Zoé de Gamond
Zoé Charlotte de Gamond (Brussel, 11 febrewaris 1806 – 28 febrewaris 1854) wie in Belgysk ûnderwizeresse en feministe dy't ûnder it pseudonym Marie de G*** skreau.
Libben en wurk[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Zoé de Gamond waard berne yn in begoedige liberale húshâlding. Har heit wie abbekaat en heechlearaar nei 1830. Har mem wie fan aadlik komôf en hold geregeldwei salons dêr't Zoé niget oan polityk krige.
Yn it earstoan hong hja de ideeën fan Saint-Simon oan, mar ferruile dy letter foar dy fan de utopysk sosjalist Charles Fourier. Yn de iere jierre 30 wie hja in aktyf stiper fan Italjaanske en Poalske politike ballings. Yn dy snuorje moete hja ek de Poalske nasjonalist Jan Czyński, mei wa't sy Le Roi des Paysans skreau. Teffens skreau hja oer feminisme mids 30er jierren, en sy boaske yn dy tiid mei de Italjaanske keunstner Jean-Baptiste Gatti.
Ein tritiger jierren ferfarre it pear fan Brussel nei Parys, dêr't Zoé in tige súkses hie mei in wurk oer de filosofy fan Fourier, dat fiifris werprinte waard en ek yn it Ingelsk oerset waard. Mei stipe fan in begoedige Fourieroanhinger koenen de Gattis in phalanstère (Utopyske mienskip) fêstigje yn Cîteaux yn 1842. Dy ûndernimming waard lykwols in finansjele ramp. Hja gienen werom nei Brussel en hienen dêr in frijwat earmoedich bestean.
Mei help fan Charles Rogier waard Zoé beneamd ta ynspekteur fan beukerskoallen, famkesskoallen en skoallen foar ûnderwizeressen. Sy publisearre in tal hânboeken foar it ûnderwiis en ien foar it yn it wurk hâlden fan in psychiatryske ynrjochting.
Zoé Charlotte de Gamond stoar yn de âldens fan 48 jier; sy liet trije jonge dochter benefter, Isabelle ynbegrepen, dy't letter pedagoge en feministe wurde soe.
Karút bibliografy[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
- De la condition sociale des femmes au dix-neuvième siècle, 1834
- Esquisses sur les femmes, 1836
- (mei Jan Czyński) Le Roi des Paysans, 1838
- Fourier et son système, 1838
- Réalisation d'une commune sociétaire d'après la théorie de Charles Fourier, 1840
Referinsje[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
- (fr) Piette, V., "de GAMOND, Zoé, Charlotte, pseudo Marie de G*** (1806–1854)" in E. Gubin, C. Jacques, V. Piette & J. Puissant (eds), Dictionnaire des femmes belges: XIXe et XXe siècles. Bruxelles: Éditions Racine, 2006. ISBN 2-87386-434-6