The Brothers Grimm

The Brother Grimm
film
(Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy)
makkers
regisseur	Terry Gilliam
produsint	Charles Roven Daniel Bobker
útfierend    produsint	Bob Weinstein Harvey Weinstein
senario	Ehren Kruger Terry Gilliam Tony Grisoni
kamerarezjy	Newton Thomas Sigel
muzyk	Dario Marianelli
filmstudio	Mosaic Media Group Daniel Bobker Productions Metro-Goldwyn-Mayer Dimension Films Atlas Entertainment Summit Entertainment
distribúsje	Dimension Films (Fer. Steaten) Miramax Films (Fer. Steaten) Buena Vista Internat. (Fer. Ken.) Bontonfilm (Tsjechje)
spilers
haadrollen	Matt Damon Heath Ledger
byrollen	Lena Headey Peter Stormare Jonathan Pryce Tomáš Hanák Monica Bellucci
skaaimerken
lân/lannen	Feriene Steaten Feriene Keninkryk Tsjechje
premiêre	26 augustus 2005
foarm	langspylfilm
sjenre	histoaryske fantasy-    aventoerekomeedzje
taal	Ingelsk
spyltiid	118 minuten
budget en resultaten
budget	$88 miljoen
opbringst	$105,3 miljoen

The Brothers Grimm is in Amerikaansk-Britsk-Tsjechyske histoaryske fantasy-aventoerekomeedzje út 2005 ûnder rezjy fan Terry Gilliam, mei yn 'e haadrollen Matt Damon en Heath Ledger. De titel betsjut "De Bruorren Grimm". It ferhaal (dat alhiel neat út te stean hat mei de echte bruorren Grimm) folget de bruorren Wilhelm en Jacob Grimm, in pear oplichters dy't yn it Dútslân fan 'e Frânske Tiid de kost fertsjinje mei neibearde útdriuwings fan heksen en oare boasaardige mytyske wêzens. Harren parasitearjen op 'e byleauwige befolking komt abrupt in ein oan as se troch de Frânske autoriteiten nei in doarp stjoerd wurde dat te lijen hat ûnder ûnferklearbere ferdwinings fan bern. De bruorren ferwachtsje dat dêr in groep oplichters lykas harrensels oan it wurk is, mar diskear binne se yn in echt mearke telâne kommen. The Brothers Grimm krige fan 'e filmkritisy negative oant mingde resinsjes en wie yn 'e bioskopen in beskieden kommersjeel súkses. As de marketingútjeften meirekkene wurde, kaam de film lykwols lang net út 'e kosten.

Plot

Yn 1811, yn it eardere Keninkryk Westfalen, dat no troch it Earste Frânske Keizerryk anneksearre is, binne de bruorren Wilhelm ("Will") en Jacob ("Jake") Grimm ferneamde meunsterjagers, duvelbanners en hekse-útdriuwers. Se hawwe lykwols in spande ûnderlinge relaasje, dy't weromgiet op Jake syn naïvens as bern. Hy liet him doe nammentlik oplichtsje troch in frjemd, troch it jild dêr't er medisinen fan keapje moast, te besteegjen oan magyske beantsjes. Dat late ta de dea fan harren jongere, sike suske Lotti.

Yn Karlstadt am Main wurde de bruorren ynhierd om 'e stêd te ferlossen fan it spûk fan in hekse, dy't de pleatslike wettermole ûnfeilich makket. De beide bruorren litte har ryklik betelje om it spûk te 'deadzjen' wat se dogge by in nuodlike en ysbaarlike konfrontaasje. As de moolner mei noch knikkende knibbels ôfset is, blykt de hiele boel lykwols yn sêne set te wêzen troch de bruorren en harren helpers Hidlick en Bunst: de bruorren Grimm binne net dappere meunsterjagers, mar ordinêre oplichters dy't meunsters fabrisearje om harrensels dan foar grou jild ynhiere te litten om mei dyselde meunsters ôf te weven. Sa parasitearje se op 'e byleauwige en goederleauske befolking.

