Toon Tellegen
| Toon Tellegen | ||
 skriuwer
| ||
.jpg)
| ||
| persoanlike bysûnderheden | ||
| echte namme | Antonius Otto Hermannus Tellegen | |
| nasjonaliteit |  Nederlânsk
| |
| berne | 18 novimber 1941 | |
| berteplak | Brielle (Súd-Hollân) | |
| etnisiteit | Nederlânsk
| |
| wurk | ||
| taal | Nederlânsk | |
| sjenre | jeugdliteratuer, poëzij, lit. romans & koarte ferhalen, toanielstikken, senario's | |
| útjouwer | Querido | |
| prizen | 2× Gouden Griffel 5× Sulveren Griffel Constantijn Huygens-priis 2007 | |
| jierren aktyf | 1966 – no | |
| offisjele webside | ||
| www.kjoek.nl/ | ||
Toon Tellegen (folút: Antonius Otto Hermannus Tellegen; Brielle, 18 novimber 1941) is in Nederlânsk skriuwer, dichter en dokter dy't benammen bekend is om syn berneboeken. Fral syn fabels oer bisten lykas de eamel, it iikhoarntsje, de oaljefant en de sprinkhoanne binne tige populêr en wurde ek in soad troch folwoeksenen lêzen fanwegen de fermaaklike en bizarre sitewaasjes en filosofyske djipgong.
Libben en karriêre
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Tellegen waard yn 1941 berne yn Brielle (of De Bryl), yn it súdlike part fan 'e provinsje Súd-Hollân. Hy studearre genêskunde oan 'e Ryksuniversiteit Utert en fêstige him as hûsdokter yn Amsterdam, nei't er trije jier lang ûntwikkelingswurk yn Kenia dien hie.
Nei't er al in stikmannich jierren gedichten foar folwoeksenen skreaun hie, sette Tellegen útein mei it skriuwen fan ferhalen foar syn eigen bern. Yn 1984 ferskynde syn earste berneboek, mei as titel Er Ging Geen Dag Voorbij: Negenenveertig verhalen over de eekhoorn en de andere dieren. Yn it wurk fan Tellegen spylje bisten as de eamel, it iikhoarntsje, de oaljefant en de sprinkhoanne faak de haadrol. De ferhalen hawwe gauris in filosofysk karakter. Ferskate boeken fan Tellegen binne mei prizen bekroand.
Toon Tellegen skriuwt noch altyd en mei grutte regelmjittigens gedichten. Sa skreau er foar it keunstwurk Straatpoëzie Tuindorp Oostzaan it fers Als een Pijl uit een Onzekere Boog, dat ynspirearre waard troch de stjerrebylden. Njonken poëzij en proaza produsearret Tellegen ek toanielstikken, lykas Leven met een Onbekende: Toneelstuk voor Ria Eimers en Niemand Anders, dat er foar aktrise Ria Eimers skreau, en dat yn jannewaris 2008 yn premiêre gie yn it O.T. Theater yn Rotterdam.
Yn 2012 hie Tellegen in kameoroltsje as skriuwer yn 'e ferfilming fan syn eigen boek Mijn Avonturen door V. Swchwrm. Yn 2017 waarden 41 fan Tellegen syn moaiste ferhalen oerset yn it Frysk troch Anne Tjerk Popkema en útjûn troch Utjouwerij Regaad ûnder de titel Teltsjes fan Tellegen.
Wurk
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Tellegen syn jeugdboeken en syn wurken foar folwoeksenen kinne faak mar dreech faninoar skaat wurde. In protte fan syn berneboeken mei bisteferhalen wurde ommers troch folwoeksenen lêzen en syn proaza en poëzij wurdt ek troch de jongerein wurdearre. De ûndersteande yndieling is makke op basis fan gegevens fan Utjouwerij Querido en de Keninklike Bibleteek yn De Haach.
