Fiskearn
fiskearn | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
taksonomy | ||||||||||||
| ||||||||||||
soarte | ||||||||||||
Pandion haliaetus | ||||||||||||
Linnaeus, 1758 | ||||||||||||
IUCN-status: net bedrige
| ||||||||||||
ferspriedingsgebiet | ||||||||||||
De fiskearn (Pandion haliaetus) is in fûgel út it skift fan de rôffûgels. Om't hy op in tal skaaimerken dúdlik fan de rest fan de haukeftigen ferskilt is der yn in aparte famylje set.
Foarkommen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De fiskearn is sa'n 56-60 sm grut. It mantsje wagen sa'n 1,4 kg, it wyfke is wat swierder mei om en by 2 kg. De fiskearn is oan de boppekant donkerbrún en oan de ûnderkant meast wyt fan kleur. Oan de wjukken sitte ek noch wol donkerbrune stikken en streken. De kop is wyt mei in donkerbrune maskerstreek op 'e hichte fan de eagen. De wjukspanwiidte is sa'n 1,60 m. Foar it fangen fan fisk hat de fiskearn lange krûme klauwen, ek kin hy syn bûtenste tean nei efteren bûge sadat er fisken better pakke kin.
Fersprieding
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De fiskearn komt hast oer de hiele wrâld foar. Hy briedt allinnich net yn Súd-Amearika en yn parten fan Afrika hoewol't er dêr winterdeis wol hinnelûkt. Yn Europa komt der it meast foar yn it noarden en easten. Yn Nederlân is de fiskearn as briedfûgel ferdwün, mar yn de Biisbosk binne yn 2019 twa briedpearen waarnommen. As trekfûgel binne der yn maitiid en hjerst sa'n 100-200 fiskearnen yn Nederlân te sjen, ek yn Fryslân. Dizze fûgels briede meast in Skandinaavje.
De Europeeske fiskearnen oerwinterje yn Afrika. De fûgels út Noard-Amearika oerwinterje yn Súd-Amearika wylst de fûgels yn Aazje en Austraalje it hiele jier op itselde plak bliuwe.
Iten
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De fiskearn is hielenal spesjalisearre yn it fangen fan fisk. By it fangen fan syn proai stoart de earn him mei de poaten nei foarren yn it wetter wêrby't er syn klauwen yn de fisk slacht. Hy kin hjirby fisken fange dy't oant in meter under wetter swimme. At der in fisk yn syn klauwen hat lit der net maklik wer los. It komt sels foar dat fiskearnen fersûpe at se in fisk pakke wolle dy't te swier is om út it wetter te tillen.
Fuortplanting
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De fiskearnen binne net sa sinnich by it bouwen fan in nêst. Meastentiids meitsje se in horst fan takken yn beammen of op in rotsrichel. Mar yn it easten fan Noard-Amearika en yn noardeast-Afrika briede se sels yn koloanjes mei nêsten op de grûn. Wol sykje se altyd in plak wêrwei se harren fiskwetter sjen kinne. De fûgels brûke meast itselde nêst har hiele libben lang en hâlde ek deselde partner.
It wyfke leit meast yn april 3-4 aaien. De aaien binne ûngefear sa grut as hinne-aaien. Meast nei 5 wike komme de aaien út, wêrnei de jonge fûgels sa'n acht wike nedich hawwe oant se fleane kinne.
Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
- Fûgelsoarte
- Fiskearnfûgel
- Lânseigen fauna yn Alaska
- Lânseigen fauna yn de Amerikaanske Famme-eilannen
- Lânseigen fauna yn Anguilla
- Lânseigen fauna yn Antigûa en Barbûda
- Lânseigen fauna yn Arûba
- Lânseigen fauna yn de Bahama's
- Lânseigen fauna yn Barbados
- Lânseigen fauna yn Belize
- Lânseigen fauna yn Bermuda
- Lânseigen fauna yn Bonêre
- Lânseigen fauna yn de Britske Famme-eilannen
- Lânseigen fauna yn Dominika
- Lânseigen fauna yn de Dominikaanske Republyk
- Lânseigen fauna yn El Salvador
- Lânseigen fauna yn de Feriene Steaten
- Lânseigen fauna yn Frânsk-Sint-Marten
- Lânseigen fauna yn Grenada
- Lânseigen fauna yn Gûadelûp
- Lânseigen fauna yn Gûatemala
- Lânseigen fauna yn Haïty
- Lânseigen fauna yn Hondoeras
- Lânseigen fauna yn Jamaika
