Wurd: ferskil tusken ferzjes

←Toan eardere ferskillen Neikommende ferskillen →

Content deleted Content added

Inline

De ferzje fan 1 apr 2011 om 19.27

It wurd is it lytste selsstannich brûkte taalelemint dat op it nivo fan de sprektaal opboud is út klanken en op it nivo fan de skreaune taal út letters. Sûnt Ferdinand de Saussure is bekend dat it 'wurd' skieden is fan it konsept. It is dêrom net goed om te stellen dat in wurd de lytste ienheid fan betsjutting wêze soe: de relaasje tusken ideeën en wurden is nammmentlik frij willekeurich.

In oare definysje fan "wurd" is de lytste psychologysk-taalkundige ienheid yn de taal dy't op himsels stean kin, oars as it bûne morfeem. In wurd bestiet út minimaal ien frij morfeem en nul of mear bûne morfemen. Yn de praktyk is it in opienfolging fan oan elkoar skreaune letters, wêroan in troch konvinsje oerienkomde betsjutting ferbûn is. Dit betsjut net dat in wurd per definysje in 'betsjuttingdragende' (semantyske) ienheid is, want de dielen wêr'ut it gearstald is hawwe op harsels ek in betsjutting: de affiksen be-, fer-, -en ensfh. hawwe ellegear in eigen betsjutting.

De betsjutting fan lekseem komt frijwol oerien mei dy fan wurd. De term lekseem wurdt lykwols spesifyk brûkt om it wurd te ûnderskieden fan de betsjuttingsfolle ienheden op leger nivo, ofwol de bûne morfemen.

Wurdsoarten

Neigeraden de grammatikale funksje yn de sin wurde de ( foar it Frysk ) as wurdsoarten ûnderskieden:

bynwurd (konjunksje)
bywurd (adverbium)
eigenskiplik namwurd (adjektyf)
ferhâldingswurd (preposysje)
lidwurd (artikel)
omnamwurd of foarnamwurd (pronomen)
selsstannich namwurd (substantyf)
telwurd (numerale)
tiidwurd (verbum)
tuskenwurd (ynterjeksje)

Foarmen

De belangrijkste bijzondere woordvormen binnen een taal zijn:

Lienwurden en swerfwurden binne wurden dy't oan in oare taal ûntliend binne.

@@ Rigel 1: / Rigel 1: @@
 It '''wurd''' is it lytste selsstannich brûkte [[taal]]elemint dat op it nivo fan de [[sprektaal]] opboud is út [[foneem|klanken]] en op it nivo fan de [[skreaune taal]] út [[letter]]s. Sûnt [[Ferdinand de Saussure]] is bekend dat it 'wurd' skieden is fan it konsept. It is dêrom net goed om te stellen dat in wurd de lytste ienheid fan betsjutting wêze soe: de relaasje tusken ideeën en wurden is nammmentlik frij willekeurich.
-{{wurk}}
-In oare definysje fan "wurd" is de lytste [[psychology|psychologysk]]-[[taalkunde|taalkundige]] ienheid yn de taal die op zichzelf kan staan, in tegenstelling tot het [[gebonden morfeem]]. Een woord bestaat uit minimaal één [[vrij morfeem]] en nul of meer gebonden morfemen. In de praktijk is het een opeenvolging van aan elkaar geschreven [[letter]]s, waaraan een door conventie overeengekomen betekenis verbonden is. Dit betekent niet dat een woord per definitie een 'betekenisdragende' ([[semantiek|semantische]]) eenheid is, want de delen waaruit het is samengesteld bezitten op zichzelf ook een betekenis: de [[affix]]en ''be-'', ''ver-'', ''-en'' enz. hebben alle een eigen betekenis.
+In oare definysje fan "wurd" is de lytste [[psychology|psychologysk]]-[[taalkunde|taalkundige]] ienheid yn de taal dy't op himsels stean kin, oars as it [[bûne morfeem]]. In wurd bestiet út minimaal ien [[frij morfeem]] en nul of mear bûne morfemen. Yn de praktyk is it in opienfolging fan oan elkoar skreaune [[letter]]s, wêroan in troch konvinsje oerienkomde betsjutting ferbûn is. Dit betsjut net dat in wurd per definysje in 'betsjuttingdragende' ([[semantyk|semantyske]]) ienheid is, want de dielen wêr'ut it gearstald is hawwe op harsels ek in betsjutting: de [[affiks]]en ''be-'', ''fer-'', ''-en'' ensfh. hawwe ellegear in eigen betsjutting.
-De betsjutting fan [[lekseem]] komt vrijwel overeen met die van woord. De term lexeem wordt echter specifiek gebruikt om het woord te onderscheiden van de betekenisvolle eenheden op lager niveau, ofwel de gebonden morfemen.
+De betsjutting fan [[lekseem]] komt frijwol oerien mei dy fan wurd. De term lekseem wurdt lykwols spesifyk brûkt om it wurd te ûnderskieden fan de betsjuttingsfolle ienheden op leger nivo, ofwol de bûne morfemen.
 == Wurdsoarten ==
-Neigeraden de [[grammatika|grammatikale funksje]] yn de sin worden de (voor het Nederlands) volgende woordsoorten onderscheiden:
+Neigeraden de [[grammatika|grammatikale funksje]] yn de sin wurde de ( foar it Frysk ) as wurdsoarten ûnderskieden:
-* [[bijvoeglijk naamwoord]] (adjektyf)
+* [[bynwurd]] (konjunksje)
-* [[bijwoord]] (adverbium)
+* [[bywurd]] (adverbium)
+* [[eigenskiplik namwurd]] (adjektyf)
+* [[ferhâldingswurd]] (preposysje)
 * [[lidwurd]] (artikel)
+* [[omnamwurd]] of [[foarnamwurd]] (pronomen)
+* [[selsstannich namwurd]] (substantyf)
 * [[telwurd]] (numerale)
-* [[tussenwerpsel]] (interjectie)
+* [[tiidwurd]] (verbum)
-* [[voegwoord]] (conjunctie)
+* [[tuskenwurd]] (ynterjeksje)
-* [[voornaamwoord]] (pronomen)
-* [[voorzetsel]] (prepositie)
-* [[werkwoord]] (verbum)
-* [[zelfstandig naamwoord]] (substantief)
 == Foarmen ==
@@ Rigel 22: / Rigel 22: @@
 * [[anagram]]
 * [[ferlytsingswurd|diminutyf]]
-* [[doublet (taalkunde)|doublet]]
+* [[dûblet (taalkunde)|dûblet]]
 * [[eufemisme]]
 * [[hapaks]]
@@ Rigel 36: / Rigel 36: @@
 * [[antonym]]
-[[Leenwoord]]en en [[zwerfwoord]]en zijn woorden die aan een andere taal zijn ontleend.
+[[Lienwurd]]en en [[swerfwurd]]en binne wurden dy't oan in oare taal ûntliend binne.
 [[Kategory:Grammatika]]