Hitsum

	Hitsum
	Noarderbuorren
	Emblemen
	Bestjoer
Lân	Nederlân
provinsje	Fryslân
gemeente	Waadhoeke
	Sifers
Ynwennertal	225 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	4,29 km², wêrfan: ; - 4,25 km² lân ; - 0,04 km² wetter
Befolkingsticht.	53 ynw./km²
	Oar
Koördinaten	53° 09' N 5° 31' E
	Offisjele webside
	Side fan Hitsum ; FB-side
	Kaart
	;

Hitsum is in doarp dat yn de gemeente De Waadhoeke leit. Hitsum leit noardeastlik fan Achlum, noardwestlik fan Tsjom en súdwestlik fan Frjentsjer. De doarpskearn leit benammen besuden de Haadwei, dêr’t de Tsjerke fan Hitsum ek stiet.

Op 1 jannewaris 2023 hie Hitsum 225 ynwenners.

Skiednis

De Hitsumer tsjerke datearret fan de 10e oant 12e iuw. Troch de fynst fan dowestien is fêst te stellen dat de tsjerke yn dy tiid boud wêze moat. Neffens in stien yn de noardermuorre fûn der yn 1591 in ferbouwing plak. It sealtek fan de toer waard yn 1819 troch in spits ferfongen. De âlde midsiuwske tsjerke waard yn 1883 ôfbrutsen en ferfongen troch nijbou. De klok yn de toer waard yn 1637 getten.

Eartiids stiene der stinzen yn it doarp fan de Gratinga's en Roorda's. Op it plak fan ien fan dy stinzen stiet tsjintwurdich de pleats Roorda State, in ryksmonumint.

De likernôch 3 meter hege terp fan Hitzum waard oan it ein fan de 19e iuw foar it measte ôfgroeven. Yn de terp binne njonken wat kraleguod in 6e-iuwsk Noarsk metalen plaatsje mei runen, in spearpunt en in brûnzen mantelspjelde fûn.^[1]

De lânsdyk waard yn 1856 ferhurde mei grint en tusken 1902 en 1939 krige Hitsum ek in tramferbining oan de line Frjentsjer-Boalsert. Yn Hitsum waard dy ferbining lykwols fral brûkt foar it ferfier fan fee nei de Ljouwerter feemerk.

Yn 2009 waard noardlik fan Hitsum de fyts brêge Hitsumer Hichte boud, dy't it Binnenpaad tusken it doarp en Frjentsjer oer de N384 hinne liedt.

Sûnt 2018 leit Hitsum yn de gemeente De Waadhoeke, dêrfoar lei it yn de gemeente (nij) Frjentsjerteradiel en foar 1984 lei it doarp yn sawol de gritenij as de gemeente Frjentsjerteradiel (sudertrimdiel).

Mienskip

Der is in feriening foar Doarpsbelang, dy't yn it yn 1999 opknapte doarpshûs gear komt. Yn 2015 waard it doarpshûs nochris útwreide rjochting keatsfjild. Ek de keatsferiening makket gebrûk fan it gebou. In soad bûtenaktiviteiten wurde simmerdeis op it keatsjild hâlden.

De VVH (Vereniging voor Volksvermaak Hitzum) organisearret it twadeiske doarpsfeest. Yn Hitsum wurdt noch jimmeroan it Dokkumerkeatsen beoefene, in foarm fan keatsen dat op strjitte dien wurdt.

Oer it doarp en syn ynwenners, ferienings en bedriuwen is in film makke: “Wat foar doarp is Hitsum”, ek op DVD.

Tsjerke

De Wikipedy hat ek in side Tsjerke fan Hitsum.

PKN-tsjerke fan Hitsum

Skoalle

Oant 1965 hie it doarp in iepenbiere skoalle oan de Haadwei. Sûnt 1885 waard der yn Hitsum ek kristlik ûnderwiis jûn. De kristlike basisskoalle hold it langer fol en waard fanwegen brek oan genôch learlingen pas yn 2010 sletten. Nei't it doarp langer gjin eigen skoalle mear hie, waard foar de jongerein de klub HITZKIDS oprjochte. De klub betinkt in soad aktiviteiten foar bern fan 0 oant 16 jier, dy't betelle wurde mei it opheljen fan âld papier.

Ferienings

Biljertferiening De Griffel
Iisklub Wês Klear
De Iendracht - keatsen; organisearret sûnt 2000 elts jier de Ald-Meiers Partij foar famkes
Sovo (soas foar (âld)Hitsumers)
Toanielferiening Set Troch
Wynmolestifting Ut 'e lijte