Blauwe hoanskrobber
blauwe hoanskrobber | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
in mantsje (l.) en in wyfke (rj.) | ||||||||||||
taksonomy | ||||||||||||
| ||||||||||||
soarte | ||||||||||||
Circus cyaneus | ||||||||||||
Linnaeus, 1766 | ||||||||||||
IUCN-status: net bedrige
| ||||||||||||
ferspriedingsgebiet | ||||||||||||
stânfûgel simmerfûgel wintergast |
De blauwe hoanskrobber (Circus cyaneus) is in fûgel út de famylje fan de haukfûgels, ûnderfamylje fan de hoanskrobbers (Circinae).
Fryske nammen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De blauwe hoanskrobber wurdt yn it frysk ek wol aaifretter as blauwe falk neamd.
Foarkommen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De blauwe hoanskrobber is mei in grutte fan sa'n 43 sm (manstje) oant 51 (wyfke) dúdlik lytser en behindiger as de brune hoanskrobber. De wjukspanwiidte is sa'n 105 sm. De mantsjes waage in 300-400 gram, de wyfkes binne mei 410-710 gram in stik swierder. Mantsjes en wyfkes sjogge der ek hiel ferskillend út. It wyfke is brún en hat ek yn de flecht sichtbere wite boppesturtfearren. Om't sy in bulte liket op it wyfke fan de skiere hoanskrobber en de steppehoanskrobber is se allinne troch bedreaune fûgelders te underskieden. It mantsje sjocht der fanút de fierte felblau út, se hawwe dúdlik swarte wjukpunten. Fan tichtby is de rêch griis, kop en boarst binne donker griisblau. De jonge fûgels binne brún.
Fersprieding
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De blauwe hoanskrobber komt yn hiel Jeropa en in grut part fan Aazje foar. Wol is it sa dat harren libbensgebiet bot troch de it brûken fan de minsken bot achterút giet. De fûgels hâlde fan iepen gebieten sa as heide en foaral sompen mei grutte reitfjilden. Yn Noard-Amearika komt ek in besibbe soart foar. De blauwe hoanskrobber is in seldsume briedfûgel yn Nederlân. It soarte hat in oantal briedplakken op de Waadeilannen, yn de Oostvaardersplassen en tige ferspraat yn it noarden fan Nederlân, yn totaal yn 2000 heechút 100 pear.
Fiedsel
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De haadproai is de wylde knyn, mar sjongfûgels en mûzen binne ek wichtige fiedselboarnen.
Fuortplanting en status as beskerme soarte
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De blauwe hoanskrobber hat syn nêst op de grûn. Faak yn hege fegetaasje dy't beskerming biede moat tsjin de foks. It wyfke leit ein april as maaie fjouwer oant seis aaien. De aaien wurde om de twa dagen lein. De aaien wurde yn 29-31 dagen troch it wyfke útbredt. It mantsje soarget foar it iten dat troch it wyfke oannaam wurdt troch in mantsje in lyts stikje yn de mjitte te fleanen en de proai oer te nimmen. Neidat de jongen útkaam binne duorret it noch 37 dagen foar't se fleane kinne. Ek dêrnei bliuwe se faak noch in skoftsje by it nêst yn de buert. It oantal briedpearen yn Nederlân sakket sterk sûnt 1993. De fûgelsoarte, hoewol ynternasjonaal gjin bedrige soarte, stiet dêrom as gefoelich op de Nederlânske reade list. Yn 2019 wiene der noch mar 13 briedpearen yn Nederlân. As wintergast wiene der sa'n 400-800 blauwe hoanskrobers yn Nederlân, wêrfan sa'n 100 y Fryslân.
Oerwinterders
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Yn de winter komme Skandinavyske blauwe hoanskrobbers Fryslân binnen om te oerwinterjen. Se jeie hjir dan op fjildmûzen.
Sjoch ek
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Keppeling om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- "Meer blauw op de Wadden", ûndersyk troch Sovon.
