Kastiel Oldenaller

Kastiel Oldenaller is in lângoed, lânhûs en earder kastiel tusken Nijkerk en Putten yn de provinsje Gelderlân. It hûs en direkte omjouwing is net tagonklik foar it publyk, it lângoed fan Natoermonuminten is iepensteld foar wannelers.

Skiednis[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Sûnt de midsiuwen is der sprake fan in kastiel Oldenaller dat mei de pleats Aller yn besit fan de famylje Van Aller. Yn it jier 1494 blykt Reneyr fan Aller eigener fan it hûs te wêzen. De oarspronklike gebouwen bestean Ofbyld mear, mar om 1655 wurdt hjir lykwols in nij hûs sette litten troch Jacob van Wijnbergen, nei wierskyn troch de bekende arsjitekt Jacob van Campen. It fjouwerkante klassisistyske gebou lei mei foar- en sydgevels yn de brede rjochthoekige grêft. Foar it hûs leit it foarplein mei rjochts it koetshús en links de oranjery, ek mei in grêft der omhinne. Yn it timpaan fan de foargevelsit in cartouche mei it jiertal 1655. Dêrûnder it kombinearre wapen fan Van Wijnbergen-Van Brienen. Nei 1850 jout Baron van Goltstein opdracht oan arsjitekt K. Zocher it hûs te modernisearjen. De muorren waarden beplastere, der kamen nissen foar bylden yn de gevel. De sintrale skoarstien waard ferfongen troch it toerkeammerke. en in túnûntwerp foar in Ingelske tún te meitsjen. Yn 1975 waard it hûs restaurearre, en diels in oude steat werombrocht. De plasterlaach waard weihelle en de bylden weihelle, mar de nissen binne noch werom te kennen en it toerkeammerke is bleaun. Yn 2009 waard in ynterieur restauraasje oplevere. De stúkte plafonds en de âlde parketflier binne dêrby hersteld. Ek waard in Trompe-l'oeil skildering oanbrocht.

Tún[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Oarspronklik wie de oanlis fan it park, de wegen en grêften om it kastiel strak en rjochthoekich, lykas yn de 17e iuw wenst wie. De rjochthoekige foarm fan de parkbosk en de lange rjochte oprydleane nei it kastiel wize dêr noch op. Yn de 19e iuw kaam de ynformele Ingelske lânskipsstyl yn de moade. De ferneamde túnarsjitekt Zocher krige opdracht de tún yngripend te feroarjen. De slotgrêft oan de foarside fan it kastiel waard tichtsmiten en de parkbosk hielendal kapt en opnij oanplante. De grêften waarden fergroeven en fergrutte ta romantysk slingerjende fiverpartijen. Der waard sels in nije tagong mei oprydleane oanlein. Op it lângoed húzje in koloanje Blauwe reagers yn de dikke beammen. Op it terrein bloeie yn de maitiid stinzeplanten. Der steane meardere pachtpleatsen op it terrein.