Kateftigen

kateftigen
In liuw.
Taksonomy
ryk:	dieren (Animalia)
stamme:	rêchstringdieren (Chordata)
ûnderstamme:	wringedieren (Vertebrata)
klasse:	sûchdieren (Mammalia)
skift:	rôfdieren (Carnivora)
ûnderskift:	katdieren (Feliformia)
boppefamylje:	echte katdieren (Feloidea)
famylje:	kateftigen (Felidae)
Linnaeus, 1758

In oselot.

De kateftigen (wittenskiplike namme: Felidae) foarmje in famylje fan 'e klasse fan 'e sûchdieren (Mammalia), it skift fan 'e rôfdieren (Carnivora), it ûnderskift fan 'e katdieren (Feliformia) en de boppefamylje fan 'e echte katdieren (Feloidea), dêr't û.o. de liuw, de tiger, it loaihoars, it jachtloaihoars, de jagûar, de poema, de lynks, de wylde kat en de húskat ta hearre.

De kateftigen, wêrfan't de earste sa'n 29 miljoen jier lyn libbe, wurde typearre troch it hawwen fan fiif teannen oan de foarpoaten en fjouwer oan 'e efterpoaten. Se hawwe allegear ynlûkbere neilen (útsein it jachtloaihoars), grutte hoektosken en in goed ûntwikkele gesichtsfermogen (sels yn it tsjuster), gehoar en lykwichtsorgaan. Se hawwe snorhierren dy't gefoelige taastorganen binne. Se kinne goed klimme (útsein it jachtloaihoars) en libje ornaris solitêr (útsein de liuw).

Kateftigen komme foar op alle wrâlddielen behalven Antarktika, al binne se yn Oseaanje en op Madagaskar as eksoat troch de minske yntrodusearre. De hjoeddeiske kateftigen kinne opdield wurde yn twa ûnderfamyljes, de grutte katten en de lytse katten. Behalven yn (relative) lichemsgrutte ûnderskiede dy har faninoar trochdat de lytse katten wol spinne mar net brulle kinne, wylst de grutte katten wol brulle mar net spinne kinne.

Famylje-opbou

De lytsskreaune nammen yn 'e ûndersteande tabel binne ûndersoarten.