- SoortenBank.nl beskriuwing, ôfbylden en lûd
- Bijlsma, R.G., F. Hustings & C.J. Camphuysen, 2001. Avifauna van Nederland 2. ISBN 90-74345-21-2
- SOVON Fersprieding en oantalsûntwikkeling fan de blauwe hoanskrobber yn Nederlân
- Foto's fan in Blauwe Kiekendief ringe op It Amelân en weromfongen op Skiermuontseach.
Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Circus cyaneus fan Wikimedia Commons. |
- Fûgelsoarte
- Hoanskrobber
- Lânseigen fauna yn Abgaazje
- Lânseigen fauna yn Albaanje
- Lânseigen fauna yn Andorra
- Lânseigen fauna yn Armeenje
- Lânseigen fauna yn Azerbeidzjan
- Lânseigen fauna yn Belgje
- Lânseigen fauna yn Bosnje
- Lânseigen fauna yn Bulgarije
- Lânseigen fauna yn Denemark
- Lânseigen fauna yn Dútslân
- Lânseigen fauna yn Eastenryk
- Lânseigen fauna yn Estlân
- Lânseigen fauna yn Finlân
- Lânseigen fauna yn Frankryk
- Lânseigen fauna yn Fryslân
- Lânseigen fauna yn Georgje
- Lânseigen fauna yn Gibraltar
- Lânseigen fauna yn Grikelân
- Lânseigen fauna yn Guernsey
- Lânseigen fauna yn Hongarije
- Lânseigen fauna yn Ierlân
- Lânseigen fauna yn Ingelân
- Lânseigen fauna yn Itaalje
- Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân
- Lânseigen fauna yn Jersey
- Lânseigen fauna yn Kazachstan
- Lânseigen fauna yn Kosovo
- Lânseigen fauna yn Kroaasje
- Lânseigen fauna yn Letlân
- Lânseigen fauna yn Lychtenstein
- Lânseigen fauna yn Litouwen
- Lânseigen fauna yn Lúksemboarch (lân)
- Lânseigen fauna yn Malta
- Lânseigen fauna yn Man
- Lânseigen fauna yn Noard-Masedoanje
- Lânseigen fauna yn Moldaavje
- Lânseigen fauna yn Monako
- Lânseigen fauna yn Montenegro
- Lânseigen fauna yn Nederlân
- Lânseigen fauna yn Noard-Ierlân
- Lânseigen fauna yn Noarwegen
- Lânseigen fauna yn de Oekraïne
- Lânseigen fauna yn Poalen
- Lânseigen fauna yn Portegal
- Lânseigen fauna yn Roemeenje
- Lânseigen fauna yn San Marino
- Lânseigen fauna yn Servje
- Lânseigen fauna yn Sibearje
- Lânseigen fauna yn Skotlân
- Lânseigen fauna yn Sloveenje
- Lânseigen fauna yn Slowakije
- Lânseigen fauna yn Spanje
- Lânseigen fauna yn Súd-Osseesje
- Lânseigen fauna yn Sweden
- Lânseigen fauna yn Switserlân
- Lânseigen fauna yn Tsjechje
- Lânseigen fauna yn Turkije
- Lânseigen fauna yn Wales
- Lânseigen fauna yn Wyt-Ruslân
- Lânseigen fauna yn Afganistan
- Lânseigen fauna yn Algerije
- Lânseigen fauna yn Egypte
- Lânseigen fauna yn Fjetnam
- Lânseigen fauna yn Irak
- Lânseigen fauna yn Iran
- Lânseigen fauna yn Israel
- Lânseigen fauna yn Japan
- Lânseigen fauna yn Jordaanje
- Lânseigen fauna yn Kirgyzje
- Lânseigen fauna yn Koeweit
- Lânseigen fauna yn Libanon
- Lânseigen fauna yn Marokko
- Lânseigen fauna yn Mongoalje
- Lânseigen fauna yn Oezbekistan
- Lânseigen fauna yn Pakistan
- Lânseigen fauna yn Palestina
- Lânseigen fauna yn Saûdy-Araabje
- Lânseigen fauna yn Sina
- Lânseigen fauna yn Súd-Koreä
- Lânseigen fauna yn Syrje
- Lânseigen fauna yn Tadzjikistan
- Lânseigen fauna yn Tuneezje
- Lânseigen fauna yn Turkmenistan
- Lânseigen fauna yn Yndia