As se nei harren 'oerwinning' op it heksespûk feestfiere yn in pleatslike herberge, wurde de bruorren finzen nommen troch de Italjaanske boal Mercurio Cavaldi, dy't harren meisleept nei de generaal Vavarin Delatombe, de Frânske lânfâd oer dit diel fan Dútslân. It docht bliken dat de Frânske autoriteiten de bruorren al langere tiid yn 'e rekken hâlde en folslein op 'e hichte binne fan harren aktiviteiten. Delatombe hâldt harren foar dat se eins de deastraf krije moasten, mar hy jout harren de kâns om it faaie libben derôf te rêden. Yn ruil foar amnesty moatte se nei it doarp Marbaden reizgje, dêr't yn koarte tiid ferskate jonge famkes spoarleas ferdwûn binne yn it oanbuorjende wâld. Delatombe, dy't net yn it boppenatuerlike leaut, is derfan oertsjûge dat dêr ek in binde oplichters ferantwurdlik foar is, en de bruorren Grimm, mei harren kennis oer hoe't men soks oanpakt, lykje him der krekt de gaadlike persoanen foar om út te sykjen wa't de ferantwurdliken binne.

Tink derom: Yn de tekst hjirûnder wurdt de ôfrin fan de film beskreaun. As jo de film sels sjen wolle, is it mooglik better dat jo it no folgjende diel fan 'e plotbeskriuwing (earst noch) net lêze.

Dat, de bruorren Grimm reizgje ûnder bewekking fan Cavaldi en in pear boalsfeinten ôf nei Marbaden, wylst harren freonen Hidlick en Bunst yn finzenskip yn 'e tsjerkers fan Delatombe efterbliuwe. Yn it doarpke oankommen treffe de bruorren de jonge jagerinne Angelika, wa har beide jongere suskes weiwurden binne nei't har heit omkommen is by de oanfal fan in wolf. Sy liedt de bruorren en Cavaldi-en-dy djip it wâld yn, dêr't in hege toer stiet sûnder doar. Se hellet oantinkens op oan 'e folksferhalen oer de toer en de Tueringske keninginne dy't har heit har ferteld hat doe't se noch lyts wie:

Lang ferlyn naam in kristlike kening besit fan 'e krite, nei't er de pleatslike befolking, dy't út heidens bestie, ôfslachte en útrûge hie. Dêrnei baarnde er it wâld plat en boude yn wat earder de midden fan 'e bosk west hie, syn kastiel. Syn keninginne wie tige tsjep, mar ek tige idel en tige egoïstysk. Doe't de pest kaam, wie de kening ien fan 'e earsten dy't ferstoar. De keninginne sleat har op yn har toer, wylst dêromhinne it folk en de keninklike hofhâlding omkamen. Troch de iuwen hinne ferkrommele it kastiel ta in ferrinnewearre samling ruïnes, mar de toer bleau stean, mei't dêr boppe-yn de keninginne noch altyd tahâldt.

Wylst de bruorren yn it wâld op ûndersyk út binne, leit in mysterieuze jager in flok op it hynder fan Jake. Dy nachts, wylst de bruorren yn Marbaden oernachtsje, ferslynt it hynder it jonge famke Elsie en ûntkomt mei syn proai noch libben yn 'e bealch nei it wâld ta. Angelika set it hynder efternei, de bruorren folgje har en Cavaldi en syn mannen komme wer efter harren oan. Yn it wâld wurdt it paad harren lykwols tichtset troch beammen dy't fan plak feroarje kinne. Angelika wurdt oanfallen troch in grutte wolf, wêrfan't se fermoedet dat it itselde bist is dat ek har heit deade hat. De wolf docht har lykwols neat, en as se him mei in grut jachtmês deameitsje wol, ken se syn eagen werom har heit sines, in ûntdekking dy't har raar oer it mad komt. Underwilens wurde de oaren oanfallen troch de beammen, dy't de beide boalsfeinten fan Cavaldi deadzje.

Derfan oertsjûge dat de bruorren Grimm en Angelika dêr op 'e ien of oare wize ferantwurdlik foar binne, sleept Cavaldi it trio mei werom nei Delatombe. Dyselde jout befel om harren terjocht te stellen. Om't de generaal net nei de wierheid harkje wol, hinget Will dan mar in byinoar liigd ferhaal op oer hoe't it Wâld fan Marbaden eins it domein is fan Dútske opstannelingen, en dat dyselden efter de ferdwinings fan 'e famkes en moard op 'e boalsfeinten sitte. Dat liket Delatombe logysker ta, dat hy stjoert de bruorren Grimm, Angelika en Hidlick en Bunst werom nei Marbaden om mei bewizen te kommen foar harren ferhaal. Ta Cavaldi syn ôfgriis wurdt hy op 'e nij meistjoerd om 'e bruorren yn 'e rekken te hâlden.

