Readkopein

readkopein
	; jerk; ; wyfke
taksonomy
ryk	dieren (Animalia)
stamme	rêchstringdieren (Chordata)
klasse	fûgels (Aves)
skift	goeseftigen (Anseriformes)
famylje	einfûgels (Anatidae)
skaai	jollings (Aythya)
soarte
Mareca americana
	Eyton, 1838
	IUCN-status: net bedrige
ferspriedingsgebiet
	simmerfûgel ; stânfûgel ; trekfûgel ; wintergast

De readkopein (Aythya americana) is in fûgelsoarte fan it skaai jollings út 'e famylje fan 'e einfûgels (Anatidae). Readkopeinen libje yn Noard-Amearika en hawwe in soad fan 'e Europeeske kareinen en de yn Noard-Amearika briedende grutte karein.

Beskriuwing[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Folgroeid wurde jerken tusken de 44 en 54 sm grut, wyfkes binne wat lytser en ha in lingte fan 41,5 oant 51,5 sm. It gewicht is trochstrings 970 gram, as se oerwinterje binne se by oankomst lichter, mar as hja werom geane nei de briedgebieten wege se sa'n 1110 gram.

Readkopeinen ha in soad fan 'e by ús bekende kareinen. It kopke is lykwols wat rûner en de romp wat donkerder. Tusken jerken en wyfkes binne de ferskillen grut. It jerkje hat in readbrune kop, in swart boarst in sulverkleurige romp en in giel oant oranje iris. De snaffel is ljocht blaugriis; in oar ferskil mei de karein, dy't folle mear swart op 'e bek hat.

Wyfkes fan beide soarten binne brún fan kleur en dreger te ûnderskieden, alhoewol't se meastentiids ek itselde snaffelpatroan ha. De readkopein is in dûkein, mar hy grondelt mear as oare dûkeinen.

Iten[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De readkopein yt fral planten en lytse wetterdierkes.

Fersprieding[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De ein libbet yn Noard-Amearika en briedt oan plassen en markes mei tichte beplanting op de prêrje yn it noardwest fan it kontinint. Readkopeinen oerwinterje op gruttere marren en gebieten oan 'e kust en delta's, dy't beskerme binne tsjin weachslach. Somtiden is de ein ek as dwaalgast yn Europa te sjen, mar wurdt hjir dan net altiten as sadanich herkend. Yn Ierlân, Ingelân en op Yslân binne tige seldsume briedgefallen bekend.^[1]

Fuortplanting[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Opfallend is it briedparasitisme by readkopeinen. Se lizze nochal ris harren aaien yn 'e nêsten fan oare einen, somtiden ek fan oare soarten einen. Hiel faak siket de readkopein foar dat doel in nêst út fan 'e grutte karein (Aythya valisineria). De measte nêsten fan dy soarte hawwe altiten wol ien aai fan 'e readkopein. In diel fan 'e readkopeinen leit de aaien yn it eigen nêst, in oar diel hat in eigen lechsel, mar lizze ek aaien yn oare nêsten en in diel briedt sels hielendal net en leit alle aaien yn oare nêsten.