Anton Koolhaas

	Anton Koolhaas
	skriuwer
	persoanlike bysûnderheden
echte namme	Anthonie Koolhaas
nasjonaliteit	Nederlânsk
berne	16 novimber 1912
berteplak	Utert
stoarn	16 desimber 1992
stjerplak	Amsterdam
	wurk
taal	Nederlânsk
sjenre	Romans
jierren aktyf	1933 - 1992

Anthonie Koolhaas (Utert, 16 novimber 1912 - Amsterdam, 16 desimber 1992) wie in Nederlânsk skriuwer fan romans, senarioskriuwer en resinsint.

Biografy

Anton Koolhaas wie de jongste fan in húshâlding mei fjouwer bern. Hy studearre oan de Ryksuniversiteit Utert, nei't er sels sei, enige vakken die verband konden houden met de journalistiek. As lid fan de Utertskere studinteferiening Unitas wie er befreone mei Albert Alberts en Leo Vroman. Mei dy twa rjochte er it Utertsk Studintetoaniel op. Foar en yn de Twadde Wrâldkriich wurke er tsien jier as bûtenlânredakteur by de Nieuwe Rotterdamsche Courant. Dêrnei wie er keunstredakteur fan De Groene Amsterdammer, oant er yn 1952 ta direkteur fan de Stichting Culturele Samenwerking yn Yndoneezje waard.

Yn 1955 gie Koolhaas werom nei Nederlân en waard toanielresinsint by Vrij Nederland. Tagelyk waard er learaar oan de filmakademy yn Amsterdam, dêr't er fan 1968 oant 1978 direkteur wie. Hy skreau ek sels senario's, ûnder oaren foar Bert Haanstra syn films Bij de beesten af (1972) en Dokter Pulder zaait papavers (1975, nei syn eigen roman De nagel achter het behang).

Koolhaas syn earste boek ferskynde yn 1956, de ferhalebondel Poging tot instinct. Koolhaas' romans gean faak oer bisten mei typysk minsklike einegskippen. De Boekewike fan 2009 wie wijd oan 'it bist yn de literatuer'. Dêrom ûntfâlde biolooch en skriuwer oer bisten Midas Dekkers op 19 maart dat jier in plakette oan Koolhaas' hûs oan it Amsterdamske Vondelpark mei in sin fan Koolhaas: 'Ik zit in alle figuren, al zijn het regenwormen'.

Anton Koolhaas is de heit fan arsjitekt Rem Koolhaas (1944).

Bibliografy

Boeken

1933 - De deur
1939 - Stiemer en Stalma
1956 - Poging tot instinct
1957 - Vergeet niet de leeuwen te aaien
1958 - Er zit geen spek in de val
1959 - Gekke Witte
1960 - Een gat in het plafond
1961 - Weg met de vlinders
1962 - Een schot in de lucht
1963 - Een pak slaag
1964 - De hond in het lege huis
1964 - Een geur van heiligheid
1966 - Niet doen, Sneeuwwitje
1967 - Vleugels voor een rat
1968 - Andermans huid
1969 - Ten koste van een hagedis
1970 - Corsetten voor een libel
1970 - Mijn vader inspecteerde iedere avond de Nijl
1970 - Noach
1972 - De nagel achter het behang
1972 - Blaffen zonder onraad
1973 - Vanwege een tere huid
1974 - Een punaise in de voet
1975 - De geluiden van de eerste dag
1976 - Tot waar zal ik je brengen?
1977 - De laatste goendroen
1977 - Een kind in de toren
1978 - Een pak slaag
1978 - Nieuwe maan
1980 - Raadpleeg de meerval
1981 - Een aanzienlijke vertraging
1983 - Sprookje
1985 - Liefdes tredmolen en andere dierenverhalen
1990 - Alle dierenverhalen

Senario's

1979: Juliana in zeventig bewogen jaren¹
1975: Dokter Pulder zaait papavers
1972: Bij de beesten af
1966: De Stem van het water
1963: Alleman
1950: De Dijk is Dicht¹

¹ Films ek fan Koolhaas regissearre

Prizen

1959 - Lucy B. en C.W. van der Hoogtpriis foar Er zit geen spek in de val
1961 - Proazapriis fan de gemeente Amsterdam foar Gekke witte
1972 - Vijverbergpriis foar Blaffen zonder onraad
1973 - Tollens-priis foar syn hiele oeuvre
1974 - Multatulipriis foar Vanwege een tere huid
1989 - Frans Erenspriis foar syn folsleine oeuvre
1989 - Constantijn Huygenspriis foar syn oeuvre
1992 - P.C. Hooftpriis foar syn oeuvre

Literatuer

Kusters, Wiel (2008). Koolhaas' dieren : over de biologie van een schrijver. Vantilt, Nymwegen. 295 s. ISBN 978-946-004-001-6. Oer de libbensbeskôglike kanten fan syn bisteferhalen ensafh.

Keppelings om utens

Anton Koolhaas yn de DBNL
Literatuurplein.nl: Ynformaasje oer Anton Koolhaas