Springe nei ynhâld

Kommentaar op Habakuk

Ut Wikipedy
De ferzje fan 19 mai 2019 om 15.45 troch Holder (oerlis | bydragen) (corr using AWB)
(fersk.) ← Eardere ferzje | Rinnende ferzje (fersk.) | Nijere ferzje→ (fersk.)
Kommentaar op Habakuk
It begjin fan it Kommentaar op Habakuk.
It begjin fan it Kommentaar op Habakuk.
algemiene gegevens
auteur anonimus
taal Hebriuwsk
foarm non-fiksje
sjenre religiosa
skreaun 2e helte 1e iuw f.Kr.
1e publikaasje 1951

It Kommentaar op Habakuk is in sektaryske joadske tekst dy't 'e midden fan 'e tweintichste iuw te Qumran, yn it Westjordaanlân, ûntdutsen waard as ûnderdiel fan 'e skat oan âlde geskriften dy't bekend kommen is te stean as de Deade-Seerôlen. It wie ien fan 'e oarspronklike sân boekrôlen dy't yn 1947 yn Grot 1 te Qumran ûntdutsen waarden en yn 1951 publisearre waarden. It is oerlevere yn ien manuskript, dat bekend stiet as 1QpHab (Grot 1/Qumran/pešer/Habakuk), en is in pešer of pesher, in Hebriuwske term foar in beskate foarm fan skriftlik kommentaar op in religieuze tekst, yn dit gefal op it âldtestamityske bibelboek Habakuk. Fanwegen syn iere ûntdekking, flugge publikaasje en relatyf ûnskansearre steat is it Kommentaar op Habakuk ien fan 'e faakst en meast yngeand ûndersochte teksten fan 'e Deade-Seerôlen.

1QpHab bestiet út trettjin kolommen tekst, al is de earste kolom sa goed as ûnlêsber en is der dwers troch de twadde kolom hinne in grut gat. It trêde haadstik fan Habakuk ûntbrekt hielendal, mar dat komt om't it mei sin weilitten is troch de anonime skriuwer fan it Kommentaar op Habakuk, want de lêste kolom fan 'e boekrôle is blanko, wat dúdlik oanjout dat de tekst ôf wie.

De skriuwer fan it Kommentaar op Habakuk ferkearde fierhinne yn deselde sitewaasje as de profeet Habakuk mear as fiifhûndert jier earder: de Joaden waarden bedrige troch in heidensk wrâldryk. Yn 'e tiid fan Habakuk wie dat it Babyloanyske Ryk; yn 'e tiid dat it Kommentaar op Habakuk skreaun waard, wiene it de kittim, wat oerset wurde kin as "westerlingen", in koadewurd foar de Romeinen. Sadwaande wol de anonime skriuwer mei syn Kommentaar beärgumintearje dat Habakuk in profesije is dy't yn sýn tiid útkomme sil. De anonime skriuwer komt fierders ta deselde konklúzje as Habakuk, te witten: stânfêstens yn it leauwe. Hy befêstiget dat syn mienskip der net ûnder strûpe sil, al hoe machtich oft de fijân ek is. Meitiid sil harren dêrtroch de macht om werom te slaan en rjochtdei te hâlden oer de kittim jûn wurde troch God.

Wat teminsten like wichtich is as it boadskip fan it Kommentaar op Habakuk, is de mooglikheid ta tekstferliking dy't dit geskrift biedt mei de Masoretyske Tekst, de oerlevere standerttekst fan 'e joadske Bibel. Hoewol't de sitaten yn it Kommentaar op Habakuk en de Masoretyske tekst fan Habakuk iuwen útinoar lizze, docht dêr út bliken dat de ferskillen minimaal binne, en har beheine ta wurdfolchoarder, lytse grammatikale fariaasjes, staveringsfarianten en de tafoeging of weilitting fan beskate ferbûgings. Nearne taast soks lykwols de betsjutting fan it skreaune oan.

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References en Bibliography, op dizze side.

