Grutte- of Marijetsjerke (Meppel)
| Grutte- of Marijetsjerke
Grote- of Mariakerk | ||
| bouwurk | ||
| ||
| lokaasje | ||
| lân |  Nederlân
| |
| provinsje |  Drinte
| |
| plak |  Meppel
| |
| adres | Hoofdstraat 52 | |
| bysûnderheden | ||
| type bouwurk | Tsjerke | |
| boujier | Sûnt de earste helte fan de 15e iuw | |
| boustyl | Gotyk | |
| monumintale status |  ryksmonumint
| |
| monumintnûmer | 28632 [1] | |
| offisjele webside | ||
| Side PKN Meppel | ||
De Grutte- of Marijetsjerke, ek Alde Tsjerke, is in histoarysk tsjerkegebou yn Meppel (Drinte).
Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De bou fan de Grutte Tsjerke sette útein nei't yn de earste helte fan de 15e iuw de biskop fan Utert dêrta tastimming joech. De tsjerke bestiet út in goatysk haadskip en in letter oanboud noardlik skip út 1518. De neoklassisistyske eastlike gevel waard nei de útwreiding op kosten fan it mearsidige koer yn 1779-1781 boud. De tsjerke wie de lyts woarn foar it begraven fan de minsken en de flier wie earder al trijeris ophege. Nei't de fergrutting fan de tsjerke klear wie duorre it net mear lang dat ûnder de Frânsen it begraven fan de deaden yn de tsjerke ferbean waard.
De toer datearret út de twadde helte fan de 15e iuw. De lantearne op it piramidedak is in tafoeging út 1827.
Yn 1796 waard de waach fan Meppel út 1617 by de tsjerke lutsen om as konsistoarje te tsjinjen.
De tsjerkeried fan de PKN Meppel makke yn 2019 it plan bekend om de Grutte Tsjerke te keap te setten. De plannen wiene in diel fan de gemeente min nei't sin.[2][3]
Ynterieur
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
De preekstoel yn de tsjerke datearret fan 1696, de lessener mei de houten earn fan 1646, de foet fan de preekstoel en it doophek fan 1780-1782.[4] It sânstiennen blêd njonken de preekstoel is noch ôfkomstich fan in alter út de katolike tiid.[5]
Oargel
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Sûnt 1713 wurke de Fryske oargelbouwer Jannus Harmannus Kamp út Berltsum oan de bou fan it oargel. Nei alle gedachten spile sykte fan de oargelbouwer in rol by it feit dat it oargel net troch de keuringen kaam. Yn 1721 ferstoar Jan Hamens Kamp doe't it oargel noch jimmeroan net keurd wie en it wie Frans Caspar Schnitger, dy't it oargel yn it jier dêrop foltôge. It ynstrumint besiet 27 registers ferdield oer haadwurk, rêchposityf, boarstwurk en oanhongen pedaal. Yn 1882 waard it boarstwurk ferwidere en yn 1905 ferhûze de spyltafel nei de lofter kant fan it haadwurk. De wynlade fan it boarstwurk kaam op it plak fan it boarstwurk.
Sûnt 1951 restaurearre Mense Ruiter it oargel. Ek rekonstruëarre de Grinslânske oargelbouwer it boarstwurk. Boppedat foege Mense Ruiter in frij pedaal mei njoggen registers ta. Nei de foltôging fan de restauraasje fan de tsjerke yn 1968 waard it oargel oplevere. De lêste grutte restauraasje fan it oargel fûn yn de jierren 2013-2014 troch de firma Reil plak.
It trijemanualige oargel hat no 38 registers, ferdield oer haadwurk (12), rêchwurk (10), boarstwurk (7) en pedaal (9).[6][7]
Keppeling om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
