Proto-Keltysk: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
Nije Side: {{wurk}} '''Proto-Keltysk''' (as oerkeltysk) is in rekonstruearre (hypotetyske) proto-taal dy't ta de kentum-talen heart en... |
dien |
||
| Rigel 1: | Rigel 1: | ||
{{wurk}} |
|||
'''Proto-Keltysk''' (as oerkeltysk) is in [[Rekonstruksje (taalwittenskip)|rekonstruearre]] (hypotetyske) proto-taal dy't ta de [[Kentum- en satemtalen|kentum-talen]] heart en dy't mooglik nau besibbe is oan it [[Proto-Itallysk]]. |
'''Proto-Keltysk''' (as oerkeltysk) is in [[Rekonstruksje (taalwittenskip)|rekonstruearre]] (hypotetyske) proto-taal dy't ta de [[Kentum- en satemtalen|kentum-talen]] heart en dy't mooglik nau besibbe is oan it [[Proto-Itallysk]]. |
||
| Rigel 159: | Rigel 158: | ||
==Datearring== |
==Datearring== |
||
Wannear't it Proto-Keltysk in aparte taal waard is striderij oer. Yn it ferline is der wol in ferbân lein mei beskate argeologyske kultueren, letter waard [[glottogronology]] brûkt om ta in datearring te kommen. Beide metoaden foldogge lykwols net om mear as ien redenen. Sûnt likernoch 2000 hawwe guonts de fraach nei de âldens ûndersocht mei moderne kompjûtermetoaden, mar ienriedigens hat dat net ta laat. Gray en Atkinson skatte de âldens op sa'n 6100 jier (4100 f. kr.), mar Forster en Toth suggerearje 8100 jier (6100 f. kr.). Yn beide gefallen kinne sy wol +/-1500 jier mis wêze. |
|||
The date when Proto-Celtic became a separate language is controversial. In the past an association with particular archaeological cultures had been assumed, then the method of [[glottochronology]] was used. Both are unsatisfactory for many reasons. In the last decade or so a number of groups have addressed this question using modern [[computation]]al methods, with differing results. Gray and Atkinson estimated a date of 6100 [[Before Present|BP]] (4100 BC) while Forster and Toth suggest a date of 8100 BP (6100 BC). Both these dates are subject to considerable estimating uncertainty, perhaps +/-1500 years. In the [[Paleolithic Continuity Theory]] Celtic is proposed to have emerged from the [[Iberian Peninsula|Iberian]] refuge after the [[Last Glacial Maximum]], but this theory is not generally accepted. |
|||
Faaks is it Proto-Keltysk op plakken oant 800 f. Kr. brûkt, sjoch [[Keltyske talen]]. |
Faaks is it Proto-Keltysk op plakken oant 800 f. Kr. brûkt, sjoch [[Keltyske talen]] <ref>Ingelsktalige Wikipedy, ''Proto-Celtic language'' - Dating.</ref>. |
||
== Sjoch ek == |
== Sjoch ek == |
||
* [[Italo-Keltysk]] |
* [[Italo-Keltysk]] |
||
* [[Hallstatt-kultuer]] |
|||
{{boarnen|boarnefernijing= |
|||
<references/>}} |
|||
[[Kategory:Taal]] |
[[Kategory:Taal]] |
||
De ferzje fan 22 okt 2012 om 16.52
Proto-Keltysk (as oerkeltysk) is in rekonstruearre (hypotetyske) proto-taal dy't ta de kentum-talen heart en dy't mooglik nau besibbe is oan it Proto-Itallysk.
Fonology
Konsonanten
| Proto-Yndo-europeesk | Proto-Keltysk | Foarbyld |
|---|---|---|
| *p | *φ | *ph₂tēr > *φatīr 'heit' |
| *t | *t | *treyes > *trīs 'trije' |
| *k, ḱ | *k | *kan- > *kan- 'singen' *ḱm̥tom > *kantom 'hûndert' |
| *kʷ | *kʷ | *kʷetwr̥ > *kʷetwar 'fjouwer' |
| *b | *b | *dʰub-no- > *dubno- 'djip' |
| *d | *d | *derk- > *derk- 'sjen' |
| *g, ǵ | *g | *gli- > *gli- 'plakke' |
| *gʷ | *b | *gʷen- > *ben- 'frou' |
| *bʰ | *b | *bʰer- > *ber- 'drage' |
| *dʰ | *d | *dʰeh₁- > *dī- 'sûgje' |
| *gʰ, ǵʰ | *g | *gʰabʰ- > *gab- 'nimme' *ǵʰelH-ro- > *galaro- 'sykte' |
| *gʷʰ | *gʷ | *gʷʰn̥- > *gʷan- 'deadzje, ferwûnje' |
| *s | *s | *seno- > *seno- 'âld' |
| *m | *m | *meh₂tēr > *mātīr 'mem' |
| *n | *n | *nepōt- > *neφūt- 'neef' |
| *l | *l | *ligʰ- > *lig- 'slikje' |
| *r | *r | *rēǵ-s > *rīgs 'kening' |
| *y | *y | *yuwn̥ko- > *yuwanko- 'jong' |
| *w | *w | *wlati- > *wlati- 'domein' |
Fokalen
| Proto-Yndo-europeesk | Proto-Keltysk | Foarbyld |
|---|---|---|
| *a, h₂e | *a | *h₂ebon- > *abon- 'rivier' |
| *ā, *eh₂ | *ā | *bʰreh₂tēr > *brātīr 'broer' |
| *e, h₁e | *e | *seno- > *seno- 'âld' |
| *ē, eh₁ | *ī | *wērh₁o- > *wīro- 'wêr' |
| *o, Ho, h₃e | *o | *rotos > *rotos 'tsjil' |
| *i | *i | *gʷitu- > *bitu- 'wrâld' |
| *ī, iH | *ī | *rīmeh₂ > *rīmā 'tal' |
| *ai, h₂ei, eh₂i | *ai | *kaikos > *kaikos 'blyn' *seh₂itlo- > *saitlo- 'âldens' |
| *(h₁)ei, ēi, eh₁i | *ē | *deiwos > *dēwos 'god' |
| *oi, ōi, h₃ei, eh₃i | *oi | *oinos > *oinos 'ien' |
| *ū, uH | *ū | *ruHneh₂ > *rūnā 'geheim' |
| *au, h₂eu, eh₂u | *au | *tausos > *tausos 'stil' |
| *(h₁)eu, ēu, eh₁u; *ou, ōu, h₃eu, eh₃u |
*ou | *teuteh₂ > *toutā 'folk' |
| *m̥ | *am | *dm̥-na- > *damna- 'ûnderwerpe' |
| *n̥ | *an | *dn̥t- > *dant- 'tosk' |
Datearring
Wannear't it Proto-Keltysk in aparte taal waard is striderij oer. Yn it ferline is der wol in ferbân lein mei beskate argeologyske kultueren, letter waard glottogronology brûkt om ta in datearring te kommen. Beide metoaden foldogge lykwols net om mear as ien redenen. Sûnt likernoch 2000 hawwe guonts de fraach nei de âldens ûndersocht mei moderne kompjûtermetoaden, mar ienriedigens hat dat net ta laat. Gray en Atkinson skatte de âldens op sa'n 6100 jier (4100 f. kr.), mar Forster en Toth suggerearje 8100 jier (6100 f. kr.). Yn beide gefallen kinne sy wol +/-1500 jier mis wêze.
Faaks is it Proto-Keltysk op plakken oant 800 f. Kr. brûkt, sjoch Keltyske talen [1].
Sjoch ek
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|