Kalkstien

Kalstiennen boumateriaal

Kalkstien is in sedimintêr stiente dat ûntstiet troch de opsteapeling fan stoflike oerbliuwsels fan seedieren. Dêrmei bestiet kalkstien foar it grutste part út kalsiumkarbonaat (CaCO₃) en is der wolris in fossyl yn te finen. Blauwe hurdstien, bygelyks, is in soart fossile kalkstien, út de oerbliuwsels fan seeleeljes.

Likernôch 20% oant 25% fan it sedimintêre stiente is karbonaatstien, en it grutste part dêrfan is kalkstien. It restearjende karbonaatstiente is meast dolomyt, in nau besibbe stiensoarte, dat in heech persintaazje fan it mineraal dolomyt, CaMg (CO₃)₂, befettet. Magnesyske kalkstien is in ferâldere en net sekuer definiearre term, dy 't op ferskate wizen brûkt wurdt foar dolomyt, foar kalkstien dy 't in grut persintaazje dolomyt befettet (dolomityske kalkstien), of foar eltse oare kalkstien dy 't in grut persintaazje magnesium befettet. De measte kalkstien waard foarme yn ûndjippe marine miljeus, lykas kontinintale platen, hoewol't lytsere hoemannichten foarme waarden yn gâns oare miljeus. In soad dolomyt is sekundêr dolomyt, foarme troch gemyske modifikaasje fan kalkstien. Kalkstien leit oer grutte parten fan it ierdoerflak bleat, en omdat kalkstien wat oplosber is yn reinwetter, erodearret dat bleatstelde kalkstien faak ta karstlânskippen. De measte grotten binne te finen yn kalkstien.

Kalkstien hat gâns tapassings: as gemyske grûnstof foar de produksje fan semint (in essinsjeel bestândiel fan beton), as taslachstof foar de ûndergrûn fan diken, as wyt pigmint of folmiddel yn produkten as toskpasta of ferve, as boaiemferbetterer en as populêre dekorative tafoeging oan rotstunen. Kalkstienformaasjes befetsje likernôch 30% fan alle ierdoaljeservoirs fan de wrâld.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen, noaten en referinsjes sjoch de ynlieding fan it Ingelsktalige artikel: en:Limestone

Keppelings om utens

Keppeling(s) om utens:

Wikiwurdboek-side - kalkstien