Moskou (oblast)
| Moskou oblast
Московская Область | |
|---|---|
| |
| flagge | wapen |
|
.png)
|
| polityk | |
| soarte gebiet | Oblast |
| lân |  Ruslân
|
| federaal distrikt | Sintraal Federaal Distrikt |
| ekonomyske regio | Sintrale Ekonomyske Regio |
| haadplak | Moskou (bestsjoerssintrum) |
| grutste plak | Podolsk |
| taal | Russysk |
| Etnyske groepen | Russen 92% Oekraïners, Tataren, Wyt-Russen |
| sifers | |
| ynwennertal | 7.768.878 (2022) |
| oerflak | 44.329 km² |
| befolkingstichtens | 175,25 ynw. / km² |
| oar | |
| stifting | 14 jannewaris 1929 |
| tiidsône | UTC +3 |
| koördinaten | 55° 49' N 37° 20' E |
| webside | www.mosreg.ru |
Moskou Oblast (Russysk: Московская Область, Moskovskaja oblast; ek Подмосковье, Podmoskovje) is in oblast yn it Sintraal Federaal Distrikt fan Ruslân. Foar Ruslân is it in relatyf tichtbefolke en ekonomysk goed ûntwikkele gebiet..
De oblast waard op 14 jannewaris 1929 oprjochte en wurdt ek wol "prigorod" ('pri' = by en 'gorod' = stêd), om't it bestjoersgebiet de hiele stêd Moskou omfiemet. It oerflak fan de oblast nimt ôf mei de útwreiding fan de stêd. Sûnt 1961 is de stêd Moskou wat oerflak oanbelanget meardere kearen oer de kop gien.
Moskoviten hawwe graach in plakje bûten de stêd om te rekrëearjen. In grut part fan de Moskouse ynwenners hat dêrom in datsja yn de oblast Moskou en mei't de wolfeart tanimt wurde der ek jimmeroan mear kottedzji boud; moderne hûzen foar de wat rikere boppelaach fan 'e befolking. Fral it plattelân is populêr.
Bestjoer
[bewurkje seksje | boarne bewurkje].jpg)
It bestjoer fan de oblast hie syn sit yn de stêd Moskou, alhoewol't de stêd sels gjin ûnderdiel is fan de oblast en in selsstannich dielgebiet foarmet. Sûnt 2007 binne de measte ministearjes en ôfdielings fan de oblast Moskou ûnderbrocht yn in nij gebou yn Krasnogorsk. Mei in hichte fan 82 meter en 17 ferdjippings (boppe de grûn) is it it heechste gebou yn Krasnogorsk. It 'Hûs fan it regear fan Moskou oblast' stiet oan de westlike kant fan de Moskva tichteby it metrostasjon Mjakininio op 350 meter fan de grins mei de stêd Moskou.
Bestjoerlike yndieling
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De oblast is te ferdielen yn 29 rajons en 39 stedsdistrikten.
Geografy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
It gebiet rint 310 kilometer fan noard nei súd en 340 kilometer fan wêst nei east.
De oblast Moskou leit yn it Sintraal Federaal Distrikt fan Ruslân fan de Russyske Federaasje. It gebiet hat net in hiel soad reliëf, in grut diel fan it lân is flak mei yn de westlike en noardlike heechlannen mei hichten fan 300 meter yn de omkriten fan Dmitrov. It heechste punt fan 310 meter leit yn de omkriten fan it doarp Sjapkino yn it rajon Mozjajski-rajon. Fan it súdwêst nei it noardeast wurdt it gebiet troch de grins fan de eartiidske Moskou-gletsjer midstwa snien mei yn it noarden morenerêgen en nei it suden ta allinne eroazjefoarmen.
.JPG)
Fan de likernôch 300 rivieren binne fral de Wolga, de Oka, de Kljazma en de Moskva it neamen wurdich.
Der binne likernôch 350 marren yn de oblast, dy't hast allegear ûndjip (5 oant 10 meter) en faak fan glasiale oarsprong binne. De grutste marren binne de Svjatoje-mar (12,6 km²) en de Dûbovoje-mar, dy't alletwa yn it eastlike Sjatûrski-rajon lizze. De djipste marren binne de Beloje-mar (rajon Sjatûrski) mei in djipte fan 34 meter en de Glûbokoje-mar mei in djipte fan 32 meter yn it rajon Rûski. De grutste opslachmarren binne de 300 km² grutte opslachmar fan Invankovo (ek bekend as de Moskouse See) en de 3,6 km² grutte Instrinskoje-opslachmar.