Werom yn Marbaden hâldt Cavaldi Angelika yn gizeling foar it goed gedrach fan 'e bruorren, mei't er net fan doel is om wer mei it wâld yn. Dat, de bruorren en Hidlick en Bunst sette nei de toer yn it wâld, dêr't Jake omheech klimt. Hidlick en Bunst hawwe it neat net stean op it grizelige wâld, en by de earste kâns dy't se krije, pike se út. Underwilens wurdt yn it doarp op ôfgryslike wize in tolfde famke, Sascha, ûntfierd, nettsjinsteande it krewearjen fan Angelika om dat foar te kommen, wêrby't se help kriget fan Cavaldi. As Jake troch it finster de keamer boppe-yn 'e toer binnenkringt, ûntdekt er dêre it mummifisearre lichem fan 'e Tueringske keninginne op har bêd; mar yn 'e mânselhege spegel sjocht er de keninginne as tsjeppe jonge frou, dy't him besiket te ferlieden.

It lichem fan 'e ûntfierde Sascha dûkt op yn in welle by de toer, en Will sjocht hoe't in mânske wolf dêropta giet en yn in man feroaret. De wearwolf leit it famke yn ien fan 'e tolve grêftombes dy't om 'e toer hinne makke binne. Will besiket Sascha te rêden, mar wurdt oanfallen troch de wearwolf. Om oan 'e kloeren fan 'e keninginne te ûntkommen springt Jake út it finster fan 'e toer, wêrby't er him fêsthâldt oan it lange, lange hier fan 'e keninginne. Hy komt del op 'e wearwolf, dy't troch de klap eefkes útskeakele is. Mei de bewusteleaze Sascha en de magyske bile fan 'e wearwolf ûntsnappe de bruorren út it wâld.

De bruorren krije no foar it ferstân hokker flok der op 'e keninginne rêst: mei de swarte magy fan it bloedbad dat de kening ûnder de heidens oanrjochte hie, spriek hja in betsjoening oer harsels út dat se ivich libje soe. Dêrby fergeat se lykwols om tagelyk ivige jonkheid te beävensearjen, en fan gefolgen kaam de keninginne, finzen te sitten yn in ferâlderjend en úteinlik ferrotsjend lichem, sûnder dat se dêr ea fan ferlost wurde koe troch de dea. No hat se Angelika har heit betsjoend ta in wearwolf dy't har op har winken betsjinnet; en wat hja wol is tolve jongfammen om jonkheid en skientme fan te stellen mei in ritueel dat inkeld plakfine kin by in moannefertsjustering.

De bruorren Grimm besykje de doarpelingen te warskôgjen, mei't der dy oankommende nacht in moannefertsjustering wêze sil, mar Delatombe arrivearret mei syn Frânske troepen en lit harren oppakke. De útnaaide Hidlick en Bunst binne op 'e nij tsjin 'e lampe rûn en finzen nommen, en nei't Delatombe harren ûnderfrege, martele en eksekutearre hie, achte er de tiid ryp om sels nei Marbaden ôf te reizgjen om foar iens en foar altyd regaad te meitsjen. Hy jout befel om it wâld plat te baarnen mei de bruorren Grimm deryn, dy't er op ljedders oan beammen fêstbine lit. De jûns nei tsjuster sette de Frânske soldaten it wâld yn ljochte lôge, mar Angelika ûntsnapt en rêdt de bruorren Grimm. Se flechtsje it wâld yn, dêr't Angelika troch de beammen fan 'e bruorren skaat wurdt, sadat de wearwolf har yn in poel ferdrinke kin om it tolfde slachtoffer fan 'e Tueringske keninginne te wurden.

