De Os (mûne)

De Okse
mûne / mole
lokaasje
provinsje	Noard-Hollân
gemeente	Saanstêd
plak	Saandam
adres	Kalverringdijk 33
koördinaten	52° 28' N 4° 49' E
bysûnderheden
type mûne	stellingmûne
funksje	oaljemûne
flecht	oarspr. 22,5 m
boujier	1649
oare ynformaasje
eigner	partikulier eigendom
monumintale status	ryksmonumint
monumintnûmer	40048
Kaart

De Okse, offisjeel De Os, is in oaljemûne oan 'e Kalverringdijk op 'e Saanske Skâns yn 'e gemeente Saanstêd.

Skiednis

De wynbrief fan 'e Okse waard op 14 maaie 1649 ôfjûn en dêrmei is de Okse de âldste mûne op 'e Skâns. De Kat wie mei in wynbrief fan 11 jannewaris 1646 as oaljemûne noch âlder, mar dy ferbaarnde op 27 novimber 1782 en waard doe op 'e nij boud.

Yn 1915 waard de Okse troch kakaoferwurker Jan Stuurman oankocht, dy't 3500 gûne foar de mûne betelle. Der waard in stiennen gebouke mei in motor by de mûne set en sûnt yn 'e mûne waard kakoafet út kakoadoppen parse. Om't de kape, de roeden en de stelling no oerstallich wiene, waarden dy ôfbrutsen.

Op 18 april 1923 ûntstie der brân yn 'e mûne, mar it slagge om dy op 'e tiid te dwêsten. Nei de brân waard it reiden tek troch planken ferfongen, sadat de mûne minder kwetsber wie foar brân, boppedat wie de mûne no ek steviger om de krêft fan de motor op te fangen. Yn 1995 waarden de planken wer troch reid ferfongen.

De mûne is fierder noch kompleet mei binnenwurk, allinne de kape en de wjukken ûntbrekke.

Keppeling om utens

• (ned) feriening De Hollânske Mûne.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Mûnedatabase Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory De Os fan Wikimedia Commons.