Winaam

	Winaam
	Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Harns
	Sifers
Ynwennertal	485 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	5,30 km², wêrfan ; - lân: 5,23 km² ; - wetter 0,07 km²
Befolkingsticht.	90 ynw./km²
	Oar
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53° 11' N 5° 27' E
	Offisjele webside
	webstee fan Winaam
	Kaart
	;
	Kaart
	Himrik fan Winaam (grien) yn 'e gemeente Harns

Winaam is in doarp yn 'e gemeente Harns. Winaam leit noardeastlik fan Mullum en Harns, noardwestlik fan Hjerbeam, westlik fan Frjentsjer, súdwestlik fan Pitersbierrum en Seisbierrum en súdwestlik fan de Waadsee. De doarpskearn fan Winaam leit om de Buorren, noardlik en eastlik fan de Andréastsjerke. De buorskippen Roptasyl (diel), Lytse Buorren en Foarryp hearre ek by Winaam.

Op 1 jannewaris 2023 hie Winaam 485 ynwenners.

Skiednis

Winaam ûntstie op ien fan 'e terpen yn in mear as twa kilometer lange noardeastlike rige fan terpen. De âldste fermelding fan it doarp datearret út 1275, doe't it al as Wynaldum neamd waard. In soad is der net mear oan 'e Nederlânsktalige namme feroare. Yn 1543 waard de Fryske fariant fan it doarp Vynaem neamd, yn 1579 Winaem en wat letter Wynaam.^[2]

It grutte kompleks fan terpen kin de "Fryske Hegeburch" west ha, dêr't yn 'e Beowulf oer skreaun wurdt. ^[3] Oant de 16e iuw wienen der noch resten fan ferskânsingen oanwêzich.

Foar de reformaasje wie de tsjerke oan de apostel Andréas wijd. Troch âlderdom stoarte de âlde sealtektoer yn 'e nacht fan 24 op 25 juny 1684 yn. De preekstoel út 1729 is opfallend troch it sierlike houtfykwurk.

Oant de gemeentlike weryndieling fan 1984 lei Winaam yn sawol de gritenij as de gemeente Barradiel. Sûnt 1984 leit it doarp yn 'e gemeente Harns.

Archeologysk ûndersyk

De fynst fan in grutte fibula (mantelspjelde) yn 'e terp Tsjitsma wie de oanset foar in grut archeologysk ûndersyk yn 1991 en 1992, dêr't út bliken die dat Winaam al yn de midsiuwen in wichtige delsetting wie. Guon skiedkundigen tinke dat Winaam it sintrum wie fan it gebiet dêr't de Fryske kening Audulf om-ende-by 600 hearske. Yn in archeologysk stipepunt yn 'e âlde konsistoarje is dy skiednis yn byld brocht.

De tsjutting fan de ûndersyksresultaten is anno 2010 lykwols noch lang net klear. Winaam foarme de oanlieding ta archeologysk (terp)ûndersyk yn it gebiet fan Súd-Hollân oant Grinslân ta, it saneamde Frisia-projekt.

Yn it doarp is in lyts museum mei terpfynsten, in lytse bibleteek en ynformaasje oer de omkriten.

Mienskip

Fjouwerris yn 't jier jout de feriening doarpsbelang de krante It Fuottenein út. It doarpshûs De Bijekoer waard nei ynset fan 'e Stifting Doarpshûs Winaam en gearwurking fan de ferskate ferienings yn 1982 iepene.

De bynamme foar de bewenners is Winamer katten. Yn 'e Buorren stiet it keunstwurk 'Winamer kat'. Sûnt 2018 is it mooglik om in 2,6 kilometer katterûte te rinnen lâns û.o. nutskasten, dy't mei Winamer katten beskildere binne.

Tsjerke

De Wikipedy hat ek in side Andréastsjerke (Winaam).

PKN-Easterbierrum-Winaam

Skoalle

Bernesintrum Middelstein

Winaam hie sûnt 1882 in skoalle. De E.P. de Boerskoalle fan Winaam fusearre yn 2014 fanwegen te min bern mei de skoalle fan Mullum.

Ferienings

Befolkingsferrin

Jier	1840	1954	1959	1964	1969	1974	2004	2013	2015
Ynwenners	475	658	635	517	500	449	380	463	462
Jier	2020
Ynwenners	462

Berne

Frans Helfrich (1920-2010), keatser
Abe de Vries (1965), (skriuwer)

Sjoch ek

Fryske doarpen.

Keppeling om utens

Winaam op de Side Terpe - en Wierdelân

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Webstee Winaam

↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ Friese Plaatsnamen, K.F. Gildemachter, side 269
↑ J. Zijlstra (2009), Finnsburg, een koningsdrama uit de 5e eeuw, side 10.

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Winbaam fan Wikimedia Commons.

53° 12' NB, 5° 28' EL

	Harns
Stêd: Harns
Doarpen en útbuorrens: Mullum • Winaam
Buorskippen en wiken: Almenum • De Blynse • Easterpark • Foarryp • Ieslumbuorren • Keningsbuert • Ludum • Roptasyl (foar in part) • Ungaboer
· ·

[1] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[2] Friese Plaatsnamen, K.F. Gildemachter, side 269

[3] J. Zijlstra (2009), Finnsburg, een koningsdrama uit de 5e eeuw, side 10.

[1]

[2]

[3]