Petrus- en Pauluskatedraal (Sint-Petersburch)
| Petrus- en Pauluskatedraal'
Петропавловский собор | ||
| ||
| ||
| Lokaasje | ||
| lân |  Ruslân
| |
| plak |  Sint-Petersburch
| |
| koördinaten | 59° 57' N 30° 18' E | |
| Arsjitektuer | ||
| arsjitekt | Domenico Trezzini | |
| boujier | 1712-1733 | |
| boustyl | barok | |
| hichte | 122,5 m | |
| monumintale status | federaal monumint | |
| monumintnûmer | 7810390046 | |
| Webside | ||
| Hiemside museum | ||
| Kaart | ||
  | ||
De Petrus- en Pauluskatedraal (Russysk: Петропавловский собор; Petropavlovski sobor) is in russysk-otterdokse katedraal yn 'e fêsting fan Sint-Petersburch, Ruslân. It barokke monumint waard tusken 1712 en 1733 boud op it Zayachi-eilân oan 'e Neva en wie mei in toer fan in hichte fan 122,5 meter foar lange tiid it heechste bouwurk fan 'e stêd.
Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Om de dominante posysje fan 'e jonge haadstêd fan it ryk tusken de stêden fan Ruslân fuort te sterkjen, joech tsaar Peter opdracht ta de bou fan in nije tsjerke dy't heger wurde moast as de toer fan Ivan de Grutte en de Mensjikovtoer fan 'e âlde haadstêd Moskou. De nije tsjerke moast it wichtichste bouwurk fan de haadstêd wurde en krige in plak yn it sintrum fan 'e fêsting.
Yn 1703 waard begûn mei de bou fan in tydlike, houten tsjerke, dy't op 1 april 1704 wijd waard oan 'e apostels Petrus en Paulus, de beskermhilligen fan 'e fêsting. Op 30 mei 1712 waard de earste stien lein foar de hjoeddeiske stiennen Petrus- en Pauluskatedraal, dy't neffens in ûntwerp fan Domenico Trezzini (om 1670-1736) boud waard. De spits is in ûntwerp fan 'e Nederlanner Harmen fan Boles, dy't in soad gearwurke mei Trezzini. De bou fan 'e klokketoer duorre fanwegen brek oan mankracht en boumaterjaal noch oant 1720. De hichte fan 'e toer waard 122,5 meter, 32 meter heger as de toer fan Ivan de Grutte yn it Moskouse kremlyn. De hiele katedraal waard net earder foltôge as yn 1733, doe't tsaar Peter I al ferstoarn wie.
Oant 1859 bleau de tsjerke de katedraal fan 'e stêd. Doe waard de funksje fan biskopstsjerke oernommen troch de Izaäk-tsjerke. Tsjintwurdich is de sit fan 'e biskop yn 'e Kazankatedraal oan 'e Nevski Prospekt. Nei de Oktoberrevolúsje lieten de bolsjewiken de tsjerke yn 1919 slute. De tsjerke waard yn in museum feroare en offisjeel is dat noch jimmeroan sa. Sûnt it jier 2000 wurde der lykwols wer earetsjinsten fierd en yn 2008 waard foar it earst sûnt 1917 wer in Peasketsjinst fierd.
Yn 'e Twadde Wrâldkriich rekke it bouwurk swier skeind, mar nei de oarloch folge oant 1957 in restauraasje.
Opfallend oan 'e otterdokse katedraal is de West-Jeropeeske arsjitektuer fan it bouwurk. De lingte fan 'e katedraal is 61 meter, wylst de breedte 27 meter mjit. Unotterdoks is ek de bekroaning fan de spits fan in ingel, dy't in Latynsk krús yn 'e hân hâldt.
Foar lange tiid húsfêste de katedraal de op fijannen ferovere militêre trofeeën. Yn it begjin fan 'e 20e iuw waarden dy oerbrocht nei it museum. Tjintwurdich hingje der allinnich noch in Turkske en Sweedske flagge.
