Wikipedy:Alfabetisearjen

Oersjoch behearsiden
Siden oangeande Wikipedy-rjochtlinen
Brân mar los Meidwaan mei de Fryske Wikipedy Wat is Wikipedia NET Dochs wat regels Stikken skriuwe yn Wikipedia-styl Ienfâldich begjinne Koart oersjoch Tips foar begjinnende redakteuren Objektivens Gjin orizjineel ûndersyk Ferifiearberens Biografyen fan libbene persoanen Taalhelp It beneamen fan in side Transliteraasje - en transkripsjegids Alfabetisearjen Ferfryskjen Boarnemelding Wikipedy:Keppelings om utens wetjouwing: Auteursrjocht tekst Auteursrjocht ôfbylden Triemmen oanbiede Privacybelied Wikikette Antwurd op in protte fragen

Alfabetisearjen is it op alfabetyske folchoarder setten. Dat wurdt troch it systeem fan 'e Wikpedy automatysk dien foar de kategory-yndieling, sadat in artikel werom te finen is fia de kategoryen as men de namme net krekt wit.

• By persoanen wurdt alfabetisearre op 'e efternamme, krekt sa't dat yn oare listen fan persoansnammen dien wurdt. Bgl. "Jan Dijkstra" wurdt dan "Dijkstra, Jan" en "Klaas de Vries" wurdt "Vries, Klaas de". Dat wurdt dien troch by de kategoryen in "defaultsort"-berjocht ta te foegjen: {{DEFAULTSORT:Dijkstra, Jan}} en {{DEFAULTSORT:Vries, Klaas de}}.
• Ditselde jildt by plaknammen mei in lidwurd, lykas "De Lemmer", "De Gaastmar", "De Haach", "De Bosk", "It Earnewâld", "It Hearrenfean", "It Amelân". Dêr wurdt it mei in "defaultsort"-berjocht alfabetisearre op 'e earste letter fan 'e eigentlike namme, en net op it lidwurd. Dus {{DEFAULTSORT:Lemmer, de}} en {{DEFAULTSORT:Earnewald, It}}.

Ek is it fan belang om sa'n "defaultsort"-berjocht te brûken by artikels dy't in fokaal mei in diakritysk teken deun by it wurdbegjin hawwe, lykas yn "sân", "lêzen", "bôle", "bûthús" en "Dútslân". Diakrityske tekens wurde nammentlik troch it systeem alfabetisearre nei de Z, dus dan soe bgl. "bân" nei "bulte" komme, wat neffens Fryske wizânsje fout is. Dêrom wurdt der by artikels mei sokke nammen in "defaultsort"-berjocht tafoege wêryn't de namme skreaun wurdt as wiene der gjin diakrityske tekens ("san", "lezen", "bole", "buthus", "Dutslan"), sadat it artikel korrekt alfabetisearre wurde. Dit jildt ek foar oarsoartige diakrityske tekens, lykas æ → ae, ç → c, ð → d, é → e, ğ → g, ħ → h, ı → i, õ → o, š → s, ß → ss, ü → u, þ → th, ensfh.

It diakritysk teken kin yn Fryske artikelnammen nea op 'e earste letter komme om't dat altyd in haadletter is, en yn 'e Fryske stavering wurde yn prinsipe nea diakrityske tekens op haadletters skreaun. Dy regel jildt fansels net foar letters mei diakrityske tekens út bûtenlânske talen, lykas "Åland", "Český Těšín" en "Þórir Þorbjarnarson". Dy wurde mei in "defaultsort"-berjocht alfabetisearre as "Aland", "Cesky Tesin", resp. "Thorbjarnarson, Thorir".

Yn it Frysk wurdt de y net as in selsstannige letter beskôge, mar as in fariant fan 'e i. Dêrom wurdt y neffens de regels fan 'e Fryske Akademy dan ek alfabetisearre by de i. Dit dogge wy ek wer mei in "defaultsort"-berjocht by de kategoryen. Dus: "wyt" wurdt alfabetisearre as "wit" en "Ryptsjerk" as "Riptsjerk".

De lange ij wurdt foar wat de alfabetisearring oangiet, beskôge as "i + j". Sa type wy dat ek, dus dêr hoecht fierders neat oan dien te wurden.