Steatsline K

Steatsline K De Helder - Amsterdam
Totale lingte	80,8 / 83,3 km
Spoarwiidte	normaalspoar 1435 mm
Oanlein troch	Steat fan de Nederlannen
Iepene De Helder - Alkmar: 20 desimber 1865 Alkmar - Uitgeest: 1 maaie 1867 Uitgeest - Saandam: 1 novimber 1869 Saandam - Amsterdam Willemspoarte: 15 maaie 1870 A'dam Willemspoarte - A'dam S.: 15 oktober 1887
hjoeddeistige status	yn gebrûk
Elektrifisearre De Helder - Alkmar: 1958 Alkmar - Amsterdam: 1931
Tal spoaren De Helder - Skagen: 1 Skagen - Saandam: 2 Saandam - Amsterdam Sloterdijk: 3 Amsterdam Sloterdijk - Amsterdam Sintraal: 2
Baanfakfaasje De Helder - Hearhugowaard: 140 km/o Hearhugowaard - Amsterdam: 130 km/o
Befeiliging of treinbeynfloeding	ATB EG
Treintsjinst troch	NS
Trajekt
Leginda 0,0 De Helder oant 1958 0,6 De Helder fan 1958 ôf Raccordement De Helder Haven tot 2010 Waddenzeestraat 3,4 De Helder Súd 7,1 Koegras N9 7,2 Koegrasbrêge Noardhollânsk Kanaal 8,6 Breezand 12,1 Anna Paulowna N249 Anna Paulownaweg 16,0 Oudesluis 19,5 N248 Kanaalweg 19,5 Skagerkoggekanaal 21,3 Skagen tramwei nei v Ewijcksluis tramwei nei Wognum opbr. tramwei nei Alkmar opbr. 25,0 Skagerwaard 26,7 Zijdewind Noard Skarwâlde dorp grientefeiling 29,3 Kanaal Alkmar (Omval)-Kolhorn 29,3 N242 30,0 Noard Skarwâlde oanslúting Noard Skarwâlde dorp opbr. 37,1 N194 Kamerlingh Onnesweg spoar fan Hoarn frachtspoar Hearhugowaard opbr. 35,2 Hearhugowaard 37,1 N242 Westerweg 37,2 Bolbrêge oer Kanaal Alkmar (Omval)-Kolhorn spoar fan Broek op Langedijk opbr. 39,0 St. Pancras N508 Nollenweg 40,2 Alkmar Noard Huiswaard 41,5 Spoarbrêge oer it Noardhollânsk Kanaal frachtspoar Kanaalkade Geestersingel Alkmar Abri tramwei fan Bergen aan Zee tramwei fan Skagen opbr. 42,1 Alkmar tramwei nei Steenen Brug opbr. tramwei nei Egmond aan Zee opbr. N9 Heilooër Tolweg 48,0 Heiloo 48,9 Onze Lieve Vrouwe ter Nood N513 Zeeweg tramwei fan Psychiatrysk sikehûs Duin en Bosch 53,9 Castricum tramwei Haarlim - Alkmar opbr. 57,7 Uitgeest spoar nei Haarlim A9 61,1 Den Ham 62,3 Krommenie-Assendelft fan 2008 ôf 62,9 Krommenie-Assendelft oant 2008 Nauernasche Vaart N8 N246 65,1 Wormerveer Saankade N515 Guisweg 67,7 Saandyk-Saanske Skâns A8 68,8 Koog oan de Saan spoar fan Inkhuzen 71,2 Saandam 71,5 Noorder IJdijk 73,3 Hembrug Hemtunnel en -brêgen Noardseekanaal 75,0 Amsterdam Petroleumhaven Amsterdam Westhaven van Amsterdam Houtrakpolder spoar fan Rotterdam Sintraal fan 1985 ôf Amsterdam Sloterdijk Hemboog 78,9 Amsterdam Sloterdijk lijn van Skiphol Amsterdam Sloterdijk Metroline  50  A10E22 Isolatorweg 78,1 Spaarndammerdijk-Houthaven Wurkplak Saanstrjitte spoar fan Rotterdam Sintraal oant 1985 79,3 Singelgrachtbrêge Singelgracht tram  3  Westerdoksdijk opbr. opstelterrein Amsterdam Willemspoarte Amsterdam Westerdok 80,8 83,3 Amsterdam Sintraal spoar nei Elten spoar nei Sutfen

Steatsline K is de neffens de "Wet op de Oanlis van Steatsspoarwegen" fan 18 augustus 1860 troch de Steat fan de Nederlannen oanleine spoarwei tusken de stêden De Helder – Alkmar – Uitgeest – Saandam – Amsterdam. De spoarline hat trije spoarbrêgen oer wichtige kanalen: de Koegersbrêge oer it Noardhollânsk Kanaal by Koegras en by Alkmar (1865) en oer it Noardseekanaal by Saandam (Hembrêge, 1878). Lêstneamde brêge waard yn 1983 ferfongen troch de Hemtunnel. maaie it iepenstellen fan de Hemtunnel waard tusken Saandam en Amsterdam Westerdok in hiel nij trasee yn gebrûk naam, de âlde line waard súd fan it Noardseekanaal behâlden as havenspoarline.

