaiplak. De Grutte Depresje, dy't yn 1929 begûn, kaam foar't der in nije súksesperioade ûntstie, mar dochs loek Miami Beach ek yn 'e Krisisjierren fan 'e 1930-er jierren noch wol toeristen oan, dy't ta de boppelaach fan 'e Amerikaanske maatskippij hearden en foar wa't it lang net sa knypte as foar oaren.
Yn 't earstoan wie der in protte antysemitisme yn Miami Beach. De measte hotels wegeren Joaden te bêdzjen, en projektûntwikkeler Carl Fisher wegere mei Joaden saken te dwaan, sadat dy inkeld besuden Fifth Street wenje koene. Pas geandewei de 1930-er jierren kaam oan dy sitewaasje in ein. Yn 'e 1940-er jierren begûnen rike Joadske famyljes yn Miami Beach sels hotels te setten. Yn dyselde snuorje krige ek de ûnderwrâld fêste foet oan 'e grûn yn it baaiplak. Ferskate ferneamde gangsters, ûnder wa maffiabaas Al Capone, en Meyer Lansky, it bekendste lid fan 'e saneamde Joadske Maffia, teagen nei har 'pinsjonearring' nei Miami Beach en stoaren dêr.
Nei ôfrin fan 'e Twadde Wrâldoarloch brocht de ekonomyske oplibbing in weach fan migranten út 'e noardlike Feriene Steaten nei Súdlik Floarida ta. Fan gefolgen groeide de befolking fan Miami Beach fan 28.000 yn 1940 nei 46.000 yn 1950 en 63.000 yn 1960. Nei de Kubaanske Revolúsje fan Fidel Castro, yn 1959, waard Súdlik Floarida oerspield troch in weach fan flechtlingen út Kuba, in barren dat ek yn Miami Beach de etnyske gearstalling fan 'e befolking dramatysk feroare. Fan 'e 1960-er jierren ôf fêstigen har ek almar mear Joadske pensionado's út 'e noardeastlike Feriene Steaten yn it baaiplak. Tsin 1980 wie 62% fan 'e ynwenners fan Joadsk komôf. Yn 'e 1980-er jierren ferfearen de measte Joaden nei oare dielen fan Súdlik Floarida, lykas Delray Beach en Boca Raton, sadat it Joadske befolkingsoandiel tsjin 1999 belune wie ta in goede 12%. Yn 'e 1990-er jierren ûntjoech Miami Beach him ta in sintrum fan 'e Amerikaanske moade-yndustry en in wenplak fan ferneamde persoanen.
Bestjoer
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Miami Beach wurdt bestjoerd troch in sânkoppich stedskommisjeregear, besteande út seis 'sljochtwei' kommisjeleden en in seremoniële boargemaster. Hoewol't dy lêste de gearkomsten fan 'e kommisje foarsit, is syn foech persiis-en-gelyk oan dat fan 'e oare kommisjeleden. Alle sân kommisjeleden wurde troch de stimberjochtige ynwenners fan Miami Beach keazen by ferkiezings. De boargemaster tsjinnet terminen fan twa jier mei in maksimum fan trije terminen, en de oare kommisjeleden tsjinje terminen fan fjouwer jier en kinne mar ien kear werkeazen wurde. De deistige lieding oer de gemeentlike organisaasje leit yn 'e hannen fan in oanstelde (net keazen) city manager (dy't ferlike wurde kin mei in gemeentesekretaris yn it Nederlânske steatsbestel).
Ekonomy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De ekonomy fan Miami Beach moat it benammen hawwe fan it toerisme. Yn 'e gemeente Miami Beach wurdt mear as 50% binnenbrocht fan alle jild dat yn 'e county Miami-Dade oan toerisme fertsjinne wurdt. Fan 'e 15,9 miljoen toeristen dy't yn 2017 yn 'e county ferbleaune, oernachte 58,5% yn Miami Beach. Dêrby giet it net mear inkeld om 'e superriken, lykas yn it ferline. Ek Spring Break, as de skoallen en universiteiten yn 'e Feriene Steaten yn it foarjier ticht binne en de studinten massaal op fakânsje geane yn sinnige baaiplakken, is foar Miami Beach fan grut belang.
