Père Lachaise: ferskil tusken ferzjes

Skiednis ynteraktyf trochsjen

←Toan eardere ferskillen Neikommende ferskillen →

Content deleted Content added

FisueelWikitekst

Inline

De ferzje fan 28 mrt 2011 om 01.22

De Cimetière du Père-Lachaise is it grutste begraafplak fan Parys. It leit op en om de hichte Champs-l'-Evêque yn it 20e arrondissemint.

Skiednis

It begraafplak is neamd nei de jezuïtepater François d’Aix de Lachaise. Op it plak fan syn bûtenpleats, dêr't er wenne fan 1675 oant 1708, is it tsjerkhôf stichte.

It bûten waard yn 1762 ferkocht om skulden fan de jezuïeten ôfbetelje te kinnen. Nei de Frânske Revolúsje kaam it besit oan Parys en waaard er yn 1804 in begraafplak fan makke, mei de namme 'Cimetière De l'Est'. De Paryske befolking neamde it fan begjin ôf oan 'Cimetière du Père-Lachaise'.

De opdracht foar it ûntwerp gie nei de Paryske stedsarsjitekt Alexandre-Théodore Brongniart, in learling fan Etienne-Louis Boullée. Hy waard hjitten om rekkening te hâlden mei de besteand beplanting en hichteferskillen yn it terrein. Hy ûnderhannele mei de neoklassisistyske arsjitekt Quatremère de Quincy (1755-1849), de fertsjintwurdiger fan it gemeentebestjoer.

Om reklame te meitsjen foar it nije hôf, waarden ferneamde lju sa as Abélard en Heloïse, Molière en La Fontaine op dit plak opnij begroeven. Père-Lachaise waard fanôf dat stuit in prestiizjeus lêst rêstplak. De begoedige boargers fan Parys lieten yn de neifolgjende jierren grutte, somtiden ûnbidige, grêfmonuminten delsette, yn de romantyske geast fan dat tiidrek.

Yn de perioade fan nei 1850 waard it begraafplak fiif kear útwreide. De oarspronklike 17 hektare fan it jezuïetelângoed waakse yn dy tiid oan ta de hjoedeiske 47 hektare. Père Lachaise is fuortendalik it prototype fan it ekstra-muros begraafplak. It waard yn de hiele Westerske wrâld neifolge. Yn ferskate steden yn hiel Amerika waarden de rural cemeteries oanlein. Mount Auburn (1831) in Boston Massachusets is faaks it ferneamdste foarbyld. It Evergreen Cemetery yn Newark, New Jersey is fan 1853 en yn Ingelân wurdt yn 1839 it bekende Highgate Cemetery oanlein.

Ek yn Nederlân wurde yn de rin fan de 19e ieu in protte nije begraafplakken bûten stêd en doarp oanlein om't de âlde grôtfol rekke wiene en op guon plakken foar estetyske en hygiënyske beswieren soargen.

Byldhouwkeunst

Ferneamde foarbylden fan Romantyske byldhouwkeunst op Père-Lachaise te sjen.

De muoite wurdich binne ûnder oaren:

De tombe fan de famylje Raspail (1854), troch Antoine Etex.
It grêf fan Pierre Gareau (circa 1816), troch Francois Milhomme.
It grêf fan Jacob Robles (1849), troch Auguste Préault.

Grêven fan ferneamden

A

Abélard (1079-1142), Frânsk teolooch, filosoof mei syn leave Heloïse
Emile Alain (1868-1951), Frânsk filosoof, sjoernalist
Robert Amadou, (1924-2006),Frânsk Martinist erudyt, mystikus en esoterikus
Guillaume Apollinaire (1880-1918), Frânsk dichter
Karel Appel (1921-2006), Nederlânsk skilder
François Arago (1786-1853), Frânsk astronoom en fysikus
Miguel Asturias (1899-1974), Guatemalteeks skriuwer

B

Honoré de Balzac (1799-1850), Frânsk skriuwer
Pierre Beaumarchais (1732-1799), Frânsk skriuwer
Gilbert Bécaud (1927-2001), Frânsk chansonnier
Vincenzo Bellini (1801-1835), Italjaansk komponist
Hans Bellmer (1902-1975), Dútsk tekenaar, grafikus, skilder, byldhouwer, skriuwer
Pierre-Jean de Béranger (1780-1857), dichter, chansonnier
Sarah Bernhardt (1844-1923), Frânsk aktrise
Xavier Bichat (1771-1802), Frânsk biolooch, fysiolooch
Georges Bizet (1838-1875), Frânsk komponist
Louis Blanc (1811-1882), Frânsk politikus, histoarikus
Pierre Bourdieu (1930-2002), Frânsk sosjolooch
Édouard Branly (1844-1940), Frânsk natuerkundige
Pierre Brasseur (1903-1972), Frânsk akteur
Fernand Braudel (1902-1985), Frânsk histoarikus
Abraham Louis Breguet (1747-1823), Frânsk oerwurkmakker
Jean Anthelme Brillat-Savarin (1755-1826), Frânsk skriuwer

