Jan de Vries (taalkundige)

Jan Pieter Marie Laurens de Vries (Amsterdam, 11 febrewaris 1890 - Utert, 23 july 1964) wie in Nederlânsk germanist en folkekundige.

Libben

Jan de Vries wie in soan fan haadûnderwizer Laurens de Vries en Anthonetta Christina Vermast. Op 19 oktober 1915 boaske er mei Maria Machteld Vogel. Fan 1926 oant 1946 wie er heechlearaar oan de Ryksuniversiteit Leien. Dy posysje rekke er kwyt fanwege kollaboraasje mei de Dútske besetter yn de Twadde Wrâldoarloch. Fan 1948 oant 1955 wie De Vries learaar Nederlânsk yn Oostburg, Siuwsk-Flaanderen. In publikaasjeferbod koe er ûntwike troch syn boeken yn Dútslân út te jaan.

Wurken

De Vries syn ynteresse gie út nei Germaanske mytology, etymology en folksetymology en plaknammekunde.

Yn de jierren 30 lei er him ta op de folkekunde, wêrby't er him ôfsette tsjin de dominante fisy fan de heechlearaar Jos. Schrijnen út Nymwegen. Schrijnen woe mei de "Commissie voor Volkskunde" in folkskunde-atlas meitsje; De Vries rjochte dêr foar oer in alternative Ynter-Akademyske Kommissy op mei in selde doel. De dea fan Schrijnen makke in ein oan de kontroverse: Jan de Vries waard beneamd ta syn opfolger as foarsitter fan de Kommissy foar Folkskunde.

De Vries is yn breder fermidden bekend wurden mei syn Etymologisch Woordenboek (1958), dat oars mar in foarset wie ta it grutte Nederlands etymologisch woordenboek, dat fan 1963 oant 1971 yn ôfleverings ferskynde en wêr't er yn syn lêste jierren oan wurke. It wurk waard nei syn ferstjerren dien makke troch F. de Tollenaere neffens oantekeningen dy't De Vries neilitten hie.

Bibliografy

Karút syn publikaasjes:

Studiën over Færösche Balladen. Amsterdam 1915; Heidelberg 1922. (Diss.)
De Wikingen in de lage landen bij de zee. Haarlim 1923.
Henrik Ibsen, Zes Voordrachten. Maastricht 1924.
Het Sprookje. Opstellen. Sutfen 1929.
De Germaansche Oudheid. Haarlim 1930. (Letter bewurke ta: De Germanen. Haarlim 1941.)
Contributions to the study of Othin especially in his relation to agricultural practices in modern popular lore. FFC 94. Helsinki 1931.
The problem of Loki. FFC 110, Helsinki 1933.
Altgermanische Religionsgeschichte I. (Grundriß der german. Philol. 12,1), Berlyn-Leipzig 1935 (2e ed. 1956).
Wulfilae Codices Ambrosiani Rescripti, Epistularum Evangelicarum Textum Goticum Exhibentes. Phototypice editi et prooemio instructi a Jano de Vries. Bibliothecae Ambrosianae Codices quam simillime expressi. Turyn 1936. (3 dln.)
Altgermanische Religionsgeschichte II. (Grundriß der german. Philol. 12,2), Berlyn-Leipzig 1937 (2e ed. 1957).
Edda. Vertaald en van inleidingen voorzien. Amsterdam 1938. (Fannijs besjoen yn 1942, 1943, 1944, 1952, 1978, 1980, 1988).
De Wetenschap der Volkskunde. (Hoekstenen onzer Volkskultuur 1). Amsterdam 1941.
Altnordische Literaturgeschichte I. (Grundriß der german. Philol. 15), Berlyn-Leipzig 1941 (2e ed. 1964).
Altnordische Literaturgeschichte II. (Grundriß der german. Philol. 16). Berlyn 1942 (2e ed. fannijs besj. 1967).
Die geistige Welt der Germanen. Halle a.d. Saale 1943. (2e ed. 1945, 3e ed. Darmstadt 1964).
De Goden der Germanen. Amsterdam 1944.
Het Nibelungenlied, I Sigfried, de held van Nederland, II Kriemhilds wraak. Oersetter en ynlieding —. Antwerpen 1954.
Etymologisch Woordenboek. Waar komen onze woorden en plaatsnamen vandaan? Utert-Antwerpen 1958, fannijs besj. 2e ed. 1959, 11e ed. (mei Piet Tummers) 1976, 23e ed. 2004.
Heldenlied en heldensage. Utert-Antwerpen, 1959. (Ingelsk: Heroic Song and Heroic Legend. Oxford 1963.)
Kelten und Germanen. (Bibliotheca Germanica 9). Bern 1960.
Altnordisches etymologisches Wörterbuch. Leien 1961 (2e ed. 1963).
Keltische Religion. (Die Religionen der Menschheit 18). Stuttgart 1961.
Godsdienstgeschiedenis in vogelvlucht. Utert-Antwerpen 1961.
Forschungsgeschichte der Mythologie. (Orbis Academicus I, 7). Freiburg 1961.
Woordenboek der Noord- en Zuid-Nederlandse plaatsnamen. Utert-Antwerpen 1962.

Literatuer

Gerrold P. van der Stroom, Vries, Jan Pieter Marie Laurens de. Lexicon Grammaticorum. A Bio-Bibliographical Companion to the History of Linguistics. Second edition, revised and enlarged. Ed. by Harro Stammerjohann e.a. Tübingen: Niemeyer 2009, 1597-1598.
Gerrold P. van der Stroom,met medew. van René Kruis, Sicherheitsdienst aan Germanisches Forschungsinstitut in den Niederlanden: Jac. van Ginneken “deutschfeindlich” . Voortgang. Jaarboek voor de neerlandistiek 26 (2008), 325-363.
Willem Hofstee, The essence of concrete individuality. Gerardus van der Leeuw, Jan de Vries, and National Socialism. The study of religion under the impact of fascism. Red. Horst Junginger. Leien etc.: Brill 2008, 543-552.

Keppelings om utens