Twisk

Twisk
Stolppleats út 1746.
Emblemen
Bestjoer
Provinsje	Noard-Hollân
Gemeente	Medemblik
Sifers
Ynwennertal	1.090 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	7,67 km² lân: 7,46 km² wetter: 0,24 km²
Befolkingsticht.	140 ynw./km²
Oar
Postkoade	1676
Koördinaten	52° 44' N 5° 03' E
Offisjele webside
Side doarpsried Twisk
Kaart

Twisk is in doarp yn 'e Noard-Hollânske gemeente Medemblik. It likernôch 5 kilometer lange doarp leit súdwestlik fan 'e stêd Medemblik. Eartiids wie Twisk in lintdoarp, mar sûnt de ein fan 'e 20e iuw hat nijbou dat karakter wat feroare.

Twisk hat in beskerme doarpsgesicht mei twa tsjerken en in soad stolppleatsen, meiïnoar sa'n 100, lâns in grêft. It doarp hat 51 ryksmonuminten en in ryk ferieningslibben.

Bestjoerlike yndieling

Oant 1 jannewaris 1979 wie Twisk mei de buorskippen 't Westeinde, Bennemeer en in part fan 'e Broerdijk in selstannige gemeente. 't Westeinde en Bennemeer hearre noch jimmeroan by Twisk. Yn 1979 fusearre de gemeente mei de gemeenten Abbekerk, Midwoud, Opperdoes, Sibekarspel en it doarp Hauwert ta de gemeente Noarder-Koggelân, dy't op 1 jannewaris weryndield waard by de gemeente Medemblik.

Etymology

Stolp oan 'e Doarpswei.

Twisk waard yn 1245 neamd as 'Twisca' en yn 1696 as 'Twiscke'. De namme is ôflaat fan it Aldfryske 'twisca', itjinge 'tusken' bestjut. Twisk sil in buorskip oan 'e dyk tusken twa doarpen west ha. De namme hat deselde bestjutting as It Twiske, in natoergebiet tusken Landsmeer en Oostzaan.

Skiednis

Tegearre mei Abbekerk, Midwoud en Lambertschaag krige Twisk op 2 febrewaris 1414 fan Willem VI stedsrjochten. Letter soe Abbekerk mei Lambertschaag hiele stedsrjochten krije, mar Twisk bleau ferbûn mei de 'stede Abbekerk'. Sa bleau Twisk in ûnderdiel fan de ambtshearlikheid Abbekerk-Twisk-Midwoud-Lambertschagen. Dy ambtsheaerlikheid waard yn 1742 foar 5.000,00 troch de Steaten fan Hollân en West-Fryslân ferkocht oan 'e reginten.

Grutte earmoede en rampen binne it doarp besparre bleaun. It doarp hat yn 'e 18e en it ein fan 'e 19e iuw in tiidrek fan wolfeart hân. Fan dy wolfeart tsjûgje de fersierings fan 'e wentes en pleatsen út dat tiidrek. De goede greide om it doarp hinne hat altiten fan grutte ynfloed west op de wolstân fan it doarp.

It besjen wurdich

Teätertsjerke 'Himelsk'.

Ien fan 'e meast ferneamde pleatsen is de 16e-iuwske 'Muntenboerderij'. Dy namme is te tanken oan 'e fynst fan in pot fol Spaanske munten yn 1974 by in restauraasje. De pot en de gouden dukaten datearje út deselde iuw as de stjelp. By in feiling fan 'e fynst waard der foar in fermogen betelle. Yn 1955 is mei help fan âlde kaarten út 1850 de stolp nochris restaurearre.

Bûten de doarpskearn yn 'e buorskip 't Westeinde stiet oan it toeristespoar Hoarn-Medemblik it âlde treinstasjon fan Twisk. It stasjon waard iepene op 3 novimber 1887 en bleau oant 5 jannewaris 1941 yn gebrûk. Tsjintwurdich is it stasjon in ryksmonumint. De stolppleatsen en hûzen yn it doarp datearje foar it meast út de 18e, 19e en begjin 20e iuw. Ek in part fan de pleatsen binne erkend as ryksmonumint.

De eardere goatyske herfoarme tsjerke is hjoed-de-dei in teäter. De eklektyske mennistetsjerke is in wettersteatstsjerke út 1867. Beide tsjerken binne ryksmonuminten.

Natoergebiet

Wetteropslach Twisk en Eastermare.

Yn it doarpsgebiet leit noardlik fan 'e bebouwing oan 'e Omringdyk it wetteropslachgebiet Twisk-Oostermare. It 38 hektare grutte gebiet kin by swiere rein likernôch 100.000 m³ wetter opslaan. Rûsd wurdt dat soks ienris yn 'e 5 oant 10 jier bart. Tagelyk is it in natoergebiet dat tige ryk is oan fûgels. Te sjen binne û.o. greidefûgels, ferskillende soarten einen (bercheinen, slobeinen, kareinen, pylksturten, túfeintsjes en easteinen) en oare wetterfûgels lykas guozzen, kluten, swannen, ielguozzen, seefûgels en yn it reit burdmantsjes en blauboarstkes.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Twisk fan Wikimedia Commons.