Moormerland

Moormerland
Tsjerke fan Gandersum
Flagge	Wapen
Polityk
Lân	Dútslân
Dielsteat	Nedersaksen
Lânkring	Lier
Sifers
Ynwennertal	23.875 (31.12.2020)
Oerflak	122,14 km²
Befolkingstichtens	195 / km²
Hichte	1 m
Oar
Tiidsône	UTC+1
Simmertiid	UTC+2
Webside	www.moormerland.de

Lokaasje Moormerland yn de lânkring Lier

Moormerland is in ienheidsgemeente yn de lânkring Lier yn East-Fryslân dy't yn t ramt fan in gemeentlike weryndieling yn Nedersaksen 1973 út tsien fan oarsprong selsstannige doarpen foarme waard. Hy is mei 23.875 ynwenners foar Eastfyske en ek Nedersaksyske begripen in reedlik ticht befolke gemeente, dêr't er it tichts befolke yn it súdeasten, grinzgjend oan de stêd Lier, is. Hy is nei de stêd (Kreisstadt) Lier de twadgrutte gemeente yn de lânkring en nei Emden, Auwerk, Lier en Norden, noch foar Wittmund, Weener en Wiesmoor de fyfde grutte gemeente yn Eastfryslân. It haadplak fan de gemeente is Warsingsfehn.

De namme Moormerland komt fan de âlde Fryske goa Moarmerlân dy't yn de snuorje fan de Fryske Frijheid it gebiet fan de gemeente, mar ek dy fan de stêd Lier, de gearwurkingsgemeente Hesel en de gemeenten Nortmoor en Filsum omfieme. It Moarmerlân wie it heitelân fan de skaai fan de haadlingsfamylje Ukena dy't yn de iere fyftjinde iuw in ynfloedrike rol yn de skiednis fan East-Fryslân spile hawwe. It goa is njonken Oerledingerlân, Reiderlân en Lengenerlân ien fan de fjouwer histoaryske lânskippen fan de lânkring Lier. It doarp Oldersum wie in wichtich hannelsplak oan de Iems en waard bekend om it Oldersumer Kollokwium, dat de oanset joech ta de reformaasje yn East-Fryslân

De ekonomy fan de gemeente bestiet benammen út de lânbou, toerisme en de middenstân, dy't bestiet út produksje, ambachten en hannelsûndernimmings. De gemeente is yn haadsaak in forinzegemeente fan de oanbuorjende stêden Lier en Emden.

Geografy

Moormerland leit noardlik fan de stêd Lier en wurdt yn it westen begrinzge troch de Iems. Oan dy rivier lizze âlde terpdoarpen lykas Rorichum, Oldersum en Gandersum. Op 'e hichte fan it lêste doarp is der sûnt 2002 in keardaam yn de Iems (Emsperrwerk). Fierders bestiet it grutste part fan de gemeente út feangrûn dêr't in soad doarpsnammen fan ôflaat binne. De A31 rint troch de gemeente hinne.

Taal

Yn Moormerland wurdt it Eastfrysk Plat, njonken it Heechdútsk, sprutsen. Troch it flechtsjen fan Nederlânske protestanten yn de tiid fan de Reformaasje waard it Nederlânsk ek in soad brûkt. Yn de herfoarme tsjerken fan de gemeente waard it Nederlânsk sels as fiertaal brûkt. Yn de njoggentjinde iuw oriïntearre East-Fryslân him folle mear op Dútslân en kamen der mear Dútsktalige dûmnys yn de tsjerken. Yn 1936 waard it Nederlânsk ûnder it nazy-bewâld sels ferbean. Hjoed-de-dei spilet it Nederlânsk amper in rol mear, mei útsûndering fan de ynfloed dy't it hân hie op it pleatslike dialekt.

It Platdútsk, dêr't it Eastfrysk Plat ûnder falt, is hjoed-de-dei yn de gemeente ferankere. Tsjerketsjinsten en brulloften wurde wol yn it Platdútsk holden.

Doarpen

Feankanaal yn Jheringsfehn

Histoarysk begraafplak by Jheringsfehn

Tsjerke fan Tergast

De gemeente Moormerland bestiet út alve doarpsgebieten (Ortschaften):

doarpsgebiet	ynwenners	byhearrende doarpen
Warsingsfehn	7593	Warsingsfehnpolder, Rorichmoor
Neermoor	4641	Neermoor-Kolonie
Veenhusen	3898	Veenhusen-Kolonie
Jheringsfehn	2448	– gjint –
Oldersum	1516	– gjint –
Boekzetelerfehn	760	Boekzeteler Hoek
Hatshausen	576	Ayenwolde, Büschersfehn, Königshoek
Tergast	489	– gjint –
Rorichum	424	– gjint –
Terborg	109	Sautelersiel
Gandersum	89	– gjint –
Gesamt	22.543	—

Gearstalling gemeenteried

De gemeenteried bestiet út 34 keazen leden, plus in sit foar de keazen boargemaster. De ried bestiet sûnt de ferkiezings op 12 septimber 2021:

Partij	2021	2016
SPD	15	16
CDU	10	12
Freie Wählergemeinschaft Moormerland (WML)	4	1
Bündnis 90/Die Grünen	4	3
FDP	1	1

Keppeling om utens

• Offisjele side fan de gemeente

Commons

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Moormerland fan Wikimedia Commons.