Hidde Durks Kat

Hidde Durks Kat (Hollum, 14 juny 1747- Hollum, 17 jannewaris 1824) wie in walfiskfarder (kommandeur) fan It Amelân.

Hy farde foar in Hamburchske reder fan 1771 - 1777. Hy joech it deiboek oer syn aventoerlike reis nei Grienlân fan 1777/78 út. Syn brik Juffrouw Klara rekke fêst yn it iis (mei noch 13 oare walfiskfarders) en in part fan de bemanning waard rêden troch de pleatslike befolking (Eskimo's). Dêrnei hat Kat de walfiskfarderij oerjûn en gie er oer nei de keapfardij.

Kat syn grêfstien stiet op it tsjerkhôf fan Hollum.

Deiboek

Fragmint

Ut it deiboek fan kommandeur Kat: Ik plaatste mij des middags ten 12 ure, achter één der Wilden op een schuitje, hetwelk zij vooraf op zijde van een ander vastgebonden hadden, en zoo roeide de Wilde met mij voort, hebbende een riemspaan in de hand, welks beide einden met een blad voorzien waren. Op deze wijze bragten zij mij een vierde mijl voorbij het steil gebergte, daar wij wegens de diepte niet om heen konden komen. Het schuitje, waarop ik mij bevond, kan, van den voor- tot den achtersteven, lang geweest zijn ongeveer 20 voeten en iets breeder dan de dikte van een gewoon mensch. De Wilde zit in een rond gat in het midden op den bodem neder, met de voeten voorwaarts onder het dek. Zijn ligchaam steekt dan, van de lendenen af gerekend, boven het dek uit. Hij zit in een kleed (of rok) van leder, dat aan het schuitje vastgehecht is, zoo dat er geen water aan zijn lijf of in het schuitje kan komen. Zijne handen en gezigt alleen zijn bloot. De uiteinden van dit schuitje loopen van het midden af spits toe. Wanneer de Wilde er in zit, ligt het schuitje in het midden van het dek ongeveer 4 duim boven water. Het geheel is van Robben-vellen en de inhouten van zeer dun en taai hout, dat daar te lande groeit, gemaakt. De Wilde zette mij op de voorgeschreven plaats, doornat aan land.

De overgroote liefde dier wilde menschen, welke waarlijk die van vele Christenen te boven gaat, maakte van onze harten weemoedig en dankbaar tot God. Het schreien van kinderen te mogen hooren bevredigde ons met ons lot. Het scheen ons, als of wij in ons eigen huis waren. Zij verkwikten ons met eene soort van soep van Zeehonden of Robbevleesch met water gekookt

Boarne

It deiboek hat de boarne west foar Ype Poortinga syn Duveldei op Grienlân.

Stânbyld yn de nei Kat ferneamde strjitte yn Hollum
Grêf op it tsjerkhôf yn Hollum

Keppelings om utens

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Brouwer, J.H., en oaren (red.), Encyclopedie van Friesland, Amsterdam: Elsevier 1958, Kat, Hidde Dirks.

Webstee gemeente Amelân
Hidde Dirks Kat, Dagboek eener reize ter walvisch- en robben-vangst gedaan in de jaren 1777 en 1778, Haarlem: Wed. A. Loosjes Pz. 1818. of