Gerrit Krol (skriuwer)

Gerrit Krol (Grins, 1 augustus 1934 - dêre, 24 novimber 2013) wie in Nederlânsk skriuwer, essayist, dichter en wiskundige.

Libben en wurk

Krol wie in soan fan de learaar Nederlânsk Idzerd Krol en Tjitske Groenhof. Hy studearre wiskunde en gie al yn syn stúdzje oan it wurk by Shell as kompjûterprogrammeur (ien fan de earsten yn Nederlân). Letter wurke Krol foar de Nederlânske Ierdoalje Maatskippij as systeemûntwerper. Hy debutearre yn 1961 mei gedichten yn literêre tydskriften. Yn 1962 ferskynde syn romandebút De rokken van Joy Scheepmaker. De jierren dêrnei ûntjoech er in eigen skriuwstyl dy't fral ta utering kaam yn Het gemillimeterde hoofd dat ek yn it Italjaansk en it Ingelsk ferskynde. Krols bèta-eftergrûn komt dúdlik ta utering yn dat boek: abstraksjes dy't yn tekeningen en formules oan de lêzer presintearre wurde binne der net ûngewoan. Dy eleminten komme safolle net mear foar yn syn lettere wurk.

Krol waard 1986 ûnderskieden mei de Constantijn Huygenspriis, en ûntfong yn 2001 de P.C. Hooft-priis foar syn hiele oeuvre. Krol syn 70e jierdei waard op 18 septimber 2004 grut fierd yn it Gasunygebou yn Grins; gastsprekkers wiene Douwe Draaisma en Hugo Brandt Corstius.

Krol foel 1990 op mei it pleit foar it ynfieren fan de deastraf: Voor wie kwaad wil. Een bespiegeling over de doodstraf. Maitiid 2001 wie Krol de earste gastskriuwer oan de Technyske Universiteit Delft. De titel fan syn iepeningskolleezje wie "Kunst en wiskunde"; it hannele oer de ferhâlding tusken alfa's en bèta's, mei de klam op de relaasje tusken keunst en matematika. Dêrnei joech Krol in masterclass, mei ferskate wurkkolleezjes, foar in groep oankommende yngenieurs.

Op 20 oktober 2005 waard Gerrit Krol in earedoktoraat jûn troch de Frije Universiteit yn Amsterdam by gelegenheid fan har 125ste jierdei "wegens zijn bijzondere verdiensten voor de Nederlandse cultuur door een vorm van schrijverschap die uitmuntende literaire kwaliteit paart aan theoretische reflectie en inzichten uit de wetenschappen, in het bijzonder de exacte wetenschappen en de wijsbegeerte".

Krol hie de sykte fan Parkinson. Syn lêste roman Duivelskermis út 2007 is in fiktyf ferslach oer de wederwarichheden fan syn syktproses. De lêzer krijt stadichoan yn de gaten dat it boek fan binnennút in Parkisonpasjint skreaun is.

Krol stoar yn de âldens fan 79 jier yn Grins.

Prizen

1968 - Proazapriis fan de gemeente Amsterdam foar Het gemillimeterde hoofd
1978 - Multatulipriis foar De weg naar Sacramento
1986 - Constantijn Huygenspriis foar syn hiele oeuvre
1989 - ECI-priis foar Onze nationale schaamte
1996 - Busken Huetpriis foar De mechanica van het liegen
2001 - P.C. Hooft-priis foar syn hiele oeuvre
2005 - earedoktoraat fan de Frije Universiteit Amsterdam

Bibliografy

De rokken van Joy Scheepmaker (roman, 1962)
Kwartslag (ferhalen, 1964)
De zoon van de levende stad (novelle, 1966)
Het gemillimeterde hoofd (roman, 1967)
De ziekte van Middleton (roman, 1969)
De laatste winter (roman, 1970)
APPI (essay, 1971)
De man van het lateraal denken (essay, 1971)
De chauffeur verveelt zich (roman, 1973
In dienst van de 'Koninklijke' (roman, 1974)
De gewone man en het geluk of Waarom het niet goed is lid van een vakbond te zijn (essays, 1975)
Halte opgeheven (ferhalen, 1976)
Polaroid (poëzy, 1976)
De weg naar Sacramento (roman, 1977)
Over het huiselijk geluk en andere gedachten (kollumns, 1978)
De t.v.-b.h. (kollumns, 1979)
Een Fries huilt niet (roman, 1980)
Hoe ziet ons wezen er uit? (essay, 1980)
De schrijver, zijn schaamte en zijn spiegels (essay, 1981)
De man achter het raam (roman, 1982)
Het vrije vers (essays, 1982)
Scheve levens (roman, 1983)
De schriftelijke natuur (essays, 1985)
Maurits en de feiten (roman, 1986)
Bijna voorjaar (kollumns, 1986)
De weg naar Tuktoyaktuk (roman/essay, 1987)
De schoonheid van de witregel (essays, 1987)
Helmholtz' paradijs (essays, 1987)
Een ongenode gast (novelle, 1988)
De Hagemeijertjes (roman, 1990)
Voor wie kwaad wil (essay, 1990)
Wat mooi is is moeilijk (essays, 1991)
Oude foto's (verhalen, 1992)
Wat mooi is is moeilijk (essays, 1992)
De reus van Afrika (reportaazjes, 1992)
Omhelzingen (roman, 1993)
Okoka's Wonderpark (roman, 1994)
De mechanica van het liegen (essays, 1995)
Middleton's dood (roman, 1996)
De kleur van Groningen (gedichten, 1997)
60000 uur (autobiografy, 1998)
Missie Novgorod (novelle, 1999)
De vitalist (2000)
Geen man, want geen vrouw (poëzy, 2001)
Minnaar (poëzie, 2001)
'n Kleintje Krol (2001)
De onhandige mens (essays, Vermeerlêzing oan de TU Delft, 2001)
Een schaaknovelle (novelle, 2002)
Rondo Veneziano (roman, 2004)
Beitelen aan de eeuwigheid (samle essays, 2006)
Duivelskermis (roman, 2007)
De industrie geneest alle leed (samle gedichten, 2009)
Verplaatste personen (ferhalen, mei skilderijen fan Otto Krol, 2009)

Keppeling om utens

Uitgebreid interview met Gerrit Krol op The Ledge, een onafhankelijk platform voor de wereldliteratuur. Met audio en tekstfragmint.
Gerrit Krol, onder techneuten, petear oer syn Delfts gastskriuwerskip (2001) yn wittenskipstydskrift Delft Integraal