Lânbouskip

	Lânbouskip; Landbouwschap
	algemiene ynformaasje
nasjonaliteit	Nederlânsk
type org.	oerlisorgaan
wurkmêd	lân- en túnbou
haadkertier	De Haach (Súd-Hollân)
oprjochte	1954
opdoekt	2001
fuortk. út	Stifting foar de Lânbou
	offisjele webside
	n.f.t.

It Lânbouskip (Nederlânsk en offisjeel: Landbouwschap) wie in publyksrjochtlike bedriuwsorganisaasje foar de lân- en túnbou, dy't bestie fan 1954 oant 2001.^[1]^[2] De organisaasje wie in oerlisorgaan foar belangeferienings fan boeren en túnkers, de oerheid en de fakbûnen fan wurknimmers yn 'e agraryske sektor,^[1]^[2] mar funksjonearre benammen as koepelorganisaasje foar de ferpyldere lânboubûnen.^[2] Doe't dy yn 'e 1990-er jierren fúzjearren ta LTO Nederlân, ferdwûn dêrmei fierhinne de besteansreden foar it Lânbouskip.^[1]^[2]

Skiednis

It Lânbouskip waard yn 1954 oprjochte^[1]^[2] as opfolger fan 'e Stifting foar de Lânbou, dy't fan 1945 ôf bestien hie.^[1] It wie de earste publyksrjochtlike organisaasje (PBO),^[1] dy't bedoeld wie as trijefâldich oerlisorgaan foar de oerheid, de belangeferienings fan boeren en túnkers, en de fakbûnen fan wurknimmers yn 'e agraryske sektor.^[1]^[2] De organisaasje hie in opbou dy't karakteristyk wie foar it tiidrek fan 'e Ferpyldering yn Nederlân: oan 'e basis, mank de leden, bestie der in strikt hanthavene skieding tusken de pylders, wylst oan 'e top de bestjoerders fan 'e ferpyldere belangeferienings mei-inoar om 'e tafel giene om foar de nedige koördinaasje te soargjen.^[2]

Nettsjinsteande it feit dat ek de fakbûnen yn it Lânbouskip sit hiene, ûntjoech de organisaasje him meitiid ta in soarte fan koepelorganisaasje foar de ferpyldere lânboubûnen.^[2] Dat wiene it roomske Katolyk Nederlânsk Boere en Túnkers Bûn (KNBTB), it liberale Keninklik Nederlânsk Lânbou-Komitee (KNLC) en it protestantske Kristlik Boere en Túnkers Bûn (CBTB).^[2] Tagelyk joech it Lânbouskip dy organisaasjes ek tagong ta de polityk.^[2] Om't der yn it Lânbouskip mei gelykheid fan stimmen wurke waard, profitearre benammen it CBTB dêrfan, dat fierwei de lytste fan 'e trije bûnen wie.^[2] "In sechsde fan 'e leden, in trêde fan 'e ynfloed," sa omskreau it CBTB-bestjoer yn 1983 syn eigen sitewaasje yn it Lânbouskip.^[2]

In reden foar de gearwurking tusken de ferpyldere boerebûnen wie it mienskiplike wantrouwen foar de bemuoisucht fan 'e oerheid oer.^[1] Njonken kollektive belangebehertiging foar boeren en túnkers, rjochte it Lânbouskip him yn 'e praktyk benammen op lânboukundich ûndersyk en bestriding fan sykten by fee en yn lânbougewaaksen.^[1] Fan 1956 ôf lei it Lânbouskip de Nederlânske boeren ferplichte heffings op om syn aktiviteiten te bekostjen.^[1] In grutte groep saneamde 'frije boeren', dy't net by ien fan 'e trije ferpyldere boerebûnen oansletten wie, kante him dêrtsjin oan.^[1] De protesten waarden fûleindiger doe't yn 1963 yn it Drintske Hollandscheveld de bedriuwen ûntromme waarden fan inkele boeren dy't wegeren de heffing fan it Lânbouskip te beteljen.^[1] De wichtichste wurdfierder fan 'e protestearjende frije boeren wie Boer Koekoek.^[1]

Fan 'e twadde helte fan 'e 1980-er jierren ôf belune de rol fan it Lânbouskip fanwegen de miljeuproblematyk yn 'e lânbou en de krimp fan 'e agraryske sektor.^[1] Doe't yn 1995 it KNBTB, it KNLC en it CBTB fúzjearren ta LTO Nederlân,^[1]^[2] rekke it Lânbouskip eins in grut part fan syn besteansreden kwyt.^[1]^[2] By de (muoisume) ûnderhannelings om ta de fúzje te kommen, wie lykwols by wize fan kompromis, om alle partijen oan board te hâlden, ôfpraat dat dy organisaasje bestean bliuwe soe.^[2] Nettsjinsteande dat moast it Lânbouskip nei 1995 almar mear fan syn foech en ferantwurdlikheden oan LTO Nederlân oerdrage, wêrmei't de organisaasje stadichoan fan binnenút útholle waard.^[1] De fakbeweging wie min te sprekken oer dizze hiele ûntwikkeling, en hie de ferantwurdlike minister fan Lânbou Jozias van Aartsen al yn 1995 frege om it Lânbouskip op te heffen.^[1] Tsjin 1998 draaide LTO Nederlân sa goed dat ek fanút de lânboubûnen net mear bot oan it fuortbestean fan 'e organisaasje hechte waard.^[2] Yn desimber fan dat jier naam LTO Nederlân it haadkantoar fan it Lânbouskip oan it Prinsevinkenpark yn De Haach oer.^[2] Uteinlik hold it Lânbouskip yn 2001 offisjeel op te bestean.^[1]^[2]

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 Schroor, Meindert (haadred.), Nieuwe Encyclopedie van Fryslân, De Gordyk/Ljouwert, 2016 (Utjouwerij Bornmeer/Tresoar), ISBN 978-9 05 6153 755, s. 1622..
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 ^2,14 ^2,15 ^2,16 ^2,17 Broersma, Daniël, Het Groene Front Voorbij: De Agrarische Belangenbehartiging door LTO Nederland (1995-2005), Grins/Wageningen, 2010 (Agronomisch Historisch Instituut/University of Groningen Press), ISBN 978-9 03 67 46 441, haadstik 2 Fusie of Federatie: Het Ontstaan van LTO Nederland.

[neff-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 Schroor, Meindert (haadred.), Nieuwe Encyclopedie van Fryslân, De Gordyk/Ljouwert, 2016 (Utjouwerij Bornmeer/Tresoar), ISBN 978-9 05 6153 755, s. 1622..

[groenefront-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 ^2,14 ^2,15 ^2,16 ^2,17 Broersma, Daniël, Het Groene Front Voorbij: De Agrarische Belangenbehartiging door LTO Nederland (1995-2005), Grins/Wageningen, 2010 (Agronomisch Historisch Instituut/University of Groningen Press), ISBN 978-9 03 67 46 441, haadstik 2 Fusie of Federatie: Het Ontstaan van LTO Nederland.

[1]

[2]