Berneboeken / Jeugdliteratuer
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- 1984 – Er Ging Geen Dag Voorbij: Negenenveertig verhalen over de eekhoorn en de andere dieren
- 1985 – "Ik Ga op Reis," Zei de Eekhoorn (beheinde oplaach fan 45 eksimplaren)
- 1987 – Toen Niemand Iets te Doen Had
- 1989 – Langzaam, Zo Snel Als Zij Konden
- 1990 – Het Feest op de Maan
- 1991 – Misschien Waren Zij Nergens
- 1991 – Juffrouw Kachel
- 1993 – Bijna Iedereen Kon Omvallen
- 1993 – Jannes
- 1994 – Mijn Vader
- 1995 – De Verjaardag van de Eekhoorn
- 1995 – Misschien Wisten Zij Alles: 214 verhalen over de eekhoorn en de andere dieren (befettet in cd dêr't Tellegen guon ferhalen op foarlêst)
- 1996 – Brieven aan Niemand Anders
- 1996 – De Ontdekking van de Honing
- 1996 – De Verschrompeling van de Olifant
- 1996 – Teunis
- 1997 – Dokter Deter
- 1998 – Mijn Avonturen door V. Swchwrm (berneboekewikekado)
- 1998 – De Verjaardag van Alle Anderen
- 1999 – De Genezing van de Krekel
- 2000 – Ze Sliepen Nog
- 2001 – Taartenboek
- 2002 – Is Er Dan Niemand Boos?
- 2004 – Plotseling Ging de Olifant Aan
- 2005 – Midden in de Nacht
- 2005 – Pikkuhenki
- 2006 – De Eenzaamheid van de Egel
- 2007 – Post voor Iedereen
- 2007 – Dierenverhalen van Toon Tellegen & Het Wisselend Toonkwintet (hark-cd)
- 2007 – Ik Zal Je Nooit Vergeten
- 2007 – De Almacht van de Boktor
- 2008 – Morgen Was het Feest
- 2009 – Het Vertrek van de Mier
- 2009 – Iedereen Was Er
- 2009 – Maar Niet uit het Hart: Dierenverhalen over Afscheid
- 2009 – Met Hart en Ziel: Dierenverhalen voor Elk Feest
- 2009 – Een Hart onder de Riem: Dierenverhalen vol Troost
- 2009 – Na aan het Hart: Dierenverhalen vol Vriendschap
- 2009 – Beterschap: Dierenverhalen over Ziekte en Gezondheid
- 2009 – Welterusten: Dierenverhalen over Slaap en Sluimer
- 2009 – Goede Reis: Dierenverhalen over Vertrek en Aankomst
- 2009 – Houd Moed: Dierenverhalen over Verdriet en Eenzaamheid
- 2010 – Het Wezen van de Olifant
- 2010 – Mano de Brandweerjongen
- 2010 – Waar Is Mo?
- 2010 – Als Feda Slaapt
- 2010 – Wat Dansen We Heerlijk
- 2011 – Het Geluk van de Sprinkhaan
- 2013 – Het Lot van de Kikker
- 2014 – Het Verlangen van de Egel
- 2015 – De Tuin van de Walvis
- 2015 – Heden Niet Jarig
- 2017 – Teltsjes fan Tellegen: Alventritich Bisteferhalen (blomlêzing út Tellegen syn wurk, oerset nei it Frysk troch Anne Tjerk Popkema)
- 2017 – Wij Alleen
- 2018 - Scherven brengen geluk. Dierenverhalen over vriendschap.
- 2019 - De genezing van de krekel, mei yllustraasjes fan Gwen Stok, (byldroman)
- 2020 - Ze wisten er meer van. Veel meer verhalen over de eekhoorn en de andere dieren
- 2021 - De hele tijd, mei yllustraasjes fan Geerten Ten Bosch
- 2021 - De egel, dat ben ik, yn 'e mande mei Annemarie van Haeringen
- 2022 - Het verlangen van de Egel, mei Annemarie van Haeringen
- 2022 - De liefste wens
Proaza
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- 1994 – Twee Oude Vrouwtjes
- 1998 – Dora: Een Liefdesgeschiedenis
- 2000 – De trein naar Pavlovsk en Oostvoorne
- 2000 – Enkele Onwaarschijnlijke Aantekeningen van Dante Alighieri bij het Schrijven van Zijn Goddelijke Komedie
- 2002 – Brieven aan Doornroosje
- 2008 – Een Nieuwe Tijd (blomlêzing mei wurk fan Tellegen, Elspeth Diederix, Paul Faassen, Harmen Liemburg, René Knip, Vittorio Roerade, Rauser, Hans Muller, Typophonics)
- 2014 – Ze dachten allemaal: verhalen over de krekel en andere dieren
- 2015 - Een vorig leven.