C

Gustave Caillebotte (1848-1894), Frânsk skilder, keunstmesenas
Maria Callas (1923-1977), Amerikaansk sjongster (allinne betinkteken)
Albert Champion (1878-1927), Frânsk hurdfytser en ndernîmmer
Jean-François Champollion (1790-1832), Frânsk taalkundige
Claude Chappe (1763-1805), Frânsk yngenieur
Jacques Charles (1746-1823), Frânsk fysikus
Ernest Chausson (1855-1899), Frânsk komponist
Luigi Cherubini (1760-1842), Italjaansk komponist
Frédéric Chopin (1810-1849), Poalsk komponist, pianist
Sidonie-Gabrielle Colette (1873-1954), Frânsk skriuwster
Auguste Comte (1798-1857), Frânsk filosoof, sosjolooch
Benjamin Constant (1767-1830), Frânsk skriuwer, politikus
Camille Corot (1796-1875), Frânsk skilder, graveur
Georges Courteline (1858-1929), Frânsk toanielskriuwer
Georges Cuvier (1769-1832), Frânsk soölooch

D

Édouard Daladier (1884-1970), Frânsk politikus
Alphonse Daudet (1840-1897), Frânsk skriuwer
Honoré Daumier (1808-1879), Frânsk skilder
(Het hart van) Jacques-Louis David (1748-1825), Frânsk skilder
Eugène Delacroix (1798-1863), Frânsk skilder
Gustave Doré (1832-1883), Frânsk tekener, litograaf
Piet Dujardin (1921-2001), Belgysk freejazz muzikant
Paul Dukas (1865-1935), Frânsk komponist
Germaine Dulac (1882-1942), Frânsk sineaste
Guillaume Dupuytren (1777-1835), Frânsk sjirurch

E

Paul Éluard (1895-1952), Frânsk dichter
Gérard Encausse (1865-1916), Frânsk esoterysk skriuwer (=Papus)
Philippe Encausse (1906-1984), Frânsk esoterysk skriuwer (soan fan Gérard)
George Enescu (1881-1955), Roemeensk komponist, fioelist
Max Ernst (1891-1976), Dútsk skilder, byldhouwer

G

Louis Gay-Lussac (1778-1850), Frânsk fysikus en gemikus
Théodore Géricault (1791-1824), Frânsk skilder
Zénobe Gramme (1826-1901), Belgysk elektrysk yngenieur
Stéphane Grappelli (1908-1997), Frânsk jazzfiolist
André Grétry (1741-1831), Belgysk komponist
Antoine Gros (1771-1835), Frânsk skilder
Yvette Guilbert (1867-1944), Frânske chansonnière
Yılmaz Güney (1937-1984), Turks artyst, senarist, filmakteur en filmregisseur

H

Samuel Hahnemann (1755-1843), Dútsk genêskundige
Heloïse (1101-1164), Frânske abdis mei har leafde, Abélard
Philippe Hériat (1898-1971), Frânsk skriuwer

I

Dominique Ingres (1780-1867), Frânsk skilder

J

Claude Jade (1948-2006), Frânsk aktrise

K

Allan Kardec (1804-1869), Frânsk spiritist
Ahmet Kaya (1957–2000), Koerdysk sjonger
Boris Kochno (1904-1990), Russysk skriuwer en balletlieder
Rudolphe Kreutzer (1766-1831), Frânsk fioelist en komponist

L

Édouard Lalo (1823-1892), Frânsk komponist
Hughes Félicité Robert de Lamennais (1782-1854), Frânsk pryster, skriuwer, filosoof
Ferdinand de Lesseps (1805-1894), Frans financier, diplomaat
Auguste Villiers de L'Isle-Adam (1838-1889), Frânsk skriuwer
René Lalique (1860-1945), Frânsk edelsmid en glêskeunstner

