Sint-Anne

	Sint-Anne
	Alde gemeentehûs
	Emblemen
	Bestjoer
Lân	Nederlân
provinsje	Fryslân
gemeente	Waadhoeke
	Sifers
Ynwennertal	4.920 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	26,36 km², wêrfan: ; - lân: 26,24 km² ; - wetter: 0,12 km²
Befolkingsticht.	186 ynw./km²
	Oar
Koördinaten	53° 16' N 5° 39' E
	Offisjele webside
	Pleatslik Belang Sint-Anne
	Kaart
	;

Sint-Anne of St.-Anne (Frysk en Biltsk) is in doarp dat yn de gemeente De Waadhoeke leit. Sint-Anne leit noardlik fan Berltsum, eastlik fan Sint-Jabik, westlik fan Froubuorren en besuden Nij Altena. De doarpskearn leit om de krúsing fan de Steatenwei, Steedhâlderswei, Van Harenstrjitte en Warmoesstrjitte.

De buorskippen Stêd-Niks en De Oasthoek (lyts diel) hearre ek by Sint-Anne. Earder hearde Nij Altena ek by Sint-Anne, mar dat is sûnt 2006 in selsstannich doarp.

Sint-Anne hat 4.920 (1 jannewaris 2023)^[2] ynwenners.

Skiednis

Sint-Anne waard stifte doe't It Bilt yn 1505 bedike waard. De earste namme dy't it doarp krige fan de earste bewenners wie "Altoenae", ferneamd nei it plak dêr't de nije bewenners wei kamen. It buorskip Nij Altoenea benoarden Sint-Anne referearret noch oan de oarspronklik brûkte namme fan it haaddoarp. Altoenea foarme mei de doarpen der omhinne katolike parochy's, wêrtroch't de nammen dêrfan al gau oergienen op de doarpen. "Altoenea" is úteinlik ferneamd nei de hillige Anna, de mem fan Marije en krige de namme "Sint-Annaparochy".

It doarp krige in houten tsjerke mei in tek fan strie. It bisdom wegere fanwege de brekfalligens fan it gebou de tsjerke yn te wijen en it houten gebou waard ferfongen troch in tsjerke dy't nei alle gedachten de foarm hie fan in gryksk krús. Yn dy tsjerke troude Rembrandt van Rijn yn 1634 mei Saakje fan Uylenburg. As oantinken dêroan stiet by de tsjerke in brûnzen byld.

Sûnt 2018 leit Sint-Anne yn de gemeente De Waadhoeke, dêrfoar lei it doarp yn sawol de gritenij as de gemeente It Bilt. Sint-Anne hat altyd it haadplak west fan It Bilt.

Van Harenstsjerke

De Wikipedy hat ek in side Van Harenstsjerke.

Yn 1682 waard de foargonger ferfongen troch in achthoekige tsjerke, de Van Harenstsjerke. Efter de tsjerke slút de grêfkapel (1688) fan de famylje Van Haren oan. De koperen doarren nei de grêfkapel binne in geskink fan de Sweedske kening Karel X Gustaaf. De yn 1700 setten, ryk fersierde preekstoel fan houtsnijwurk komt út Dútslân.

It oargel is yn 1727 boud troch de Dútser Johannes Radeker, fan Danzig, en wie learling en masterfeint fan ûnder oaren Arp Schnitger en Christiaan Müller. De lêste boude it oargel yn de Grutte Tsjerke fan Ljouwert en it oargel yn de Haarlimse Grutte of Sint-Bavotsjerke. It Radekeroargel is skonken troch Willem van Haren (dêr't it Museum Willem van Haren op It Hearrenfean nei ferneamd is) en frouwe Rixt van Andrea.

Mienskip

It multyfunksjoneel sintrum fan Sint-Anne hjit 'Ons Huis'. De doarpskrante hjit 'De Pot en Pan van Sint-An'. Sûnt 2017 wurdt alle jierren op in sneon yn septimber yn it doarpssintrum fan Sint-Anne it muzykfestival Waadrock holden. De Biltske Slach is it sportsintrum fan Sint-Anne. Ynwenners fan Sint-Anne wurdt tradisjoneel foar rapekoppen útmakke.^[3]

Tsjerken

Van Harenstsjerke (Protestantske gemeente Sint-Anne).
Gideontsjerke (Protestantske gemeente Sint-Anne).
Ferrizenis fan de Heartsjerke (Roomsk-katolike Hillige Jakobus Parochy Noardwest Fryslân)

Skoallen

Kristlike Skoallemienskip Ulbe van Houten.
Iepenbiere Skoallemienskip Piter Jelles
Prot.-kristlike basisskoalle De Slotskoalle.
Iepenbiere basisskoalle 't Fonnemint.

Befolkingsferrin

Jier	1744	1840	1954	1959	1964	1969	1974	2004	2013
Ynwenners	1137	2.421	3756	3697	3879	2448	2316	3990	4006
Jier	2015	2020
Ynwenners	3971	4892

(Boarnen: 1840: Plaatsengids, 2013, 2015 en 2020: Alle Cijfers.)

Ferienings

Biltske Tennis Klub
Follybalferiening VoVeSa
Fûgelwacht It Alde Bilt
Fuotbalferiening Sint-Anne
Fryske Hânbalkombinaasje
(fúzje-organisaasje fan SGK47 en HV Stiens)
Hynstesportferiening De Molenruiters

Berne yn Sint-Anne

Binse Albarda (1796–1862), liberaal politikus
Danjel Hermannus Beucker Andreae (1772-1828), jurist.
Johannes Potter van Loon (1800), abbekaat
Jacobus van Loon (1821-1903), Frysk strider
Imilius van Andringa de Kempenaer (1844-1895), boargemaster
Johannes Kuiken (1860-1936), foaroanman kiesrjochtbeweging
Hartman Sannes (1890), histoarikus
Dirk Boonstra (1893-1944), fersetsman
Tjebbe Walburg (1913), politikus

Sjoerd Andringa (1921-2017), fotograaf
Jasper Keizer (1931), publisist
Klaas Dankert (1942-), PvdA-politikus
Reitze Ketellapper (1944–2015), politikus
Gerrit Krol (1945-), CDA-politikus.
Klaas Tuinstra (1945-2022), CDA-politikus
Flip Soolsma (1947), keatser
Anita Andriesen (1957–2008), PvdA-politikus
Marieke Swart (1994-), sjongster

Ferskaat

It rymke ""Een pot en een pan is het wapen van Sint-An" hat de basis west fan it doarpswapen. Ek waard it famyljewapen fan Van Haren, de eardere grytman deryn ferwurke.

Strjitten

Alle strjitten yn Sint-Anne.

Sjoch ek

Fryske doarpen.

Keppeling om utens

Pleatslik Belang Sint-Anne

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ List mei skelnammen, útjûn troch de AFUK yn de jierren 1980 mei ferwizing nei in jierboekje fan de Fryske Akademy, skreaun fan Ph.H. Breuker.

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Sint-Anne fan Wikimedia Commons.

53° 17' NB, 5° 39' EL

[1] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[2] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[3] List mei skelnammen, útjûn troch de AFUK yn de jierren 1980 mei ferwizing nei in jierboekje fan de Fryske Akademy, skreaun fan Ph.H. Breuker.

[1]

[2]

[3]