Berne-evangeelje fan Tomas
| Berne-evangeelje fan Tomas | ||
| algemiene gegevens | ||
| auteur | anonimus | |
| taal | Aldgryksk of Aldsyrysk | |
| foarm | non-fiksje | |
| sjenre | religiosa | |
| skreaun | ±150 n.Kr. | |
It Berne-evangeelje fan Tomas (dat net betize wurde moat mei it Evangeelje fan Tomas) is in algemien as apokryf beskôge kristlike religieuze tekst, besibbe oan it Nije Testamint fan 'e Bibel. It is in pseudepigrafysk geskrift ûnder de namme fan 'e apostel Tomas en kin op syn ierst datearre wurde om it jier 80 hinne, hoewol't de measte saakkundingen it deroer iens binne dat it út 'e midden oant 'e ein fan 'e twadde iuw stamje moat. Sa't de titel al seit, is it in berne-evangeelje, in tekst dy't djipper yngiet op 'e ferhalen oer de bernetiid fan Jezus fan Nazaret, sa't dy yn it kanonike Evangeelje fan Lukas oanhelle wurde. It is ûndúdlik oft it Berne-evangeelje fan Tomas oarspronklik yn it Gryksk of it Syrysk skreaun wie, mei't de ierste Gryksktalige hânskriften pas út 'e trettjinde iuw datearje, wylst de ierste manuskripten in tige ferkoarte Syrysktalige ferzje út 'e sechsde iuw en in Latynske palimpsest út 'e fyfde of sechsde iuw binne.
Ynhâld
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It Berne-evangeelje fan Tomas beskriuwt it libben fan Jezus as bern, mei fantastyske en soms kwea-aardige boppenatuerlike foarfallen, dy't de Grykske myten oangeande it aard fan godsbern net wanlyk binne. Op in stuit makket Jezus fûgels fan klaai, dy't er dan ta libben wekket; dat is in die dy't ek oan him taskreaun wurdt yn 'e Koraan (haadstik 5, fers 111: "Wannear't God sizze sil: 'O Jezus, soan fan Marije, betink Myn geunst oan jo en jo mem, doe't Ik jo mei de geast fan hillichheid fuortsterke, dat jo as bern en yn jins middeljierren ta it folk sprieken en doe't Ik jo it Boek en de wysdhied en de Toara en it Evangeelje ûnderrjochte en doe't jo troch Myn gebod út klaai de foarm fan in fûgel makken, doe der yn bliezen en it in fûgel waard troch Myn gebod; en doe't jo de blinen en de melaatsken troch myn gebod genêzen hawwe en de deaden opwekke; en doe't Ik de bern fan Israel derfan wjerholden haw (en deadzje jo), doe't jo mei dúdlike tekens ûnder harren kamen en dejingen ûnder harren dy't dy fersmieten, seine: 'Dit is neat, oars net as klearebare tsjoenderij.'").
In oare kears wurdt it wetter dat Jezus opikkere hat, ferpuozze troch in oare jonge. Dêrop ferflokt Jezus him, dat de jonge it bestjert. In oare jonge giet dea as er, skynber by ûngelok, tsjin Jezus oanrint, in stien nei Jezus smyt, of Jezus in opstopper jout (ôfhingjend fan 'e oersetting). As de buorlju fan Joazef en Marije by harren komme om ferhaal te heljen, wurde se troch Jezus mei blinens slein. Dêrnei wurdt der in learaar oannommen om Jezus ûnderrjocht ta jaan, mar hy is sa waanwiis dat er ynstee de learaar ûnderrjochtsje wol en de man ûntrêstiget mei boppenatuerlike tekens. Jezus fynt de ûntrêstiging fan 'e man fermaaklik, en hy werropt al syn eardere skynbere wredens. Dêrnei wekket er in freon wer ta libben dy't fan it dak ôf fallen is en genêst in oarenien dy't himsels yn 'e foet houd hat mei in bile. Nei ûnderskate oare demonstraasjes fan boppenatuerlik kinnen wurde der nije leararen foar Jezus oanlutsen, mar ynstee leit er harren de Wet fan Mozes út. Dan folget in nije rige wûndertekens, wêrby't er syn broer genêst fan in slangebyt en twa oaren ta libben wekket dy't oan ferskillende dingen stoarn binne. Ta einbeslút folget dan it ferhaal út Lukas 2:41-52, wêryn't er op tolvejierrige âldens de wetgelearden yn 'e Timpel de Wet útleit.
Keppelings om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: Further reading en References, op dizze side. |