M

Étienne Nicolas Méhul (1763-1817), Frânsk operakomponist
Georges Méliès (1861-1938), Frânsk filmpionier, goochelaar
Maurice Merleau-Ponty (1908-1961), Frânsk filosoof
Jules Michelet (1798-1874), Frânsk skiednisskriuwer
Amedeo Modigliani (1884-1920), Italjaansk skilder, byldhouwer
Molière (1622-1673), Fransk akteur, toanielskriuwerer
Yves Montand (1921-1991) ), Frânsk chansonnier
Jim Morrison (1943-1971), Amerikaansk sjonger, dichter
Joachim Murat (1767-1815), militêr, kening fan Napels
Alfred de Musset (1810-1857), Frânsk dichter
Marcel Marceau (1923-2007), Frânsk mimespiler

N

Felix Nadar, (1820-1910) Frânsk tekener, skriuwer, fotograaf en ballonfarder
Gérard de Nerval (1808-1855), Frânsk dichter
Michel Ney (1769-1815), Frânsk militêr, maarskalk
Charles Nodier (1780-1844), Frânsk skriuwer
Victor Noir (1848-1870), Frânsk sjoernalist

O

Pascale Ogier — Frânske aktrise
Virginia Oldoini, Countess di Castiglione — ferneamd Italjaanske koertisane
Max Ophüls — Dútske filmregisseur
Andranik Ozanian, Armeensk militêr en steatsman, 72 jier lang, yn 2000 op in oer plak werbegroeven

P

Paul Panhard (1908-1968), Frânsk autobouwer
Papus (1865-1916)= sjoch Encausse
Antoine-Augustin Parmentier (1737–1813) Frânsk militêr apteker en agronoam
Michel Petrucciani (1962-1999) Frânske jazzpianist
Édith Piaf (1915-1963), Frânsk chansonnière
Gabriel Pierné (1863-1937), Frânsk dirigint en komponist
Camille Pissarro (1830-1903), Deensk skilder
Ignaz Pleyel (1757-1831), Eastenryksk komponist en pianobouwer
Francis Poulenc (1899-1963), Frânsk komponist en pianist
Auguste Préault (1809-1897), Frânsk byldhouwer
Marcel Proust (1871-1921), Frânsk skriuwer
Sully Prudhomme (1839-1907), Frânsk dichter

Q

-

R

Raymond Radiguet (1903-1923), Frânsk skriuwer
Georges Rodenbach (1855-1898), Belgysk skriuwer
Edmond James de Rothschild (1845-1934), Dútsk/Frânsk bankier
Raymond Roussel (1877-1933), Frânsk skriuwer
Gioacchino Rossini (1792-1868), Italjaansk komponist

S

Georges Seurat (1859-1891), Frânsk skilder en tekener
Simone Signoret (1921-1985), Frânsk aktrise
William Sidney Smith (1764-1840), Britsk admiraal, dy't yn Toulon, Acre en Waterloo tsjin Napoleon fjochte
Gerard van Spaendonck (1746-1822), Nederlânsk skilder
Gertrude Stein (1864-1946), Amerikaansk dichteres

T

Jean-Lambert Tallien (1767-1820) Frânsk politikus
François-Joseph Talma (1763-1826), Frânsk toanielspiler
Adolphe Thiers (1797-1877), Frânsk politicus en historicus
Maurice Thorez (1900-1964),Frânsk politicus
Isaac Titsingh (1745-1812), Nederlânsk koloniaal hannelsman
Rafael Leónidas Trujillo (1891-1961), Dominicaans politicus
Charles Trenet (1913-2001), Frans chansonnier

U

-

V

Jules Vallès (1764-1845), Frânsk skriuwer, sjoernalist
Carel Hendrik Ver Huell (1764-1845), Nederlânsk admiraal en diplomaat

W

Alexandre Colonna-Walewski, Frânsk en Poolsk diplomaat en politikus, soan fan Napoleon I
Maria Walewska, maîtresse fan Napoleon I
Oscar Wilde (1854-1900), Iersk skriuwer

Literatuer

Luijters, Guus, Beroemde doden van Père Lachaise en andere begraafplaatsen van Parijs. Soesterberch: Aspekt, 2004

Keppeling om utens

Père Lachaise
Movie tour of Père-Lachaise in English

Commons

Op Wikimedia Commons kinne jo mear ôfbyldings en oare media fine dy te krijen hawwe mei:

Cimetière du Père-Lachaise

48°51'N, 2°23'O

@@ Rigel 263: / Rigel 263: @@
 [[no:Père Lachaise]]
 [[pl:Cmentarz Père-Lachaise]]
-[[pt:Cimetière du Père Lachaise]]
+[[pt:Cemitério do Père-Lachaise]]
 [[ro:Cimitirul Père-Lachaise]]
 [[ru:Пер-Лашез]]