- 2018 - De seringenboom - Herinneringen aan mijn broer
- 2023 - Waar gaan we eigenlijk heen, gearwurke mei Thé Tjong-Khing
- 2024 - Een nieuw begin
Poëzij
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- 1980 – De Zin van een Liguster
- 1981 – De Aanzet tot een Web
- 1982 – Beroemde Scherven
- 1984 – De Andere Ridders
- 1985 – Ik en Ik
- 1987 – Mijn Winter
- 1989 – In N. en Andere Gedichten
- 1991 – Een Langzame Val
- 1992 – Een Dansschool
- 1994 – Tijger onder de Slakken
- 1998 – Gewone Gedichten
- 1996 – Als We Vlammen Waren
- 1997 – Over Liefde en over Niets Anders
- 1999 – Er Ligt een Appel op een Schaal (blomlêzing út Tellegen syn poëzij)
- 2000 – Gedichten 1977-1999 (samle fersen)
- 2000 – Kruis en Munt
- 2001 – De Een en de Ander
- 2001 – Een Man en een Engel (beheinde oplaach fan 399 eksimplaren)
- 2002 – Alleen Liefde
- 2002 – Wie A Zegt: Gedichten
- 2004 – Minuscule Oorlogen (Niet met het Blote Oog Zichtbaar)
- 2004 – Daar Zijn Woorden Voor (blomlêzing út Tellegen syn poëzij)
- 2005 – ...m n o p q...
- 2006 – Raafvogels
- 2008 – Hemels en Vergeefs
- 2009 – Stof dat als een Meisje
- 2011 – Schrijver en Lezer
- 2012 – De Optocht
- 2014 – De Werkelijkheid
- 2016 - Wonderbaarlijk buigt zich over water
- 2018 - Glas tussen ons
- 2019 - Een van ons zal omkijken – Zijn mooiste gedichten.
- 2021 - Tot de winter er op volgt
- 2023 - Langs een helling
- 2023 - Voor elkaar
Toaniel
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- 1966 – Jimmy Walker
- 1980 – Wespen
- 2007 – Leven met een Onbekende
- 2009 – Twee Oude Vrouwtjes
- 2015 – Een Vorig Leven
Oar
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- 1989 – Het Vonnis (senario foar in koarte film)
Prizen en nominaasjes
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| jier | priis | resultaat | kategory | foar |
|---|---|---|---|---|
| 1969 | ANV-Visser Neerlandia-priis | wûn | n.f.t. | Als Moeder Ergens Ziek van Is |
| 1988 | Gouden Griffel | wûn | n.f.t. | Toen Niemand Iets te Doen Had |
| 1990 | Sulveren Griffel | wûn | n.f.t. | Langzaam, Zo Snel Zij Konden |
| 1992 | Woutertje Pieterse Priis | wûn | n.f.t. | Juffrouw Kachel |
| 1993 | Jan Campert-priis | wûn | n.f.t. | Een Dansschool |
| 1994 | Gouden Griffel | wûn | n.f.t. | Bijna Iedereen Kon Omvallen |
| Sulveren Griffel | wûn | n.f.t. | Jannes | |
| Woutertje Pieterse Priis | wûn | n.f.t. | Bijna Iedereen Kon Omvallen | |
| 1997 | Sulveren Griffel | wûn | n.f.t. | Teunis |
| Theo Thijssenpriis | wûn | n.f.t. | hiele oeuvre | |
| 1999 | Sulveren Griffel | wûn | n.f.t. | De Verjaardag van Alle Anderen |
| 2000 | De Gouden Ule Literatuerpriis | wûn | n.f.t. | De Genezing van de Krekel |
| 2007 | Constantijn Huygens-priis | wûn | n.f.t. | hiele oeuvre |
| 2012 | Popescu Prize | wûn | n.f.t. | Raptors (Ingelske oersetting fan Raafvogels) |
| 2015 | Sulveren Palet | wûn | n.f.t. | Is Er Dan Niemand Boos? |
| 2016 | Sulveren Griffel | wûn | bêste berneboek fan 6 jier ôf | De Tuin van de Walvis |
Keppelings om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: Bronnen, noten en/of referenties, op dizze side.
|
