Pieter Post (arsjitekt)

Pieter Post (arsjitekt)
keunstner
Pieter Post troch Pieter Nolpe (1651), detail út in grutter wurk
persoanlike bysûnderheden
berne	1608
berteplak	Haarlim
stoarn	2 maaie 1669 (61 jier)
stjerplak	De Haach
wurkpaad
wurksum as	Arsjitekt, keunstskilder
streaming	Hollânsk klassisisme

Pieter Post (Haarlim, doopt 1 maaie 1608 - De Haach, 2 maaie 1669) wie in Nederlânske arsjitekt en keunstskilder. Hy waard yn 1645 de hofarsjitekt fan steedhâlder Frederik Hendrik en Amalia fan Solms. Post kin beskôge wurde as in belangrike fertsjintwurdiger fan it Hollânsk klassisisme, mei Jacob van Campen, Philip Vingboons en Arent van 's-Gravesande. Hy krige opdrachten fan ferskate Hollânske stedsbestjoeren.

Biografy

Post wie de soan fan in Leidske glesker. Hy waard ynearsten keunstskilder, lykas syn jongere broer Frans. Nei in oantal jierren yn Haarlim wurksum west te hawwen as skilder, kaam er yn tsjinst by Jacob van Campen en assistearre er by de bou fan it Mauritshûs (De Haach), yn opdracht fan Johan Maurits fan Nassau-Siegen, en it Huygenshuis en Hofwijck van Constantijn Huygens. Nei 1640 krige Post hieltyd mear selsstannige opdrachten. Syn ynfloed op it wurk fan Jacob van Campen mei net ûnderskat wurde en is ûnderwerp fan diskusje.

Pieter Post wurke mooglik as bouopsichter of tekener oan Huis Honselaarsdijk - it meast ambisjeuze fan alle Oranjepaleizen - en Huis ter Nieuwburch yn Rijswijk. Guon skriuwers litte it foarkomme dat Pieter Postlykas syn broer Frans yn Brazilië west hat, mar dat is hiel ûnwierskynlik. Der is ek gjin inkelde oanwizing dat Pieter Post út Hollân wei ûntwerpen foar Mauritsstêd levere hawwe soe.

Yn 1651 publisearre Post in achttal gravueres nei oanlieding fan de begraffenis fan steedhâlder Frederik Hendrik. Cornelis Ryckwaert wie in meiwurker en learling fan Post. De dochter fan Pieter Post troude mei Frederik Ruysch, de Amsterdamske anatoom-biolooch-samler.

Post hearde by de freonerûnte fan Constantijn Huygens. Doe 't er ferstoar skreau Huygens yn syn deiboek fan 1669: 2 Meij, na een sieckte van slechts twee dagen, sterft mijn Vriend P. Post, bouwkundighe. en Obit amicus meus Petrus Post, Architectus. Ek skreau er foar Pieter Post in grêfskrift yn jambysk metrum:

“

By dese Post Light Pieter Post, Die won sijn kost Soo veel hij kost Aen Balck en Post, En wierd verlost Met hij begost, En als hij most Vergingh te Post. Constantijn Huygens

”

Pieter Post waard op 8 maaie 1669 beïerdige yn de Kleastertsjerke oan it Lange Voorhout yn De Haach.

Wurk

De ûntwerpen fan Pieter Post waarden yn hiel in Europa neifolge.

Sjoch List yn it Nederlânsktalige artikel

Bouwurken

In kar:

• 
  Hûs Dedel (De Haach)
• 
  Mauritshûs (mei Jacob van Campen)
• 
  Huis ten Bosch (De Haach)
• 
  Hûs Zwanenburg (Halfweg)
• 
  Easttsjerke (Middelburch)
• 
  De Onbeschaamde (Doart)
• 
  Johan de Witthûs (De Haach)
• 
  Waach (Leien)
• 
  Krûdhûs (Delft)
• 
  Stedhûs (Maastricht)
• 
  Hofke fan Nieuwkoop
• 
  Lambertustsjerke Buren
• 
  Kastiel Heeze
• 
  Waach (Gouda)
• 
  Herfoarme tsjerke fan Stompetoren

Skilderijen

Der binne net in soad skilderijen fan Pieter Post bekend. Syn betide wurk út de perioade 1629 -1633 is beynfloede troch Esaias van de Velde, Cornelis Vroom en Pieter de Molijn, dy 't mooglik ek syn learmaster wie. Om 1635 -1639 hinne ûntwurp er it beskildere plafond fan it hûs "Groot Salet" oan de Zijlstrjitte 62-64 yn Haarlim. Ek letter, doe 't er foaral aktyf wie as arsjitekt, hat er út en troch skildere, wêrûnder in skoarstienstik dêr 't Caesar fan Everdingen de figueren foar skildere. Foar de skouboarch fan Jacob van Campen (yn Amsterdam) skildere er twa yllúzjonistyske dekorstikken, dy 't ferlern gien binne. Fierder is in grut tal sinjearre tekeningen fan syn arsjitektuerûntwerpen bewarre bleaun.

Ofbyld	Titel	Jier	Ferbliuwplak
	Abraham en Lot verdelen het land onderling en gaan elk huns weegs (Genesis 13:6-12)	± 1630	Haarlim, Frans Hals Museum
	Italiaans landschap		Priveesamling (Ierlân)
	Overval op een legerkonvooi (pendant fan de folgjende)	1631	De Haach, Mauritshûs
	Ruitergevecht (pendant fan de foarige)	1631	De Haach, Mauritshûs
	Ruitergevecht		Keulen, Wallraf-Richartz-Museum
	Gezicht op de bleekvelden bij Haarlem	P.I. Post. / 1631	Parys, Fondation Custodia
	Landschap met ruiters op een zandweg		Kopenhagen, Statens Museum for Kunst
	Duinlandschap met hooischelf	± 1630-1633	De Haach, Mauritshûs
	Pieter Post (arsjitektuer) en Caesar van Everdingen (figueren): Handvestverlening van graaf Willem II van Holland aan het Hoogheemraadschap van Rijnland	1655	Leiden, Gemeenlandshuis van Rijnland (oarspronklik it skoarstienstik yn de grutte seal fan Gemeenlandshuis Swanenburg yn Halfweg)
	Panoramisch landschap met in het verschiet kasteel Plön in Sleeswijk-Holstein, gezien vanuit het zuidwesten	± 1665	Priveekolleksje

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes: