Springe nei ynhâld

Fiskearn

Ut Wikipedy
fiskearn
taksonomy
ryk dieren (Animalia)
stamme rêchstringdieren (Chordata)
klasse fûgels (Aves)
skift rôffûgels (Accipitriformes)
famylje fiskearnfûgels (Pandionidae)
skaai fiskearnen (Pandion)
soarte
Pandion haliaetus
Linnaeus, 1758
IUCN-status: net bedrige
ferspriedingsgebiet

De fiskearn (Pandion haliaetus) is in fûgel út it skift fan de rôffûgels. Om't hy op in tal skaaimerken dúdlik fan de rest fan de haukeftigen ferskilt is der yn in aparte famylje set.

De fiskearn is sa'n 56-60 sm grut. It mantsje wagen sa'n 1,4 kg, it wyfke is wat swierder mei om en by 2 kg. De fiskearn is oan de boppekant donkerbrún en oan de ûnderkant meast wyt fan kleur. Oan de wjukken sitte ek noch wol donkerbrune stikken en streken. De kop is wyt mei in donkerbrune maskerstreek op 'e hichte fan de eagen. De wjukspanwiidte is sa'n 1,60 m. Foar it fangen fan fisk hat de fiskearn lange krûme klauwen, ek kin hy syn bûtenste tean nei efteren bûge sadat er fisken better pakke kin.

Jonge fiskearnen op it nêst

De fiskearn komt hast oer de hiele wrâld foar. Hy briedt allinnich net yn Súd-Amearika en yn parten fan Afrika hoewol't er dêr winterdeis wol hinnelûkt. Yn Europa komt der it meast foar yn it noarden en easten. Yn Nederlân is de fiskearn as briedfûgel ferdwün, mar yn de Biisbosk binne yn 2019 twa briedpearen waarnommen. As trekfûgel binne der yn maitiid en hjerst sa'n 100-200 fiskearnen yn Nederlân te sjen, ek yn Fryslân. Dizze fûgels briede meast in Skandinaavje.
De Europeeske fiskearnen oerwinterje yn Afrika. De fûgels út Noard-Amearika oerwinterje yn Súd-Amearika wylst de fûgels yn Aazje en Austraalje it hiele jier op itselde plak bliuwe.

Fiskearne-aai.

De fiskearn is hielenal spesjalisearre yn it fangen fan fisk. By it fangen fan syn proai stoart de earn him mei de poaten nei foarren yn it wetter wêrby't er syn klauwen yn de fisk slacht. Hy kin hjirby fisken fange dy't oant in meter under wetter swimme. At der in fisk yn syn klauwen hat lit der net maklik wer los. It komt sels foar dat fiskearnen fersûpe at se in fisk pakke wolle dy't te swier is om út it wetter te tillen.

De fiskearnen binne net sa sinnich by it bouwen fan in nêst. Meastentiids meitsje se in horst fan takken yn beammen of op in rotsrichel. Mar yn it easten fan Noard-Amearika en yn noardeast-Afrika briede se sels yn koloanjes mei nêsten op de grûn. Wol sykje se altyd in plak wêrwei se harren fiskwetter sjen kinne. De fûgels brûke meast itselde nêst har hiele libben lang en hâlde ek deselde partner.
It wyfke leit meast yn april 3-4 aaien. De aaien binne ûngefear sa grut as hinne-aaien. Meast nei 5 wike komme de aaien út, wêrnei de jonge fûgels sa'n acht wike nedich hawwe oant se fleane kinne.

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes: