Koreaansk Skiereilân
It Koreaansk Skiereilân is in skiereilân yn Aazje. It stekt sa’n 1.100 kilometer de Stille Oseaan yn fan it fêstelân ôf. It skiereilân wurdt omklamme troch de Japanske See (yn Koreä de Koreaanske Eastsee) yn it easten, Sineeske Eastsee oan de súdkant en de Giele See yn it westen. De Japanske See en de Sineeske Eastsee wurdt skieden troch de Strjitte fan Koreä.
Lannen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Oan de ein fan de Twadde Wrâldkriich, bestie it skiereilân út ien lân, Koreä neamd. Dat bestie foar it meast út it Koreaansk Skiereilân. Sûnt it begjin fan de Koreaanske Oarloch yn 1953, is it noardlike part Noard-Koreä en it súdlik part fan it skiereilân Súd-Koreä.
De noardlike grinzen fan it Koreaansk Skiereilân komme oerien mei de hjoeddeiske politike grinzen fan Noard-Koreä mei Sina (1.416 kilometer lang) en Ruslân (19 kilometer lang). Dy grinzen wurde foarme troch de rivieren de Yalu en de Tuman. Neffens dy definysje hat it Koreaansk Skiereilân (mei de eilannen meirekkene) in oerflak fan 220.847 kante kilometer.
Yn Noard-Koreä wurdt it gebiet Chosŏn Pando neamden yn Súd-Koreä Han Bando.
Geografy
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It Koreaansk Skiereilân bestiet foar 70% út bergen. De fruchtbere stikken lân binne relatyf lyts, en ferspraat oer de rige bergen. Yn it noarden en it easten lizze de measte bergen. De heechste bergen (dêr't de Paektushan by heard) binne 2744 meter heech. It skiereilân hat in totale kustlingte fan 8450 kilometer. Benammen de kustline yn it suden en it westen binne ûnregelmjittich. Dêr lizze de measte fan de 3579 eilannen dy’t by it skiereilân hearre.
Klimaat
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It klimaat op it skiereilân ferskilt in protte. Yn de súdlike gebieten is it relatyf waarm en fochtich, te fergelykjen mei it klimaat fan Japan. Dat komt troch it waarme seewetter, ûnder oaren de Eastkoreaanske waarme golfstream. De noardlike regio’s binne kâlder en hawwe mear in lânklimaat, fergelykber mei it klimaat yn Mantsjoerije. Yn jannewaris kin it ferskil yn temperatuer tusken it noarden en it suden wol 20 graden selsius wêze.
It hiele skiereilân wurdt wol beynfloede troch in lyksoartige waarpatroan, wêrûnder de East-Aziatyske moesson yn de simmer en de stoarmen yn de hjerst. De winters binne kâld, mei yn jannewaris yn de kâlde gebieten temperatueren ûnder de 0 graden selsius.
Biology
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Natuerstúdzjes op it Koreaansk Skiereilân hawwe de identifikaasje fan 3.000, wêrfan't 500 endemyske soarten opsmiten. It floararyk hat rûchwei trije temperatuersônes. De waarme sônes lizze oan de súdkust en op de eilannen. Dêr komme in soad breedblêdige plantesoarten foar. De normale temperatuersônes komme it meast foar op it skiereilân, útsein de bergen en it suden fan it lân. Dêr komt de Koreaanske din in protte foar. De kâlde temperatuersônes lizze yn de bergen.
Geology
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De measte stiennen op it skiereilân komme fan it Prekambrium, mar der binne ek isolearre gebieten mei stienen út it Paleosoïkum, Mesosoïkum en Senosoïkum.
Der binne gjin aktive fulkanen mear op it skiereilân, mar de Paektushan yn it noarden en de Hallasan yn it suden hawwe beide kratermarren, wat sizze wol dat se koart lyn noch aktyf west binne. Waarme boarnen fertelle dat fulkanyske aktiviteit is yn de djipte. Sokke boarnen wurde oeral op it skiereilân fûn.
Trochstrings binne der twa ierdskoddings yn it jier. Dy hawwe lykwols gjin grutte gefolchen.