De Ooijevaar
| De Earrebarre | ||
 mûne / mole
| ||
| ||
| lokaasje | ||
| provinsje |  Noard-Hollân
| |
| gemeente |  Saanstêd
| |
| plak | Saandam | |
| adres | Diederik Sonoyweg 19 | |
| koördinaten | 52° 28' N 4° 48' E | |
| bysûnderheden | ||
| type mûne | stellingmûne | |
| funksje | oaljemûne | |
| flecht | 21.80 m | |
| boujier | 1622 | |
| oare ynformaasje | ||
| eigner | De Zaansche Molen | |
| monumintale status | ryksmonumint | |
| monumintnûmer | 40032 | |
| Webside | ||
| www.zaanschemolen.nl | ||
| Kaart | ||
  | ||
De Earrebarre, offisjeel De Ooievaar (ek wol stavere as De Ooijevaar), is in oaljemûne súd fan 'e Saanske Skâns yn 'e gemeente Saanstêd. Oaljemûnen waarden brûkt om oalje út ferskillende soarten planten te produsearjen. Eartiids stiene yn 'e omkriten hûnterten fan sokke mûnen. Op 'e Saanske Skâns steane tichteby noch twa oare oaljemûnen: De Zoeker en de Bonte Hen.
Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De Earrebarre waard oarspronklik yn 1622 yn Assendelft boud, dêr't de mûne op 'e hichte fan 'e Kerkbuurt oan 'e Delft stie. Yn dy tiid hie de mûne noch gjin namme. Yn 1670 kocht Pieter van der Leij de mûne. Dy liet de mûne ôfbrekken en op 'e hjoeddeiske lokaasje wer opbouwe. Dêrnei wie de mûne yn gebrûk foar it slaan fan oalje en letter foar it meallen fan doppen en kakaoskroat. De mûne rekke yn 1936 syn funksje kwyt en sûnt stie de mûne te fertutearzgjen.
Mei't de feriening De Zaansche Molen yn 1955 eigner waard, folge in jier letter in grutte restauraasje fan it boufal. Dêrby waard ek it hiele achtkant ferfongen. Nei restauraasjes yn 1978 en 2000 is de mûne op frijwillige basis yn bedriuw.
Njonken de mûne steane grutte fabrykshallen fan Duyvis, dy't it biotoop fan 'e mûne bot oantaaste. Om't de mûne op it gebiet fan it fabryk stiet, koe de mûne net besichtige wurde. Sûnt 2014 brûkt in wynmûnemakkerij Saendijck de skuorre as wurkplak. Yn 2015 waard nei it winnen fan in priis de mûne wer restaurearre en is ek de haven en de kraangong rekonstruearre, sadat de mûne oer it wetter tagonklik is.[1]
Keppeling om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
| Wynmûnen yn 'e Saankrite | ||
|---|---|---|
| Oaljemûnen: De Bonte Hen • De Ooijevaar • De Os • Het Pink • De Zoeker | ||
| Seachmûnen: De Gekroonde Poelenburg • De Held Jozua • Het Jonge Schaap | ||
| Oare types: De Bleeke Dood • Herkules • De Huisman • De Kat • De Koker • Het Prinsenhof • De Schoolmeester • De Veldmuis | ||
| Lytse mûntsjes: De Hadel • De Jonge Dirk • Kaatmolen • Het Klaverblad • De Kroosduiker • De Windhond • De Windjager • De Zwaan • Het Zwarte Kalf | ||
| Oars: Mûnemuseum · Saanske Skâns · Feriening De Zaansche Molen | ||
 ·  · 
| ||