As de moannefertsjustering begjint, dwêstget de keninginne it baarnende wâld mei har siken. De Frânske soldaten naaie út, mar Delatombe, syn liiffeint Letorc en Cavaldi kringe de bosk yn om út te finen wat der geande is. Hja treffe de bruorren Grimm by de toer oan, dêr't hja wanhopich besykje it ritueel fan 'e keninginne te fersteuren. Dêr hat Delatombe gjin boadskip oan; hy jout de bruorren de skuld fan it hiele debakel en oarderet Cavaldi om harren te deadzjen. De boal, dy't ûnderwilens respekt foar de fêshâldendheid fan 'e bruorren krigen hat, en har as freonen begûn is te beskôgjen, wegeret. Dêrop sjit Delatombe him dea. Hy en Letorc geane mank de ruïnes fan it kastiel op jacht nei de bruorren Grimm, mar Jake deadet Letorc mei de magysk bile fan 'e wearwolf, wylst Will Delatombe speetst mei de flaggestôk fan syn eigen findel.

Jake brûkt in reuseftige selsboude wipwap om himsels nei it finster boppe-yn 'e toer lansearje te litten, mar as er ien fan 'e betsjoende daggen fan 'e keninginne besiket te pakken, set se him dêrmei fêst oan it lewant. Will klimt ek nei boppen ta oan it hier fan 'e keninginne, mar ienris dêre pakt er de oare dagge fêst, wêrnei't de keninginne de wapens besiket te brûken om 'e bruorren inoar deastekke te litten. Underwilens jout de wearwolf oan 'e keninginne it bloed fan 'e tolve jongfammen om te drinken, sadat se har jonkheid weromkriget. Om 'e ympasse te trochbrekken, lit Will himsels troch it hert stekke mei de dagge fan Jake, om't er wit dat Jake mear fan mearkes en tsjoenderij ôfwit as hysels, en dus in bettere kâns hat om 'e keninginne tsjin te hâlden.

Mei't se yn 'e oantreklike Will in bettere slaaf sjocht as yn 'e âlde jager, nimt se dyselde syn krêften ôf en draacht dy oer oan 'e stjerrende Will, sadat er yn libben bliuwt. Yn razernij slacht Jake de spegel fan 'e keninginne oan gruzeleminten, mei as ûnferwachte gefolch dat ek har lea yn diggels útinoar falt. Underwilens kriget de jager syn ûnthâld werom en beseft dat de keninginne him brûkt hat om syn eigen trije dochters te fermoardzjen. Hy nimt wraak troch mei it lêste grutte stik spegelglês út it finster te springen. De behekste Will springt him efternei om him tsjin te kearen. De spegel wurdt folslein fergruzele as de beide mannen delkomme, wêrmei't de keninginne deamakke wurdt; de jager falt te pletter, mar Will oerlibbet de fal trochdat it lichem fan 'e jager syn fal brekt. Neitiid stoart de toer yn, in barren dat Jake oerlibbet troch himsels tusken de matrassen fan it bêd fan 'e keninginne te ferskûljen.

As de stofwolkens oplûke, komt Cavaldi as earste by bewustwêzen. Hy hat de kûgel fan Delatombe oerlibbe om't er ûnder syn mantel ien fan 'e sabeare magyske wapenrissen droech dy't de bruorren Grimm yninoar nifele hiene foar harren 'optredens'. Hy rêdt Jake út it pún fan 'e toer. As de beide mannen Will weromfine, liket dyselde sûnder de tsjoenderij fan 'e keninginne oan 'e daggewûne ferstoarn te wêzen, mar Cavaldi komt yn 't sin dat er as jonkje ris lêzen hat oer sa'n soarte mearke. Hy hâldt út dat de flok ferbrutsen wurde kin mei in tút fan wiere leafde. Jake iepenet dêrop de tombe fan Angelika en tutet har ynmoedich op 'e lippen, wêrnei't hja wekker wurdt en de eagen iepenet. Alle oare jongfammen komme ek wer by. Will bliuwt lykwols stil lizzen sa't er lei. Jake sil de tút nochris prebearje, mar as syn lippen op in hier nei dy fan syn broer beroere, flústeret Will: "Do net, mokses! Angelika." Dat, Jake stelt foar dat Angelika Will tútsje sil, en Will komt op wûnderbaarlike wize wer ta libben. It hiele selskip keart werom nei Marbaden, dêr't se feestfiere om 'e oerwinning op it kwea. Cavaldi leit it oan mei in pleatslik frommes, wylst Angelika nochris beide bruorren tutet. Dyselde meitsje ûnderwilens plannen foar in nij wurkpaad, nei't men oannimme mei om mearkes te skriuwen.

