Wurdum

Ut Wikipedy
Wurdum
Sicht op Wurdum
Sicht op Wurdum
Emblemen
               
Polityk
Lân flagge fan Nederlân Nederlân
Provinsje Fryslân Fryslân
Gemeente Ljouwert
Sifers
Ynwennertal 1.145 (2022) [1]
Oerflak 7,86 km²
lân: 7,77
wetter 0,08 km²
Befolkingsticht. 147 ynw./km²
Oar
Tiidsône UTC +1
Simmertiid UTC +2
Koördinaten 53° 08' N 5° 48' E
Offisjele webside
Side Wurdum-Swichem
Kaart
Wurdum (Fryslân)
Wurdum

Wurdum is in doarp dat yn de gemeente Ljouwert leit. Wurdum leit noardeastlik fan Wytgaard, westlik fan Swichum en besuden Goutum en Ljouwert. Yn 2022 hie Wurdum 1.145 ynwenners. De doarpskearn fan Wurdum leit om de Sint-Martinustsjerke op de terp fan Wurdum.

It buorskip Tsjaard heart ek by Wurdum.

Skiednis[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Stinsen en states[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

States om Wurdum

Om Wurdum stienen eartiids in soad stinzen. Op it kaartsje binne oanjûn:

Sûnt 1943 leit Wurdum yn de gemeente Ljouwert, dêrfoar lei it yn de gritenij Ljouwerteradiel (súdertrimdiel).

Wigle fan Aytta[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Op 19 oktober 1507 waard Viglius fan Aytta berne op Barhûs ûnder Wurdum. Hy wie in soan fan Folkert fan Aytta dy't de eartiidse úthôf fan it Burgumer kleaster fan 1503 ôf yn erfpacht hie. Hy wie lid fan it Hof fan Fryslân, foarsitter fan de Ried fan Steat, riedshear fan Karel V en foarsitter fan 'e Geheime Rie. Hy stifte yn 1572 it Aytta-Godshûs en in kapel yn Swichum.

Tsjerke[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Sint-Martinustsjerke
De Wikipedy hat ek in side Sint-Martinustsjerke (Wurdum).

Yn it doarp stiet de monumintale protestantske Sint-Martinustsjerke. De oarspronklike dowestientsjerke wie mûglik fan 1204. Oan de ein fan de 13e iuw is it grutstepart fan de tsjerke nijboud. De tsjerke is wijd oan Martinus fan Toers.

Yn likernôch 1688 of 1718 hat it doarp de toer oan de westkant fan de tsjerke om it jildtekoart fan de tsjerke ôfbrekke litten. De toer wie fan dowestien, dat nei gedachten wie dy fan de oarspronklike tsjerke. De dowestiennen waarden ferkoft oan de semintyndustry yn Makkum. De Wurdumers hawwe dêrtroch de bynamme tuorkefretters of toerfretters. Yn de 18e iuw is de westkant fan de tsjerke noch fierder ynkoarte. It is net dúdlik of de tsjerke earder twa tuorren hie; de hjoeddeiske toer is fan 1806, en is boud wêr't nei alle gedachten earder in kapel west hat.

Oant de foarming fan ien protestantske gemeente hie Wurdum ek in griffomearde tsjerke, de Unitastsjerke. Dy tsjerke is yn 2003 sletten, mar it gebou is bewarre bleaun en ferboud ta apparteminten.

Mienskip[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Wurdum, De Golle

Wurdum hat ien feriening foar Doarpsbelang mei Swichum. De Golle is it doarpshûs fan Wurdum.

Skoallen[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Wurdum hie twa basisskoallen: De Arke (prot.-kristlik basisûnderwiis) en de Uniaskoalle (iepenbier basisûnderwiis). Sûnt 2020 binne de skoallen gearfoege ta ien mienskipsskoalle.[2]

Ferienings[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

  • Toanielferiening Nut en Nocht
  • Fuotbalferiening WWS
  • Tennisferiening
  • Gymnastykferiening KDO
  • Keatsferiening Mei Elkoar Nij Libben

Befolkingsferrin[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

It ynwennertal fan Wurdum is desennialang stabyl bleaun, mar sûnt de sântiger jierren komme der stadichoan mear op-en-del-reizgers foar Ljouwert te wenjen.

Jier 1913 1954 1959 1964 1969 1973 1999 2002 2005 2021
Ynwenners 1.552 1.019 983 1.007 1.002 1.041 1.163 1.211 1.236 1.145

Ynfrastruktuer[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Strjitten[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Swichumerdyk

Sjoch: strjitten fan Wurdum

Ferbinings[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Wurdum leit op it krúspunt fan trije fearten:

Earder wie der ek noch:

Fan 1868 oant 1938 en fan 1940 oant 1949 hie Wurdum in stasjon oan it spoar fan Swol nei Ljouwert. De geografyske ferkoarting foar Wurdum wie Wdm.

Sjoch ek[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en referinsjes[boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

 
Plakken yn de gemeente Ljouwert
Flagge fan de gemeente Ljouwert
Stêd: Ljouwert

Doarpen en útbuorrens: Alde LeieBaardBearsBritsumEagumEasterlittensFeinsumFriensGoutumGrouIdaerdHijumHilaardHimpensHúnsJellumJelsumJirnsumJorwertKoarnjumLekkumLeonsMantgumMiedumReduzumSnakkerbuorrenStiensSwichumTearnsWarstiensWartenWeidumWergeaWytgaardWurdum

Buorskippen: AbbenwierAldskou (foar in part) • AngwierBaarderbuorrenBartlehiem (foar in part) • Buerstermûne (foar in part) • DomwierFinsterbuorrenFjouwerhûsFûnsGoattumHesensDe HimHoekIt HoflânHoptilleMarwertMidsbuorrenNaarderbuorrenNoardeinPoelhuzenRewert (foar in part) • SkillaerdSkrinsSuderbuorrenSuoreinIt TichelwurkDe Trije RomersTruerdTsienserbuorrenTsjaardTsjeintgumWammertWesterbuorrenWielstersylWieuwens