Ynterieur
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
De katedraal wurdt ferljochte troch fiif brûnzen kroanluchters fan kleurd Feneesjaansk glês en berchkristal. De ikonostaze, in ûntwerp fan Trezzini, is ûngewoan foarmjûn en hat wat wei fan in triomfbôge. De preekstoel is fersierd mei houtsnijwurk en bylden fan de apostels Petrus en Paulus en de fjouwer evangelisten.
Yn 'e toer hingje 103 klokken, wêrfan't 31 út 1757 datearje.
Grêftsjerke
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Foarhinne waarden de Russyske tsaren begroeven yn 'e Michaelkatedraal fan it kremlyn fan Moskou. Doe't Sint-Petersburch de nije haadstêd fan it ryk waard, wie ynearsten de Oankundigingstsjerke fan it Aleksander Nevski-kleaster de nije grêftsjerke foar leden fan it hôf. Yn 'e noch net foltôge katedraal waarden yn 1715 in twajierrich dochterke fan Peter I en syn frou Katarina en Charlotte Christine fan Braunschweig-Wolfenbüttel, de frou fan tsarevitsj Aleksej Petrovitsj, begroeven. Yn 1716 folge yn 'e katedraal de begraffenis fan tsarina Marfa Apraksina, de widdo fan tsaar Fjodor III, en yn 1718 dy fan tsaar Peter's soan Aleksej Petrovitsj.
Nei de dea fan tsaar Peter I krige de kiste mei syn oerskot tydlik in plak yn 'e kapel fan 'e katedraal, dy't noch jimmeroan yn oanbou wie. De begraffenis fûn plak op 29 maaie 1731. Utsein tsaar Peter II fan Ruslân, dy't byset waard yn 'e Michaelkatedraal fan Moskou, en Ivan VI, fûnen neitiid alle tsaren en tsarina's fan it keizerryk harren lêste rêstplak yn 'e Sint-Petersburchse Petrus- en Pauluskatedraal. Yn 1865 krigen alle grêven deselde moarmeren sarkofagen mei brûnzen krusen.
Op 17 july 1998 waarden de oerbliuwsels fan 'e yn 1918 yn Jekaterinenburch fermoarde tsarefamylje tegearre mei in tal persoanielsleden fan 'e tsaar yn 'e katedraal byset.
Op 28 september 2006 krige keizerin Maria Fjodorovna, de mem fan Ruslân's lêste tsaar Nikolaas II en dy't yn 1928 ferstoar yn Denemark in herbegraffenis yn 'e katedraal. Hja lei earder begroeven yn 'e dom fan it Deenske Roskilde en waard nei in seremoanje yn 'e Izaäkkatedraal neffens har lêste winsk 78 jier nei har dea te rêste lein njonken har man Aleksander III.
Kariljon
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Doe't Peter de Grutte yn 1690 Nederlân oandie, kaam hy yn de kunde mei it kariljon. Yn 1720 joech de tsaar in opdracht oan Jan Albert de Grave om ek in kariljon foar de nije katedraal te jitten. Nei in brân yn 1767 gyng dat kariljon ferlern. Der waard in nijenien yn Nederlân besteld, mar de man dy't it kariljon ynstallearje soe, ferstoar ear't de toer klear wie. Yn 1776 waard it kariljon ynstalearre, mar de klokkejitter hie de klokken noch net stimd en om't it net foldie, waard it yn 'e 19e iuw diels ferfongen troch nije klokken dy't yn Ruslân getten waarden. Ek dat klokkespul wie net nei't sin.
Yn 2001 waard dêrom in folslein nij kariljon ynstallearre, getten troch de Brabânske firma Petit & Fritsen. It klokkespul wie in geskink fan it Flaamsk regear en 350 boargers út ferskate lannen.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russyske Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: ru:Крестовоздвиженский собор (Санкт-Петербург)
|