Likernôch de helte fan de oblast bestiet út bosk. Bjirken, dinne- en sparrebeammen komme it meast foar.
De oblast Moskou is ryk oan natuerlike helpboarnen, dy't foar de bou brûkt wurde, lykas heechweardich sân en foar de glêsyndustry kwartssân. It gebiet is ek ryk oan klaai- en liemôfsettings en de omkriten fan Moskou steane bekend om de kalkstien en turfôfsettings. De oblast is ryk oan minerale boarnen.
Stêden
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Yn de oblast binne 74 stêden en 65 plakken mei in stedsk karakter. Sa'n 20 stêden hawwe mear as 100.000 ynwenners. Dêrûnder falt ek it toeristysk tige bekende Sergiev Posad dat by de Gouden Ring heart en in rige belangrike yndustrykearnen.
De measte stêden lizze tichteby de haadstêd en foarmje mei sa'n 15 miljoen ynwenners tegearre mei Moskou de befolkingsrykste stêdekloft fan it lân.
De grutste stêden fan de oblast binne:
| Nû. | Stêd | Russysk | Ynwenners (2021) | Kaart |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Balasjicha | Балашиха | 507.307 | 
|
| 2 | Podolsk | Подольск | 309.250 | |
| 3 | Chimki | Химки | 257.757 | |
| 4 | Mytisjtsji | Мытищи | 245.643 | |
| 5 | Koroljov | Королёв | 225.299 | |
| 6 | Ljûbertsy | Люберцы | 208.397 | |
| 7 | Krasnogorsk | Красногорск | 175.812 | |
| 8 | Elektrostal | Электросталь | 152.607 | |
| 9 | Kolomna | Коломна | 138.693 | |
| 10 | Odintsovo | Одинцово | 135.867 |
Ekonomy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Oant yn it begjin fan de 20e iuw wie der in soad tekstylyndustry, tsjintwurdich foarmje de masjine-, boustoffen- en gemyske yndustry en metaalferwurking de wichtichste ekonomyske sektoaren. Dêrnjonken is der lichte yndustry. Fierder binne der in soad bûtenlânske ynvestearingsprojekten. De oblast Moskou heart ta de dielgebieten dy't it meast oan de ekonomy fan it lân bydrage.
De lânbou makke yn de jierren 1990 in swiere krisis mei, dêr't noch altiten de gefolgen fan fernommen wurde. In soad lân foar greide en ikkerbou binne bûten gebrûk rekke: de ikkerbou sakke fan 1.224.000 ha yn 1990 oant 551.000 ha yn 2010.
By Moskou binne der yn de oblast foar de tylt fan griente, blommen, paddestuollen ensafuorthinne in soad kassen, dy't meiïnoar it grutste kassenkompleks fan Europa foarmje.
Kultuer
[bewurkje seksje | boarne bewurkje].jpg)
Moskou oblast is relatyf ryk oan kultureel erfgoed. Stêden mei in soad monuminten binne û.o. Vereja, Volokolamsk, Dmitrov, Zarajsk , Zvenigorod, Istra, Kolomna, Sergiev Posad en Serpûchov. De oblast hat mear as 1100 tsjerken en grut tal ferneamde kleasters lykas it Trije-ienheid-Sergius Lavra, Nij-Jeruzalim, it Jozef Volokolamsk-kleaster, it Pokrovski Chotkov-kleaster, it Savvino-Storozjevski-kleaster en it Nikolaas-Oegresja Kleaster. It arsjitekturale gebouwekompleks fan it Trije-ienheid-Sergius Lavra stiet op de list fan it UNESCO-wrâlderfgoed.
De regio is ryk oan lânhûzen, lykas it Arkhangelskoje Paleis by Krasnogorsk, dat ek in rike kolleksje West-Europeeske en Russyske keunst út de 17e-19e iuw besit. It lânhûs Melichovo wie tsjin it ein fan de 19e iuw Anton Tsjechov. Yn Odintsovo stiet it lângoed Vjazemy en yn Klin it lângoed dêr't Tsjaikovski oant syn dea yn 1893 wenne.
Der binne hast 90 musea yn de oblast. It grutste museum stiet yn Serpûchov: It Museum foar Skiednis en Keunst.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Ingelsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: ru:Московская область
|