famylje kateftigen (Felidae) ûnderfamylje grutte katten (Pantherinae) skaai dizepanters of dizeloaihoarsen (Neofelis) dizepanter of dizeloaihoars (Neofelis nebulosa) Sûndaneeske dizepanter of Sûndalânpanter (Neofelis diardi) Borneooske dizepanter (Neofelis diardi borneensis) Sumatraanske dizepanter (Neofelis diardi diardi) skaai panters of loaihoarsen (Panthera) âldere hoaleliuw (Panthera fossilis) † Amerikaanske liuw of Amerikaanske hoaleliuw (Panthera atrox) † hoaleliuw of Jeraziatyske hoaleliuw (Panthera spelaea) † Jeropeeske jagûar (Panthera gombaszoegensis) † jagûar (Panthera onca) liuw (Panthera leo) East- en Súdafrikaanske liuw (Panthera leo melanochaita) populaasje Kaapske liuw † gewoane liuw (Panthera leo leo) populaasje Aziatyske liuw populaasje Barbarijske liuw † loaihoars of panter (Panthera pardus) Afrikaansk loaihoars of Afrikaanske panter(Panthera pardus pardus) populaasje Barbarijsk loaihoars of Barbarijske panter populaasje Sansibarloaihoars of Sansibarpanter Amoerloaihoars of Amoerpanter (Panthera pardus orientalus) Arabysk loaihoars of Arabyske panter (Panthera pardus nimr) populaasje Sinaïloaihoars of Sinaïpanter Efteryndysk loaihoars of Efteryndyske panter (Panthera pardus delacouri) hoaleloaihoars of hoalepanter (Panthera pardus spelaea) † Yndysk loaihoars of Yndyske panter (Panthera pardus fusca) Javaansk loaihoars of Javaansk panter (Panthera pardus melas) Perzysk loaihoars of Perzyske panter (Panthera pardus tulliana, syn. P. p. ciscaucasia, P. p. saxicolor) populaasje Anatoalysk loaihoars of Anatoalyske panter Srylankaanske panter of Srylankaansk loaihoars (Panthera pardus kotiya) snieloaihoars of sniepanter (Panthera uncia, foarhinne Uncia uncia) tiger (Panthera tigra) Bingaalske tiger (Panthera tigra tigris) Yndosineeske tiger (Panthera tigra corbetti) Kaspyske tiger (Panthera tigra virgata) † Maleiske tiger (Panthera tigra jacksoni) Sibearyske tiger (Panthera tigra altaica) Súdsineeske tiger (Panthera tigra amoyensis) † yn it wyld Sûndaneeske tiger (Panthera tigra sondaica) populaasje Balineeske tiger † populaasje Javaanske tiger † populaasje Sumatraanske tiger ûnderfamylje lytse katten (Felinae) skaai Afrikaanske goudkatten (Profelis): sûnt 2017 yndield by de karakals skaai Amerikaanske jachtloaihoarsen of Amerikaanske tsjita's (Miracinonyx) † echt Amerikaansk jachtloaihoars of echte Amerikaanske tsjita (Miracinonyx trumani) † poemajachtloaihoars of poematsjita (Miracinonyx inexpectatus) † skaai goudkatten (Catopuma) Aziatyske goudkat (Catopuma temminckii) Borneogoudkat (Catopuma badia) skaai jachtloaihoarsen of tsjita's (Acinonyx) Acinonyx aicha † jachtloaihoars of tsjita (Acinonyx jubatus) Aziatysk jachtloaihoars (Acinonyx jubatus venaticus) Eastafrikaansk jachtloaihoars (Acinonyx jubatus raineyii) Saharajachtloaihoars (Acinonyx jubatus hecki) Súdafrikaansk jachtloaihoars of Namibysk jachtloaihoars (Acinonyx jubatus jubatus) Sûdanjachtloaihoars of Somalysk jachtloaihoars (Acinonyx jubatus soemmerringii) middelgrut jachtloaihoars of middelgrutte tsjita (Acinonyx intermedia) † reuzejachtloaihoars of reuzetsjita (Acinonyx pardinensis) † skaai jagûarûndys (Herpailurus) jagûarûndy (Herpailurus yagouaroundi) skaai karakallen (Caracal) Afrikaanske goudkat (Caracal aurata, foarh. Profelis aurata) karakal (Caracal caracal) skaai lynksen (Lynx) Ibearyske lynks (Lynx pardinus) Jeraziatyske lynks (Lynx lynx) Kanadeeske lynks (Lynx canadensis) reade lynks (Lynx rufus) skaai lytse loaihoarskatten, Súdamerikaanske loaihoarskatten of pardelkatten (Leopardus) berchkat (Leopardus jacobitus) geoffroykat of Geoffroy's kat (Leopardus geoffroyi) margay (Leopardus wiedii) nachtkat (Leopardus guigna) oselot (Leopardus pardalis) pampakat of gerskat (Leopardus colocola) Pantanalkat (Leopardus colocola braccatus) súdlike tigerkat (Leopardus guttulus) tigerkat (Leopardus tigrinus) skaai loaihoarskatten (Prionailurus) Bingaalske tigerkat (Prionailurus bengalensis) Iriomotekat (Prionailurus bengalensis iriomotensis) fiskjende kat of fiskkat (Prionailurus viverrinus) platkopkat (Prionailurus planiceps) roastkat (Prionailurus rubiginosus) Sûndaloaihoarskat (Prionailurus javanensis) skaai moarmerkatten (Pardofelis) moarmerkat (Pardofelis marmorata) skaai pallaskatten (Otocolobus) pallaskat of manoel (Otocolobus manul) skaai poema's (Puma) poema (Puma concolor) skaai servals (Leptailurus) serval (Leptailurus serval) skaai wylde katten (Felis) Afrikaanke wylde kat (Felis lybica) hûskat (Felis catus) Jeropeeske wylde kat (Felis silvestris) moeraskat of reidkat (Felis chaus) Sineeske berchkat (Felis bieti) swartpoatkat (Felis nigripes) woastynkat of sânkat (Felis margarita) ûnderfamylje oerkatten (Proailurinae) † ûnderfamylje sabeltigers (Machairodontinae) †

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Felidae fan Wikimedia Commons.