It besjen wurdich
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Botanyske Tún fan Miami Beach
- Fontainebleau Miami Beach, in lúksueus hotel dat in monumintale status hat
- Joadsk Museum fan Floarida
- Ocean Drive, strjitte mei in protte histoaryske hotels yn art deco-styl
- Tinkteken foar de Holokaust (Miami Beach)
- Versace Mansion (Casa Casuarina), de filla fan 'e ferneamde Italjaanske moade-ûntwerper Gianni Versace
- Wrâldmuseum fan Eroatyske Keunst yn Miami
Susterstêden
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Miami Beach hat trettjin susterstêden:
Demografy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Neffens in offisjele skatting troch it Amerikaanske Folkstellingsburo op grûn fan gegevens fan 'e folkstelling fan 2010 hie Miami Beach yn 2019 in befolking fan 88.885 minsken. De befolkingstichtens bedroech dêrmei 4.883,8 minsken de km². De stêd is eins yn befolking efterútgien sûnt 1980, doe't der op it hichtepunt mear as 96.000 ynwenners wiene.
Neffens gegevens fan 'e folkstelling fan 2010 wie doe fan 'e befolking fan Miami Beach 16,2% âlder as 65 jier en 12,8% jonger as 18 jier. Fierders bestie 49,0% fan 'e húshâldings út ien persoan, wylst 15,6% fan 'e befolking ûnder de earmoedegrins libbe.
Wat de etnyske opbou fan 'e befolking oangiet, dy wie yn 2010 sa: 53,0% Latino's; 40,5% blanken; 3,1% swarten; 1,9% Aziaten; 0,3% Yndianen; 0,1% Polyneziërs, Melaneziërs en Mikroneziërs; 1,1% oaren of fan mingd etnysk komôf.
Mank de Latino's foarmen de Kubanen fierwei de grutste groep mei 20,0% fan 'e befolking fan Miami Beach, op ôfstân folge troch de Kolombianen (4,9%), de Argentinen (4,6%), de Portorikanen (3,7%) en oaren. Ek wiene der 1,3% negroïde Latino's (hjirboppe net meiteld by de swarten). Fan 'e blanke ynwenners fan Miami Beach hie 9,0% in Italjaanske eftergrûn, wylst 6,0% bestie út Dútsers, 3,8% út Ieren, 3,8% út Russen, 3,7% út Frânsen, 3,4% út Poalen en 3,0% út Ingelsen. Etnyske Joaden makken yn 1999 12% fan 'e befolking út.
Op taalkundich mêd waard fêststeld dat yn 2000 54,9% fan 'e befolking fan Miami Beach yn 'e hûs inkeld Spaansk spriek, wylst it Ingelsk mei 32,8% op it twadde plak kaam. De op twa nei grutste taal wie it Portegeesk, mei 3,9%, en dêrnei folgen it Frânsk (1,7%), it Dútsk (1,1%), it Italjaansk (1,0%) en it Russysk (0,9%). It Jiddysk wie de memmetaal fan 0,81% fan 'e befolking, en it Hebriuwsk fan 0,75%.
Berne yn Miami Beach
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Robin Sherwood (1952), aktrise
Stoarn yn Miami Beach
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Hilda Clark (1872-1932), aktrise
- Al Capone (1899-1947), maffiabaas
- Meyer Lansky (1902-1983), maffiabaas
- Gianni Versace (1946-1997), Italjaansk moade-ûntwerper
Klimaat
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Miami Beach hat in tropysk klimaat, mei hjitte simmers en waarme winters. Yn augustus, de waarmste moanne, is de trochsneed temperatuer oerdeis 31,2 °C, en yn jannewaris, de 'kâldste' moanne, is dat 23,1 °C. Miami Beach kriget jiers trochinoar 1.452 mm delslach. Snie falt der nea. De stêd leit gauris yn it paad fan orkanen, dy't fan 'e Atlantyske Oseaan komme en yn east-westrjochting oer de súdpunt fan it Floarida-skiereilân nei de Golf fan Meksiko raze. Oaren komme fan Kuba ôf út it Karibysk Gebiet nei it noarden ta saaien om by de eastkust fan it skiereilân lâns te skearen. De stêd is sûnt 1900 direkt troffen troch sân orkanen, wêrfan't Orkaan Cleo yn 1964 de lêste wie. Miami Beach hat skampers meikrigen fan in grut tal oare orkanen, wêrûnder Andrew (1992), Katrina (2005) en Irma (2017).
Keppelings om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References en Bibliography, op dizze side.
|
