Grutte Sû Naasje
De Grutte Sû Naasje (Ingelsk: Great Sioux Nation, útspr.: ['ɡɹe:t 'su: 'ne:ʃən]; Sû: Očhéthi Šakówiŋ, útspr.: [o'tʃʰe:tʰi ʃa'ko:wĩ]) is in algemiene term dy't yn 'e regel brûkt wurdt om alle Sû (Ingelsk: Sioux) ûnder te beflappen. De Sû, in lânseigen Yndiaansk folk fan 'e Grutte Flakten fan Noard-Amearika, binne nammentlik in nochal ferskate etnyske groep, dy't útinoar falt yn trije grutte etnyske en linguïstyske kloften, nammentlik de Lakota, de Eastlike Dakota en de Westlike Dakota. Foarhinne spriek men gauris fan 'e Lakota, de Dakota (d.w.s. de Eastlike Dakota) en de Nakota, wêrby't dy lêste beneaming dan op 'e Westlike Dakota sloech, mar resint taalûndersyk hat útwiisd dat de Eastlike en Westlike Dakota eins nau besibbe binne, sadat de namme "Nakota" no inkeld noch mar brûkt wurdt foar twa folle minder nau besibbe folken (de Assiniboin en de Stony), dy't net ta de Sû rekkene wurde. De Sû kinne fierders neffens tradisjonele etnyske en dialektyske breklinen opdield wurde yn sân grutte stammen, wêrby't de Titon (Lakota) dan noch wer fierder opspjalten wurde kinne yn wichtige substammen.
Hjirûnder in oersichtlike opbou fan 'e Sû as folk, mei útlis wat de nammen yn 'e eigen taal fan 'e Sû betsjutte.
- Dakota (Ingelsk: Dakota; Eastlik Dakota: Dakhóta; Westlik Dakota: Dakȟóta)
- Eastlike Dakota of Santy (Ingelsk: Eastern Dakota of Santee; Dakota: Isáŋyathi; "Messemakkers")
- Mdewakanton (Ingelsk: Mdewakanton; Dakota: Bdewékhaŋthuŋwaŋ; "Doarp oan 'e Geastemar")
- Sisseton (Ingelsk: Sisseton; Dakota: Sisíthuŋwaŋ; mooglik betsjuttend: "Doarp Dêr't It Goed Fiskjen Is")
- Wahpekûte (Ingelsk: Wahpekute; Dakota: Waȟpékhute; "Bôgesjitters mank de Beammen")
- Wahpeton (Ingelsk: Wahpeton; Dakota: Waȟpéthuŋwaŋ; "Blêdedoarp")
- Westlike Dakota of Jankton-Janktonai (Ingelsk: Western Dakota of Yankton-Yanktonai; Dakota: Wičhíyena)
- Jankton (Ingelsk: Yankton; Dakota: Iháŋktȟuŋwaŋ; "Doarp oan 'e Ein")
- Janktonai (Ingelsk: Yanktonai; Dakota: Iháŋktȟuŋwaŋna; "Doarpke oan 'e Ein")
- Neder-Janktonai (Ingelsk: Lower Yanktonai; Dakota: Uŋkpátina)
- Opper-Janktonai (Ingelsk: Upper Yanktonai; Dakota: Pabáksa)
- Eastlike Dakota of Santy (Ingelsk: Eastern Dakota of Santee; Dakota: Isáŋyathi; "Messemakkers")
- Lakota (Ingelsk: Lakota; Lakota: Lakȟóta)
- Titon (Ingelsk: Teton; Lakota: Thítȟuŋwaŋ; mooglik betsjuttend: "Dy't op 'e Prêrje Tahâlde")
- Brulee (Ingelsk: Brule; Lakota: Sičháŋǧu; "Dy't Ferbaarnde Billen Hawwe" – "billen" yn 'e sin fan "boppeskonken")
- Hûnkpapa (Ingelsk: Hunkpapa; Lakota: Húŋkpapȟa; "Dy't Har Kamp by de Doar Meitsje" – d.w.s. "Swalkers")
- Minnikonzjû (Ingelsk: Minniconjou; Lakota: Mnikȟówožu; "Dy't oan it Wetter Plantsje")
- Oglala (Ingelsk: Oglala; Lakota: Oglála; mooglik betsjuttend: "Dy't Harsels Fersilje")
- Sâns Arks (Ingelsk: Sans Arcs; Lakota: Itázipčho; "Dy't Gjin Bôgen Hawwe")
- Swartfuotten (Ingelsk: Blackfoot; Lakota: Sihásapa; "Dy't Swarte Fuotten Hawwe" – net te betiizjen mei it Algonkwynske folk fan 'e Swartfuotten)
- Twatsjettels (Ingelsk: Two Kettles; Lakota: O'óhenuŋpa; "Dy't Twaris Siede")
- Titon (Ingelsk: Teton; Lakota: Thítȟuŋwaŋ; mooglik betsjuttend: "Dy't op 'e Prêrje Tahâlde")
Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: Further reading en References, op dizze side. |