Ierlân

Ut Wikipedy
Éire
Flagge fan Ierlân Wapen fan Ierlân
Flagge Wapen
Lokaasje fan Ierlân
Offisjele taal Iersk
Ingelsk
Haadstêd Dublin
Steatsfoarm Republyk
Gebiet
% wetter
70.273 km²
2,0­%
Ynwenners (2008) 4.156.119
Munt Euro (EUR)
Tiidsône UTC 0
Nasjonale feestdei 17 maart
Lânkoade IRL
Ynternet .ie
Tillefoan 353
Dizze side giet oer de Republyk Ierlân. Foar it eilân, sjoch: Ierlân (eilân).
Ladys View in County Kerry

Ierlân is in lân yn West-Jeropa dat it súdlike en noardwestlike part fan it eilân Ierlân omfiemet. De haadstêd is Dublin en de presidint fan de republyk is sûnt 2011 Michael Higgins.

Geografy[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

It Ierske eilân hat likernôch 84,421 km², dêr't fan 70,280 km² by de republyk Ierlân heart. It binnenlân fan Ierlân is in ridlik flak plato mei dêromhinne nei de see ta in heuveleftich gebiet. De heechste berch is mei 1.041 m de Carrauntoohil, dy't yn it súdwesten fan it lân leit.

Ierlân wurdt begrinzge troch:

Skiednis[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Op 6 desimber 1921 waard Ierlân ûnôfhinklik. Noard-Ierlân bleau lykwols part fan Grut-Brittanje. Yn de Twadde Wrâldkriich bleau Ierlân offisjeel neutraal, dochs gienen 70.000 man yn tsjinst fan it Britske leger om tsjin Nazi-Dútslân te fjochtsjen.

De IRA dy't meidie oan de Ierske ûnôfhinklikenskriich bleau fjochtsjen tsjin de Britten en hat as doel de Britten út Noard-Ierlân te reagjen. Yn 'e twadde helte fan de njoggentiger jierren is de striid tusken it Britsk regear en de IRA belune.

Demografy[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Yn it tiidrek 1850 oant 1950 wie der in delgong yn ynwennertal fan sân nei trije miljoen, de haadreden dêrfoar wie de minne ekonomyske situaasje. Underwilens hat Ierlân 4.2 miljoen ywenners [1].

Gearwurking[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Ierland is in stiftsjend lid fan de Rie fan Jeropa (1949). It lân is sûnt 1955 lid fan de Feriene Naasjes en sûnt 1973 fan de Jeropeeske Uny.

Ekonomy[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

BYP per persoan is $46.600 (2007). Gearstalling fan BYP per sektor is 5% lânbou, 46% yndustry en 49% tsjinsten.

Militêr[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Struktuer

De Ierske definsje hat in lânmacht (ynklusyf loftmacht en marine).

Mankrêft

Yn 2008 wienen der 1.024.635 Ierske manlju fan tusken de 16-49 jier.
Dêrfan wienen 854.982 fit foar militêre tsjinst.
Dy groep wurdt alle jierren oanfold mei manlju dy't sechtjin jier wurde, yn 2008 wienen dat der 28.610.

Budzjet

Militêr budzjet $700 miljoen (fiskale jier 2000/01).
Persintaazje fan it BYP 0,9 % (fiskale jier 2000/01).

Transport[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Wichtichste havens binne Cork, Dublin en Shannon Foynes. Dublin hat it grutste fleanfjild fan Ierlân. De maksimum snelheid op de autodyk is 120 km/h.

Ierlân hat (2006):
96.602 km ferhurde dyk.
3.237 km spoardyk.
956 km farwetter.

Ferwizing nei boarne[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en referinsjes[boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. WESP: historical demographical data
 
Jeropeeske Uny
Flagge fan de Jeropeeske Uny
Lidsteaten: BelgjeBulgarijeDenemarkDútslânEastenrykEstlânFinlânFrankrykGrikelânHongarijeIerlânItaaljeKroaasjeLetlânLitouwenLúksemboarchMaltaNederlânPoalenPortegalRoemeenjeSyprusSloveenjeSlowakijeSpanjeSwedenTsjechje
Ultraperifeare regio's: Frankryk: Frânsk-GuyanaGuadelûpMartinykMajotRéunionSint-Marten
Portegal: AzoarenMadearaSpanje: Kanaryske Eilannen
Kandidaat-lidsteaten: AlbaanjeNoard-MasedoanjeMontenegroServjeTurkije