Apokrife teksten besibbe oan de Bibel
Apokrife boeken besibbe oan it Alde Testamint
Gebedens: Joazef | Manasse | Salomo | Geheime Boeken: Ezechiël | Jeremia | Himelfearten: Jesaja | Mozes | Iepenbierings: Abraham | Adam | Daniël (Gryksk) | Elía | Ezra (Gryksk) | Ezra (Joadsk) | Mozes | Sedrach | Sefanja | Serûbbabel | Psalmen: Lieten foar it Sabbatsoffer | Oaden | Psalm 151 | Psalmen 152–155 | Psalmen fan Salomo | Testaminten: Abraham | Adam | Izaäk | Jakob | Job | Mozes | Salomo | Tolve Aartsfaars | Oar: 1 Barûch | 2 Barûch | 3 Barûch | 4 Barûch | Boete fan Jamnes en Mambres | Brief fan Jeremia | Ester (Gryksk) | Ezra (Gryksk) | Ezra (Latyn) | Fizioen fan Ezra | Fragen fan Ezra | 1 Henoch | 2 Henoch | 3 Henoch | De Jakobsljedder | Jezus Sirach | Joazef en Asnat | Josippon | Jubileeën | Judit | Kommentaar op Habakuk | It Libben fan Adam en Eva | De Libbens fan de Profeten | 1 Makkabeeërs | 2 Makkabeeërs | 3 Makkabeeërs | 4 Makkabeeërs | 5 Makkabeeërs | Makkabeeërs (Etiopysk) | 1 Meqabyan | 2 Meqabyan | 3 Meqabyan | Mienskipsregel | Noäch | Oarlochsrôle | Pseudo-Ezechiël | Pseudo-Filo | Regel fan de Gemeente | Regel fan de Seinging | Reuzen | Skeel fan Adam en Eva mei Satan | Skiednis fan de Babyloanyske Ballingskip | Skiednis fan de Rekabiten | It Swurd fan Mozes | Taheakken op it Boek Daniël (Azarja • Suzanne • Bel en de Draak) | Tobit | Wysheid fan Salomo
Apokrife boeken besibbe oan it Nije Testamint
Berne-evangeeljes: Jakobus | Mattéus | Syrysk | Tomas | Brieven: Aleksandrinen | Apostels | Barnabas | 1 Klemins | 2 Klemins | 3 Korintiërs | Korintiërs oan Paulus | Laodikers | Oan de Romeinen | Petrus oan Filippus | Pseudo-Titus | Seneka de Jongere | Smyrneeërs | Strange Brief | Trallessiërs | Evangeeljes: Barnabas | Bartoloméus | Basilides | Diatessaron | Ebioniten | Egyptners (Gryksk) | Egyptners (Koptysk) | Filippus | Hebreeërs | Jakobus | Judas | Many | Marije Magdalena | Markus (Geheim) | Marsion | Mattias | Nazareners | Nikodémus | Petrus | Pilatus | Pseudo-Mattéus | Tomas | Wierheid | Geheime Boeken: Jakobus | Jehannes | Hannelingen: Andréas | Andréas en Mattias | Barnabas | Filippus | Jehannes | Ksantippe, Polyksena en Rebekka | Paulus | Paulus en Tekla | Petrus | Petrus en Andréas | Petrus en Paulus | Petrus en de Tolve | Pilatus | Timóteüs | Tomas | Iepenbierings: Paulus | Paulus (Koptysk) | Petrus | Petrus (Gnostysk) | Petrus (Koptysk) | Tomas | Underrjocht: Didachê | Kanons fan de Apostels | Underrjocht fan de Apostels | Oar: Boek fan Tomas | Boete fan Origenes | It Delkommen fan Marije | Fragen fan Bartoloméus | Hanneling fan Petrus | De Hoeder fan Hermas | It Libben fan Jehannes de Doper | Nepos | Passy fan Petrus en Paulus | De Skatspelonk | Traktaat oer de Weropstanning | Twadde Traktaat fan de Grutte Set | Underrjocht fan Silvanus | Weropstanning (Bartoloméus) | Wysheid fan Jezus Kristus