Matt Damon.

Heath Ledger.

Lena Headey.

Monica Bellucci.

De tekst "En se libben noch lang en lokkich" ferskynt yn byld, folge troch ien fan 'e krieën dy't hieltyd al de wil fan 'e keninginne diene, mei yn syn snaffel in diggel fan 'e spegel mei derop ien fan 'e eagen fan 'e keninginne. Dan folget de tekst "Of dochs net?" foar't de ôftiteling begjint.

Rolferdieling

haadrollen

personaazje	akteur/aktrise
Wilhelm "Will" Grimm	Matt Damon
Jacob "Jake" Grimm	Heath Ledger

byrollen

personaazje	akteur/aktrise
Angelika	Lena Headey
Mercurio Cavaldi	Peter Stormare
generaal Vavarin Delatombe	Jonathan Pryce
Angelika har heit / de jager	Tomáš Hanák
de Spegelkeninginne	Monica Bellucci
Letorc, de liiffeint fan Delatombe	Julian Bleach
Hidlick	Mackenzie Crook
Bunst	Richard Ridings
moolner	Miroslav Táborský
Grytsje	Denisa Vokurkova
Readkapke	Alena Jakobová
Sascha	Laura Greenwood
Elsie	Veronika Loulova
Hâns	Martin Svetlik
boargemaster	Roger Ashton-Griffiths
Lotti Grimm	Anna Rust

Produksje en distribúsje

Produksje

The Brothers Grimm waard regissearre troch Terry Gilliam. Hy wurke op basis fan in senario dat yn earste ynstânsje skreaun wie troch Ehren Kruger. Gilliam en Tony Grisoni werskreaune it skript foar de film, mar it Writers Guild of America, it Amerikaanske fakbûn fan senarioskriuwers, dat yn 'e filmyndustry fan Hollywood sizzenskip oer sokke dingen hat, wegere om ta te stean dat Gilliam en Grisoni dêr op 'e ôftiteling in fermelding foar krigen.

As produsinten wiene Charles Roven en Daniel Bobker by it projekt belutsen foar de filmstudio's Mosaic Media Group, Daniel Bobker Productions, Metro-Goldwyn-Mayer (MGM), Atlas Entertainment en Summit Entertainment. MGM soe oarspronklik de haadfinansier fan 'e film wêze, en makke dêrom ek oanspraak op 'e filmdistribúsje. Doe't dy studio de finansiering net rûn krige, sleat filmprodusint Bob Weinstein in oerienkomst mei MGM dat er fia syn bedriuw Dimension Films finansjeel byspringe soe en yn ruil dêrfoar de distribúsjerjochten yn 'e Feriene Steaten krige. Bob Weinstein en syn broer Harvey Weinstein krigen sa as útfierende produsinten it tafersjoch oer de hiele produksje yn 'e hannen.

It Kastiel fan Křivoklát wie ien fan 'e opnamelokaasjes foar The Brothers Grimm.

The Brothers Grimm wie in Amerikaansk-Britsk-Tsjechyske ko-produksje, dy't makke waard foar in budget fan $88 miljoen. De kamerarezjy wie yn 'e hannen fan Newton Thomas Sigel, en de filmmuzyk waard fersoarge troch Dario Marianelli.

Opnamen

De opnamen foar The Brothers Grimm setten op 30 juny 2003 útein mei in fertraging fan twa moannen. Fanwegen budgetêre perikels waard besletten de hiele film yn Tsjechje op te nimmen, om't dat nei skatting $40 oant $60 miljoen skele soe yn ferhâlding mei opnamen yn 'e Feriene Steaten. De binnendoarsênes waard filme yn 'e Barrandov Studio yn Praach. De bûtendoarsênes waarden opnommen op ferskate lokaasjes, wêrûnder it Kastiel fan Křivoklát. Nei skatting droech de produksje fan The Brothers Grimm sa'n $300 miljoen by oan 'e Tsjechyske ekonomy.

