Eider (fûgel)
eider | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
mantsje wyfke | ||||||||||||
taksonomy | ||||||||||||
| ||||||||||||
soarte | ||||||||||||
Somateria mollissima | ||||||||||||
Linnaeus, 1758 | ||||||||||||
IUCN-status: gefoelich
| ||||||||||||
ferspriedingsgebiet | ||||||||||||
simmerfûgel wintergast |
De eider (Somateria mollissima) is in fûgel út de famylje fan de einfûgels.
Foarkommen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De eider is in grutte see-ein fan sa'n 50 oant 71 sm lingte. De ein is goed te werkennen oan syn foarm en de grutte kilige snaffel. De jerke is ek hiel goed te werkennen oan syn swart mei wite fearren en griene nekke. It wyfke is in brune fûgel mar kin troch har foarm en grutte toch wol maklik fan de oare einesoarten ûnderskieden wurde.
Fersprieding
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De eider komt foar oan de noardlike kusten fan Jeropa, Noard-Amearika en it easten fan Sibearje. De fûgels briede yn it arktyske gebiet en guon ek wol súdliker, by't winter geane se faak wat mear nei it suden en foarmje grutte kloften oan de kusten.
Der binne wol aardich wat Eidereinen mei sa'n 1,5 oant 2 miljoen fûgels yn Noard-Amearika en Jeropa, it tal fûgels yn it easten fan Sibearje is net bekend.
Undersoarten
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De jerken fan de Jeropeeske, en East- en Westamerikaanske ûndersoarten kinne werkend wurde oan lytse kleurferskillen yn de fearren en oan de kleur fan de snaffel.
- S. m. mollissima (Jeropeeske eider)
- S. m. faeroeensis (Fêroyske eider)
- S. m. v-nigra (Noardpasyfyske eider)
- S. m. borealis (Noardatlantyske eider)
- S. m. sedentaria (Hudsonbaai-eider)
- S. m. dresseri (Labradoreider)
Iten
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De eiders dûke it leafst nei moksels, dêrby ite se ek wolris kreeften.
Fuortplanting
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]eiders briede mei-inoar yn in grutte koloanje. Op Yslân binne bygelyks koloanjes fan sa'n 1.000 pear einen te finen. De briedtiid hinget ôf fan it briedgebiet en it waar mar leit tusken begjin april en ein maaie.
It nêst wurdt troch it wyfke boud oan de seekust, soms brûke se ek wol seefûgelnêsten. It wyfke leit fjouwer oant seis grienige aaien yn it nêst wat mei de dûnsfearren út har boarst beklaaid is. Nei't it wyfke de aaien 25-26 dagen bebret hat komme de aaien út. De jongen wurde troch it wyfke oant let yn de simmer fuorre, wol foar sa'n 65-75 dagen.
Dûns
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It nêst fan de eider is beklaaid mei it ferneamde Eiderdûns wat fan de boarst fan it wyfke plôke wurdt. Dizze sêfte en waarme beklaaiïng is lange tiid sammele foar it opfoljen fan kessens en tekkens, mar dit is yn de lêste jierren foar it grutste part ferfong troch dûns fan nuete guozzen en syntetyske ferfangers. Hoewol echte Eiderdûns kessens en tekkens no seldsum binne, wurdt it eiderdûns noch hieltiten wol sammele. De einen hawwe hjir ek gjin lêst fan want dit kin dien wurde neidat de einepiken it nêst ferlitten hawwe.
- Fûgelsoarte
- Goeseftige
- Einfûgel
- Lânseigen fauna yn Alaska
- Lânseigen fauna yn Belgje
- Lânseigen fauna yn de Fêreu-eilannen
- Lânseigen fauna yn de Feriene Steaten
- Lânseigen fauna yn Denemark
- Lânseigen fauna yn Dútslân
- Lânseigen fauna yn Estlân
- Lânseigen fauna yn Finlân
- Lânseigen fauna yn Frankryk
- Lânseigen fauna yn Fryslân
- Lânseigen fauna yn Grienlân
- Lânseigen fauna yn Guernsey
- Lânseigen fauna yn Ierlân
- Lânseigen fauna yn Ingelân
- Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân
- Lânseigen fauna yn Jersey
- Lânseigen fauna yn Kanada
- Lânseigen fauna yn Letlân
- Lânseigen fauna yn Litouwen
- Lânseigen fauna yn Man
- Lânseigen fauna yn Nederlân
- Lânseigen fauna yn Noard-Ierlân
- Lânseigen fauna yn Noarwegen
- Lânseigen fauna yn Poalen
- Lânseigen fauna yn Sibearje
- Lânseigen fauna yn Sint-Pierre en Miquelon
- Lânseigen fauna yn Skotlân
- Lânseigen fauna yn Spitsbergen
- Lânseigen fauna yn Sweden
- Lânseigen fauna yn Wales
- Lânseigen fauna yn Yslân