- Lânseigen fauna yn de Kaaimaneilannen
- Lânseigen fauna yn Kanada
- Lânseigen fauna yn Kosta Rika
- Lânseigen fauna yn Kuba
- Lânseigen fauna yn Kurasau
- Lânseigen fauna yn Martinyk
- Lânseigen fauna yn Meksiko
- Lânseigen fauna yn Montserrat
- Lânseigen fauna yn Nikaragûa
- Lânseigen fauna yn Panama
- Lânseigen fauna yn Porto Riko
- Lânseigen fauna yn Saba
- Lânseigen fauna yn Sint-Bartelemy
- Lânseigen fauna yn Sint-Eustasius
- Lânseigen fauna yn Sint-Finsint en de Grenadinen
- Lânseigen fauna yn Sint-Kits en Nevis
- Lânseigen fauna yn Sint-Lusia
- Lânseigen fauna yn Sint-Marten
- Lânseigen fauna yn Trinidad en Tobago
- Lânseigen fauna yn de Turks- en Kaikoseilannen
- Lânseigen fauna yn Bolivia
- Lânseigen fauna yn Brazylje
- Lânseigen fauna yn Ekwador
- Lânseigen fauna yn Fenezuëla
- Lânseigen fauna yn Frânsk-Guyana
- Lânseigen fauna yn Guyana
- Lânseigen fauna yn Kolombia
- Lânseigen fauna yn Perû
- Lânseigen fauna yn Sily
- Lânseigen fauna yn Suriname
- Lânseigen fauna yn de Oekraïne
- Lânseigen fauna yn Estlân
- Lânseigen fauna yn Finlân
- Lânseigen fauna yn Frankryk
- Lânseigen fauna yn Itaalje
- Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân
- Lânseigen fauna yn Noarwegen
- Lânseigen fauna yn Poalen
- Lânseigen fauna yn Portegal
- Lânseigen fauna yn Sibearje
- Lânseigen fauna yn Skotlân
- Lânseigen fauna yn Sweden
- Lânseigen fauna yn Bachrein
- Lânseigen fauna yn Bangladesj
- Lânseigen fauna yn Birma
- Lânseigen fauna yn Brûnei
- Lânseigen fauna yn de Feriene Arabyske Emiraten
- Lânseigen fauna yn de Filipinen
- Lânseigen fauna yn Fjetnam
- Lânseigen fauna yn Irak
- Lânseigen fauna yn Iran
- Lânseigen fauna yn Israel
- Lânseigen fauna yn Jemen
- Lânseigen fauna yn Jordaanje
- Lânseigen fauna yn Kambodja
- Lânseigen fauna yn Katar
- Lânseigen fauna yn Kazachstan
- Lânseigen fauna yn Koeweit
- Lânseigen fauna yn Laos
- Lânseigen fauna yn Maleizje
- Lânseigen fauna yn Mongoalje
- Lânseigen fauna yn Nepal
- Lânseigen fauna yn Noard-Koreä
- Lânseigen fauna yn Oman
- Lânseigen fauna yn Pakistan
- Lânseigen fauna yn Palestina
- Lânseigen fauna yn Saûdy-Araabje
- Lânseigen fauna yn Sina
- Lânseigen fauna yn Singapoer
- Lânseigen fauna yn Sry Lanka
- Lânseigen fauna yn Yndia
- Lânseigen fauna yn Yndoneezje
- Lânseigen fauna yn Angoala
- Lânseigen fauna yn Benyn
- Lânseigen fauna yn Boerkina Faso
- Lânseigen fauna yn Boerûndy
- Lânseigen fauna yn Botswana
- Lânseigen fauna yn Dzjibûty
- Lânseigen fauna yn Egypte
- Lânseigen fauna yn Ekwatoriaal-Guinee
- Lânseigen fauna yn Eritreä
- Lânseigen fauna yn Etioopje
- Lânseigen fauna yn Gabon
- Lânseigen fauna yn Gambia
- Lânseigen fauna yn Gana
- Lânseigen fauna yn Guinee
- Lânseigen fauna yn Guinee-Bissau
- Lânseigen fauna yn Ivoarkust
- Lânseigen fauna yn Kameroen
- Lânseigen fauna yn Kenia
- Lânseigen fauna yn Kongo (Demokratyske Republyk)
- Lânseigen fauna yn Kongo (Republyk)
- Lânseigen fauna yn Lesoto
- Lânseigen fauna yn Libearia
- Lânseigen fauna yn Malawy
- Lânseigen fauna yn Maly
- Lânseigen fauna yn Mauretaanje
- Lânseigen fauna yn Mozambyk
- Lânseigen fauna yn Namybje
- Lânseigen fauna yn Nigearia
- Lânseigen fauna yn Niger
- Lânseigen fauna yn Rûanda
- Lânseigen fauna yn Sambia
- Lânseigen fauna yn Sao Tomee en Prinsipe
- Lânseigen fauna yn Senegal
- Lânseigen fauna yn Sierra Leöane
- Lânseigen fauna yn Simbabwe
- Lânseigen fauna yn de Sintraal-Afrikaanske Republyk
- Lânseigen fauna yn Somaalje
- Lânseigen fauna yn Súd-Afrika
- Lânseigen fauna yn Sûdan
- Lânseigen fauna yn Súd-Sûdan
- Lânseigen fauna yn Swazylân
- Lânseigen fauna yn Tanzania
- Lânseigen fauna yn Togo
- Lânseigen fauna yn Tsjaad
- Lânseigen fauna yn Uganda
- Lânseigen fauna yn de Westlike Sahara