De produksje waard teheistere troch heechoprinnende rûzjes tusken regisseur Terry Gilliam en útfierende produsinten Bob en Harvey Weinstein. Harren wurkrelaasje wie al min úteinset doe't de Weinsteins harren feto útsprutsen oer ferskate akteurs dy't Gilliam caste wollen hie, lykas Johnny Depp yn 'e rol fan Wilhelm Grimm en Samantha Morton as Angelika. Op 'e filmset gie it sa mâl, dat Gilliam op in stuit poerrazen fuortrûn en de opnamen twa wiken stilleine. It hie de bedoeling west om 'e opnamen yn oktober te foltôgjen, mar úteinlik duorren se oant en mei 27 novimber.

Distribúsje

De distribúsje fan The Brothers Grimm waard yn 'e Feriene Steaten fersoarge troch Dimension Films fia Miramax Films; yn it Feriene Keninkryk troch Miramax International fia Buena Vista International; en yn Tsjechje troch Bontonfilm. De film gie op 26 augustus 2005 yn 'e Amerikaanske bioskopen yn premiêre, op 4 novimber fan dat jier yn dy yn it Feriene Keninkryk, en op 11 novimber yn dy yn Tsjechje. De film waard op 4 septimber 2005 ek fertoand op it Ynternasjonaal Filmfestival fan Feneesje, dêr't er de striid om 'e Gouden Liuw kânsleas ferlear fan Brokeback Mountain. Miramax hat de ferkeaprjochten op bylddragers foar The Brothers Grimm yn eigendom, wylst Metro-Goldwyn-Mayer de útstjoerrjochten foar op 'e tillefyzje besit. De film waard op 20 desimber 2005 útbrocht op dvd en yn oktober 2006 ek op blu-ray.

It Midsiuwske doarp, in permaninte filmset op it backlot fan 'e Barrandov Studio yn Praach, dêr't foar The Brothers Grimm gebrûk fan makke waard.

Untfangst

Fan 'e filmkritisy krige The Brothers Grimm negative oant mingde resinsjes. Sa neamde Roger Ebert de film yn 'e Chicago Sun-Times "in útfynsel sûnder patroan, dat himsels oer it skerm efternei sit sûnder ea in plot te finen." Ek skreau er: "De film liket wol in styl op 'e siik nei in doel, mei in ferhaal dêr't nimmen wat om jout." Yn The Washington Post skreau Stephen Hunter: "The Brothers Grimm sjocht der geweldich út, mar komt eins net yn beweging. Je sitte mar te wachtsjen oant der wat bart, en nei in skoftje begjinne jins gedachten ôf te dwalen […]". Mick LaSalle fan 'e San Francisco Chronicle skreau: "Will en Jake Grimm binne twa keardels yn it wâld, omjûn troch kompjûterprodusearre bisten, dy't oeral yn [it lân] bioskopen fol publyk yn 'e sliep falle litte."

Peter Travers fan it tydskrift Rolling Stone joech The Brothers Grimm wol in goede resinsje. Hy skreau: "As je in Gilliam-ferslaafde binne, lykas ik, dan litte jo je meifiere, sels as it skript syn swakke gryp op gearhing ferliest."

Op 'e webside Rotten Tomatoes, dy't resinsjes sammelet, hat The Brothers Grimm in fier ûndergemiddeld goedkarringspersintaazje fan 38%, basearre op 182 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "[Dizze film] sit fol prachtige bylden, mar it ferhaal moat bodzje om foarút te kommen en is net bepaald betsjoenend." Op Metacritic, de wichtichste konkurrint fan Rotten Tomatoes, behellet The Brothers Grimm in goedkarringspersintaazje fan 51%, basearre op 36 resinsjes.

Resultaat

Opbringst

The Brothers Grimm brocht yn 'e bioskopen yn 'e Feriene Steaten en Kanada $37,9 miljoen op, en yn alle oare lannen en territoaria $67,4 miljoen. Wrâldwiid kaam de opbringst dêrmei út op $105,3 miljoen. Ofset tsjin it budget fan $88 miljoen betsjut dat in winst fan $17,3 miljoen. Dêr moatte lykwols de marketingkosten noch ôf, en as men wit dat Miramax dêr allinnich al yn it Noard-Amearika $30 miljoen oan útjoech, kin fêststeld wurde dat The Brothers Grimm eins flink ferlies draaide.

Keppelings om utens

• (in) Ynformaasje oer The Brothers Grimm yn 'e Internet Movie Database (IMDb)

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side.