Katedraal fan Cambrai
| Katedraal fan Us-Leaffrou fan de Genede
Cathédrale Notre-Dame de Grâce | ||
| ||
| ||
| Lokaasje | ||
| lân |  Frankryk
| |
| plak |  Cambrai
| |
| koördinaten | 50° 10'N 3° 14'E | |
| Tsjerklike gegevens | ||
| aartsbisdom | Cambrai | |
| patroanhillige | Marije | |
| Arsjitektuer | ||
| boujier | 1695-1703 (katedraal) 1876 (toer) | |
| boustyl | Klassisisme | |
| monumintale status |  Histoarysk monumint
| |
| Webside | ||
| Bisdom Cambrai | ||
| Kaart | ||
  | ||
De Katedraal fan Cambrai of de Katedraal fan Us-Leaffrou fan de Genede (Frânsk: Cathédrale Notre-Dame de Grâce) yn de Noard-Frânske stêd Cambrai is de katedraal fan it roomske aartsbisdom Cambrai. De eardere benediktynske abdijtsjerke waard yn de styl fan de klassisistyske barok boud en waarden nei de ferneatiging fan de oarspronklike katedraal fan it bisdom yn 1804 de nije biskopstsjerke. Yn 1896 ferliende de paus de katedraal de status fan basilica minor.
Skiednis en arsjitektuer
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Stifting
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Op it plak fan de hjoeddeiske katedraal stifte biskop Lietbertus doe noch bûten de stedsmuorren yn 1064 it benediktynske kleaster fan it Hillige Grêf (Saint-Sépulcre). De abdijtsjerke moast in grut útfierde, op de Grêftsjerke yn Jeruzalim ynspirearre tsjerke wurde, dy't er op syn mislearre beafeart yn 1054 nea in besite brocht hie. De tsjerke waard troch de biskop mei in grut tal reliken en in ryk grûnbesit begeunstige, dêr't syn opfolchers it harres noch by dienen.
De ierromaanske tsjerke waard yn de iuwen dêrnei ferskate kearen fergrutte en yn de dan hearskjende boustyl modernisearre.
Barokke nijbou
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Mei de Frede fan Nijmegen (1678-1679) foel it stift Cambrai oan it Keninkryk Frankryk ta. Doe't François Fénelon yn 1695 aartsbiskop fan Cambrai waard, wie ien fan syn earste dieden de folsleine fernijing fan de abdijtsjerke yn 'e styl fan Loadewyk XIV. De tsjerke waard yn 1703 foltôge en stiet der foar it measte ek hjoeddedei noch itselde by. It is in trijeskippige basilyk op in grûnflak fan in krús mei in lang koer en ryk útfierde gevel.
Revolúsje
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De Frânske Revolúsje hat yn Cambrai slim hûsholden: 22 kleastertsjerken, 10 parochytsjerken en de goatyske katedraal, dy't de bynamme "it Wûnder fan de Nederlannen" hie, waarden ferneatige en ôfbrutsen. Allinne twa abdijtsjerken, dy fan it Hillich Grêf (Saint-Sépulcre) en Sint-Aubertus (Saint-Aubert) (no de parochytsjerke fan Sint Goarik (Saint-Géry)), koene oan dat lot ûntkomme.
Yn 1792 waard de brekfallige klokketoer fan de abdijtsjerke ôfbrutsen. Op de preekstoel fan de tsjerke preke Joseph Le Bon yn 1794 de Kultus fan de Rede.
Katedraal fan Us-Leaffrouwe fan de Genede
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Mei it konkordaat fan 1801 waard in begjin makke mei de reorganisaasje fan de Roomsk-Katolike Tsjerke yn Frankryk. De kleasters en stiften mei harren grûn waarden ûnteigene en sekularisearre. De nije biskop Louis Belmas joech de tsjerke fan de ophefte abdij fan it Hillich Grêf de status fan katedraal. Fan de âlde ôfbrutsen katedraal waard û.o. in al sûnt âlde tiden fereare ikoan fan Us-Leaffrouwe fan Genede oernommen. Ek de oerbliuwsels fan de begroeven biskoppen en aartsbiskoppen ferhûzen fan de âlde, ôf te brekken katedraal nei de eardere abdijtsjerke.
Under de nije grêfmonuminten is dy foar de dichter, biskop en bouwer fan de tsjerke Fénelon it belangrykste.
De katedraal waard yn 1859 slim troffen troch in brân. It is fral oan Eugène Viollet-le-Duc te tankjen dat de katedraal net ferfongen waard troch nijbou mar yn 'e selde styl renovearre waard. By de restauraasje krige de gevel ferskillende nije bylden fan hilligen en oare dekoraasjes, oan it koer waard in kapellekrâns tafoege en it ynterieur waard ferrike mei ferskillende nije neobarokke tafoegings. Mar it meast opfallend waard de nije klokketoer mei syn karakteristike kroan en it fergulde Marijebyld op de spits. Op 12 maaie 1894 waard de restaurearre tsjerke plechtich ynwijd.
Tsjin it ein fan de Earste Wrâldkriich waard de katedraal troch granaatynslaggen slim skansearre. Pas yn 1931 koe de katedraal wer iepene wurde.
Oargel
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It oargel waard yn 1897 troch de oargelbouwer Pierre Schyven (Ixelles) boud. It ynstrumint hie 38 registers op trije manualen en pedaal en waard letter op 49 registers (3.670 pipen) fergrutte. De oargelkas datearret út it midden fan 'e 18e iuw en waard makke troch de keunstner Aimé-Joseph Carlier. De traktueren binne elektrysk.
Keppeling om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: de:Kathedrale von Cambrai
|
