Organisme: ferskil tusken ferzjes
kt |
L red |
||
| Rigel 1: | Rigel 1: | ||
[[File:EscherichiaColi NIAID.jpg|right|thumb|180px|De ''[[Escherichia coli]]'', in [[prokaryoaten|prokaryoatysk]] [[mikro-organisme]].]] |
[[File:EscherichiaColi NIAID.jpg|right|thumb|180px|De ''[[Escherichia coli]]'', in [[prokaryoaten|prokaryoatysk]] [[mikro-organisme]].]] |
||
In '''organisme''' is yn 'e [[biology]] in [[libben|libben wêzen]] mei in eigen [[stofwikseling]]. Yn 'e [[taksonomy]] wurde organismen tsjintwurdich ferdield yn twa soarten: de [[prokaryoaten]] (''Prokaryota'') en de [[eukaryoaten]] (''Eukaryota''). De prokaryoaten wurde fertsjintwurdige troch twa ûnderskate [[domein (taksonomy)|domeinen]]: de [[baktearjes]] (''Bacteria'') en de [[oerbaktearjes]] (''Archaea''). De eukaryoaten foarmje ien domein, dat fierder opdield wurde kin yn in stikmannich [[ryk (taksonomy)|riken]], wêrfan't dy fan 'e [[dieren]] (''Animalia''), de [[planten]] (''Plantae''), de [[skimmels]] (''Fungi'') en de [[protisten]] (''Protista'') de grutsten en wichtichsten binne. [[Firus (biology)|Firussen]] en [[prion|prioanen]] wurde yn 'e regel net as organismen beskôge. |
In '''organisme''', fan it [[Gryksk]]e ὀργανισμός, ''organismos'' (fan ὄργανον, ''organon'', "ynstrumint" of "ark"), is yn 'e [[biology]] in [[libben|libben wêzen]] mei in eigen [[stofwikseling]]. In minder [[wittenskip]]lik [[synonym]] foar 'organisme' is '''wêzen'''. Yn 'e [[taksonomy]] wurde organismen tsjintwurdich ferdield yn twa soarten: de [[prokaryoaten]] (''Prokaryota'') en de [[eukaryoaten]] (''Eukaryota''). De prokaryoaten wurde fertsjintwurdige troch twa ûnderskate [[domein (taksonomy)|domeinen]]: de [[baktearjes]] (''Bacteria'') en de [[oerbaktearjes]] (''Archaea''). De eukaryoaten foarmje ien domein, dat fierder opdield wurde kin yn in stikmannich [[ryk (taksonomy)|riken]], wêrfan't dy fan 'e [[dieren]] (''Animalia''), de [[planten]] (''Plantae''), de [[skimmels]] (''Fungi'') en de [[protisten]] (''Protista'') de grutsten en wichtichsten binne. [[Firus (biology)|Firussen]] en [[prion|prioanen]] wurde yn 'e regel net as organismen beskôge. |
||
Alle bekende foarmen fan organismen binne by steat om yn in beskate mjitte te reägearjen op prikels, har [[fuortplanting|fuort te plantsjen]], te groeien en har te ûntwikkeljen en harsels te regulearjen. In organisme kin in [[ienselligen|iensellige]] wêze (dus út ien inkele [[sel (biology)|sel]] bestean), mar it kin ek, lykas dat by de [[minske]] it gefal is, út biljoenen en nochris biljoenen ferskillende sellen bestean, dy't groepearre binne om spesjalisearre [[weefsel (biology)|weefsels]] en [[orgaan (lichemsdiel)|organen]] te foarmjen. Mei de term [[mearselligen]] wurde alle organismen oantsjutten dy't út mear as ien sel besteane. |
Alle bekende foarmen fan organismen binne by steat om yn in beskate mjitte te reägearjen op prikels, har [[fuortplanting|fuort te plantsjen]], te groeien en har te ûntwikkeljen en harsels te regulearjen. In organisme kin in [[ienselligen|iensellige]] wêze (dus út ien inkele [[sel (biology)|sel]] bestean), mar it kin ek, lykas dat by de [[minske]] it gefal is, út biljoenen en nochris biljoenen ferskillende sellen bestean, dy't groepearre binne om spesjalisearre [[weefsel (biology)|weefsels]] en [[orgaan (lichemsdiel)|organen]] te foarmjen. Mei de term [[mearselligen]] wurde alle organismen oantsjutten dy't út mear as ien sel besteane. |
||
| Rigel 11: | Rigel 11: | ||
[[Kategory:Biology]] |
[[Kategory:Biology]] |
||
[[Kategory:Libben]] |
[[Kategory:Libben]] |
||
[[Kategory:Lienwurd út it Gryksk]] |
|||
De ferzje fan 12 des 2016 om 19.26
.jpg)
In organisme, fan it Grykske ὀργανισμός, organismos (fan ὄργανον, organon, "ynstrumint" of "ark"), is yn 'e biology in libben wêzen mei in eigen stofwikseling. In minder wittenskiplik synonym foar 'organisme' is wêzen. Yn 'e taksonomy wurde organismen tsjintwurdich ferdield yn twa soarten: de prokaryoaten (Prokaryota) en de eukaryoaten (Eukaryota). De prokaryoaten wurde fertsjintwurdige troch twa ûnderskate domeinen: de baktearjes (Bacteria) en de oerbaktearjes (Archaea). De eukaryoaten foarmje ien domein, dat fierder opdield wurde kin yn in stikmannich riken, wêrfan't dy fan 'e dieren (Animalia), de planten (Plantae), de skimmels (Fungi) en de protisten (Protista) de grutsten en wichtichsten binne. Firussen en prioanen wurde yn 'e regel net as organismen beskôge.
Alle bekende foarmen fan organismen binne by steat om yn in beskate mjitte te reägearjen op prikels, har fuort te plantsjen, te groeien en har te ûntwikkeljen en harsels te regulearjen. In organisme kin in iensellige wêze (dus út ien inkele sel bestean), mar it kin ek, lykas dat by de minske it gefal is, út biljoenen en nochris biljoenen ferskillende sellen bestean, dy't groepearre binne om spesjalisearre weefsels en organen te foarmjen. Mei de term mearselligen wurde alle organismen oantsjutten dy't út mear as ien sel besteane.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. |