Skiednis

De wichtichste redenen foar de oanlis fan de line wiene de befoarrieding fan de marinehaven yn De Helder en it ferfier fan fracht sadree 't it Noardhollânsk Kanaal yn de wintermoannen beferzen wie. Plannen foar in spoarline nei De Helder wiene der al langer, mar waarden net útfierd om 't de oerbrêging fan it IJ by Amsterdam te djoer achte waard. De spoarline waard úteinlik as ûnderdiel fan 'e earste steatsoanlis troch de Steat oanlein. De ferbining waard lykwols, yn tsjinstelling ta de oare steatslinen, net eksploitearre troch Steatsspoarwegen, mar troch de HSM.

De spoarline waard yn fjouwer fazen iepene:

Datum	Trajekt	Tuskenstasjons
20 desimber 1865	De Helder - Alkmar	De Helder Súd, Anna Paulowna, Skagen, Hearhugowaard, Alkmar Noard
1 maaie 1867	Alkmar - Uitgeest	Heiloo, Castricum
1 novimber 1869	Uitgeest - Saandam	Krommenie-Assendelft, Wormerveer, Saandyk-Saanske Skâns, Koog oan de Saan
15 maaie 1870	Saandam - Amsterdam Willemspoarte	Amsterdam Sloterdijk

• Op 15 oktober 1887 waard de line fan Amsterdam Willemspoarte trochlutsen nei it nije stasjon Amsterdam Sintraal. Stasjon Amsterdam Willemspoarte waard op dizze dei sletten, en oant it nije stasjon iepene waard yn 1889 stopten de treinen op it tydlike stasjon Amsterdam Westerdok.

Om't de brêge oer it IJ, ûnder oare troch de oanlis fan it Noardseekanaal, langer op him wachtsje liet, lei de HSM in spoarline oan tusken Uitgeest en Haarlim. Sa wie der fia de Alde line al yn 1867 treinferkear mooglik tusken De Helder en Amsterdam. De earste Hembrêge wie yn 1878 klear. Dat jier waard de spoarweiferbining tusken Amsterdam en Saandam yn gebrûk naam. De treinen tusken De Helder en Amsterdam bleaunen lykwols noch jierrenlang fan beide ferbiningen gebrûk meitsjen.

De spoarline tusken Amsterdam en Alkmar waard al yn 1931 elektrifisearre. It trajekt Alkmar - De Helder folge pas yn 1958. Mei de elektrifikaasje naam ek it tal streekrjochte treinen oer de hiele steatsline wer ta. Yn 1983 waard de hembrêge ferfongen troch de Hemtunnel. Hjirmei hearde wie in wichtich obstakel yn it skipfeart- en spoarweiferkear yn Amsterdam ta it ferline. De spoarline waard oer in lingte fan 8,5 kilometer ferlein. It âlde trasee oan Amsterdamske kant is noch altyd yn gebrûk as havenspoarline. It part oan de Saanske kant is opbrutsen. Yn 1996 is it tal spoaren op trajekt Skagen - Hearhugowaard fan ien nei twa ferdûbele. Tusken De Helder en Skagen leit noch altyd inkeldspoar, mei krusingsmooglikheden op elk stasjon.

Stasjonsgebouwen

By it âldste part fan 'e spoarline lâns ferskynden, krekt as by de oare steatslinen út 'e earste oanlisperioade, de standertstasjons fan de Steatsspoarwegen. Alle stasjons ha de Twadde Wrâldkriich trochstien mar binne op it stasjon fan Alkmar nei, dochs allegear ôfbrutsen. Wichtige oarsaken wiene de hege ûnderhâldskosten en in weromrinnend tal aktiviteiten binnen sa 'n grut gebou. It stasjon fan Alkmar waard dan net ôfbrútsen mar is al meardere kearen yngreven ferboud.

	Stasjon	Type gebou	Opmerkingen
	De Helder	type SS tredde klasse	gebou ôfbrutsen yn 1958, en ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt G.J. van der Grinten, om't it gemeente bestjoer it stasjon 600 meter woe ferpleatse sadat de stêd net langer yn yn twaen dield waard troch it spoar.
	De Helder Súd	NS, Abry
	Koegras	Lyts gebouke	Stasjon sletten yn 1938
	Breezand	Lyts gebouke	gebou ôfbrutsen yn 1970, stasjon sletten yn 1938
	Anna Paulowna	type SS fiifde klasse	1e stasjonsgebou yn 1971 ôfbrutsen en ferfongen troch in standerttype Douma
	Oudesluis	Lyts gebouke	gebou ôfbrutsen yn 1950, stasjon sletten yn 1938
	Skagen	type SS fiifde klasse	1e stasjonsgebou yn 1967 ôfbrutsen en ferfongen troch in standerttype Douma.
	Skagerwaard	Lyts gebouke	gebou ôfbrutsen yn 1932, stasjon sletten yn 1931
	Zijdewind	Lyts gebouke	gebou ôfbrutsen yn 1970, stasjon sletten yn 1938
	Noard Skarwâlde	type SS fiifde klasse	gebou ôfbrutsen yn 1954, stasjon sletten yn 1938
	Hearhugowaard	type SS fiifde klasse	1e stasjonsgebou yn 1967 ôfbrutsen en ferfongen troch in standerttype Douma. 2e stasjonsgebou yn 1989 bûten gebrûk steld en ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt R.M.J.A. Steenhuis. 2e stasjonsgebou is hjoeddedei yn gebrûk as snackbar.
	St. Pancras	Lyts gebouke	gebou ôfbrutsen yn 1968, stasjon sletten yn 1938
	Alkmar Noard	unyk ûntwerp
	Alkmar	type SS tredde klasse	Meardere kearen yngreven ferboud
	Heiloo	lyts gebouke	1e stasjonsgebou yn 1930 ôfbrutsen, 2e stasjonsgebou yn 1978 ôfbrutsen en ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt C. Douma.
	Onze Lieve Vrouwe ter Nood	Gjin	stasjon sletten yn 2013
	Castricum	type SS fiifde klasse	1e stasjonsgebou yn 1969 ôfbrutsen en ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt C. Douma. 2e stasjonsgebou yn 2020 ôfbrutsen en ferfongen troch in unyk ûntwerp.
	Uitgeest	Unyk projekt	1e stasjonsgebou yn 1969 ôfbrutsen en ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt C. Douma. 2e stasjonsgebou yn 2003 ôfbrutsen en ferfongen troch in unyk ûntwerp.
	Den Ham	Gjin	Stasjon sletten yn 1887
	Krommenie-Assendelft	type Hoogezand	1e stasjonsgebou yn 1930 ôfbrutsen en ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt H.G.J. Schelling. 2e stasjonsgebou yn 1975 ôfbrutsen en ferfongen troch in ûntwerp fan arsjitekt C. Douma, yn 2008 ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt J. Eulderink, om't it stasjon 400 meter is ferpleatst. 3e stasjonsgebou is hjoeddedei yn gebrûk as cafe.
	Wormerveer	type Hoogezand	1e stasjonsgebou yn 1978 ôfbrutsen en ferfongen troch in ûntwerp fan arsjitekt C. Douma fergelikber mei Stasjon Krommenie-Assendelft.
	Saandyk-Saanske Skâns	type Hoogezand	1e stasjonsgebou yn 1930 ôfbrutsen en ferfongen troch in ûntwerp fan arsjitekt H.G.J. Schelling. 2e stasjonsgebou yn 1976 ofbrutsen en ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt C. Douma.
	Koog oan de Saan	Standerttype Vierlingsbeek	1e stasjonsgebou yn 1986 ôfbrutsen en ferfongen troch in ûntwerp fan arsjitekt C. Douma.
	Saandam	type Hoogezand	1e stasjonsgebou yn 1983 ôfbrutsen en ferfongen troch in unyk ûntwerp fan arsjitekt P.A.M. Kilsdonk, om't it stasjon 300 meter is ferpleatst.
	Noorder IJdijk	Gjin	stasjon sletten yn 1909
	Hembrug	Lyts gebouke	stasjon sletten yn 1982, gebou ferpleatst en wurd hjoededei brûkt has túnhûs.
	Amsterdam Petroleumhaven	Gjin	stasjon sletten yn 1902
	Spaarndammerdijk-Houthaven	Gjin	stasjon sletten yn 1900
	Amsterdam Sloterdijk	unyk ûntwerp
	Amsterdam Willemspoarte	unyk ûntwerp	gebou ôfbrutsen yn 1878, stasjon sletten yn 1878
	Amsterdam Westerdok	Houten gebou	gebou ôfbrutsen yn 1889, stasjon sletten yn 1889
	Amsterdam Sintraal	unyk ûntwerp

Sjoch ek

• Steatslinen
• Standertstasjons fan de Steatsspoarwegen

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Wikipedy NL (ned) stationsweb