Marije Magdalena: ferskil tusken ferzjes

←Toan eardere ferskillen Neikommende ferskillen →

De ferzje fan 19 sep 2016 om 19.21

Maria Magdalena (ek: Maria fan Magdala) is in persoan út it Nije Testamint. Maria Magdalena wie oanwêzig by it krúsigjen fan Kristus en wie njonken de hillige jongfaam Maria en Maria Salomé ien fan de trije Maria's, dy't tsjûge wiene fan de ferrizenis fan Jezus. De namme Magdala ferwiist nei it plak Magdala oan de Mar fan Galilea yn Israël. Har feestdei is op 22 july fêststeld.

Bibelske beskriuwing

Maria Magdalena wie ien fan de froulju dy't Kristus en syn apostelen folge, wylst Kristus it bliid boadkip ferkundige. Neffens Lukas 8:2 en Markus 15:47 hie Kristus earder by har sân demonen útband. De Skrift jout fierder net folle ynformaasje oer Maria Magdalena, mar hja fersoarge mei in tal oare froulju Jezus en syn dissipels en bleau Jezus oant Jeruzalim folgjen.

Tegearre mei inkelde oaren seach Maria Magdalena op in ôfstân ta hoe't Jezus oan it krús stoar (Markus 15:40, Mattéus 27:56). It boek Jehannes (19:25) stelt dat Maria Magdalena tegearre mei Jezus' mem en Maria Klopas by it krús stiene. Maria Magdalena wie ien fan de froulju, dy't de grêflizzing bywennen (Markus 15:47 en Mattéus 27:61). Ek wie hja ien fan de froulju dy't trije dagen letter, op peaskesnein, nei it grêf reizge om it lichem fan Kristus te salvjen en ûntdiek dat it grêf leech wie. Yn it grêf troffen de froulju in ingel oan, dy't tynge die dat Jezus net dea wie en dy't sei wêr't Jezus te finen wie. Dêrnei ferskynde de Hear sels oan Maria Magdalena. Maria fertelde doe de oaren wat hja meimakke hie, mar it woe harren ynearsten net oan dat Jezus wer libbe (Markus 16:5-11).

Jehannes skriuwt oer it lege grêf dat der twa ingels oan Maria Magdalena ferskynden, nei't hja earder yn panyk guon apostels warskôge hie dat it lichem fan Jezus der net mear wie. As Maria Magdalena in andert jout op de fraach fan de ingels wêrom't hja sa oerémus is, heart hja de stim fan de man dy't hja yn it grêf socht. Hja sjocht en wol Him oanreitsje. Mar Jezus sei: reitsje my net oan, want ik moat noch opfarre nei myn Heit. Dêrnei gyng Maria Magdalena nei de learlingen mei it boadkip dat hja de Hear sjoen hie (Jehannes 20:1-18).

Maria Magdalena yn de gnostyske apokryfen

Utsein yn it Nije Testamint, komt Maria Magdalena ek yn fjouwer gnostyske boeken foar:

Lyk oan de apostels

Okkerlêsten hat it Fatikaan Maria Magdalena opwurdearre en har lyksteld oan de apostels. De dei dat Maria Magdalena betocht wurdt is feroare yn in feestdei. De paus hat him hjir sels foar yn set en de stap moat sjoen wurde yn it ramt fan de ferbettering fan de posysje fan de frou yn de tsjerke.^[1]

Betizing

Oars as yn de ottordokske tsjerken krige Maria Magdalena yn it westerske kristendom al yn de 3e iuw in reputaasje fan in beroufolle prostituee. Nearne yn de fjouwer evangeeljes is lykwols in ekplisite ferwizing fan Maria Magdalena nei in sûndich libben te finen. Mooglik waard Maria Magdalena fertiisd mei de sûndige frou dy't yn Lukas 7:36-50 Jezus' fuotten salve. Ek is der betizing mei Maria fan Betanië, de suster fan Marta, dy't yn Jehannes 11:1-2 ek de fuotten fan Jezus salve en lang waarden Maria van Betanië en Maria Magdalena troch guon as ien en deselde persoan sjoen.

Oan de betizing is û.o. ek in preek fan paus Gregorius I yn 591 skuldich. Yn dizze ynfloedrike preek identifisearre de paus Maria Magdalena as de sûnderes sûnder namme dy't Kristus's fuotten mei balsem salve. De sân demoanen dy't Jezus út Maria Magdalena bande waarden sân haadsûnden.^[2] Alhoewol't de tsjerke hjir al lang ôfstân fan nommen hat, komme der om de persoan fan Maria Magdalena hinne ek tsjintwurdich noch nije optinksels by. Sa woe de skriuwer Dan Brown yn de bestseller de Da Vinci Code ha, dat Maria Magdalena de frou fan Jezus wie. Ek dizze bewearing mist alle grûn.^[3]

Oerleverings

Ynfloed hie ek in ferhaal oer Maria Magdalena yn de Legenda aurea (Latynsk foar "Gouden leginden"), in godstsjinstich folksboek út de lette midsiuwen. Neffens dit ferhaal soe Maria Magdalena mei Maria fan Klopas, Marta en Lazarus troch in mennich joaden op in skip sûnder seil setten wêze. It skip kaam úteinliks yn it Frânske Saintes-Maries-de-la-Mer by Marseille oan en fan dêr út brochten hja it kristendom yn de Provence. Dêr wurdt ek nog in tsjinsfaam fereare, dy't mei de trije Maria's meireizge hie: de swarte Sara, in beskermhillige fan de Roma en Sinti. In oare oerlevering woe ha dat Maria Magdalena nei de opstanning fan Kristus mei de apostel Jehannes en Maria, de mem fan Jezus, nei Efeze reizge en dêr stoar.

Ikonografy

Yn de keunst wurdt Maria Magdalena faak mei in skedel, in pot salve, in gisel, in skriftrol of in krús útbylde. Somtiden is hja ryk yn de klean, somtiden ek - as boetling - yn in rûch bistefel of neaken (dit lêtste is in gefolch fan de betizing mei Maria fan Egypte, in frou dy't fanwegen har sûnden har neaken yn de woastyn ophold). Op guon foarstellings wurdt Maria Magdalena knibbeljend oantroffen by it krús mei har hannen om de fuotten fan Kristus, somtiden ek as de frou by it lege grêf.

Maria Magdalena troch Jan van Scorel (1530)
Maria Magdelena neffens Domenico Tintoretto(1598-1602)
Maria Magdalena yn de grot (Jules Joseph Lefebvre)
Maria Magdalena mei it krús (Pedro de Mena)
Maria Magdalena troch El Greco- Penitent Magdalene.JPG, tusken 1585 en 1590
Maria Magdalena dy't de fuotten fan Kristus omearmet (Basilica di San Nicola da Tolentino, Tolentino, Itaalje)

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Maria Magdalena fan Wikimedia Commons.

[1] ttps://vrouwensynode.nl/nieuws/366-paus-stelt-maria-magdalena-gelijk-aan-apostelen

[2] ttp://www.heiligen.net/heiligen/07/22/07-22-0100-maria.php

[3] ttp://www.feit-of-fabel.nl/magdalena.html

[1]

[2]

[3]